MONİTÖR TÜRLERİ VE ÇALIŞMA PRENSİPLERİ
-Monitör Nedir?
Monitör, ekran kartından gelen sinyalleri yorumlayarak oluşturduğu ses ve görüntüyü hem kaydedebilen hem de ekrana yansıtabilen (VDT & VDU) bir elektronik çıkış aygıtıdır. Fotoğraf, doküman, video, film veya herhangi bir içeriği görsel olarak ekrana yansıtmak için kullanılır. Ne kadar bir TV gibi olsa da çözünürlüğü bir TV'den çok daha yüksektir. İlk bilgisayar monitörüne sahip olan Xerox Alto bilgisayarı 1 Mart 1973’te piyasaya sürüldü. Bu monitörün tek renkli bir ekranı vardı ve CRT teknolojisini kullanıyordu.
-Monitör Türleri
1-Katot Işın Tüpü (CRT) Monitörleri
Katot ışın tüpü bir görüntüyü ekrana yansıtmak için kullanılan büyük bir vakum tüpüdür. Tüp monitörleri olarak adlandırılan CRT ekranları eski bilgisayarlarda kullanılan monitörler dir. Bu monitörler küçük bir ekrana sahip olmalarına rağmen çok fazla yer kaplarlar ve çalışmaları için daha fazla parça ve elektrik gerekir.
Koni şeklinde olan CRT ekranları yüz binlerce pikselden oluşur. Bu piksellerin belirli bir düzende yanması ile görüntü oluşur. Koninin uç kısmında bulunan elektron ışını ateşleyen tabancalar RGB ( Kırmızı, Yeşil, Mavi) renkli ışın demetleri üreterek fosfor tabakası ile kaplı dikdörtgen ekrana gönderir. Elektron tabancasından 3 ayrı renkte üretilen elektron ışınları istenilen yere gidebilmesi için bir gölge maskesinden geçer. Her piksel 3 alt piksele sahiptir ve buradaki renklerin birleşiminden doğan rengi yansıtırlar. Fosfor tabakaya ulaşan ışınlar pikselleri aydınlatır. Yatay ve dikey sapma bobinleri aracılığıyla ekranın her noktasına ulaşır. Bu olayın çok hızlı gerçekleşmesi ile gerçek zamanlı görüntü akışı sağlanır.
2-LCD (Liquid Crystal Display) Monitörler
CRT ekranlara göre daha az enerji harcarlar, daha az yer kaplarlar, daha hafiftirler, daha net bir görüntü sunarlar, daha ucuzdurlar ve radyasyon yaymazlar. Sıvı kristal olarak bilinen bir madde içeren iki cam levha yardımı ile görüntü sağlanır. CRT monitörler gibi LCD monitörlerde de her pikselin 3 alt pikseli vardır ve her pikse sıvı kristal yapıya sahiptir. Her piksel bir elektrota bağlıdır ve bu sayede istenilen piksele elektrik akımı gönderilerek görüntü elde edilir. Sıvı kristal, ne katı ne sıvı denilebilecek bir haldedir.
Polarizatörler ışığı geliş durumuna göre ya geçirirler ya da absorbe ederler. Birinci polarizatör dikey ve ikinci polarizatör yatay ışıkları geçirir. Sıvı kristale elektrik alanı uygulanmadığında kristaller kıvrık nematikler (TN) şeklinde 90 derecelik açıyla kıvrımlı olarak sıralanırlar. Böylece geçen ışığın kutuplanması yön değiştirir ve ekran gri görünür. Yeterli elektrik alanı uygulandığında kristaller kıvrık olmayan (untwisted) halde sıralanırlar. Kutuplanma yönü değişmediği için ikinci filtreye dik polarlanan ışın polarize filmi geçemez ve ekran siyah görünür.
ı
3-LED (Light Emitting Dioede) Monitörler
LED monitörler hafif ve kısa derinliğe sahip monitörler dir. Diğer türlere göre daha pahalı ve kullanım ömürleri düşüktür. LED (ışık yayan diyot) ekranları LCD ekranlardan ayıran arka aydınlatma sistemlerinde floresan lamba yerine LED kullanmalarıdır. Bu sayede daha net ve parlak bir görüntü sağlanır. LED monitörler doğrudan ve kenardan aydınlatma olmak üzere ikiye ayrılır. Doğrudan aydınlatma, çok yüksek kontrastlara ulaşabilir ve kullanılan LED sayısının ekran boyutuna oranı görüntü kalitesini doğrudan etkiler. Kenardan aydınlatmada ise ayrıntılı tasarımlar yapılabilmektedir ve daha maliyetlidir.
4-Plazma Monitörler
Görüntü oluşturma mantıkları yüksek oranda LCD monitörlere benzeyen plazma monitörler, diğer monitörlere kıyasla görüntü kalitesi bir hayli yüksek yeni nesil monitörler dir. Fiyatı bir o kadar da pahalı olan plazma monitörler, günlük kullanıma uygun değillerdir. Sinema ve organizasyon sunu sistemlerinde kullanılan plazma monitörler, bilgisayara bağlanmanın yanı sıra TV yayınlarını ve yüksek yoğunluklu resim bilgisi içeren yayınları görüntülemek için üretilmişlerdir.
Plazma monitör deki bütün pikseller LCD dekiler gibi 3 alt piksele sahiplerdir ve bu piksellerin her biri RGB renkleriyle tanımlanır. Hücreler kristal yapı yerine plazma ortam kullanılır. Plazma maddenin iyonize edilmiş gaz halidir. Plazma ortamından elektrik akımı geçtikçe yer değiştiren pozitif ve negatif yükler birbirlerine çarparak bir üst enerji seviyesine geçer ve normal seviyeye dönerken enerjilerini ışık olarak boşaltır ve LCD monitörlerdeki gibi istenilen piksele elektrik enerjisi verilir ve alt pikseller aydınlatılır. Bu sayede görüntü oluşumu sağlanır.
İNTİHAL RAPORU
Son düzenleme:
