[SIZE=+0]Linux* yıllar önce* sadece birkaç kilobayt yer kaplayan bir öğrenci projesiydi. Günümüzde ise* IBM gibi devlerin güvendiği bir platform halini aldı. Sadece tek bir kişinin geliştirdiği ufak bir çekirdek* GNU lisansı sayesinde sayısız programcının desteğini aldı ve büyüdü. Artık* tek bir kişi veya kuruluşun tekelinde olmayan bu sistem* RedHat ve MandrakeSoft gibi birçok dağıtıcı ve geliştirici firma aracılığı ile kullanıcılara ulaşıyor. [/SIZE]
[SIZE=+0]Rehber niteliği taşıyan bu yazıda* günümüzün en popüler ve kullanıcı dostu Linux dağıtımlarından biri olan Mandrake Linux 8.2'nin kurulumunu adım adım anlatacağım.[/SIZE]
[SIZE=+0]Mandrake Linux 8.2'yi kurabilmek için en az Pentium serisi bir işlemci* 32 MB sistem belleği ve bir CDROM sürücü gerekiyor. Grafik ortamda kurulum yapabilmek için ise en az 64 MB sistem belleğine ihtiyaç var. [/SIZE]
[SIZE=+0]Kurulum öncesi önemli bir not: Harddisk'inizde en az bir adet boş bölüm bulunmalı. Eğer boş bölümünüz yoksa* Windows içinden* Scandisk ile kurulum yapacağınız sürücüdeki hataları giderip* Defrag ile verileri toparlamanız gerekiyor. Aksi takdirde* bölünme aşamasında* harddisk'inizde bulunan tüm veriyi kaybetme olasılığınız var. Bölme işlemini Windows altında çalışan Partition Magic gibi bir programla ya da Linux'un kurulumu sırasında yapabilirsiniz. Bu noktada aklınıza* Linux'u FAT32 sistemi üzerine kurup kuramama konusunda soru işaretleri takılabilir. Linux* FAT32 dosya sistemini kullanabilir ve bu sistemle işletilen bir bölüm üzerinde çalışabilir ama performansı farkedilir derecede düşer. Bu nedenle bizler* kurulumumuzu Linux işletim sistemi için uygun olan bir dosya sistemiyle yapacağız. [/SIZE]
Başlangıç
[SIZE=+0]İlk adımda* Mandrake Linux 8.2'nin 1 no'lu cd'sini* cdrom'a yerleştirip* sistemimizi cdrom'dan başlatıyoruz. Eğer sisteminizi cdrom ile başlatamıyorsanız*Windows ortamında cd'yi takın ve autorun'un çalışmasını bekleyin. Autorun ekranının sol alt bölümünde bulunan Create boot diskette butonuna tıklayıp bir başlangıç disketi oluşturun. Bu disketle sistemi başlatıp* cdrom'a erişim sağlayabilir ve kuruluma başlayabilirsiniz. [/SIZE]
[SIZE=+0]Dil seçiminin ardından* lisans anlaşması bölümü görüntülenecek* şartları kabul ediyorsanız Accept'i tıklayarak geçebilirsiniz.[/SIZE]
[SIZE=+0]Bu rehber tipik ev kullanıcılarını ve Linux'a yeni başlayanları hedeflediği için* ilk sorulan Do you have any SCSI interfaces? sorusuna tereddütsüz* No diyoruz.[/SIZE]
[SIZE=+0]Sıra kurulumun en önemli ve dikkat isteyen kısmında. Dosya sistemi ayarlarını* recommended kurulum yapanlar için anlatmıştım. Harddisk'inizde bu iş için ayrılmış boş bir kısmın var olduğunu düşünerek* yapmanız gerekenleri özetliyorum. Karşınıza çıkacak olan tabloda* mavi renkli bölümler FAT* kırmızı renkli bölümler EXT* beyaz renkli bölümler boş ve yeşil renkli bölümler ise Linux Swap'ı temsil eder. Aşağıdaki resimde bölümlenmiş bir harddisk'in tablosunu görüyorsunuz. [/SIZE]
Kurulum
[SIZE=+0]İşin en zor kısmını atlattık* şimdi sıra paket seçimine geldi. Kurulum asistanı size* elinizde hangi cd'lerin bulunduğunu soracak. Örneğin elinizde* üç cd'den oluşan paketin yalnızca 1. ve .2 cd'leri mevcutsa* ileride sorun çıkmaması için 3. cd'yi listeden çıkarabilirsiniz. [/SIZE]
Yapılandırma
[SIZE=+0]Dosyaların kopyalanmasının ardından* sistemin en yetkili kullanıcısı olan root'un şifresi size sorulacak. Bu alana* kolay kolay unutmayacağınız bir şifre yazın çünkü ileride çok işinize yarayacak. Şifresiz root girişini önermiyorum* çünkü root* sistemin her böümüne erişimi olan ve değişiklikleri yapan kişidir. Şifresiz girişin ardından kazara yapılacak bir değişiklik* sistemi kullanılmaz hale getirebilir. [/SIZE]
[SIZE=+0]NOT: Kurulum aşamasında kullanılan resimler* Mandrake Linux 8.2 Download Edition CD 1 içerisinde bulunan Linux-Mandrake [/SIZE]
[SIZE=+0]Rehber niteliği taşıyan bu yazıda* günümüzün en popüler ve kullanıcı dostu Linux dağıtımlarından biri olan Mandrake Linux 8.2'nin kurulumunu adım adım anlatacağım.[/SIZE]
[SIZE=+0]Mandrake Linux 8.2'yi kurabilmek için en az Pentium serisi bir işlemci* 32 MB sistem belleği ve bir CDROM sürücü gerekiyor. Grafik ortamda kurulum yapabilmek için ise en az 64 MB sistem belleğine ihtiyaç var. [/SIZE]
[SIZE=+0]Kurulum öncesi önemli bir not: Harddisk'inizde en az bir adet boş bölüm bulunmalı. Eğer boş bölümünüz yoksa* Windows içinden* Scandisk ile kurulum yapacağınız sürücüdeki hataları giderip* Defrag ile verileri toparlamanız gerekiyor. Aksi takdirde* bölünme aşamasında* harddisk'inizde bulunan tüm veriyi kaybetme olasılığınız var. Bölme işlemini Windows altında çalışan Partition Magic gibi bir programla ya da Linux'un kurulumu sırasında yapabilirsiniz. Bu noktada aklınıza* Linux'u FAT32 sistemi üzerine kurup kuramama konusunda soru işaretleri takılabilir. Linux* FAT32 dosya sistemini kullanabilir ve bu sistemle işletilen bir bölüm üzerinde çalışabilir ama performansı farkedilir derecede düşer. Bu nedenle bizler* kurulumumuzu Linux işletim sistemi için uygun olan bir dosya sistemiyle yapacağız. [/SIZE]
Başlangıç

[SIZE=+0]İlk adımda* Mandrake Linux 8.2'nin 1 no'lu cd'sini* cdrom'a yerleştirip* sistemimizi cdrom'dan başlatıyoruz. Eğer sisteminizi cdrom ile başlatamıyorsanız*Windows ortamında cd'yi takın ve autorun'un çalışmasını bekleyin. Autorun ekranının sol alt bölümünde bulunan Create boot diskette butonuna tıklayıp bir başlangıç disketi oluşturun. Bu disketle sistemi başlatıp* cdrom'a erişim sağlayabilir ve kuruluma başlayabilirsiniz. [/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Karşımıza çıkan bu ekranı* Enter tuşuna basarak geçiyoruz. Bir süre bekledikten sonra* Windows'unkine benzer bir kurulum asistanı görüntüleniyor.[/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Gördüğünüz gibi Mandrake Linux* birden fazla dili destekliyor ve bu dillerin arasında Türkçe de var. Şahsen* çevirideki eksiklik ve aksaklıklar nedeniyle Türkçe kurulum yapmak istemiyorum. Sizler dilerseniz Türkçe kurabilirsiniz.[/SIZE]
[SIZE=+0]Dil seçiminin ardından* lisans anlaşması bölümü görüntülenecek* şartları kabul ediyorsanız Accept'i tıklayarak geçebilirsiniz.[/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Yukarıdaki resimden de anlaşılabileceği gibi kurulumu* Recommended ve Expert olmak üzere iki farklı şekilde yapmak mümkün. Recommended seçeneği* harddisk'inde boş bir bölüm olmayanlar için daha kolay ve anlaşılır bölümleme sağlıyor.Daha önceki uyarıya kulak verip* Scandisk ve Defrag yapan arkadaşlar harddisk bölümleme işlemini * Use the free space on the Windows partition seçeneği ile yapabilirler.[/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Aralarında çok büyük farklılıklar olmadığı ve Expert şeçeneği altında daha çok ayara ulaşabildiğimiz için* bu seçenek altından kuruluma başlıyoruz. [/SIZE]
[SIZE=+0]Bu rehber tipik ev kullanıcılarını ve Linux'a yeni başlayanları hedeflediği için* ilk sorulan Do you have any SCSI interfaces? sorusuna tereddütsüz* No diyoruz.[/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Bunun ardından gelen mouse configuration bölümünde* fare'nizi seçebilirsiniz. Seçiminizi onayladıktan sonra* farenizi test etmeniz istenecek. [/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Testi geçtiken sonra* klavye ayarlarınız yapacağınız ekrana geliyoruz. Bu ekranda kurulum başında seçtiğiniz dile bağlı olarak size bir liste sunulacak* klavyeniz listede görünüyorsa seçip onaylayın. Eğer listede göremiyorsanız* allta bulunan More butonuna tıklayıp* karşınıza çıkan listeden klavyenizi seçin.[/SIZE]

[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Fare ve klavye ayarlarının ardından* Security Level bölümüne geliyoruz. Güvenlik seviyesini belirlediğimiz bu bölümün ayarını standard olarak bırakıp kuruluma devam ediyoruz.[/SIZE]

[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Nasıl yapacağınızdan emin değilseniz* karşınıza çıkan tablodaki beyaz kısma tıklayıp işretledikten sonra* aşağıda bulunan Auto allocate butonuna tıklayın. Bu seçenek* sizin için uygun görülen bölümlemeyi otomatik olarak yapacaktır. Bölümlemeyi kendiniz yapmak isterseniz* beyaz kısmı işaretledikten sonra* Create butonuna tıklayın. Karşınıza çıkan ekrandaki küçük çubuk yardımıyla* yaratmak istediğiniz bölümün boyutunu belirleyin. Mount point bölümüne de sadece / yazın. Dosya sistemi olarak* EXT3(Journalised File System) sizin için seçili durumda olmalı. Boş alanın tamamını bu bölüme ayırmamanız gerektiğini ve en az 200MB'lik bir alanı swap olarak ayırmanız gerektiğini unutmayın. Yeni bölümü oluşturduktan sonra* ana tabloda kalan küçük beyaz kısmı işaretleyin ve create butonuna tıklayın. Bu sefer* aynı işlemi biraz değişik bir şekilde yapacağız. Yandaki pull-down menüden* dosya sistemini Linux-Swap olarak belirleyin* bu bölüm 200-400 MB arası olabilir.[/SIZE]
Kurulum

[SIZE=+0]İşin en zor kısmını atlattık* şimdi sıra paket seçimine geldi. Kurulum asistanı size* elinizde hangi cd'lerin bulunduğunu soracak. Örneğin elinizde* üç cd'den oluşan paketin yalnızca 1. ve .2 cd'leri mevcutsa* ileride sorun çıkmaması için 3. cd'yi listeden çıkarabilirsiniz. [/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Gelelim paket seçimine; paket seçimini iki şekilde yapabilirsiniz. İlk yöntem* detaya girilmeden yapılan grup seçimi. İkinci yöntem ise* detaylı seçim olanağı sağlayan tek tek paket seçimi. Yeni başlayanların grup seçimi yapması daha akıllıca olur çünkü* tek tek paket seçimi sırasında* binlerce paketi gözden geçirmeleri ve ne olduklarını anlamaları gerekir* hatta kaza eseri gereksiz ve sisteme yük bindiren uygulamalar yükleyebilirler. [/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Tek tek paket seçimi yapmak isteyenler* Individual package selection seçeneğini işaretleyip* Ok butonuna tıklayarak detaylı seçim ekranına ulaşabilirler. Paket veya grup seçimlerinizi tamamladıktan sonra* eğer bir bağımlılık durumu söz konusu ise* kurulum asistanının uyarısı ile karşılaşırsınız. Kurmak istediğiniz paket başka paketlere bağlı ise onları da kurmak için uyarı penceresindeki Yes butonunatıklayın.[/SIZE]
Yapılandırma

[SIZE=+0]Dosyaların kopyalanmasının ardından* sistemin en yetkili kullanıcısı olan root'un şifresi size sorulacak. Bu alana* kolay kolay unutmayacağınız bir şifre yazın çünkü ileride çok işinize yarayacak. Şifresiz root girişini önermiyorum* çünkü root* sistemin her böümüne erişimi olan ve değişiklikleri yapan kişidir. Şifresiz girişin ardından kazara yapılacak bir değişiklik* sistemi kullanılmaz hale getirebilir. [/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Root'un şifresini girdikten sonra* sistemi kullanacak kullanıcıları tanımlayabiliriz. Dilerseniz* normal kullanıcılara şifre vermeyebilirsiniz. [/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Kullanıcı tanımlamalarından sonra* sistem ilk açıldığı anda otomatik girişini yapılacak kullanıcının belirlendiği Choose default user ekranına geleceksiniz. Benim tavsiyem bu bölümü boş bırakmanız* Ali'nin makineyi açtığı zaman* şifre kullanmayan zavallı Veli'nin dosyalarına direk erişebilmesi kötü bir durum oluşturabilir. [/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Kullanıcı tanımlamalarını da bitirdik* Network ayarlarını atlıyorum çünkü bu konu kendi başına bir inceleme konusu olabilir. Kurulumun sonlarına doğru* yapılandırmanın son halini gösteren bir özet ekranı göreceksiniz. Bu ekranda* gözünüze çarpan ufak hatalara son rötuşları yapabilirsiniz. Ayrıca printer eklemek isterseniz bu bölüm* kurulum sırasındaki son şansınız. [/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Sırada bootloader'imizi yapılandırmaya geldi. Bu ekranda değiştirmeniz gereken tek değer* bootloader'in otomatik başlatma için beklemesi gereken zamanı ayarladığımız delay kısmı. 30 saniyelik bir bekleme süresi oldukça uygun. Sizler dilediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz.[/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Bootloader ile işimizi bitirdik* bootloader'imiz bir kazaya kurban giderse diye bir de başlagıç disketi oluşturalım. Bu aşamada size sorulan* disket oluşturmaya ilişkin soruya olumlu cevap verin.[/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Kurulumun en son bölümünde* grafik arayüzle sistemimizi yönetmemiz için en önemli araç olan X server'i yapılandıracağız. Eğer ekran kartınız otomatik tanınamamışsa* onun yerine generic bir vga sürücüsü atanır. Bu sayede* grafik arayüzle çalışabilirsiniz ama OpenGL desteği alamazsınız.[/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Muhtemelen karşınıza* yukarıdakine benzer bir ekran gelecek. XFree 4.2.0 with 3D hardware acceleration seçeneğini göremezseniz üzülmeyin. NVIDIA* ATI ve SIS gibi firmalar* ürünleri için Linux desteği sunuyor ve Linux altında* sürücü yükleyip çalıştırma dışında OpenGL sorunu yaşamıyorsunuz. Konuya dönelim; bu tablodan XFree 4.2.0'ı seçin. XFree güncellemeleri için XFree86'nın resmi sitesini ziyaret edip detaylara ulaşabilirsiniz. Monitör seçimini de yapmayı ihmal etmeyin. Sonraki adımda* masaüstünüzü yapılandıracaksınız. Ekran çözünürlüğü ve renk derinliği ayarlarını da yaptıkan sonra işiniz bitiyor. [/SIZE]

[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Ayarları tamamladıktan sonra* test etmek isteyip istemediğinizi soran bir dialog kutusu çıkacak. Bu soruya No derseniz daha iyi olur* çünkü bu aşamada bilgisayarınız kilitlenebilir ve kuruluma baştan başlamanız gerekebilir. Linux'un açılışta grafik arayüzü yüklemesini istiyorsanız* bu konuya ilişkin çıkacak olan dialog penceresindeki Yes butonunu tıklayın. [/SIZE]
[SIZE=+0]
[/SIZE]
[SIZE=+0]Kurulum tamamlandı ! Cdrom sürücünüzün boş olduğundan emin olduktan sonra* sistemi yeniden başlatabilirsiniz.[/SIZE]
[SIZE=+0]NOT: Kurulum aşamasında kullanılan resimler* Mandrake Linux 8.2 Download Edition CD 1 içerisinde bulunan Linux-Mandrake [/SIZE]