- 18 Nis 2022
- 600
- 302
Kriptografi: Bilginin Anahtarı
Tanım: Kriptografi, İki veya Daha Fazla Kişilerin Güvenli ve Şifreli Mesajlar Gönderme Yöntemi ve Uygulamasıdır. Kriptografi Sayesinde Dijital Para işlemleri Kişilerin Takma Ad Kullanması ile Gerçekleşen Güven Gerektirmeyen Bir Şekilde Yürütülmektedir. Yani Banka veya Aracıya İhtiyaç Duyulmaz.
Kriptografi, Anlamını Yunancada Kryptos ve Yazı Anlamına Gelen Graphein Kelimelerinin Birleşiminden Alan Kriptografi. Kripto Sözcüğünün Yunanca'daki Anlamı Bizlere Ne Kadar Gizli Olduğu Hakkında Bir İpucu Vermektedir. Kriptografi'de Gönderen Kişi Mesajı Gizli Bir Şekilde Şifreleyerek Bunun Üçüncü Kişiler'den Gizler, Alıcı İse Mesajın Şifresini Çözerek Bunu Okunur Hale Getirir. Bu işlemi yapan kişilere Kriptograf denir.
Kriptanaliz ise Şifrelenen Metinleri Çözme Yani Deşifre Etme İle İlgilenir. Şifrelenen Metinleri Çözerek Şifreli Metni Orjinal Metne Çeviren Kişilere Kriptanalist Denir.
Kriptografi Teknikleri
Başlamadan Önce Kriptografide Kullanılan Bazı Temel Kavramlardan Söz Edelim.
- Plaintext: Orijinal, Düz Metin.
- Ciphertext: Şifrelenmiş Metin.
- Cipher: Düz metni, Şifrelenmiş Metne Çeviren Algoritma. Şifreleme Algoritması.
- Encipher (Encrypt): Düz Metni Şifrelenmiş Metne Çevirme.
- Decipher (Decrypt): Şifreli Metinden Düz Metni Kurtarma.
- Kriptografi: Şifreleme Yöntem ve Prensipleri.
- Kriptanaliz: Kod Kırma. Şifre Yada Anahtar Kullanmadan Deşifre Etme Yöntem ve Prensipleri.
- Kriptoloji: Kriptografi ve Kriptoloji Yöntem ve Prensiplerinin Tümünü İfade Eder.
Eski Dönemlerde Bilginin Korunması
Bilginin Korunup Saklanması Günümüzde Olduğu Kadar Eskidende Önemli Bir Yer Kaplamaktaydı. Bundan Dolayı Kriptografi Biliminin Tarihini Milattan Öncelere Kadar Dayandığını Söyleyebilirim. M.Ö. 1900'lü Yıllarda Mısır'daki Kitabelerde Hiyeroglif İşaretler Yazının Gizlenip Şifrelendiğinin Kanıtlarındandır. M.Ö. 60-50 Yıllarında Dönemin Roma İmparatoru Jul Sezar, Devlet Haberleşmesinde Kendisine Ait Olan Şifreleme Yöntemi Kullanmaktaydı. Bu Şifreleme Yöntemini Basitçe Anlatırsam Şifrelenen Her Harfin Alfabede Kendisinden Sonra Gelen 3.Harf İle Değiştirilmesine Dayanmaktaydı.
1586 Yılına Gelindiğinde ise Blaise de Vigenere Sezar Şifreleme Sistemine Benzer Ama Ondan Daha Karmaşık Olan Vigenere Sistemini Buldu.
Bu Sistemde Metindeki Harfler Sabit Olarak Değilde Değişen Bir Sayı Dizisine Göre İlerlemekteydi. Örneğin Şifrelenecek Sayı 285739 Olarak Belirlendiğinde Şifrelenecek Metnin İlk Harfi 2, İkinci Harfi 8, Üçüncü Harfi 5 ... Altıncı Harfi ise 9 Harf Öteleniyordu. Eğer şifrelenen Metnin Karekterleri veya Sayı Basamakları 6 Harften Daha Uzun Olduğunda İse Bu Tekrarlanıyordu. Lakin Kırılması Bir Hayli Zor Olan Vigenere Sistemi 1854'lü Yılına Gelindiğinde Kırıldı. Fakat Amerikan iç Savaşının Olduğu 1860'lı Yıllarda Güney Eyaletlerdeki Halkın Bundan Haberleri Yoktu. Şifrelenen Vigenere Sisteminin Kırıldığından Haberleri Olan Kuzeyliler İletişimini Vigenere Sistemini Kullanarak İletişim Sağlayan Güneylilere Karşı Büyük Bir Avantaj Sağladılar.
Daha Sonraki Yıllarda Kriptograflar Daha Güçlü bir Sistem Aradılar 2.Dünya Savaşına Gelindiğinde Alman Askerler Kendi Aralarında İletişimi Enigma Cihazı ile Şifrelenen Metinleri Kullanarak Sağladılar. Enigma Cihazı ile Şifrelenen Metinler Radyo Dalgaları Üzerinden Mors Kodları Kullanılarak İletiliyordu.
Enigma Cihazı ile Şifrelenen Metinlerin Kırılmasını Bir Hayli Zorlaştırmasının Basitçe Nedenleri;
*Enigma Cihazının Kullandığı Matematiksel Olarak Bulunması Çok Zor ve Zaman AlıcıydıBilginin Korunup Saklanması Günümüzde Olduğu Kadar Eskidende Önemli Bir Yer Kaplamaktaydı. Bundan Dolayı Kriptografi Biliminin Tarihini Milattan Öncelere Kadar Dayandığını Söyleyebilirim. M.Ö. 1900'lü Yıllarda Mısır'daki Kitabelerde Hiyeroglif İşaretler Yazının Gizlenip Şifrelendiğinin Kanıtlarındandır. M.Ö. 60-50 Yıllarında Dönemin Roma İmparatoru Jul Sezar, Devlet Haberleşmesinde Kendisine Ait Olan Şifreleme Yöntemi Kullanmaktaydı. Bu Şifreleme Yöntemini Basitçe Anlatırsam Şifrelenen Her Harfin Alfabede Kendisinden Sonra Gelen 3.Harf İle Değiştirilmesine Dayanmaktaydı.
1586 Yılına Gelindiğinde ise Blaise de Vigenere Sezar Şifreleme Sistemine Benzer Ama Ondan Daha Karmaşık Olan Vigenere Sistemini Buldu.
Bu Sistemde Metindeki Harfler Sabit Olarak Değilde Değişen Bir Sayı Dizisine Göre İlerlemekteydi. Örneğin Şifrelenecek Sayı 285739 Olarak Belirlendiğinde Şifrelenecek Metnin İlk Harfi 2, İkinci Harfi 8, Üçüncü Harfi 5 ... Altıncı Harfi ise 9 Harf Öteleniyordu. Eğer şifrelenen Metnin Karekterleri veya Sayı Basamakları 6 Harften Daha Uzun Olduğunda İse Bu Tekrarlanıyordu. Lakin Kırılması Bir Hayli Zor Olan Vigenere Sistemi 1854'lü Yılına Gelindiğinde Kırıldı. Fakat Amerikan iç Savaşının Olduğu 1860'lı Yıllarda Güney Eyaletlerdeki Halkın Bundan Haberleri Yoktu. Şifrelenen Vigenere Sisteminin Kırıldığından Haberleri Olan Kuzeyliler İletişimini Vigenere Sistemini Kullanarak İletişim Sağlayan Güneylilere Karşı Büyük Bir Avantaj Sağladılar.
Daha Sonraki Yıllarda Kriptograflar Daha Güçlü bir Sistem Aradılar 2.Dünya Savaşına Gelindiğinde Alman Askerler Kendi Aralarında İletişimi Enigma Cihazı ile Şifrelenen Metinleri Kullanarak Sağladılar. Enigma Cihazı ile Şifrelenen Metinler Radyo Dalgaları Üzerinden Mors Kodları Kullanılarak İletiliyordu.
Enigma Cihazı ile Şifrelenen Metinlerin Kırılmasını Bir Hayli Zorlaştırmasının Basitçe Nedenleri;
*Şifrelemede Kullanılan Her Anahtarın Sekiz Saatte Bir Değiştirilmesi Diğer Ülkelerin Kriptanalistlerin İşlerini Bayağı Zorlaştırıyordu.
Fakat İngiliz Matematikçi Alan Turing ve Ekibinin Matematiksel Bir Model Kullanarak Geliştirdiği Bombe İsimli Elektronik Cihaz Kriptolu Enigma Mesajlarını Kırabildi.
Kripto Paralar Yapılan İşlemleri Anonim ve Güvenli Yapıda Olması İçin Kriptografi Kullanır. Bu işlem Kripto Para Transferi vb. Yaparken Kişi Hakkında Hiç birşey Bilmeden'de Onunla Güvenli İşlemler Yapabilme Olanağı Sağlamakta. Kriptografinin önemli olduğu tek yer dijital paralar değildir. Bilgisiyarımızdan Bağlandığımız Ağlara ve Tarayıcımızda Yaptığımız Her işleme Kadar Yaptığımız İşlemler Veriler Şifrelenir ve Kriptografi Bu İşlemlerin Şifrelerini Çözer.
Kriptografi Neden Önemlidir?
Kripto Paralar, Tamamen Kriptografik Fikirlere Dayanmaktadır. Bitcoin, 2009 Yılında Satoshi Nakomoto Takma Adına Sahip Bir Kullanıcı veya Grup Tarafından Oluşturuldu. Nakomoto Oluşturduğu Bu Fikrin Tanıtım Bilgisini Kriptografi Mesaj Panosunda Paylaşmıştı.
Bitcoin (Ethereum ve Diğer Birçok Kripto) Genel-Özel Adı Verilen Bir Teknoloji Kullanır. Bu Teknoloji, Yabancıların Birbirlerine Güven Duymadan ve Bir Banka Gibi Güvenilir Aracı Olmadan, Güvenli İşlemler Yapılmasını Mümkün Kılar.
Simetrik Şifreleme
Açık Anahtar Şifrelemesi Olarakda Bilinen Asimetrik Şifreleme, Verileri Şifrelemek ve Şifreyi Çözmek için Açık ve Özel Anahtar Çiftleri Bulunur. Teknikleri Arasında En Karmaşık Yapıya Sahip Tekniktir. Açık Anahtar Şifrelemek, Özel Anahtar ise Şifreyi Çözmek Amacıyla Kullanılır. Çiftteki Bir Anahtar Herkesle Paylaşılabilir ve Buna Açık Anahtar Denir. Çiftteki diğer anahtar Gizli tutulur; Buna Özel Anahtar denir. Şifreleme Algoritmaları, Her iki Anahtarı'da,
Bir Mesajı Şifrelemek için Kullanılabilir. Mesajı Şifrelemek için Kullanılan Anahtarın Tersi Şifre Çözme için Kullanılır.
Steganografi Tekniği
*Amerikan Bağımsızlık Savaşında Casuslar Bir Mektubun Satırları Arasına Sadece Isıtılınca Görülebilen Birtakım Mesajlar Yazdılar.
Hashing (Karma) Tekniği
Hashing, Her Türlü Dijital Dosya Verilerini Benzersiz Bir Dizeye Dönüştüren Şifreleme Tekniği,Türüdür. Boyut veya Türden Bağımsız Olarak Herhangi Bir Veriyi Karma Şifreleme Algoritmaları Kullanılarak Karma Hale Getirilebilir. Rastgele Uzunluktaki Verileri Alır ve Sabit Karma Değerine Dönüştürür.
Karma, Diğer Şifreleme Yöntemleri, Teniklerinden Farklıdır Çünkü Şifreleme Algoritmaları Karma İşleminde Veriyi Deşifre Edilemeyecek Kadar Şifreler. MD5, SHA1, SHA 256 Yaygın Olarak Kullanılan Karma Algoritmalardır.
DNA Kriptografisi
DNA Kriptolojisi Dünyada Hızla Gelişen Teknolojilerdendir. Adelman Dünyaya Seyyar Satıcı Gibi Karmaşık Problemleri Çözmek İçin DNA Kriptografisinin Nasıl Kullanılacağını Gösterip Öğretti. Böylece Daha Karmaşık Kripto Algoritmaları Tasarlanıp Uygulanabilir. Bu Kırılmaz Algoritmaları Kırabilmek için Yeni Bir Umut Getiriyor. Bunun Nedeni DNA Hesaplamasının Daha Fazla Hız, En az Depolama ve Güç Gereksinimi Sunmasıdır.
Genel-Özel Anahtar Şifrelemesi Nasıl İşler?
- Bitcoin Ağı, Tüm Kullanıcılarına Özel Bir Anahtar verir ve Kriptografik Yöntemler Kullanarak Bu Anahtarla Bağlantılı Bir Anahtar Oluşturur . Genel Anahtarlarınızı İsterseniz Başka Kişilerlede Paylaşabilirsiniz ama Bu Son Derece Tehlikeli Bir İşlem Olabilir. Ancak paranıza erişmek için özel anahtar gereklidir.
- Bitcoin'in Devrim Olmasını Sağlayan Nedenlerinden Biri ise Çift Harcama Problemine Getirdiği Çözümdür; İşlemlerin Gerçek Olup Olmadığını Belirleyebilmek İçin Kriptografik Yöntemler Kullanan Eşler Arası Bir Ağ.
- Kişiye Verilen Genel Anahtarlar Karma Oluşturma (Hashing) denilen Bir Yöntem Kullanılarak Özel Anahtarlardan Üretilir. Bu işlem Bir Metni veya Veri Dizisini Alıp Bunu Bir Algoritma Olarak İşler. Bu işlemi tersine çevirmek neredeyse imkânsızdır. Böylece Kimse Kişiye Verilen Genel Anahtardan Özel Anahtarı Tahmin Edemez.
