- 17 Kas 2020
- 918
- 502
Bilgisayarlar arasında uzaktan veri iletişimi sağlanması için fiziksel bağlantılar olan ağ kartları (ethernet kartları) ve bunların bağlanmasını sağlayan kablolarla gerçekleşebilir. Bu kablolar, ağ kablosu (Ethernet kablosu) adını almıştır. Bilgisayarın, modemle bağlantı kurmasını sağlar ve ağ cihazlarını bağlama görevleri mevcuttur. Bilgisayarların RJ45 jak’ına (jack) veya USB- C bağlantı girişi yoluyla RJ45 donanım adaptörüne ethernet kablosu takılır. Kablonun diğer ucuysa modemin LAN (Local Area Network-Yerel Ağ Bağlantısı) bağlantı noktasına takılır. UTP ve CAT5 tipi kablolar 8 telden oluşmakta ve bunların iki tanesi iletim, diğer ikisi alım için kullanılır.
Ethernet kablolarının birçok çeşidi vardır. Çift bükümlü çeşitlerine bakılırsa;
UTP: Unshielded Twisted Pair (Zırhsız Çift Bükümlü)
FTP: Foiled Twisted Pair (Folyolu Çift Bükümlü)
STP: Shielded Twisted Pair (Zırhlı Çift Bükümlü)
S-FTP: Screened Foiled Twisted Pair (Zırhlı Folyolu Çift Bükümlü)
S-STP: Screened Shielded Foiled Twisted (Zırhlı Çift Bükümlü)
Bu kablolar ayrıca çeşitli kategorilere ayrılır. Her birinin ayrı ayrı kullanım amaçları vardır. Bu yüzden kullanmadan önce özelliklerini ve uygulandıkları alanları bilmek gerekir ve kullanıcının ihtiyaçlarına bağlı olarak daha güçlü, daha hızlı, yüksek kaliteli kablolara ihtiyaç duyması durumunda kategori seçerken kullanım ihtiyaçlarına uygun olanı alması gerekir. Bu kategoriler genel anlamda şöyledir:
Kategori 1 (CAT1) Ethernet Kabloları: Bu ilk nesil Ethernet kabloları telefon ağlarında sadece ses olarak veri aktarabiliyor. 1 çift bakır telden oluşurlar, 100 KHz ile 400 KHz ve 1000 KHz aralığındaki frekansta çalışır ve saniyede 1 Megabit ses aktarabilirler. Bu kablolar için çoğunlukla konektör kullanılmıyor, direkt telefon paneline bağlanıyordu.
Kategori 2 (CAT2) Ethernet Kabloları: İkinci nesil Ethernet kabloları Token Ring için kullanılan CAT2 kablolarıdır. Telefon ağlarında verileri ses sinyali olarak aktarır. 2 çift yalıtılmış bakır telden oluşur. 1MHz-4MHz aralığında frekansta çalışır ve 1 ile 4 Megabit/saniye hızında veri aktarabilir. Eski telefonlara uyumlu RJ11 konnektörleri ile kullanılmıştır.
Kategori 3 (CAT3) Ethernet Kabloları: Bu üçüncü nesil Ethernet kabloları 3 çift izole bakır telden oluşmuştur. Saniyede 16 Megabir veri aktarım bant genişliğine sahip 16 MHz’e kadar frekansta çalışır. CAT3, CAT2’ye göre daha yüksek hıza sahip ve yerleşim mesafelerini 100 metrede tuttu ve bu mesafe birçok kablo kategorisi için standart haline geldi. CAT3 ethernet kabloları RJ12 konnektörleri ile kullanıldı. Bu konektörler, RJ11 konnektörlerinin uyumlu olduğu sesli telefonlara uyumludur.
Kategori 4 (CAT4) Ethernet Kabloları: Dördüncü nesil bu kablolar, 4 çift izole bakır tel ile üretilmiştir. Bu 4 çift bükümlü bakır tel, daha sonra üretilecek olan tüm CAT’lar için standartlaştı. CAT4 kabloları, en yaygın olarak kullanılan Ethernet ağ konektörü olarak düşünülen RJ45 konektörüyle kullanıldı. Bu kablolar, 20MHz’e kadar frekansla çalışabilir. Saniyede 16 Megabit veri aktarımı sağlar. Hem 10-BaseT Ethernet standartıyla hem de CAT2 ethernet kablolarının yerini alabilmiş ve Token Ring ağlarında da kullanılabilmiştir.
Kategori 5 (CAT5) Ethernet Kabloları: Beşinci nesil bu kablolar, 4 bükümlü çift izole telden oluşur. Bu kablolar üzerinde en yaygın olarak faydalanılan 100Base-T Ethernet standardı kullanıldı. 20 MHz’den 100 MHz’ye sinyal frekansı yükseltildi. Ayrıca 100 metrelik bir kabloda saniyede 100 Megabit bant genişliğine ulaşıldı. En yaygın standart olarak kullanılan RJ45 konektörleriyle sonlandırılır. Bu kablolar, internet kullanımının hızla yayıldığı dönemde kullanıldı ve bu yüzden en çok bilinen standart kablolar arasına girmiş oldu.
Kategori 5e (CAT5e) Ethernet Kabloları: CAT5 kablollarının geliştirilmiş sürümüdür. Bant genişliğini CAT5’e göre 10 kat artıracak Kategori 5e kabloları üretildi. Bu CAT5e kabloları, CAT5 gibi 100 MHz frekansı kullanarak saniyede 1 Gigabit bant genişliği hızı ile 1000Base-T Ethernet standardına ulaşabildi. Bu kablolarla 55 metrelik menzil ile daha büyük ve karmaşık LAN ağ yapıları oluşturulması imkânı doğdu. RJ45 konektörleri ile kullanılabildiler.
Kategori 6 (CAT6) Ethernet Kabloları: Altıncı nesil bu Ethernet kablolarında karmaşanın oluşmaması için 4 çift izole bakır kablonun da birbirinden izole olmasını sağlayan bir ayırıcı kullanıldı. Ayrıca izole çiftler daha sıkı ve daha kısa bükümlerden oluşuyordu. Kablo kılıfının altında elektromanyetik kalkan da bulunmaktaydı ve bu sayede karışma ve paraziti daha fazla azaltma sağlanmış oldu. Bu kablolarda 1 Gigabit olan CAT5e kablolarının bant genişliğin erişmek için 250 MHz frekans kullanıldı, 100 metre standardına ulaşıldı. Mesafeleri 55 metre ile sınırlandırılarak saniyede 10 Gigabit ağlar için bu kablolar kullanıldı.
Geliştirilmiş Kategori 6 (CAT6a) Ethernet Kabloları: Bu kablolar, CAT6 kablolarının geliştirilmiş halidir ve 10GBase-T Ethernet standardına ulaştırıldı. Frekansı 500 MHz’e kadar iki katına çıkarıldı ve saniyede 10 Gigabit bant genişliğiyle veri aktarımına 100 metre standardıyla ulaşılabildi. CAT6’nın tasarımı ve RJ45 konektörlerin kullanımı standart kullanım olarak belirlendi. Ev ve ofiste kullanımla birlikte ayrıca çoğunlukla veri merkezi uygulamaları için kullanıldılar.
Kategori 7 (CAT7) Ethernet Kabloları: Yedinci nesil bu kablolar, blendajlı kablo yapıları kullanarak ve 600 MHz’e kadar frekansa erişerek CAT6A’dan farklı hale gelmiştir. Kablo yapısında kullanılan çapraz ayırıcı ve her bükümlü çiftin etrafında iç blendaj bulunur. 100 metrelik kablo ile saniyede 10 Gigabit bant genişliği olan 10GBase-T Ethernet standardını kullandı. ARJ45, GG45, TERA gibi ek konektörler kullanıldı ve bunların bir arada kullanıldığı ilk nesil oldular. Ayrıca RJ45 uyumluluğunu da kaybetmediler. CAT6 kabloları gibi ev, ofis ve veri merkezlerinde ve profesyonel kullanım alanlarında kullanılabilirler.
Geliştirilmiş Kategori 7 (CAT7a) Ethernet Kabloları: Bu kablolar, 1200 MHz’e kadar yüksek frekansa ulaşabilir. 55metre mesafeye kadar 40 Gigabit veri aktarımını sağlayabilir. Bazen de ikinci bağlantılar için 100 Gigabit’e kadar, en fazla 15 metrede kullanılabilir. RJ45, ARJ45, GG45, TERA konektörleriyle uyumludur. Çoğunlukla veri merkezleri ve profesyonel uygulamalarda kullanılır.
Kategori 8 (CAT8) Ethernet Kabloları: Sekizinci nesil bu Ethernet kabloları, 2000 MHz frekans ile ve 25GBase-T Ethernet standardına uyumlu olan ilk kablodur. CAT8.1 ve CAT8.2 olarak iki kategoriye ayrılır:
CAT8.1 Kablo: 100 metrede saniyede 25 Gigabit’e kadar veri aktarımı yapabilen ilk kablo oldu. Hatta 33 metreye kadar olan mesafede saniyede 40 Gigabit aktarabilir. RJ45, ARJ45, GG45, TERA konektörleriyle sonlandırılabilir. Ev, ofis ağlası, veri merkezleri ve profesyonel uygulamalarda kullanılabilir.
CAT8.2 Kablo: 2000 MHz frekansını kullanır. 40 GBase-T Ethernet bağlantıları için kullanılırlar. 40GBase-T Ethernet bağlantısı için kullanılır ve bu sayede saniyede 40 Gigabit hızla 100 metreye kadar veri aktarımı sağlayabilir. Ayrıca yalnızca ARJ45, GG45, TERA konektörleriyle sonlandırılır, bu yüzden özellikle merkezi ve profesyonel uygulamalarda kullanılır.
Ethernet kablolarının ayrıca iki temel şekilde kullanımı mevcuttur:
1-Düz Kablo (Straight Through Cable): Bu tip kablolarda her iki uçtaki tel aynı numaralı pin’de sonlanır. Renklendirme yapılarak da ayırt edilme kolaylığı sağlanmıştır, örneğin; 4 numaralı pin’deki mavi dış kılıflı tel gibi kablonun diğer ucundaki 4 numaralı pin teli de mavidir. Bu kabloların kullanım alanları şöyledir: bilgisayarın, sunucuların, dönüştürücülerin çoğullayıcı (hub) ve anahtarlayıcıya (switch) bağlanması.
2-Çapraz Kablo (Crossover Cable): Bu kablo tipi, düz kablonun çaprazlanmış şeklini belirtir. Kullanılan 4 uç çapraz şekilde durmaktadır. Örneğin; ilk uçtaki 1 numaralı pin teli, diğer uçta 3 numaralı pin’dedir; 2 numaralı pin teli, 6 numaralı pin’dedir. Bunların kullanım alanları şöyledir: İki bilgisayarı birbirine, bir bilgisayarı sunucuya, çoğullayıcıları birbirine ve anahtarlayıcıya, anahtarlayıcıları birbirine, dönüştürücüleri (transceivers) birbirine, bilgisayarları ve sunucuları yönlendiriciye (router) bağlarken.
-
2 çoğullayıcı ve 2 anahtarlayıcı bağlanırken her ikisinin de normal portları kullanılmalıdır. Bu bağlantı durumunda çapraz kablo kullanılmalıdır. Çoğullayıcı ve anahtarlayıcıda besleme portu (uplink portu) varsa bu durum değişecektir. Yani besleme portu ve normal port bağlantılarında düz kablo kullanılır.
Ethernet kablolarının birçok çeşidi vardır. Çift bükümlü çeşitlerine bakılırsa;
UTP: Unshielded Twisted Pair (Zırhsız Çift Bükümlü)
FTP: Foiled Twisted Pair (Folyolu Çift Bükümlü)
STP: Shielded Twisted Pair (Zırhlı Çift Bükümlü)
S-FTP: Screened Foiled Twisted Pair (Zırhlı Folyolu Çift Bükümlü)
S-STP: Screened Shielded Foiled Twisted (Zırhlı Çift Bükümlü)
Bu kablolar ayrıca çeşitli kategorilere ayrılır. Her birinin ayrı ayrı kullanım amaçları vardır. Bu yüzden kullanmadan önce özelliklerini ve uygulandıkları alanları bilmek gerekir ve kullanıcının ihtiyaçlarına bağlı olarak daha güçlü, daha hızlı, yüksek kaliteli kablolara ihtiyaç duyması durumunda kategori seçerken kullanım ihtiyaçlarına uygun olanı alması gerekir. Bu kategoriler genel anlamda şöyledir:
Kategori 1 (CAT1) Ethernet Kabloları: Bu ilk nesil Ethernet kabloları telefon ağlarında sadece ses olarak veri aktarabiliyor. 1 çift bakır telden oluşurlar, 100 KHz ile 400 KHz ve 1000 KHz aralığındaki frekansta çalışır ve saniyede 1 Megabit ses aktarabilirler. Bu kablolar için çoğunlukla konektör kullanılmıyor, direkt telefon paneline bağlanıyordu.
Kategori 2 (CAT2) Ethernet Kabloları: İkinci nesil Ethernet kabloları Token Ring için kullanılan CAT2 kablolarıdır. Telefon ağlarında verileri ses sinyali olarak aktarır. 2 çift yalıtılmış bakır telden oluşur. 1MHz-4MHz aralığında frekansta çalışır ve 1 ile 4 Megabit/saniye hızında veri aktarabilir. Eski telefonlara uyumlu RJ11 konnektörleri ile kullanılmıştır.
Kategori 3 (CAT3) Ethernet Kabloları: Bu üçüncü nesil Ethernet kabloları 3 çift izole bakır telden oluşmuştur. Saniyede 16 Megabir veri aktarım bant genişliğine sahip 16 MHz’e kadar frekansta çalışır. CAT3, CAT2’ye göre daha yüksek hıza sahip ve yerleşim mesafelerini 100 metrede tuttu ve bu mesafe birçok kablo kategorisi için standart haline geldi. CAT3 ethernet kabloları RJ12 konnektörleri ile kullanıldı. Bu konektörler, RJ11 konnektörlerinin uyumlu olduğu sesli telefonlara uyumludur.
Kategori 4 (CAT4) Ethernet Kabloları: Dördüncü nesil bu kablolar, 4 çift izole bakır tel ile üretilmiştir. Bu 4 çift bükümlü bakır tel, daha sonra üretilecek olan tüm CAT’lar için standartlaştı. CAT4 kabloları, en yaygın olarak kullanılan Ethernet ağ konektörü olarak düşünülen RJ45 konektörüyle kullanıldı. Bu kablolar, 20MHz’e kadar frekansla çalışabilir. Saniyede 16 Megabit veri aktarımı sağlar. Hem 10-BaseT Ethernet standartıyla hem de CAT2 ethernet kablolarının yerini alabilmiş ve Token Ring ağlarında da kullanılabilmiştir.
Kategori 5 (CAT5) Ethernet Kabloları: Beşinci nesil bu kablolar, 4 bükümlü çift izole telden oluşur. Bu kablolar üzerinde en yaygın olarak faydalanılan 100Base-T Ethernet standardı kullanıldı. 20 MHz’den 100 MHz’ye sinyal frekansı yükseltildi. Ayrıca 100 metrelik bir kabloda saniyede 100 Megabit bant genişliğine ulaşıldı. En yaygın standart olarak kullanılan RJ45 konektörleriyle sonlandırılır. Bu kablolar, internet kullanımının hızla yayıldığı dönemde kullanıldı ve bu yüzden en çok bilinen standart kablolar arasına girmiş oldu.
Kategori 5e (CAT5e) Ethernet Kabloları: CAT5 kablollarının geliştirilmiş sürümüdür. Bant genişliğini CAT5’e göre 10 kat artıracak Kategori 5e kabloları üretildi. Bu CAT5e kabloları, CAT5 gibi 100 MHz frekansı kullanarak saniyede 1 Gigabit bant genişliği hızı ile 1000Base-T Ethernet standardına ulaşabildi. Bu kablolarla 55 metrelik menzil ile daha büyük ve karmaşık LAN ağ yapıları oluşturulması imkânı doğdu. RJ45 konektörleri ile kullanılabildiler.
Kategori 6 (CAT6) Ethernet Kabloları: Altıncı nesil bu Ethernet kablolarında karmaşanın oluşmaması için 4 çift izole bakır kablonun da birbirinden izole olmasını sağlayan bir ayırıcı kullanıldı. Ayrıca izole çiftler daha sıkı ve daha kısa bükümlerden oluşuyordu. Kablo kılıfının altında elektromanyetik kalkan da bulunmaktaydı ve bu sayede karışma ve paraziti daha fazla azaltma sağlanmış oldu. Bu kablolarda 1 Gigabit olan CAT5e kablolarının bant genişliğin erişmek için 250 MHz frekans kullanıldı, 100 metre standardına ulaşıldı. Mesafeleri 55 metre ile sınırlandırılarak saniyede 10 Gigabit ağlar için bu kablolar kullanıldı.
Geliştirilmiş Kategori 6 (CAT6a) Ethernet Kabloları: Bu kablolar, CAT6 kablolarının geliştirilmiş halidir ve 10GBase-T Ethernet standardına ulaştırıldı. Frekansı 500 MHz’e kadar iki katına çıkarıldı ve saniyede 10 Gigabit bant genişliğiyle veri aktarımına 100 metre standardıyla ulaşılabildi. CAT6’nın tasarımı ve RJ45 konektörlerin kullanımı standart kullanım olarak belirlendi. Ev ve ofiste kullanımla birlikte ayrıca çoğunlukla veri merkezi uygulamaları için kullanıldılar.
Kategori 7 (CAT7) Ethernet Kabloları: Yedinci nesil bu kablolar, blendajlı kablo yapıları kullanarak ve 600 MHz’e kadar frekansa erişerek CAT6A’dan farklı hale gelmiştir. Kablo yapısında kullanılan çapraz ayırıcı ve her bükümlü çiftin etrafında iç blendaj bulunur. 100 metrelik kablo ile saniyede 10 Gigabit bant genişliği olan 10GBase-T Ethernet standardını kullandı. ARJ45, GG45, TERA gibi ek konektörler kullanıldı ve bunların bir arada kullanıldığı ilk nesil oldular. Ayrıca RJ45 uyumluluğunu da kaybetmediler. CAT6 kabloları gibi ev, ofis ve veri merkezlerinde ve profesyonel kullanım alanlarında kullanılabilirler.
Geliştirilmiş Kategori 7 (CAT7a) Ethernet Kabloları: Bu kablolar, 1200 MHz’e kadar yüksek frekansa ulaşabilir. 55metre mesafeye kadar 40 Gigabit veri aktarımını sağlayabilir. Bazen de ikinci bağlantılar için 100 Gigabit’e kadar, en fazla 15 metrede kullanılabilir. RJ45, ARJ45, GG45, TERA konektörleriyle uyumludur. Çoğunlukla veri merkezleri ve profesyonel uygulamalarda kullanılır.
Kategori 8 (CAT8) Ethernet Kabloları: Sekizinci nesil bu Ethernet kabloları, 2000 MHz frekans ile ve 25GBase-T Ethernet standardına uyumlu olan ilk kablodur. CAT8.1 ve CAT8.2 olarak iki kategoriye ayrılır:
CAT8.1 Kablo: 100 metrede saniyede 25 Gigabit’e kadar veri aktarımı yapabilen ilk kablo oldu. Hatta 33 metreye kadar olan mesafede saniyede 40 Gigabit aktarabilir. RJ45, ARJ45, GG45, TERA konektörleriyle sonlandırılabilir. Ev, ofis ağlası, veri merkezleri ve profesyonel uygulamalarda kullanılabilir.
CAT8.2 Kablo: 2000 MHz frekansını kullanır. 40 GBase-T Ethernet bağlantıları için kullanılırlar. 40GBase-T Ethernet bağlantısı için kullanılır ve bu sayede saniyede 40 Gigabit hızla 100 metreye kadar veri aktarımı sağlayabilir. Ayrıca yalnızca ARJ45, GG45, TERA konektörleriyle sonlandırılır, bu yüzden özellikle merkezi ve profesyonel uygulamalarda kullanılır.
Ethernet kablolarının ayrıca iki temel şekilde kullanımı mevcuttur:
1-Düz Kablo (Straight Through Cable): Bu tip kablolarda her iki uçtaki tel aynı numaralı pin’de sonlanır. Renklendirme yapılarak da ayırt edilme kolaylığı sağlanmıştır, örneğin; 4 numaralı pin’deki mavi dış kılıflı tel gibi kablonun diğer ucundaki 4 numaralı pin teli de mavidir. Bu kabloların kullanım alanları şöyledir: bilgisayarın, sunucuların, dönüştürücülerin çoğullayıcı (hub) ve anahtarlayıcıya (switch) bağlanması.
2-Çapraz Kablo (Crossover Cable): Bu kablo tipi, düz kablonun çaprazlanmış şeklini belirtir. Kullanılan 4 uç çapraz şekilde durmaktadır. Örneğin; ilk uçtaki 1 numaralı pin teli, diğer uçta 3 numaralı pin’dedir; 2 numaralı pin teli, 6 numaralı pin’dedir. Bunların kullanım alanları şöyledir: İki bilgisayarı birbirine, bir bilgisayarı sunucuya, çoğullayıcıları birbirine ve anahtarlayıcıya, anahtarlayıcıları birbirine, dönüştürücüleri (transceivers) birbirine, bilgisayarları ve sunucuları yönlendiriciye (router) bağlarken.
-
2 çoğullayıcı ve 2 anahtarlayıcı bağlanırken her ikisinin de normal portları kullanılmalıdır. Bu bağlantı durumunda çapraz kablo kullanılmalıdır. Çoğullayıcı ve anahtarlayıcıda besleme portu (uplink portu) varsa bu durum değişecektir. Yani besleme portu ve normal port bağlantılarında düz kablo kullanılır.
