- 17 Kas 2020
- 919
- 503
Kripto para, sanal ve dijital para birimini ifade eder, ayrıca sayılarla şifrelenmiştir yani matematiksel bir kaynağı vardır. Kripto paranın güvenli şekilde kullanılabilmesi ve saklanabilmesi için “kriptografi” teknikleri kullanılır.
Kriptografi; bir bilginin matematiksel olarak şifrelenerek herkes tarafından okunmayacak duruma getirilmesini sağlayan tekniktir. Bu tekniği kullanan ve kriptografi tekniklerini kullanan kişilere kriptograf denir. Yunanca “gizli” anlamına gelen “kript” ve yazı anlamına gelen “graf” kelimelerinden türetilmiştir.
Kriptografi teknikleri “Kriptoloji” alanında kullanılmaktadır. Kriptoloji kavramı ise şifre bilimi anlamını içermektedir, ayrıca matematiksel bir bilim dalı diye de anılabilmektdir. Dijital ortamda, birçok metinsel ve sayısal verinin güvenli şekilde karşı tarafa gönderilmesini ve iletilmesini kriptoloji sağlar. Kriptolojinin kriptografi ve kriptanaliz olarak iki dalı vardır. Buradaki kriptanaliz kavramı ise, şifreli verilerin çözümüyle ilgilidir; gizli veya özel anahtarı (private key) bilmeden şifreli verilerin çözülmesini sağlar.
Kripto para ile dijital para kavramlarının aynı anlamda olduğunu düşünenler vardır, fakat aslında dijital para daha genel anlam taşır, yani kripto para onun bir çeşididir. Dijital para çeşitleri arasında şifreleme kullanılmayan çeşitler de olabilir, ama kripto paranın temel yapısında şifreleme vardır. Zaten adı üstünde kripto ifadesi şifrelemeyi işaret eder.
İletişim ağı (network) içerisinde güvenliği sağlamak amacıyla kripto para için kriptoloji bilimini kullanma gereği doğmuştur.
Aslında uzun zamandır bankalarda da buna benzeyen sistem kullanılmaktadır. Hesaptan hesaba bankamatikten veya mobil uygulamayla para aktarma, sanal kartlarla yapılan alışverişler, sanal mağazalardan yapılan alışverişler vb gibi işlemler bir nevi sanal para niteliği taşır. Çünkü transferler sadece hesaplarda değişen rakamlarla ifade edilmektedir. Kripto parayı da buna benzetebiliriz.
Kripto para herhangi bir merkeze bağlanmamış ve yönetilemiyor olarak görülmesi güvenli olduğu izlenimini taşımaktadır.
Güvenli Olup Olmadığı Konusu:
Kripto paranın güvenliği konusu ancak uzun vadede kullanımdan sonra ortaya çıkabilecek bir durumdur ki duyrulan bazı haberlere göre bazı insanların yaptığı yüksek tutarlardaki kripto yatırımlar, yani sanal cüzdanları için gönderdikleri yüz binlerce liralık kripto para bir anda yok olmuştur. Muhatap olacakları da herhangi bir yetkiliye ulaşamamışlardır. Küçük bir miktar yatırıldığında istedikleri zaman danışmanlık alabildikleri sistemde, büyük bir birikime ulaşıldığında ise bazı aksaklıklar yaşanmıştır ve cüzdanlarına ulaşamayacak duruma gelmişlerdir. Hatta bu konuyla ilgili bunalıma girip intihar eden bir Türk vatandaşı haberi de yayınlanmıştır.
------------------------------------------------------------
Sonuç olarak, tarih boyunca ticari sistemler düşünüldüğünde dönem dönem kırılma noktaları, devrimler, devinimler niteliğinde birtakım olgular sonucunda sancılı da olsa gelişim veya gerileme anlamında değişimler yaşanmıştır. Kripto para da yeni bir değişim sürecinin başladığını göstermektedir.
Kriptografi; bir bilginin matematiksel olarak şifrelenerek herkes tarafından okunmayacak duruma getirilmesini sağlayan tekniktir. Bu tekniği kullanan ve kriptografi tekniklerini kullanan kişilere kriptograf denir. Yunanca “gizli” anlamına gelen “kript” ve yazı anlamına gelen “graf” kelimelerinden türetilmiştir.
Kripto para ile dijital para kavramlarının aynı anlamda olduğunu düşünenler vardır, fakat aslında dijital para daha genel anlam taşır, yani kripto para onun bir çeşididir. Dijital para çeşitleri arasında şifreleme kullanılmayan çeşitler de olabilir, ama kripto paranın temel yapısında şifreleme vardır. Zaten adı üstünde kripto ifadesi şifrelemeyi işaret eder.
İletişim ağı (network) içerisinde güvenliği sağlamak amacıyla kripto para için kriptoloji bilimini kullanma gereği doğmuştur.
Kripto para herhangi bir merkeze bağlanmamış ve yönetilemiyor olarak görülmesi güvenli olduğu izlenimini taşımaktadır.
Güvenli Olup Olmadığı Konusu:
Kripto paranın güvenliği konusu ancak uzun vadede kullanımdan sonra ortaya çıkabilecek bir durumdur ki duyrulan bazı haberlere göre bazı insanların yaptığı yüksek tutarlardaki kripto yatırımlar, yani sanal cüzdanları için gönderdikleri yüz binlerce liralık kripto para bir anda yok olmuştur. Muhatap olacakları da herhangi bir yetkiliye ulaşamamışlardır. Küçük bir miktar yatırıldığında istedikleri zaman danışmanlık alabildikleri sistemde, büyük bir birikime ulaşıldığında ise bazı aksaklıklar yaşanmıştır ve cüzdanlarına ulaşamayacak duruma gelmişlerdir. Hatta bu konuyla ilgili bunalıma girip intihar eden bir Türk vatandaşı haberi de yayınlanmıştır.
------------------------------------------------------------
Sonuç olarak, tarih boyunca ticari sistemler düşünüldüğünde dönem dönem kırılma noktaları, devrimler, devinimler niteliğinde birtakım olgular sonucunda sancılı da olsa gelişim veya gerileme anlamında değişimler yaşanmıştır. Kripto para da yeni bir değişim sürecinin başladığını göstermektedir.
Son düzenleme:
