Bu yazımızda evde/işte ADSL yönlendiricilerimizde gördüğümüz NAT (Network Adress Translation - Ağ Adres Çevrimi) özelliğinin ne olduğunu, nasıl çalıştığını, ne tür NAT çeşitleri olduğunu göreceğiz. Tabi NAT sadece ADSL yönlendiricilerde vardır diyemeyiz. Sırf NAT yapan cihazlar olduğu gibi büyük yönlendiriciler hatta Windows'ta kullandığımız Internet Bağlantı Paylaşımı (Internet Connection Sharing - ICS) gibi yazılımlar da NAT yapabilir. Yazıda IP adreslerinden sıklıkla bahsedeceğiz ama IP adresinin özelliklerine girmeyeceğiz. Bunu TCP/IP başlığı altında başka bir makalemizde anlatmak daha doğru olacaktır. Tabi bunu bilmemek NAT'ın ne olduğunu anlamamıza engel olmayacaktır.
Nedir bu NAT sorusuna gelmeden önce NAT'ın nasıl çalıştığını anlamakta fayda var. Zaten ondan sonra ne olduğunu anlayacağız. İnternette TCP/IP iletişim kuralları topluluğunu kullanarak haberleşiriz. Topluluk diyorum çünkü içinde birçok iletişim kuralını barındırır (TCP, UDP, ICMP, IP vs). Bu kuralların da nereye gideceklerini bilmeleri için bir adrese ihtiyaçları olacaktır. Buna da IP adresi diyoruz. IP adresi diyince burada NAT'ı ilgilendiren bölüme geliyoruz.
NAT
İnternette kullandığımız IP adreslerini internet servis sağlayıcılar ICANN adlı firmadan satın alırlar. Tabi dünyada 6 milyara yakın insan olduğunu ve her geçen gün insanların ve internete girenlerin sayısını arttığını düşünürsek IP adresleri yetmeyecektir. 90'lı yıllarda bunu görenler zaten şuan IP sürüm 6'yı geliştirmekle uğraşıyorlar. IPv6 trilyonlara varan IP adresi kullanmamıza olanak sağlayacak. Bu biraz uzun sürecek çünkü tüm internet altyapısının değişmesi gerekecek. Biz hali hazırda IP sürüm 4 kullanıyoruz. IPv4 ile 4,294,967,296 IP adresiniz olabilir. Ama IP adreslerinin sınıflara (class) ayrılmış olması, bazı adreslerin çoklu gönderim (Multicasting) için, bazılarının da test amaçlı kullanılmasından dolayı bu sayı 3,2 milyara kadara düşmektedir. Sürüm 5 ise deneysel amaçlarla hazırlanmış fakat kullanılmamıştır. IPv4'ün sayısının muhtemel yetersizliğini engellemek içinde kurumlar, ev kullanıcıları vs için NAT, servis sağlayıcılar ve yönlendirmede kullananlar içinde CIDR gibi teknolojiler geliştirilmiştir (CIDR yönlendirmede kullanılan bir teknolojidir - Classless Inter Domain Routing - Sınıfsız Alanlararası Yönlendirme). Peki, nasıl çalışıyor ve bu NAT bize nasıl bir kolaylık getirdi?
İnternette gideceğimiz yeri bulmak için IP adresleri kullanırız. Ama her IP adresini internet ortamında kullanamıyoruz. Bazı özel IP adresleri vardır. Bu adresler, daha doğrusu IP adres aralıkları kendi yerel ağlarımızda kullanmamız için ayrılmıştır. Bunlar Address Al******** for Private Internets (özel internetler için adres payı) diye tanımlanır, kısaca Private Adresses (özel adresler) diyoruz. İnternette kullandıklarımıza da Public (Halka Açık) Addresses diyoruz (başka deyişlerde mevcuttur. Mesela Real - Gerçek- IP, Registered-Kayıtlı - IP gibi).
Özel IP adresleri:
10.0.0.0 ile 10.255.255.255
172.16.0.0. ile 172.31.255.255
192.168.0.0 ile 192.168.255.255 arasındadır.
Bunlar dışında da başka amaçlar için özel adresler vardır. Ama bizi ilgilendirmiyor. Hiçbir şekilde internette 10.4.34.98 veya 192.168.40.50 gibi adresler göremezsiniz. NAT bu adreslerin internete çıkmasına olanak sağlayan teknolojidir. Peki, nasıl yapıyor bu işi?
Nedir bu NAT sorusuna gelmeden önce NAT'ın nasıl çalıştığını anlamakta fayda var. Zaten ondan sonra ne olduğunu anlayacağız. İnternette TCP/IP iletişim kuralları topluluğunu kullanarak haberleşiriz. Topluluk diyorum çünkü içinde birçok iletişim kuralını barındırır (TCP, UDP, ICMP, IP vs). Bu kuralların da nereye gideceklerini bilmeleri için bir adrese ihtiyaçları olacaktır. Buna da IP adresi diyoruz. IP adresi diyince burada NAT'ı ilgilendiren bölüme geliyoruz.
NAT
İnternette kullandığımız IP adreslerini internet servis sağlayıcılar ICANN adlı firmadan satın alırlar. Tabi dünyada 6 milyara yakın insan olduğunu ve her geçen gün insanların ve internete girenlerin sayısını arttığını düşünürsek IP adresleri yetmeyecektir. 90'lı yıllarda bunu görenler zaten şuan IP sürüm 6'yı geliştirmekle uğraşıyorlar. IPv6 trilyonlara varan IP adresi kullanmamıza olanak sağlayacak. Bu biraz uzun sürecek çünkü tüm internet altyapısının değişmesi gerekecek. Biz hali hazırda IP sürüm 4 kullanıyoruz. IPv4 ile 4,294,967,296 IP adresiniz olabilir. Ama IP adreslerinin sınıflara (class) ayrılmış olması, bazı adreslerin çoklu gönderim (Multicasting) için, bazılarının da test amaçlı kullanılmasından dolayı bu sayı 3,2 milyara kadara düşmektedir. Sürüm 5 ise deneysel amaçlarla hazırlanmış fakat kullanılmamıştır. IPv4'ün sayısının muhtemel yetersizliğini engellemek içinde kurumlar, ev kullanıcıları vs için NAT, servis sağlayıcılar ve yönlendirmede kullananlar içinde CIDR gibi teknolojiler geliştirilmiştir (CIDR yönlendirmede kullanılan bir teknolojidir - Classless Inter Domain Routing - Sınıfsız Alanlararası Yönlendirme). Peki, nasıl çalışıyor ve bu NAT bize nasıl bir kolaylık getirdi?
İnternette gideceğimiz yeri bulmak için IP adresleri kullanırız. Ama her IP adresini internet ortamında kullanamıyoruz. Bazı özel IP adresleri vardır. Bu adresler, daha doğrusu IP adres aralıkları kendi yerel ağlarımızda kullanmamız için ayrılmıştır. Bunlar Address Al******** for Private Internets (özel internetler için adres payı) diye tanımlanır, kısaca Private Adresses (özel adresler) diyoruz. İnternette kullandıklarımıza da Public (Halka Açık) Addresses diyoruz (başka deyişlerde mevcuttur. Mesela Real - Gerçek- IP, Registered-Kayıtlı - IP gibi).
Özel IP adresleri:
10.0.0.0 ile 10.255.255.255
172.16.0.0. ile 172.31.255.255
192.168.0.0 ile 192.168.255.255 arasındadır.
Bunlar dışında da başka amaçlar için özel adresler vardır. Ama bizi ilgilendirmiyor. Hiçbir şekilde internette 10.4.34.98 veya 192.168.40.50 gibi adresler göremezsiniz. NAT bu adreslerin internete çıkmasına olanak sağlayan teknolojidir. Peki, nasıl yapıyor bu işi?
