Windows Server 2016 Sürümleri
Tıpkı geçmiş Windows NT ailesi üyeleri gibi hybrid kernel mimarisine sahip ve Windows Server 2012 R2 üzerine geliştirilmiş en yeni sunucu işletim sistemi Windows Server 2016, iki yıl gibi uzun bir preview sürecinin ardından 26 Eylül 2016 itibarıyla resmen release oldu ve gerçek iş senaryolarında görev almak için hazır durumda. Yeni Windows Server sürümlerinde yine çokça özellik, geliştirme ve geçmiş sürümlere göre bir dünya değişiklik söz konusu. Bu yazıda Windows Server 2016 sürümleri, bu sürümler arasındaki temel farklar, özellikler ve Windows Server 2016 lisanslama konusundaki değişiklikler hakkında bilgiler bulabilirsiniz.
Windows Server 2016 ile birlikte lisanslama modelinde gerçekleşen değişiklikler oldukça önemli. Satın alınabilir x86 sunucu donanımlarındaki işlemci soket sayılarının uzun süredir 1, 2, 4 kombinasyonlarıyla pazara sunulduğu ama bunun yanında işlemci başına fiziksel çekirdek sayılarının 72 ve hatta daha da üzeri değerlere ulaştığı yıllardayız. Teoride 8 çekirdekli 4 adet işlemciyle sağlanan işlem gücünün 2 katından fazlasını bugün tek bir işlemciyle sağlamak mümkün oluyor. Bu, lisanslama açısından oldukça önemli bir faktör çünkü işlemci yerine çekirdek bazlı lisanslama seçeneği üretici adına daha karlı bir model
Bunun yanında Microsoft, yeni lisanslama modeliyle birlikte yazılım güvencesine sahip Windows Server 2016 müşterilerine Azure Hybrid Use Benefit ile Windows tabanlı Azure sanal makinelerine daha düşük maliyetlerle sahip olma şansı da sunuyor ve bunu bir noktada lisanslama modelindeki işlemciden çekirdeğe dönüşümle ilişkilendiriyor. Özetle bundan böyle Windows Server 2016nın en yaygın iki dağıtımı Datacenter ve Standard sürümleri için işlemci bazlı değil çekirdek bazlı lisanslama modelini konuşacağız; Artık 1 Windows Server 2 işlemciye kadar değil -aynı maliyet ile- 16 işlemci çekirdeğine kadar lisanslayacak, ama yazının devamında bahsettiğim farklı detaylar da var
Diğer taraftan bildiğiniz gibi Windows Server 2012lerin Datacenter ve Standard sürümleri özellikler açısından eşit, sağladıkları sanallaştırma hakları açısından farklıydı. Windows Server 2016nın Datacenter ve Standard sürümleri arasında ise bu sefer teknik özellikler açısından da farklılıklar var. Yazı içerisinde bu temel farklardan da bahsettim. Ayrıca artık Windows Server 2016 sürümleri arasında Foundation yok. Yerine kullanılabilecek en yakın sürüm ise Essentials.
Sürümler ve Özellikler
Windows Server 2016 işletim sistemi, çeşitli işler için konumlandırabileceğiniz 6 farklı sürüme sahiptir. Bu 6 farklı Windows Server 2016 sürümü için temel özellikleri ve aralarındaki farkları ilk bakışta aşağıdaki gibi özetlemek mümkün.
Windows Server 2016 Datacenter
Yeni Windows Serverın tüm temel özelliklerini içerir. Bunun yanı sıra Storage Spaces Direct, Storage Replica, Shielded Virtual Machines, Networking Stack (software-defined networking) gibi diğer Windows Server 2016 sürümlerde yer almayan önemli software-defined datacenter özelliklerine de sahiptir. Dağıtım sırasında Server Core, with GUI (Desktop Experiance) ve Nano Server* kurulum seçeneklerini destekler.
Windows Server 2016 Datacenter sürümü işlemci (soket) sayısına göre değil işlemci çekirdek sayısına göre lisanslanır. Üzerindeki bazı servislere erişen kullanıcılar/cihazlar için Windows Server CAL (istemci erişim lisansı) gerekir. Şayet sunucu üzerinde aktif ise Remote Desktop Services oturumları için Remote Desktop Services CAL, RMS kullanıcıları için ise Active Directory Rights Management Services CAL da sağlanması gerekir. Ayrıca sunucu üzerindeki tüm çekirdekler lisanslandığı taktirde her bir Datacenter sürüm lisansı, o fiziksel sunucu üzerinde geçerli olmak koşulu ile sınırsız sayıda sanal Windows Server (OSEs)** veya Hyper-V Container çalıştırma hakkı sağlar.
Bu açılardan bakıldığında Windows Server 2016 Datacenter sürümü geniş ölçekli ve özellikle de sunucu sanallaştırmanın yoğun olarak kullanıldığı veri merkezleri için daha uygun bir seçenektir. Aynı zamanda ailenin en dolu ve en yüksek fiyatlı sürümüdür.
Windows Server 2016 Standard
Yeni Windows Serverın tüm temel özelliklerini içerir. Bunun yanı sıra geçmiş sürümlerde de yer alan Active Directory, DNS, DHCP, Hyper-V, IIS, Remote Access, Remote Desktop Services gibi birçok gelenekselleşmiş rol ile birlikte Device Health Attestation, Host Guardian Service, Containers gibi yeni rol ve özelliklere de sahiptir. Dağıtım sırasında Server Core, with GUI (Desktop Experiance) ve Nano Server* kurulum seçeneklerini destekler.
Tıpkı Windows Server 2016 Datacenter sürümünde olduğu gibi bu sürüm de artık işlemci (soket) sayısına göre değil işlemci çekirdek sayısına göre lisanslanır. Yine üzerindeki bazı servislere erişen kullanıcılar/cihazlar için Windows Server CAL (istemci erişim lisansı) gerekir. Şayet sunucu üzerinde aktif ise Remote Desktop Services oturumları için Remote Desktop Services CAL, RMS kullanıcıları için ise Active Directory Rights Management Services CAL da sağlanması gerekebilir. Ayrıca sunucu üzerindeki tüm çekirdekler lisanslandığı taktirde her bir Standard sürüm lisansı, o fiziksel sunucu üzerinde geçerli olmak koşulu ile 2 adet sanal Windows Server (OSEs)** veya Hyper-V Container çalıştırma hakkı sağlar. Devamında yeni Windows Server 2016 Standard lisansları satın alarak +2 kullanım hakkı ilaveleri yapmak mümkündür.
Üretici, Windows Server 2016 Standard sürümü daha çok fiziksel yapılar ve sunucu sanallaştırmanın düşük yoğunlukta kullanıldığı ortamlar için öneriyor. Eğer çok sayıda sanal makine çalıştırmak, kısa sürede genişlemek veya Storage Spaces Direct, Storage Replica, Shielded Virtual Machines, Networking Stack gibi üst düzey veri merkezi servislerine ihtiyacınız yoksa, Windows Server 2016 Standard sürüm sizin için gayet yeterli olacaktır.
Windows Server 2016 Essentials
Küçük işletmeler için daha uygun bir sürümdür çünkü üzerinde tüm Windows Server rolleri/özellikleri yer almaz. Ayrıca en fazla 25 kullanıcı ve 50 cihaza kadar destek verebilir. İşlemci (soket) sayısına göre lisanslanır. Windows Server 2016 Essentials sürümü üzerinde çalışan servislere erişen kullanıcılar/cihazlar için ayrıca Windows Server CAL satın alınması gerekmez. Diğer taraftan artık ailede yer almayan Foundation* sürümü yerine kullanılabilecek en uygun seçenektir.
Windows Server 2016 MultiPoint Premium Server
Üzerinde tüm Windows Server rolleri/özellikleri yer almaz. Aynı bilgisayara/sunucuya erişim ihtiyacı duyan birden fazla kullanıcının olduğu senaryolar için özelleştirilmiş bir Windows Server 2016 sürümüdür. Yalın Remote Desktop Services dağıtımlarından farklı olarak, daha çok Remote Desktop Services yanında kendi sürücülerini ve servislerini de install ederek oturum çoğaltan örneğin NComputing gibi uygulamalarla kullanmaya yöneliktir.
Windows Server 2012 MultiPoint Premium Server sürümü sadece işlemci (soket) sayısına göre lisanslanır ve yalnızca akademik lisanslama kapsamında eğitim kurumları tarafından satın alınabilir. Üzerindeki servislere ve uygulamalara erişen kullanıcılar/cihazlar için ayrıca Windows Server CAL + Remote Desktop Services CAL sağlanması gerekir. Diğer taraftan MultiPoint Premium Server ile verilebilecek hizmetlerin aynısı gerektiğinde Datacenter ve Standard sürümler üzerindeki MultiPoint Services isimli rol ile de verilebilir.
Windows Storage Server 2016
Üzerinde tüm Windows Server rolleri/özellikleri yer almaz. Temelde OEM depolama çözümleri için uyarlanmış bir Windows Server 2016 sürümüdür. Örneğin üreticiler bu sürümü alıp bir donanım üzerinde özelleştirerek kendi depolama çözümlerini pazara sunmak için kullanabilirler. Windows Storage Server 2016 sürümü yalnızca işlemci (soket) sayısına göre lisanslanır. Kullanıcı erişimleri için herhangi bir CAL gereksinimi yoktur.
Microsoft Hyper-V Server 2016
Üzerinde tüm Windows Server rolleri/özellikleri yer almaz. Temelde Hyper-V rolünü çalıştırmak için uyarlanmış ve tamamen ücretsiz bir Windows Server 2016 sürümdür. Üzerinde çalışacak Windows tabanlı sanal makinelerinin kendi lisansları olması gerekir çünkü Hyper-V Server 2016 sürümü herhangi bir ücretsiz Windows kullanım hakkı sağlamaz. Temelde bir Windows Server sürümü olduğu için listede yer vermek istedim.
