Temel Bilgiler: VBScript Öğreniyoruz
(Temel Yazım Kuralları)
VBScript yani Visual Basic Script. Ama biz kısaltılmış olan adını yani VBScript adını kullanıyoruz. Visual Basic dilini biliyor iseniz, VBScript dilini biliyorsunuz sayılır. (Temel Yazım Kuralları)
Daha önce de ASP sayfalarımızda VBScript dilini kullanabileceğimizi söylemiştim. Bu yüzden şimdi VBScript öğrenmeye başlıyoruz.
İstemci tarafında çalışan sayfalar da Netscape VBScript dilini anlamaz. Ama bizim sayfalarımız Server' da çalışacağı için bu sorun olmayacak. Sadece bir kaç VBScript komutu ile mükemmel ASP sayfaları hazırlayabiliriz.
ASP sayfalarımızdaki script dillerini, gerek VBScript, gerek diğer script dillerini sayfa içindeki HTML kodlarından ayırmamız gerekir. ASP.DLL' ye "ASP.DLL kardeş, Script dilimiz şurada başlıyor, şurada bitiyor" dememiz gerekir. Bunun için şimdi öğreneceğimiz script dili VBScript' in kodlarını <% %> işaretleri arasına alırız. Kardeşimiz ASP.DLL (kardeşimizden daha çok söz ettik ondan) bu işaretler " <% %> " arasındaki komutları yazmak yerine yapar. HTML' deki "< >" klasik unsurlar aynen sayfaya yazılır, ama <% ve %> işaretine gelince çok sevgili ASP.DLL' miz durur ve bir düşünür. <% ve %> işaretlerinin arasındaki her şey "Language" ile belirlediğimiz scriptin yorumlayıcısına gönderilir (Aralarında sürekli paslaşır bunlar). <% ve %> işaretlerine sınırlayıcı denir. Sınırlayıcının içinde bir ya da bir çok satır kod bulunabilir.
ASP ve VBScript komutlarımızın arasında "Yorum Satırımız" olmalıdır. Bu neden gereklidir? Yorum satırını bir kodu ne için nerede kullandığımızı belirtmek için kullanırız. Böylece kodlarımızı başka biri devam ettirmek istediğinde nerede ne yaptığımızı açıkça görmüş olur. Ya da uzun süre çalışmadığımız ASP sayfamızda unuttuğumuz yerler olabilir. Bunlara hatırlatma satırı da denir. Yorum satırının başına ( ' ) tek tırnak işareti koyarız. Böylece serverın yorumlayıcısı bu tek tırnağı gördüğünde, görmemezlikten gelir. Sanki hiç tanışmıyorlarmış gibi! Şimdi VBScript ile bu teknikleri kullanarak bir sayfa yazalım. Hem de VBScript' te biraz daha yakınlaşalım:
<% @LANGUAGE=VBScript %>
<html>
<head>
<title>Merhaba VBScript</title>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=ISO-8859-9">
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1254">
</head>
<body>
<center>
<%
' Yazı boyutumuzu belirlediğimiz bir değişken tanımlayalım
Dim fontBoyut
%>
<%
' Yazı boyutumuzu 1'den 7' ye kadar değiştirelim
For fontBoyut = 1 to 7
%>
<font size = <%= fontBoyut%> >
VBScript' e Merhaba <br>
<% next %>
</center>
<h4> Bugün <%= WeekdayName(Weekday(Date)) %>, <%= Date %>.
Şu anda Server' a saat: <%= Time %>.<p>
</h4>
</body>
</html>
Bu sayfayı vbsmerhaba2.asp adı ile kaydedin (VBScrtipt' e daha önce merhaba demiştik. Bu ***ncisi). Şimdi sayfanın içindeki kodları inceleyelim...
[FONT=Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif]<- Sayfanın görünümü böyle olmalı[/FONT]
Sayfamızın başında, bu sayfayı VBScript ile yazacağımızı belirttik. Daha sonra herzamanki HTML kodlarımızı yazdık. Daha sonra bir değişken tanımladık. Bundan sonra değişkenlerin bizim hayatımızda yeri çok büyük olacak 
. Açıklama satırında da neler yaptığımızı anlatmaya çalıştık. Kısa ve öz. Daha sonra yazı boyutumuzun 1'den 7' ye kadar değişmesini istediğimizi söyledik. Bu font boyutlarının sayfada uygulanabilmesi için font özelliklerini belirttiğimiz HTML etiketi olan <font=""> etiketine tanımladığımız değişkeni yazdık. Böylece font boyutumuzu değişkenimiz belirleyecek: <font size= <%= fontBoyut %> > dedik. <%= bu ifade ASP' de Response.Write metodunun kısaltılmış halidir. Yani <%= bu işareti yazdığımızda, içine değişkeni yazmamız gerekiyor tabii, bu değişkeni al sayfaya yaz demiş oluyoruz. Böylece değişkenimiz VBScript'e Merhaba yazısını sayfaya 1' den 7' ye kadar büyüterek yazdı. Bunları sayfada sıralamasını sağlamak için de <% next %> döngüsünü yazdık. Daha önce de gördüğüm tarih işlemini yazdık. Ama bu defa biraz farklı olarak. Dikkat ederseniz ASP ve VBScript kodlarını Yeşil renk ile yazıyorum. Böylece diğerlerinden ayırmamızın daha kolay olacağı kanısındayım. Değişkenler ve dögülerden ileride daha çok bahs edeceğiz. Çünkü onlarsız hiç bir işe yaramayız
Yazım Kuralları
VBScript komutlarının, değişken adlarının büyük harf, küçük harf olması önemli değildir. Ben genel de VBScript ile yazdığım kodların baş harflerini büyük yaparım. Dediğim gibi büyük harf, küçük harf hiç fark etmez:
For fontBoyut = 1 to 7
FOR FONTBOYUT = 1 TO 7
for fontboyut = 1 to 7
Olarak da yazabilirdik. Hiç bir şey değişmezdi. Ama tabii bazı istisnalar var. VBScript' in kendine has gelenekleri de vardır..
Eğer bir kod satırı çok uzun geliyorsa ve daha sonra anlaşılması mümkün olmayacak derecede uzuyorsa bu satırı alt çizgi ile ( _ ) aşağıdaki satırda devam ettirebiliriz:
<%
If degisken1 > And_
degisken < 10 Then
%>
Verdiğim örnek o kadar da uzun değil. Ama daha sonra, daha uzunlarını da yazmamız gerekecek.
Şimdi adından çok söz ettiğimiz Değişkenlere bir bakalım... Nedir? Ne değildir?
