Tasarımın en temel yapı taşlarından biri olan fontları konu alacağız. Yapacağınız tasarım sadece görselden oluşuyorsa görsel öğeleri odak noktanıza almanız gerek ancak en ufak bir yazılı metin bile kullanacaksınız font, dikkatle göz önünde bulundurmanız gereken bir özellik.
Tipografi, “yazılı metni okunabilir ve dikkat çekici hale getirmek için harfleri düzenleme sanatı ve tekniği” olarak tanımlanabilir. Bizim ele alacağımız bağlamda tipografi, yazının okunabilir, anlaşılabilir, dikkat çekici olması ve tasarımın tonunu ve tınısını yansıtabilen bir öğedir.
Font nedir?
Font, fiziksel ve dijital ortamda kullanmış olduğumuz yazı tiplerinin genişlik, uzunluk ve tipi açısından bir isimle tanımlanmasına verilen addır. Görsel açıdan son derece önemli olan logolarda, dijital ortamda hazırlanan yazılı belgelerde ya da tasarımlarda farklı fontlara ihtiyaç duyulmaktadır. Font, tasarımınızda kullanacağınız yazıyı en basit ve en zahmetsiz şekilde olduğundan daha şık göstermenizi sağlayacaktır.
Tasarımınızın tonunu ve tınısını aktarma konusunda son derece etkili olduğu için kullanacağınız fonta (yazı tipine) çok dikkat etmelisiniz. Bazı fontlar, oluşturuldukları tarihi dönemi ya da tarzı yansıtırlar. Örneğin, Trajan Pro isimli font, eski Roma tabletlerinde kullanılan yazı tipini yansıtmaktadır. Tasarımınızı sunacağınız kişi her ne kadar fontla ilgili böyle bir bilgiye sahip olmasa da, bu font görünüşü açısından sizin içinde bulunduğunuz müşteri kitlesine ya da sektöre çok fazla hitap etmeyebilir.
Bazı fontlar (Futura ya da Univers gibi), son derece geometrik ve sert bir görünüş sergiler ve bu sebeple tasarımınız için biraz ruhsuz kalabilir. Bunun yerine biraz daha sıcakkanlı fontlar (Gill Sans ya da Franklin Gothic gibi) tercih edip müşterilerinizin gözünde daha samimi bir imaj çizebilirsiniz.
Daha genel bir bakış açısıyla baktığımızda, kalın (bold) yazı tipleri biraz sert ve dominant, daha ince yazı tipleri de daha yumuşak ve samimi bir etki yaratmaktadır.
Mesela Serif fontlar biraz daha klasik bir ruha sahipken Sans Serif fontları göze daha modern görünmektedir.
Ve en tartışmalı font olan Comic Sans’a geldiğimizde söylememiz gereken tek şey şu: Eğer bir sirk için tasarım yapıyorsanız ya da çocuklara özel bir ürün pazarlayacaksanız, evet kullanın. Ancak onun dışında bu muzip ve ilginç fontu başka hiçbir yerde tercih etmeyin.
Tasarımınızın tonunu ve tınısını aktarma konusunda son derece etkili olduğu için kullanacağınız fonta (yazı tipine) çok dikkat etmelisiniz. Bazı fontlar, oluşturuldukları tarihi dönemi ya da tarzı yansıtırlar. Örneğin, Trajan Pro isimli font, eski Roma tabletlerinde kullanılan yazı tipini yansıtmaktadır. Tasarımınızı sunacağınız kişi her ne kadar fontla ilgili böyle bir bilgiye sahip olmasa da, bu font görünüşü açısından sizin içinde bulunduğunuz müşteri kitlesine ya da sektöre çok fazla hitap etmeyebilir.
Bazı fontlar (Futura ya da Univers gibi), son derece geometrik ve sert bir görünüş sergiler ve bu sebeple tasarımınız için biraz ruhsuz kalabilir. Bunun yerine biraz daha sıcakkanlı fontlar (Gill Sans ya da Franklin Gothic gibi) tercih edip müşterilerinizin gözünde daha samimi bir imaj çizebilirsiniz.
Daha genel bir bakış açısıyla baktığımızda, kalın (bold) yazı tipleri biraz sert ve dominant, daha ince yazı tipleri de daha yumuşak ve samimi bir etki yaratmaktadır.
Mesela Serif fontlar biraz daha klasik bir ruha sahipken Sans Serif fontları göze daha modern görünmektedir.
Ve en tartışmalı font olan Comic Sans’a geldiğimizde söylememiz gereken tek şey şu: Eğer bir sirk için tasarım yapıyorsanız ya da çocuklara özel bir ürün pazarlayacaksanız, evet kullanın. Ancak onun dışında bu muzip ve ilginç fontu başka hiçbir yerde tercih etmeyin.
Font Büyüklüğü ve Hiyerarşisi
Font büyüklüğü, metnin farklı yerlerine dikkat çekebilmek için tasarım içerisinde çeşitlendirilebilir ve bu şekilde bir font hiyerarşisi oluşturulur. Görsel açıdan en büyük önemi verebilmek için en büyük fontu sloganınız ya da marka ilke ilgili mesajınızı iletmek için kullanın. Bir makale okurken başlık nasıl en önemli ve en vurucu parçaysa, tasarımınızda da sloganınız ya da mesajınız tasarım bütününün en önemli parçasıdır ve bu yüzden burada kullanılacak daha büyük bir font, tasarımınıza vurucu bir etki katacaktır.
Belirli bir önem hiyerarşisi oluşturabilmek için farklı büyüklükler kullanırken dikkat edilmesi gereken nokta, farklı ebatlara sahip yazıların ayırt edilebilecek düzeyde büyüklüklere sahip olmasıdır. Ayrıca, en fazla 3 ya da 4 farklı büyüklük kullanın ki tasarımınız belirli bir görsel düzene ve bütünlüğe sahip olsun. Daha fazla farklı büyüklük kullanımı, tasarımda kargaşaya yol açacaktır.
Belirli bir önem hiyerarşisi oluşturabilmek için farklı büyüklükler kullanırken dikkat edilmesi gereken nokta, farklı ebatlara sahip yazıların ayırt edilebilecek düzeyde büyüklüklere sahip olmasıdır. Ayrıca, en fazla 3 ya da 4 farklı büyüklük kullanın ki tasarımınız belirli bir görsel düzene ve bütünlüğe sahip olsun. Daha fazla farklı büyüklük kullanımı, tasarımda kargaşaya yol açacaktır.
Kontrast/Çeşitlilik
Sadece bir ya da iki farklı font kullanmanın “tasarımda tüm yazılı metin tıpatıp aynı görünmesine” yol açacağı konusunda endişeli olabilirsiniz. Bu çok normal. Ancak tüm tasarımlarda bu şekilde ilerlemenize gerek yok. Kullanacağınız yazı tipine kontrast ya da çeşitlilik efekti vermek istiyorsanız kullanacağınız bazı ipuçları var.
Örneğin, tercih ettiğiniz fontun rengini, tonunu ya da parlaklığını artırarak tasarıma güzel bir çeşitlilik efekti verebilirsiniz. Diğer bir yol ise yazı fontunu “italik” hale getirmektir. Caps Lock tuşunu açıp yazı karakterlerini BÜYÜTEBİLİRSİNİZ. Bu da tasarımın bütününe bir hareket katacaktır. Ancak sakın tüm yazıyı büyük harflerle yazmayın! Büyük harfleri sadece başlıkta ya da önemli sözcüklerde (vurgulamak amacıyla) tercih edin.
Örneğin, tercih ettiğiniz fontun rengini, tonunu ya da parlaklığını artırarak tasarıma güzel bir çeşitlilik efekti verebilirsiniz. Diğer bir yol ise yazı fontunu “italik” hale getirmektir. Caps Lock tuşunu açıp yazı karakterlerini BÜYÜTEBİLİRSİNİZ. Bu da tasarımın bütününe bir hareket katacaktır. Ancak sakın tüm yazıyı büyük harflerle yazmayın! Büyük harfleri sadece başlıkta ya da önemli sözcüklerde (vurgulamak amacıyla) tercih edin.
Okunabilirlik
Yazı tiplerinde en önemli ve belki de en çok ihmal edilen özellik, “okunabilirlik” özelliğidir. Tasarımınızda son derece şık ve görsel açıdan son derece estetik olduğuna inandığınız bir yazı tipi kullandığınızı düşünün. Görsel bir harika yarattığınızı zannediyorsunuz. Ancak o da ne? Üçüncü bir şahıs yazıyı okuyamıyor! Bunun ne demek olduğunu biliyor musunuz? Ürünü ya da markayı sunduğunuz hedef kitle için hazırlamış olduğunuz son derece estetik (!) tasarımın hiçbir anlamı yok demek.
Kullandığınız yazı tipinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, tasarımda vereceğiniz mesajın ya da sloganın herkes tarafından kolaylıkla okunabilir olmasıdır. Hedef kitleniz yazıyı okuyamaz ve anlayamazsa, onlara yakınlaşmanız mümkün olmayabilir.
Kullandığınız yazı tipinde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, tasarımda vereceğiniz mesajın ya da sloganın herkes tarafından kolaylıkla okunabilir olmasıdır. Hedef kitleniz yazıyı okuyamaz ve anlayamazsa, onlara yakınlaşmanız mümkün olmayabilir.
Okunabilirlik açısından faydalı birkaç ipucu
- Kartvizit, poster, banner ya da afiş gibi basılı reklam ürünlerinde en fazla 50 – 60 karakter (harf) kullanın. Daha fazlası son kullanıcıyı yoracaktır.
- Yazılı metni hazırlarken satırlar arasında en az 1.5 satırlık boşluk bırakın.
- Okunabilir olması açısından basılı ürünlerde yer alan metinlerde en az 12 punto ölçüsünü kullanın.
Ve şunu hiçbir zaman unutmayın: Kullandığınız fontlar, sadece harfleri simgeleme işlevini yerine getirmez. Markanızın ve dolayısıyla firmanızın karakterini de yansıtır. Bu sebeple markanızı yansıtacak tasarımlarda kullandığınız tipografiye dikkat etmenizde fayda var.
