ls" komutuna daha önce değimiştik. Şimdi de belli başlı komutlara değineceğiz.
mkdir
Yeni dizinler yaratmak için kullanılan komut mkdir’dir. Aşağıdaki örnek /usr altında üç yeni dizin yaratır: geldim, gordum, durdum.
[root@localhost Ssenoglu]# cd /usr
[root@localhost usr]# mkdir geldim gordum durdum
Varsayılan olarak , mkdir komutu üst dizinleri sizin için yaratmaz; yaratılması istenilen dizinin tüm yolunda sondan bir önceki dizin’e kadar bütün dizinlerin var olması gerekir. Bunun anlamı /de/ne/me dizinlerini yaratmak istiyorsanız, üç ayrı mkdir komutu çalıştırmalısınız:
[root@localhost usr# mkdir /de/ne/me
mkdir: `/de/ne/me' dizini oluşturulamıyor: Böyle bir dosya ya da dizin yok
[root@localhost usr]# mkdir de
[root@localhost usr]# mkdir de/ne
[root@localhost usr]# mkdir de/ne/me
mkdir -p
Fakat, mkdir’in faydalı opsiyonu -p ile mkdir’i dizin yolunda var olmayan üst dizinleri yaratmasını sağlayabilirsiniz, aşağıda görüldüğü gibi :
[root@localhost usr]# mkdir -p de/ne/me
mkdir hakkında detaylı bilgi almak için man makdir yazarak mkdir’in yardım sayfasına başvurabilirsiniz. Bu yöntem bahsedilen hemen hemen her komut için geçerli olacak, (örnek olarak man ls) , sadece cd komutu bash kabuğunun içinde geldiği için bunun dışında kalır.
touch
Birazdan kopyalama, yeniden adlandırma, dosya ve dizin taşımak için kullanılan cp ve mv komutlarına göz atacağız. Buna başlamadan önce /usr da bir dosya oluşturmak için touch komutunu kullanacağız:
[root@localhost Ssenoglu]# cd /usr
[root@localhost usr]# touch deneme
touch komutu varolan bir dosyanın “mtime” değerini günceller (ls -l çıktısındaki 6. sütunu hatırlayın). touch komutuna parametre olarak verilen dosya mevcut değilse boş bir dosya yaratılacaktır. Yukarıdaki komutun sonucunda sıfır boyutlu bir /usr/deneme oluşturmuş oluyorsunuz.
echo ve yönlendirme
Şimdi artık dosya varolduğuna göre bu dosyaya biraz veri ekleyelim. Bunu echo komutu ile yapabiliriz, bu komut kendisine geçilen argümanları alıp bunu standart çıktıya basar. Önce echo komutunun kendisine bir göz atalım:
[root@localhost usr]# echo "ilk dosya"
ilk dosya
Şimdi aynı echo komutunu bu sefer çıktı yönlendirme tekniği ile kullanalım:
[root@localhost usr]# echo "ilkdosya" > deneme
Yukarıda gördüğünüz büyüktür işareti kabuğa echo’nun çıktısını deneme isimli bir dosyaya yönlendirmesini söyler. Bu dosya eğer mevcut değilse yaratılır, yok eğer mevcut ise üzerine yazılır. ls -l komutu ile deneme dosyasının 9 byte büyüklüğünde olduğunu görebiliriz çünkü “ilk dosya” sözcüklerini , boşluk karakterini ve yenisatır karakterini barındırır:
[root@localhost usr]# ls -l deneme
-rw-r--r--. 1 root root 9 Nis 7 10:25 deneme
cat ve cp
Konsolda dosyanın içeriğini görüntülemek için cat komutu kullanın:
[root@localhost usr]# cat deneme
ilkdosya
Şimdi cp komutunun en basit şeklini kullanarak deneme dosyasının denendi isimli bir kopyasını çıkarabiliriz:
[root@localhost usr]# cp deneme denendi
Detaylı olarak incelersek görürüz ki bu ikisi gerçekten de birbirinden ayrı dosyalardır, inode numaraları farklıdır:
[root@localhost usr]# ls -i deneme denendi
6856 deneme 6999 denendi
mv
Şimdi “denendi” dosyasını “testedildi” olarak isimlendirmek için mv komutunu kullanalım. Bu sefer inode numarası aynı kalmakla birlikte bu inode numarasına sahip olan dosya ismi değişmiş olacaktır.
[root@localhost usr]# mv denendi testedildi
[root@localhost usr]# ls -i testedildi
6999 testedildi
Taşınan (move) bir dosyanın inode numarası, söz konusu dosya kaynak dosya ile aynı dosya sisteminde bulunduğu sürece aynı kalır.
mkdir
Yeni dizinler yaratmak için kullanılan komut mkdir’dir. Aşağıdaki örnek /usr altında üç yeni dizin yaratır: geldim, gordum, durdum.
[root@localhost Ssenoglu]# cd /usr
[root@localhost usr]# mkdir geldim gordum durdum
Varsayılan olarak , mkdir komutu üst dizinleri sizin için yaratmaz; yaratılması istenilen dizinin tüm yolunda sondan bir önceki dizin’e kadar bütün dizinlerin var olması gerekir. Bunun anlamı /de/ne/me dizinlerini yaratmak istiyorsanız, üç ayrı mkdir komutu çalıştırmalısınız:
[root@localhost usr# mkdir /de/ne/me
mkdir: `/de/ne/me' dizini oluşturulamıyor: Böyle bir dosya ya da dizin yok
[root@localhost usr]# mkdir de
[root@localhost usr]# mkdir de/ne
[root@localhost usr]# mkdir de/ne/me
mkdir -p
Fakat, mkdir’in faydalı opsiyonu -p ile mkdir’i dizin yolunda var olmayan üst dizinleri yaratmasını sağlayabilirsiniz, aşağıda görüldüğü gibi :
[root@localhost usr]# mkdir -p de/ne/me
mkdir hakkında detaylı bilgi almak için man makdir yazarak mkdir’in yardım sayfasına başvurabilirsiniz. Bu yöntem bahsedilen hemen hemen her komut için geçerli olacak, (örnek olarak man ls) , sadece cd komutu bash kabuğunun içinde geldiği için bunun dışında kalır.
touch
Birazdan kopyalama, yeniden adlandırma, dosya ve dizin taşımak için kullanılan cp ve mv komutlarına göz atacağız. Buna başlamadan önce /usr da bir dosya oluşturmak için touch komutunu kullanacağız:
[root@localhost Ssenoglu]# cd /usr
[root@localhost usr]# touch deneme
touch komutu varolan bir dosyanın “mtime” değerini günceller (ls -l çıktısındaki 6. sütunu hatırlayın). touch komutuna parametre olarak verilen dosya mevcut değilse boş bir dosya yaratılacaktır. Yukarıdaki komutun sonucunda sıfır boyutlu bir /usr/deneme oluşturmuş oluyorsunuz.
echo ve yönlendirme
Şimdi artık dosya varolduğuna göre bu dosyaya biraz veri ekleyelim. Bunu echo komutu ile yapabiliriz, bu komut kendisine geçilen argümanları alıp bunu standart çıktıya basar. Önce echo komutunun kendisine bir göz atalım:
[root@localhost usr]# echo "ilk dosya"
ilk dosya
Şimdi aynı echo komutunu bu sefer çıktı yönlendirme tekniği ile kullanalım:
[root@localhost usr]# echo "ilkdosya" > deneme
Yukarıda gördüğünüz büyüktür işareti kabuğa echo’nun çıktısını deneme isimli bir dosyaya yönlendirmesini söyler. Bu dosya eğer mevcut değilse yaratılır, yok eğer mevcut ise üzerine yazılır. ls -l komutu ile deneme dosyasının 9 byte büyüklüğünde olduğunu görebiliriz çünkü “ilk dosya” sözcüklerini , boşluk karakterini ve yenisatır karakterini barındırır:
[root@localhost usr]# ls -l deneme
-rw-r--r--. 1 root root 9 Nis 7 10:25 deneme
cat ve cp
Konsolda dosyanın içeriğini görüntülemek için cat komutu kullanın:
[root@localhost usr]# cat deneme
ilkdosya
Şimdi cp komutunun en basit şeklini kullanarak deneme dosyasının denendi isimli bir kopyasını çıkarabiliriz:
[root@localhost usr]# cp deneme denendi
Detaylı olarak incelersek görürüz ki bu ikisi gerçekten de birbirinden ayrı dosyalardır, inode numaraları farklıdır:
[root@localhost usr]# ls -i deneme denendi
6856 deneme 6999 denendi
mv
Şimdi “denendi” dosyasını “testedildi” olarak isimlendirmek için mv komutunu kullanalım. Bu sefer inode numarası aynı kalmakla birlikte bu inode numarasına sahip olan dosya ismi değişmiş olacaktır.
[root@localhost usr]# mv denendi testedildi
[root@localhost usr]# ls -i testedildi
6999 testedildi
Taşınan (move) bir dosyanın inode numarası, söz konusu dosya kaynak dosya ile aynı dosya sisteminde bulunduğu sürece aynı kalır.
