M
mugair
Ziyaretçi
Kullanıcı dostu olan Linux bir çok komut dizinine sahiptir sitemizde biraz göz gezdirdim ve Linuxun sizlere başka yönlerini ve farklı komutlarını tanıtmak istedim şimdi bakalım neler var
Dosya sıkıştırma ve Açma komutları
gzip -9 dosya adı
Mesela gzip -9 filmler enter dediğinizde dosyanız en iyi şekilde sıkıştırılır ve filmler.gz adını alır
bzip2 dosya adı
Gene en iyi şekilde dosyamızı sıkıştırır doysaadı.bz2 olarak dosya adı verir bu komut genelde gzipten daha iyi bir sıkıştırma yapar şimdi diyorsunuz sıkıştırdık nasıl açacagız sabır edin onuda yazacam
gunzip dosya.gz
Bu komut sıkıştırılmış dosya.gz yi dosya olarak açmamıza yarar
bunzip2 dosya.bz2
Bu komutta bz2 olarak sıkıştırdıgımız dosyaları açmamıza yarar
tar -xvf arşiv.tar
Dosya adı arşiv.tar gibi belirlenmiş sıkıştırılmamış arşiv dosyasını bulundugu dizinde açmaya yarar
tar -zxvf arşiv.tar.gz
Dosya adı arşiv.tar.gz gibi belirlenmiş sıkıştırılmış arşiv dosyasını bulundugu dizinde açmaya yarar Ayrıca tar.gz olan dosyaların haricinde tgz olan dosyaları da açmaktadır oldukça yararlı bir komuttur
tar -zxvf arşiv.tar.gz -C dizin
Sıkıştırılmış arşiv dosyalarını açmaya yarıyan bir komuttur
tar -jxvf arşiv.tar.bz2 -C dizin
Bzip2 ile sıkıştırılmış arşiv dosyasını belirtilen dizinde açmaya yarayan komutumuz (eski sürümlerde -Ixvf kulanılmakta eski sürüm linux kulanıcısı iseniz bunu dikkate alın arkadaşlar)
tar -zcvf arşiv.tar.gz dizini dizin2 ... dosya1 dosya2 ...
Belirtilen dizin veya dosyaları arşiv.tar dosyası haline getirir ve ardından gzip ile sıkıştırıp arşiv.tar.gz haline getiren komut
unzip arşiv.zip -d dizin
Arşiv.zip zip arşivini belirtiginiz dizinde açmaya yarıyan komut
unarj e arşiv.arj
Arşiv.arj arj arşivini açmaya yarayan komut
uudecode -o hedef kaynak
Uuencode ile kodlanmış dosyayı açmaya yarayan komut (genelde e posta ekleridir)
Bilgi Edinme Komutları
pwd
Bulundugunuz dizinin adını verir
hostname
Makinanın kaynak ismini verir
whoami
Sisteme giriş yaparken yazdıgınız kullanıcı adınızı verir
id [kulanıcı_adı]
Kullanıcının kullanıcı kimligi birincil grup kimliği ve üyesi oldugu grupları verir
date
Sistem tarihi göstermek yada değiştirmek için kullanılır
Tarihin yerel görünmesini isterseniz date +%c yazın örnek gerekirse "tr_TR" için sadece date komutu Pzts haz 06 22:31:06 EEST 2003 basarken date +%c komutu pzts haz 06 2011 22:31:19 EEST basar
date 102321322003 komutu sistem tarihini Pzts haz 06 22:32:00 EEST 2003 yapar. Donanım saatini değiştirmek için setclock komutunu kullanmanız gerekmekte timeBelli bir komutun işlemini bitirmesinin ne kadar süre tuttuğunu gösterir. Örneğin, ir dizinin listelenme süresini time ls ile öğrenebilmekteyiz
who
O an sistemde bulunan kullanıcıların kulanıcı isimlerini hangi birimlerde çalıştıklarını ve sisteme giriş tarih ve saatlerini gösterir
finger [kullanıcı_ismi]
Belli bir kullanıcı hakkındaki bilgi verir
last
Sisteme en son giriş yapmış kullanıcıların bugünden geriye doğru listesini verir
history | more
Kabuğa son girdiğiniz komutların listesi. | more sayesinde sayfa sayfa okuyabilirsiniz
uptime
Makinanın ne kadar süredir açık olduğu bilgisini verir
ps
Kullanıcının kullandığı uçbirimde çalıştırmakta olduğu komutların ve süreçlerin listesini verir
ps -ax | more
Sistemin açılışından beri çalışmakta olan bütün süreçlerin listesini verir
top
Temel sistem durumu, çalışmakta olan süreçler ne kadar bellek/işlemci kullandıkları gibi bilgilere ulaşmamızı saglar
uname -a
Sistem hakkında çekirdek sürümünü, işlemci türü gibi bilgilere ulaşım saglar windowsta bilgisayarım özellikler gibi düşünün
free
Bellek kullanımını gösterir
df -h
Bağlı sabit disk bölümlerinin doluluk oranlarını gösterir
du -sk [dizin]
Belirtilen dizinin (belirtilmezse bulunduğunuz dizinin) içeriğinin diskte kapladığı alanın kB cinsinden boyutunu verir
cat /proc/interrupts
Çekirdek tarafından tanımlanmış sistem kesmelerinin listesini verir
cat /proc/versionLinux çekirdeğinin sürüm bilgilerini verir
cat /proc/filesystems
Çekirdekte tanımlı kullanılabilecek dosya sistemlerinin listesini verir
cat /etc/printcap
Yazıcıların düzenini verir
lsmod
Yüklü çekirdek modüllerinin listesini verir
set, declare, export
Üçü de kabukta tanımlı ortam değişkenlerinin listesini verir Tümü (miras alınanlar dahil) sadece declare verir
echo $PATH
PATH ortam değişkeninin değerini gösterir PATH kullanıcı tarafından çalıştırılabilecek yazılımların aranacakları yerleri kabuğa bildirmek için kullanılır
dmesg | more
Sistem açılışından itibaren çekirdek tarafından üretilen iletiler. Bu iletiler /proc/kmsg dosyasında bulunur ve dmesg komutu sadece tampondaki son iletileri gösterir
Dosya sıkıştırma ve Açma komutları
gzip -9 dosya adı
Mesela gzip -9 filmler enter dediğinizde dosyanız en iyi şekilde sıkıştırılır ve filmler.gz adını alır
bzip2 dosya adı
Gene en iyi şekilde dosyamızı sıkıştırır doysaadı.bz2 olarak dosya adı verir bu komut genelde gzipten daha iyi bir sıkıştırma yapar şimdi diyorsunuz sıkıştırdık nasıl açacagız sabır edin onuda yazacam
gunzip dosya.gz
Bu komut sıkıştırılmış dosya.gz yi dosya olarak açmamıza yarar
bunzip2 dosya.bz2
Bu komutta bz2 olarak sıkıştırdıgımız dosyaları açmamıza yarar
tar -xvf arşiv.tar
Dosya adı arşiv.tar gibi belirlenmiş sıkıştırılmamış arşiv dosyasını bulundugu dizinde açmaya yarar
tar -zxvf arşiv.tar.gz
Dosya adı arşiv.tar.gz gibi belirlenmiş sıkıştırılmış arşiv dosyasını bulundugu dizinde açmaya yarar Ayrıca tar.gz olan dosyaların haricinde tgz olan dosyaları da açmaktadır oldukça yararlı bir komuttur
tar -zxvf arşiv.tar.gz -C dizin
Sıkıştırılmış arşiv dosyalarını açmaya yarıyan bir komuttur
tar -jxvf arşiv.tar.bz2 -C dizin
Bzip2 ile sıkıştırılmış arşiv dosyasını belirtilen dizinde açmaya yarayan komutumuz (eski sürümlerde -Ixvf kulanılmakta eski sürüm linux kulanıcısı iseniz bunu dikkate alın arkadaşlar)
tar -zcvf arşiv.tar.gz dizini dizin2 ... dosya1 dosya2 ...
Belirtilen dizin veya dosyaları arşiv.tar dosyası haline getirir ve ardından gzip ile sıkıştırıp arşiv.tar.gz haline getiren komut
unzip arşiv.zip -d dizin
Arşiv.zip zip arşivini belirtiginiz dizinde açmaya yarıyan komut
unarj e arşiv.arj
Arşiv.arj arj arşivini açmaya yarayan komut
uudecode -o hedef kaynak
Uuencode ile kodlanmış dosyayı açmaya yarayan komut (genelde e posta ekleridir)
Bilgi Edinme Komutları
pwd
Bulundugunuz dizinin adını verir
hostname
Makinanın kaynak ismini verir
whoami
Sisteme giriş yaparken yazdıgınız kullanıcı adınızı verir
id [kulanıcı_adı]
Kullanıcının kullanıcı kimligi birincil grup kimliği ve üyesi oldugu grupları verir
date
Sistem tarihi göstermek yada değiştirmek için kullanılır
Tarihin yerel görünmesini isterseniz date +%c yazın örnek gerekirse "tr_TR" için sadece date komutu Pzts haz 06 22:31:06 EEST 2003 basarken date +%c komutu pzts haz 06 2011 22:31:19 EEST basar
date 102321322003 komutu sistem tarihini Pzts haz 06 22:32:00 EEST 2003 yapar. Donanım saatini değiştirmek için setclock komutunu kullanmanız gerekmekte timeBelli bir komutun işlemini bitirmesinin ne kadar süre tuttuğunu gösterir. Örneğin, ir dizinin listelenme süresini time ls ile öğrenebilmekteyiz
who
O an sistemde bulunan kullanıcıların kulanıcı isimlerini hangi birimlerde çalıştıklarını ve sisteme giriş tarih ve saatlerini gösterir
finger [kullanıcı_ismi]
Belli bir kullanıcı hakkındaki bilgi verir
last
Sisteme en son giriş yapmış kullanıcıların bugünden geriye doğru listesini verir
history | more
Kabuğa son girdiğiniz komutların listesi. | more sayesinde sayfa sayfa okuyabilirsiniz
uptime
Makinanın ne kadar süredir açık olduğu bilgisini verir
ps
Kullanıcının kullandığı uçbirimde çalıştırmakta olduğu komutların ve süreçlerin listesini verir
ps -ax | more
Sistemin açılışından beri çalışmakta olan bütün süreçlerin listesini verir
top
Temel sistem durumu, çalışmakta olan süreçler ne kadar bellek/işlemci kullandıkları gibi bilgilere ulaşmamızı saglar
uname -a
Sistem hakkında çekirdek sürümünü, işlemci türü gibi bilgilere ulaşım saglar windowsta bilgisayarım özellikler gibi düşünün
free
Bellek kullanımını gösterir
df -h
Bağlı sabit disk bölümlerinin doluluk oranlarını gösterir
du -sk [dizin]
Belirtilen dizinin (belirtilmezse bulunduğunuz dizinin) içeriğinin diskte kapladığı alanın kB cinsinden boyutunu verir
cat /proc/interrupts
Çekirdek tarafından tanımlanmış sistem kesmelerinin listesini verir
cat /proc/versionLinux çekirdeğinin sürüm bilgilerini verir
cat /proc/filesystems
Çekirdekte tanımlı kullanılabilecek dosya sistemlerinin listesini verir
cat /etc/printcap
Yazıcıların düzenini verir
lsmod
Yüklü çekirdek modüllerinin listesini verir
set, declare, export
Üçü de kabukta tanımlı ortam değişkenlerinin listesini verir Tümü (miras alınanlar dahil) sadece declare verir
echo $PATH
PATH ortam değişkeninin değerini gösterir PATH kullanıcı tarafından çalıştırılabilecek yazılımların aranacakları yerleri kabuğa bildirmek için kullanılır
dmesg | more
Sistem açılışından itibaren çekirdek tarafından üretilen iletiler. Bu iletiler /proc/kmsg dosyasında bulunur ve dmesg komutu sadece tampondaki son iletileri gösterir
