Yıkanmak orucu bozar mı?
Ağız veya burnundan su girip yutmadıkça* oruçlu kimsenin yıkanması orucuna zarar vermez. Bu itibarla* ağız ve burnundan su kaçırmamak şartıyla oruçlunun yıkanmasında bir sakınca yoktur. Nitekim Hz. Aişe ve Ümmü Seleme validelerimiz* Hz. Peygamber'in Ramazan'da imsaktan sonra yıkandıklarını haber vermişlerdir (Buhârî* Savm* 25; Müslim* Sıyam* 76; Ebû Dâvûd* Savm* 36).
********************************
Oruçlu iken ihtilam olan veya cünüp olarak sabahlayan kişinin durumu nedir?
Oruçlu iken rüyada ihtilam olmak orucu bozmadığı gibi* gusletmeyi geciktirerek cünüp olarak sabahlamak da oruca bir zarar vermez. Ancak* zorunlu bir durum olmadıkça* hemen boy abdesti alınmalıdır. Nitekim Hz. Peygamber'in Ramazan'da imsaktan sonra yıkandıkları hadis kaynaklarında yer almaktadır.
********************************
Astım hastalarının kullandığı sprey orucu bozar mı?
Akciğer hastalarının kullandıkları spreyden* bir kullanımda 1/20 ml. gibi çok az bir miktar ağıza sıkılmaktadır. Bunun da önemli bir kısmı ağız ve nefes boruları cidarında emilerek yok olmaktadır. Bundan geriye bir miktarın kalıp tükrük ile mideye ulaştığı konusunda kesin bir bilgi de yoktur. Abdest alırken ağızda kalan su ile kıyaslandığında* bu miktarın çok az olduğu görülmektedir. Halbuki oruçlu* abdest alırken ağzına verdiği sudan geri kalan miktarın mideye ulaşması halinde orucun bozulmayacağı konusunda hadis (Dârimî* Savm* 21) ve İslâm bilginlerinin icmaı vardır. Ayrıca* misvaktan bazı kırıntıların ve kimyevi maddelerin mideye ulaşması kaçınılmaz olduğu halde* Hz. Peygamber'in oruçlu iken misvak kullandığı* sahih hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buharî* Savm* 27; Tirmîzî* Savm* 29). Diğer taraftan* "kesin olarak bilinen* şüphe ile bozulmaz" kaidesi gereğince* mideye ulaşıp ulaşmadığı konusunda şüphe bulunan bu şeyle oruç bozulmaz.
Bu itibarla astımlı hastaların* sağlığı oruç tutmalarına uygun olup başka bir hastalıkları da yoksa* rahat nefes almalarını sağlamak amacıyla ağza püskürtülen oksijenli ilaç orucu bozmaz.
*******************************
Parfüm ve kolonya orucu bozar mı?
Parfüm veya kolonya sürünmek ve koklamak orucu bozmaz.
*******************************
Oruçlu kimse diş tedavisi yaptırabilir mi?
Oruçlu bir kimsenin morfinli veya morfinsiz olarak dişlerini tedavi ettirmesi veya çektirmesi orucu bozmaz. Ancak tedavi esnasında* kan veya tedavide kullanılan maddelerden herhangi bir şeyin yutulması orucu bozar.
******************************
Sakız çiğnemek orucu bozar mı?
Günümüzde üretilen sakızlarda* ağızda çözülen katkı maddeleri bulunduğundan* ne kadar itina edilirse edilsin bunların yutulmasından kaçınılması mümkün değildir. Bu sebeple bu tür sakız çiğnemek orucu bozar. Ancak kenger sakızı gibi katkısı bulunmayan sakızlarla daha önce çiğnenmiş olup içinde hiç katkı maddesi kalmamış olan ve çiğnendiğinde hiçbir eksikliğe uğramayan sakızların çiğnenmesi orucu bozmaz. Bununla birlikte* oruçlu iken bu tür sakızları çiğnemek mekruhtur.
******************************
Diş fırçalamak orucu bozar mı?
Diş fırçalamakla oruç bozulmaz. Bununla birlikte* diş macunun* misvak parçalarının veya suyun boğaza kaçması halinde oruç bozulur. Orucun bozulma ihtimali dikkate alınarak* dişlerin imsakten önce ve iftardan sonra fırçalanması uygun olur.
******************************
Kan vermek orucu bozar mı?
Kan vermenin orucu bozup bozmayacağı konusunda* Hz. Peygamber'den rivayet edilen "Hacamat yapanın ve yaptıranın orucu bozulur." (Ebû Davûd* Sıyam* 28) hadisinden hareketle bazı İslâm bilginleri kan vermekle orucun bozulacağını söylemişlerdir. Din bilginlerinin çoğunluğu ise* Hz. Peygamber'in oruçlu iken hacamat olduğuna dair rivayeti (Buhârî* Savm* 32; Ebû Dâvûd* Sıyam* 29) esas alarak kan vermenin orucu bozmayacağını söylemişlerdir.
Bu iki hadis ve diğer rivayetler birlikte değerlendirildiğinde* "Hacamat yapanın ve yaptıranın orucu bozulur." hadisinin "hacamat yapanın ve yaptıranın orucu bozulma tehlikesiyle karşı karşıyadır." şeklinde anlaşılmalıdır. Zira hacamat yapan kişi emerek kanı aldığı için boğazına kan kaçma ihtimali* hacamat yaptıranın ise zayıf düşeceğinden yeme içme zorunda kalma ihtimali bulunmaktadır. Nitekim Enes b. Malik de* hacamat yaptırmanın oruçluyu zayıf düşüreceğinden dolayı hoş karşılanmadığını söylemiştir (Buhârî* Savm* 32).
Bu itibarla* oruçlu iken kan vermek orucu bozmaz.
*******************************
Burun damlası orucu bozar mı?
Tedavî amacıyla burna damlatılan ilacın bir damlası* yaklaşık 0*06 cm3 tür. Bunun bir kısmı da burun çeperleri tarafından emilmekte* çok az bir kısmı mideye ulaşmaktadır. Bu da* mazmazada olduğu gibi ma'fuv kapsamında değerlendirilebilir.
*******************************
Kusmakla oruç bozulur mu?
Kendiliğinden kusmakla oruç bozulmaz. Ancak kişinin kendi isteği ve müdahalesiyle meydana gelen kusma* ağız dolusu olması halinde* orucu bozar.
Nitekim Hz. Peygamber "Oruçlu kimseye kusmak gelir de kendisine hakim olamazsa ona kaza gerekmez. Her kim de kendi isteği ile kusarsa orucunu kaza etsin" buyurmuştur (Ebû Dâvud* "Savm"* 33; Tirmizi* "Savm"* 24*25; İbn Mâce* "Sıyâm"* 16; Malik* Muvatta* "Sıyâm"* 47.).
Ağız veya burnundan su girip yutmadıkça* oruçlu kimsenin yıkanması orucuna zarar vermez. Bu itibarla* ağız ve burnundan su kaçırmamak şartıyla oruçlunun yıkanmasında bir sakınca yoktur. Nitekim Hz. Aişe ve Ümmü Seleme validelerimiz* Hz. Peygamber'in Ramazan'da imsaktan sonra yıkandıklarını haber vermişlerdir (Buhârî* Savm* 25; Müslim* Sıyam* 76; Ebû Dâvûd* Savm* 36).
********************************
Oruçlu iken ihtilam olan veya cünüp olarak sabahlayan kişinin durumu nedir?
Oruçlu iken rüyada ihtilam olmak orucu bozmadığı gibi* gusletmeyi geciktirerek cünüp olarak sabahlamak da oruca bir zarar vermez. Ancak* zorunlu bir durum olmadıkça* hemen boy abdesti alınmalıdır. Nitekim Hz. Peygamber'in Ramazan'da imsaktan sonra yıkandıkları hadis kaynaklarında yer almaktadır.
********************************
Astım hastalarının kullandığı sprey orucu bozar mı?
Akciğer hastalarının kullandıkları spreyden* bir kullanımda 1/20 ml. gibi çok az bir miktar ağıza sıkılmaktadır. Bunun da önemli bir kısmı ağız ve nefes boruları cidarında emilerek yok olmaktadır. Bundan geriye bir miktarın kalıp tükrük ile mideye ulaştığı konusunda kesin bir bilgi de yoktur. Abdest alırken ağızda kalan su ile kıyaslandığında* bu miktarın çok az olduğu görülmektedir. Halbuki oruçlu* abdest alırken ağzına verdiği sudan geri kalan miktarın mideye ulaşması halinde orucun bozulmayacağı konusunda hadis (Dârimî* Savm* 21) ve İslâm bilginlerinin icmaı vardır. Ayrıca* misvaktan bazı kırıntıların ve kimyevi maddelerin mideye ulaşması kaçınılmaz olduğu halde* Hz. Peygamber'in oruçlu iken misvak kullandığı* sahih hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buharî* Savm* 27; Tirmîzî* Savm* 29). Diğer taraftan* "kesin olarak bilinen* şüphe ile bozulmaz" kaidesi gereğince* mideye ulaşıp ulaşmadığı konusunda şüphe bulunan bu şeyle oruç bozulmaz.
Bu itibarla astımlı hastaların* sağlığı oruç tutmalarına uygun olup başka bir hastalıkları da yoksa* rahat nefes almalarını sağlamak amacıyla ağza püskürtülen oksijenli ilaç orucu bozmaz.
*******************************
Parfüm ve kolonya orucu bozar mı?
Parfüm veya kolonya sürünmek ve koklamak orucu bozmaz.
*******************************
Oruçlu kimse diş tedavisi yaptırabilir mi?
Oruçlu bir kimsenin morfinli veya morfinsiz olarak dişlerini tedavi ettirmesi veya çektirmesi orucu bozmaz. Ancak tedavi esnasında* kan veya tedavide kullanılan maddelerden herhangi bir şeyin yutulması orucu bozar.
******************************
Sakız çiğnemek orucu bozar mı?
Günümüzde üretilen sakızlarda* ağızda çözülen katkı maddeleri bulunduğundan* ne kadar itina edilirse edilsin bunların yutulmasından kaçınılması mümkün değildir. Bu sebeple bu tür sakız çiğnemek orucu bozar. Ancak kenger sakızı gibi katkısı bulunmayan sakızlarla daha önce çiğnenmiş olup içinde hiç katkı maddesi kalmamış olan ve çiğnendiğinde hiçbir eksikliğe uğramayan sakızların çiğnenmesi orucu bozmaz. Bununla birlikte* oruçlu iken bu tür sakızları çiğnemek mekruhtur.
******************************
Diş fırçalamak orucu bozar mı?
Diş fırçalamakla oruç bozulmaz. Bununla birlikte* diş macunun* misvak parçalarının veya suyun boğaza kaçması halinde oruç bozulur. Orucun bozulma ihtimali dikkate alınarak* dişlerin imsakten önce ve iftardan sonra fırçalanması uygun olur.
******************************
Kan vermek orucu bozar mı?
Kan vermenin orucu bozup bozmayacağı konusunda* Hz. Peygamber'den rivayet edilen "Hacamat yapanın ve yaptıranın orucu bozulur." (Ebû Davûd* Sıyam* 28) hadisinden hareketle bazı İslâm bilginleri kan vermekle orucun bozulacağını söylemişlerdir. Din bilginlerinin çoğunluğu ise* Hz. Peygamber'in oruçlu iken hacamat olduğuna dair rivayeti (Buhârî* Savm* 32; Ebû Dâvûd* Sıyam* 29) esas alarak kan vermenin orucu bozmayacağını söylemişlerdir.
Bu iki hadis ve diğer rivayetler birlikte değerlendirildiğinde* "Hacamat yapanın ve yaptıranın orucu bozulur." hadisinin "hacamat yapanın ve yaptıranın orucu bozulma tehlikesiyle karşı karşıyadır." şeklinde anlaşılmalıdır. Zira hacamat yapan kişi emerek kanı aldığı için boğazına kan kaçma ihtimali* hacamat yaptıranın ise zayıf düşeceğinden yeme içme zorunda kalma ihtimali bulunmaktadır. Nitekim Enes b. Malik de* hacamat yaptırmanın oruçluyu zayıf düşüreceğinden dolayı hoş karşılanmadığını söylemiştir (Buhârî* Savm* 32).
Bu itibarla* oruçlu iken kan vermek orucu bozmaz.
*******************************
Burun damlası orucu bozar mı?
Tedavî amacıyla burna damlatılan ilacın bir damlası* yaklaşık 0*06 cm3 tür. Bunun bir kısmı da burun çeperleri tarafından emilmekte* çok az bir kısmı mideye ulaşmaktadır. Bu da* mazmazada olduğu gibi ma'fuv kapsamında değerlendirilebilir.
*******************************
Kusmakla oruç bozulur mu?
Kendiliğinden kusmakla oruç bozulmaz. Ancak kişinin kendi isteği ve müdahalesiyle meydana gelen kusma* ağız dolusu olması halinde* orucu bozar.
Nitekim Hz. Peygamber "Oruçlu kimseye kusmak gelir de kendisine hakim olamazsa ona kaza gerekmez. Her kim de kendi isteği ile kusarsa orucunu kaza etsin" buyurmuştur (Ebû Dâvud* "Savm"* 33; Tirmizi* "Savm"* 24*25; İbn Mâce* "Sıyâm"* 16; Malik* Muvatta* "Sıyâm"* 47.).
