Ekran Kartı Nedir ve Genel Bilgiler

The Coηq

Uzman üye
30 Tem 2019
1,792
45
Merhabalar TürkHackTeam Ailesi

Bugün sizlere Ekran Kartı Nedir ve Genel Bilgiler'den bahsedeceğim.



Ekran Kartı Nedir?

Bilgisayarlarda rastgele bir işlem yapılırken, yapılan işlemi bilgisayarın ekranında görmek olasıdır. Ele geçirilen işlemlerin neticelerinin alındığı ortam veya aletlere çıkış birimine ekran kartı denilmektedir. Ekran kartı, diğer bir isimiyle grafik kartları, bilgisayar monitöründeki her türlü yazı, grafik, resim, film gibi şekillerin oluşturulmasında işlemci ile monitör arasında görev yapan adaptörlerdir. Monitörlerde görülen her türlü çıkışlar ekran kartından gelen bilgilerdir.

Daha değişik olarak, ekranda oluşacak görüntü; işlemci ile monitör arasında bir ara birim olan ekran kartı tarafından toplanıp, bilgisayarın oluşturduğu bilgiler, ekran kartı tarafından monitöre video sinyali olarak gönderilmektedir. Ekran kartları farklı çeşitlerde ve kalitelerde üretildiklerinden, bu kartlarla alakalı standartlar geliştirilmiştir. Bunlar; MDA (monochrome display adapter); Bilgisayar ekranında yalnızca harfleri, sayıları, özel karakterleri ve ASCII karakter özel grafik sembollerini görebilir. CGA (colar graphics adapter); İlk renkli ekran kartıdır. 16 renk gösterir, yazı, grafik ve renk olmak üzere üç ayrı modda çalışır. Şu anda kullanılmamaktadır. Hercules mono graphics; Tek renkli olmasına karşın renkleri grinin tonlarıyla gösterilmekte ve grafikleri de desteklemektedir.

720x348 piksellik çözünürlüğü ile CGA'dan daha iyi bir görüntü sunmaktadır. Bu ekran kartı da şuanda kullanılmamaktadır. Son zamanlarda kullanılan ekran kartları grafik standardı VGA kartıdır. VGA bütün görüntü modlarıyla uyumlu olarak çalışmaktadır. Sayısal sinyalleri analog sinyallere dönüştürme yoluyla diğer kartlardan ayrılır. 64 bit data yolu üzerinde 8 byte ve daha üzeri VRAM kullanan çok hızlı ekran kartıdır. VGA ekran kartıyla beraber renkli monitörlerle kullanılmaya başlanmıştır.



Ekran Kartı Nasıl Çalışır?



Ekran kartlarının hepsinin değişik özellikleri bulunur. Ama buna rağmen 3 temel özelliğe sahiptirler. Bunlar; Video Chip; ekranın yansıtması şart olan görüntüleri oluşturacak olan sinyalleri üretir. RAM; Ekrana gönderilen görüntü bilgilerinin saklandığı bölümdür. Ulaşımın olası olduğunca hızlı olması gerekir. RAMDAC; Grafik işlemcisinde işlenen ve video hafızanına aktarılan bilgiler monitöre gönderilemez. Bunun nedeni bu sinyallerin dijital olmasıdır. Bu sinyallerin monitörlerin kabul edebileceği analog RGB sinyallere dönüştürülmesi gerekir.

Bu görevi de grafik kartındaki RAMDAC birimi yapmaktadır. Bu üç bileşenin teknolojilerine göre performans gösterirler ve bilgisayar işlemcisine büyük oranda yardımcı olurlar. Ekran kartları PCI veyahut AGP data yolunu kullanmaktadırlar. CPU'dan aldıkları verileri çok hızlı bir şekilde ekrana yansıtırlar. Bu da CPU'nun deşarj olmasına sebep olmaktadır. Ekran kartının gücü ve belleği ekrana yansıtılan görüntünün hızını ve kalitesini belirler. Yukarıda söz edilen 3 öğe grafik kalitesinde büyük ehemmiyet taşımaktadır.

Konunun daha iyi anlaşılması için, bilgisayarda bulunan işlemci bir yazılımı veyahut bu yazılımın gerektirdiği grafik ve resimlerin bilgilerini ekran kartına bir kablo aracılığı ile gönderir. Ekran kartı bu bilgileri kullanarak resmin ekranda hangi piksel boyutunda gözükeceğine karar verir. İşlemci bilgileri ekran kartına kendi belleğinde depolaması için gönderir. Daha sonra geometrik bilgiler ve komutlar ile ön hafızaya gönderilir. Burada gölgelendirme isimi verilen işlem uygulanır. Bu işlem sayesinde ön hafızaya gönderilen bilgiler kullanılarak şeklin gerçeklik ve boyut kazanması sağlanır.



Ekran Kartı Ne İş Yarar?



Ekran kartı ana kart üstüne AGP ve PCI express slotlarına bağlanır. Bu portlar daha hızlı data transferi yapabilmektedir. Ekran kartı üzerinde işlemleri yapan bir GPU (Grafik İşleme Birimi) ve bu işlemci ile beraber çalışan ekran kartı hafızası bulunur. Kart üzerindeki işlemlerin daha hızlı gerçekleşmesi için ekran kartı hafızaları ekran kartı üstüne takılır. Böylelikle bilgisayar hafızası kullanma gereksinimi olmadan görüntü işlemlerinin hepsi ekran kartı üstünde gerçekleşmektedir.

Başka bir deyişle ekran kartının ana görevi diğer ara birimlerden (işlemci, harddisk, ram gibi) ana kart aracılığı ile aldığı dijital bilgileri ihtiyaç duyulan dönüşümlerden sonra monitöre aktararak görüntü oluşmasını sağlamaktadır. Bilgisayarlarda ekranın çalışabilmesi için bilgisayarın kasasında veyahut laptopların içinde kesinlikle ekran kartı olmalıdır. Bilgisayarda gerçekleştirilen her türlü yazı, grafik, resim, film gibi şekillerin oluşturulmasında işlemci ile monitör arasında görev yapan bir alettir.



Piksel ve Çözünürlük Nedir?



Piksel Nedir?



Günlük hayatta kullandığımız cep telefonu, bilgisayar, televizyon gibi aletlerin hepsi bir ekrana sahiptir. Piksel, bir ekranda oluşan görüntüde insan gözünün ayırt edebileceği en küçük birimdir. Aslında pikseller; kırmızı, mavi ve yeşil renkteki alt piksellerden (sub-pixel) alana gelir ancak insan gözünün bunu görmesi . İsim olarak ”Picture Element” kelimelerinden türetilmiştir. İngilizcede ”dot” başka bir deyişle nokta olarak geçse de piksel aslında kare şeklindedir. Yazı, resim, video kısaca dijital ekranda görünen her şey piksellerin değişik şekilde dizilmesi ile ortaya çıkar.



İnç Başına Düşen Piksel Sayısı (PPI)



Piksel yoğunluğu olarak da bilinir. Bir inç (2.54 santimetre) başına düşen piksel sayısını verir. PPI değeri yükseldikçe ekrandaki görüntünün keskinliği artar. Bu değer alette kullanılan ekranın boyutuna ve çözünürlüğüne göre farklık göstermektedir. Ancak kimi firmalar bu sayıda yanıltıcı davranmaktadır. Mesela; aynı ekran ve çözünürlüğe sahip iki alette, bir firma alt pikselleri de bu değerin içine katarak daha yüksek PPI değerine sahip olduğunu söyleyebilir. Bu değeri DPI (inç başına düşen nokta sayısı) ile karıştırmamak gerekir. PPI dijital ekranlarla ilgili bir terim iken, DPI daha çok baskı teknikleriyle ilgili bir terimdir.



Çözünürlük Nedir?

Kullanılan ekran tipine bağlı olarak, piksellerin sayısı ve renk kombinasyonları farklık göstermektedir. Piksel, dijital ekranlarda bir ölçü birimi olarak kullanılmaktadır. Bir ekranın yatay ve dikey eksenlerde sahip olduğu piksel sayısına çözünürlük denir. 1920 x 1080 çözünürlük değerine sahip bir ekranda; 1920 yatay eksendeki pikselleri, 1080 ise dikey eksendeki pikselleri dile getirmektedir.

Teknolojinin ilerlemesiyle beraber ekran çözünürlükleri de arttı. Günümüz aletlerinde 1280 x 720 başka bir deyişle 720p’den aşağı ekran çözünürlükleri ile karşılaşmak pek olanaksız. 720p değeri Yüksek Çözünürlük (High Definition – HD) olarak adlandırılır. Yaygın inanışın aksine çözünürlüklerin yanında bulunan ”p” harfi piksel mananını taşımamaktadır.

Buradaki ”p” harfi ”progressive scan” başka bir deyişle ilerici tarama veyahut devamlı tarama mananına gelir. Bazen de çözünürlüğün yanında ”i” harfini görebilrisiniz. Buradaki ”i” harfi ise ”interlaced scan” başka bir deyişle geçmeli tarama veyahut aralıklı tarama mananına gelir. Bu iki terimin de çözünürlükle dolaysız alakası yoktur. 1080p ile 1080i aynı çözünürlük değerini ifade eder. Ancak ilerici tarama son zamanlarda daha fazla seçenek edilmektedir. Bunun nedeni, aksiyon sahneleri gibi hızlı geçişlerin olduğu sahnelerde ekranda daha az titreşim olmasıdır.



Çözünürlük Boyutları

1280 x 720: 720p – High Definition (HD)

1920 x 1080: 1080p – Full HD (FHD)

3840 x 2160: 2160p – 4K Ultra HD

7680 × 4320: 4320p – 8K Ultra HD


Günlük hayatta kullandığımız aletlerde en çok karşılaştığımız çözünürlük değerleri bunlardır. Bu çözünürlüklerin hepsi 16:9 formatındadır. HD çözünürlüğe sahip aletler ağır ağır azalırken FHD ve 4K aletler yaygınlaşmaktadır. Bir takım markaların 5120 x 2700 çözünürlüğe sahip 5K modelleri bulunmaktadır. 8K çözünürlüğe sahip modeller ise çok yüksek ücretlere satılmaktadır. Bununla beraber 1280 x 768, 1440 x 720, 2048 x 1080, 2560 x 1440 gibi çözünürlükler de bulunmaktadır. Ancak bu çözünürlükler bir takım cep telefonları ve bilgisayarlar için geçerlidir. 16:9 formatına uymamaktadırlar ve temel çözünürlük değeri olarak kabul edilmezler.







Ekran çözünürlüğü arttıkça ekran kartı, işlemci gibi aletin diğer bileşenlerine binen yük de artacaktır. Bu yüzden aletin bütün bileşenleri birbirine uyumlu seçilmelidir. Düşük bileşenlere sahip bir alette, yüksek çözünürlüğe sahip ekran kullanılması performans meseleleri yaratabilir. Alette kullanılan ekran tipine göre kalite algısı değişebilir. Sözgelimi; kimi ekranlar soluk renklere sahipken, bazıları daha canlı ve parlak renklere sahiptir. Dolayısıyla bu kalite algısının çözünürlükle bir alakası yoktur.

Son zamanlarda 10K çözünürlüğe sahip prototipler bulunmakta. Buna karşın yüksek çözünürlükte yayın yapmak hala büyük bir problem. Bunun başlıca nedenleri ise yüksek çözünürlükteki yayınların çok fazla yer kaplaması ve irtibat hızlarının bu değerleri karşılamakta yetersiz kalmasıdır. Ayrı olarak daha yüksek çözünürlük değerlerin insanlara eskisi kadar çekici gelmediği de bir gerçek. Yeniden de ilerleyen vakitlerde bu meselelere çözüm bulunması halinde çözünürlük değerleri katlanarak artmaya devam edecektir.




Ekran Kartı Kurulumu

Ekran kartınızın marka ve modelinden emin değilseniz, ücretsiz bir araç olan GPU-Z'yi kullanarak kartınızla ilgili teknik bilgileri görüntüleyebilirsiniz. GPU-Z'yi buradan indirebilirsiniz (açılan sayfada en üstteki bağlantıyı kullanabilirsiniz).

Kartınızın marka ve modelini öğrendikten sonra, üreticinize göre yükleme işlemleri, aşağıdaki gibi gerçekleşiyor.



AMD Ekran Kartı Sürücüsü Yükleme

AMD'nin destek sayfasını açtıktan sonra izleyebileceğiniz iki yol var. Dilerseniz kartınızın otomatik olarak algılanmasını sağlayan ve gerekli sürücüleri otomatik olarak yükleyen aracı indirebilir ve çalıştırabilirsiniz.

İkinci yol ise "Manually Select Your Driver" başlığı altından kartınızın türünü, modelini, serisini ve işletim sisteminizi seçerek gerekli sürücüyü indirmek. Seçiminizi yaptıktan sonra "Display Results" düğmesine tıklayın ve çıkan sonuçlardan uygun sürücüyü indirip, çalıştırın.



Asus Ekran Kartı Sürücüsü Yükleme

Asus ekran kartınızın sürücülerini asus.com/tr/support adresinden aratarak bulabilir ve bilgisayarınıza indirebilirsiniz.

Sayfa açıldıktan sonra üst taraftan "Sürücüler & Araçlar" sayfasına tıklayın ve gerekirse işletim sisteminizi seçerek "VGA" başlığı altından sürücüleri indirin. Birden çok sürüm görüyorsanız, tarihi bugüne en yakın olan sürücüyü indirmeye dikkat edin.



Nvidia Ekran Kartı Sürücüsü Nasıl Yüklenir?

Kartınız NVidia ise bu sayfaya giderek ekran kartınızın detaylarını seçin veya "Option 2" altındaki aracı indirerek kartınızın ve sürücünüzün otomatik olarak belirlenmesini sağlayın.

İlk yolu tercih ettiyseniz, ekran kartınızın türü, modeli gibi bilgileri GPU-Z'de gördüğünüz bilgilerle doldurmanız gerekiyor. İşletim sisteminizi ve mimariyi (32-bit veya 64-bit) doğru seçtiğinizden emin olduktan sonra, sürücü dilini seçin ve "Aramaya Başla" düğmesine basın.

Size en uygun olan sürücüyle ilgili bilgiler ekrana gelecek. Artık İndir düğmesine tıklayarak sürücünüzü bilgisayarınıza indirebilirsiniz.



Ekran Kartı Sürücüsü Güncelleme

Ekran kartınızın sürücüsünü güncel tutmanız, ondan en iyi performansı alabilmeniz için neredeyse şart. Bunun nedeni, kart üreticilerinin sürücülerdeki hataları ve sorunları gidererek, onları yeni oyunları daha iyi destekleyecek biçimde geliştirmeleri.

Kartınızla birlikte gelen sürücüyü kullanıyorsanız, bu sürücüler çok eski olabileceğinden, özellikle yeni bir kart aldığınızda yeni sürücüleri yüklemeye özen gösterin.

Kartınızla birlikte gelen yazılım, sürücünüzü otomatik olarak güncellemeye yönelik bir işlevle geliyor olabilir. Sürücüyü kendiniz güncellemek isterseniz, yapmanız gerekenler, yukarıda anlattıklarımızdan hiç farklı değil.

Nvidia kartlar için sürücüleri buradan, ATI işlemcili kartlar için sürücüleri buradan indirebilirsiniz.



İYİ FORUMLAR
 
Son düzenleme:
Üst

Turkhackteam.org internet sitesi 5651 sayılı kanun’un 2. maddesinin 1. fıkrasının m) bendi ile aynı kanunun 5. maddesi kapsamında "Yer Sağlayıcı" konumundadır. İçerikler ön onay olmaksızın tamamen kullanıcılar tarafından oluşturulmaktadır. Turkhackteam.org; Yer sağlayıcı olarak, kullanıcılar tarafından oluşturulan içeriği ya da hukuka aykırı paylaşımı kontrol etmekle ya da araştırmakla yükümlü değildir. Türkhackteam saldırı timleri Türk sitelerine hiçbir zararlı faaliyette bulunmaz. Türkhackteam üyelerinin yaptığı bireysel hack faaliyetlerinden Türkhackteam sorumlu değildir. Sitelerinize Türkhackteam ismi kullanılarak hack faaliyetinde bulunulursa, site-sunucu erişim loglarından bu faaliyeti gerçekleştiren ip adresini tespit edip diğer kanıtlarla birlikte savcılığa suç duyurusunda bulununuz.