CubeSat Projesi ve İTÜpSAT1
Merhaba, bildiğiniz gibi her an teknoloji gelişmeye devam ediyor. Peki uzayla aramızda olup bitenler hakkında ne biliyoruz? Bilmemize ihtiyaç var mı? Sorduğum ikinci sorunun cevabı 'kesinlikle evet'. Peki neden? Şöyle ki ülkemizin de bu konuda çeşitli projeleri mevcut hatta Türkiye'nin İlk 'Küp Uydusu' nun 2020 yılında uzaya gönderileceğini biliyor muydunuz? Bunları derli toplu bir şekilde anlatmaya, açıklamaya çalışayım.
Bu uydulara CubeSat diyoruz. Bu tür uydular genelde araştırma geliştirme projelerinde öğrenim gören kişiler yani öğrenciler tarafından geliştirilip uzaya gönderilip hakkında çeşitli araştırmalar yapılan bir uydu çeşidi. Her uydu öyle kafasına göre geliştirilip uzaya fırlatılmıyor tabii. Yakın zamanda ABD nin Stanford ve California Polytechnic üniversiteleri bir proje başlattı. Bu projeye mensup olan kişiler kendi uydusunu üretip proje kapsamında uzaya gönderebiliyor. Bu müthiş bir fırsat fakat bir o kadar da zor. Çünkü CubeSat uyduları 10x10x10 gibi çok minik boyutlarda tasarlanmalı. Tabii tasarımın durumuna göre üst üste üç küp şeklinde de olabilirler bu konuda hafif bir esneklik mevcut. Ayrıca üretilen uyduların görevleri aynı değil. Yani her biri farklı işlevlerde çalışabilir üreten kişiye bağlı olarak. Ağırlık açısından bakacak olursak 1 kilogramı geçmiyorlar.
Dünya çapında 40 hatta daha fazla üniversiteni kendi uydularını geliştirip uzaya gönderdiğini biliyoruz. Bunların arasında İstanbul Teknik Üniversitesi'nin hazırladığı ve Hindistan tarafından uzaya fırlatılan İTÜpSAT1 uydusu da var. Peki bu minik arkadaşlarımızın görevleri neler olabiliyor? manyetik alan ölçümü, radyo iletişimi kontrolü yapmak, yeryüzünü fotoğraflamak, kozmik ışınları gözlemlemek ve daha birçok işlev sağlayabilirler. Bir küp uydunun basitçe yapısı şu şekilde:
İstanbul Teknik Üniversitesi'nin uzaya gönderdiği ve kutupsal bir yörüngede her 90 dakikada bir gezegenimizi turlayan ITÜpSAT1 uydusunun amaçlarından biri de fotoğraf çekmek idi, 640x480 piksellik kamerası ile yeryüzünü görüntülemişti. Hatta uydunun fırlatılış videosunu buraya bırakıyorum:
[ame]https://www.youtube.com/watch?v=IyQS7k7b4CY[/ame]
İTÜpSAT1 den alınan sinyalleri de buraya bırakalım:
[ame]https://www.youtube.com/watch?v=eet3oI2YgxI[/ame]
Aslında asıl amaç fotoğraf çekmek değil. CubeSat uyduları, öğrencilerin teknik becerilerini geliştirmeleri ve test etmeleri amacıyla oluşturulmuş bir programın parçası. İTÜpSAT1'in asıl yapılış amacı uyduya yerleştirilmiş denge sistemini ve çalışma verimini test etmekti. Bu arada bu kadar bahsetmişken CubeSat uyduları geri dönemiyor. Yani üzerlerinde herhangi bir yakıt taşımadıkları için, yörüngeye yerleştirildikten sonra zamanla yeryüzüne yaklaşır ve birkaç ay veya yıl içinde atmosfere girerek yanıp yok oluyorlar. Bizim İTÜpSAT1 uydumuz da, ortalama 740 km yükseklikteki yörüngesinde 6 ay görev yaptıktan sonra, işlevini yitirdi ve atmosfere girerek çoktan yanıp kül oldu. Yine de işlevselliğini gösterdi ve bu alanda başarısız olmadık.
Bu uydulara CubeSat diyoruz. Bu tür uydular genelde araştırma geliştirme projelerinde öğrenim gören kişiler yani öğrenciler tarafından geliştirilip uzaya gönderilip hakkında çeşitli araştırmalar yapılan bir uydu çeşidi. Her uydu öyle kafasına göre geliştirilip uzaya fırlatılmıyor tabii. Yakın zamanda ABD nin Stanford ve California Polytechnic üniversiteleri bir proje başlattı. Bu projeye mensup olan kişiler kendi uydusunu üretip proje kapsamında uzaya gönderebiliyor. Bu müthiş bir fırsat fakat bir o kadar da zor. Çünkü CubeSat uyduları 10x10x10 gibi çok minik boyutlarda tasarlanmalı. Tabii tasarımın durumuna göre üst üste üç küp şeklinde de olabilirler bu konuda hafif bir esneklik mevcut. Ayrıca üretilen uyduların görevleri aynı değil. Yani her biri farklı işlevlerde çalışabilir üreten kişiye bağlı olarak. Ağırlık açısından bakacak olursak 1 kilogramı geçmiyorlar.
Küp Uyduların İşlevi Nedir?
Dünya çapında 40 hatta daha fazla üniversiteni kendi uydularını geliştirip uzaya gönderdiğini biliyoruz. Bunların arasında İstanbul Teknik Üniversitesi'nin hazırladığı ve Hindistan tarafından uzaya fırlatılan İTÜpSAT1 uydusu da var. Peki bu minik arkadaşlarımızın görevleri neler olabiliyor? manyetik alan ölçümü, radyo iletişimi kontrolü yapmak, yeryüzünü fotoğraflamak, kozmik ışınları gözlemlemek ve daha birçok işlev sağlayabilirler. Bir küp uydunun basitçe yapısı şu şekilde:
İstanbul Teknik Üniversitesi'nin uzaya gönderdiği ve kutupsal bir yörüngede her 90 dakikada bir gezegenimizi turlayan ITÜpSAT1 uydusunun amaçlarından biri de fotoğraf çekmek idi, 640x480 piksellik kamerası ile yeryüzünü görüntülemişti. Hatta uydunun fırlatılış videosunu buraya bırakıyorum:
[ame]https://www.youtube.com/watch?v=IyQS7k7b4CY[/ame]
İTÜpSAT1 den alınan sinyalleri de buraya bırakalım:
[ame]https://www.youtube.com/watch?v=eet3oI2YgxI[/ame]
Aslında asıl amaç fotoğraf çekmek değil. CubeSat uyduları, öğrencilerin teknik becerilerini geliştirmeleri ve test etmeleri amacıyla oluşturulmuş bir programın parçası. İTÜpSAT1'in asıl yapılış amacı uyduya yerleştirilmiş denge sistemini ve çalışma verimini test etmekti. Bu arada bu kadar bahsetmişken CubeSat uyduları geri dönemiyor. Yani üzerlerinde herhangi bir yakıt taşımadıkları için, yörüngeye yerleştirildikten sonra zamanla yeryüzüne yaklaşır ve birkaç ay veya yıl içinde atmosfere girerek yanıp yok oluyorlar. Bizim İTÜpSAT1 uydumuz da, ortalama 740 km yükseklikteki yörüngesinde 6 ay görev yaptıktan sonra, işlevini yitirdi ve atmosfere girerek çoktan yanıp kül oldu. Yine de işlevselliğini gösterdi ve bu alanda başarısız olmadık.
.
