Yapay Zeka Nedir?
İngilizcede Artificial Intelligence (AI) olarak bilinen Yapay Zeka, görev veya görevleri yerine getirmek için insan zekasını taklit eden ve topladığı bilgilerle sürekli kendini geliştirebilen sistemler veya makinelere verilen isimdir.
Yapay zeka (AI) nasıl çalışır?
İnsanların bilgileri öğrenmek ve karar almak için kullandığı düşünsel beceriyi, bilgisayar sistemleri matematik ve mantık kullanarak simüle eder. Donanımlar ile sistemine aldığı büyük veriyi önceden belirlenen parametreler doğrultusunda hızlı ve yinelemeli bir şekilde işler, işlenmiş verileri bağımsız bir şekilde öğrenebilen ve öğrendiklerini bir problem karşısında çözüm üretmek için kullanan makine öğrenme algoritmaları ile birleştirerek çalışır. Aldığı verilerdeki kalıplara dayalı olarak tahminlerde bulunur, işlemler yapar ve ardından hatalarından ders çıkarır. Bu sayede daha doğru tahmin ve işlemler gerçekleştirir. Yapay zeka sistemleri, bilgileri doğru ve hızlı bir şekilde işler. Bu yüzden sürücüsüz araçlarda, görüntü işleme programlarında ve sanal yardımcılar gibi karmaşık yapılarda çok kullanışlıdır.
Yapay zekanın insan zekası ve insan beynini taklit eden yazılımlar olduğunu söylemiştik. Bilgi, insan beyninde elektriksel bir süreçten geçerek nöronlar aracılığı ile taşındığı gibi, yapay zeka da tıpkı insan beynindeki nöronlar gibi birbirine bağlı yapay sinir ağları ile veri aktararak işlem yapar.
Yapay Zeka Nerelerde Kullanılır?
Yapay zeka, oldukça karmaşık görevleri bilgisayarların otomatik olarak yapmasına izin vererek günlük hayatımızı iyileştirmek için kullanılır. Makine öğrenimi algoritmalarını kullanarak bir dildeki konuşmayı başka bir dildeki metne çevirebilen otomatik dil çeviri uygulamaları, gelişmiş arama motorları, otonom araçlar, savunma sanayisinde son dönemde adından sıkça söz edilen sürü İHA sistemleri, e-mail spam filtreleri, satranç programları, Siri ve Alexa benzeri sanal asistan uygulamaları, yüz tanıma sistemi vb. sayısız uygulama yapay zekânın kullanım alanlarına örnek olarak gösterilebilir.
Yapay zekanın insan zekası ve insan beynini taklit eden yazılımlar olduğunu söylemiştik. Bilgi, insan beyninde elektriksel bir süreçten geçerek nöronlar aracılığı ile taşındığı gibi, yapay zeka da tıpkı insan beynindeki nöronlar gibi birbirine bağlı yapay sinir ağları ile veri aktararak işlem yapar.
Yapay Zeka Nerelerde Kullanılır?
Yapay zeka, oldukça karmaşık görevleri bilgisayarların otomatik olarak yapmasına izin vererek günlük hayatımızı iyileştirmek için kullanılır. Makine öğrenimi algoritmalarını kullanarak bir dildeki konuşmayı başka bir dildeki metne çevirebilen otomatik dil çeviri uygulamaları, gelişmiş arama motorları, otonom araçlar, savunma sanayisinde son dönemde adından sıkça söz edilen sürü İHA sistemleri, e-mail spam filtreleri, satranç programları, Siri ve Alexa benzeri sanal asistan uygulamaları, yüz tanıma sistemi vb. sayısız uygulama yapay zekânın kullanım alanlarına örnek olarak gösterilebilir.
Kaç çeşit yapay zeka tipi vardır?
Yeteneklere ve işlevselliğe göre iki ana kategoride olmak üzere toplam 7 tür yapay zeka vardır.
Yeteneklerine Göre Yapay Zeka Türleri :
ANI : Dar Yapay Zeka
AGI : Genel Yapay Zeka
ASI : Süper Yapay Zeka
ANI ( Dar Yapay Zeka ) Nedir?
Dar Zeka veya Zayıf Zeka olarak da bilinen ANI sınırlı, dar bir yetenek yelpazesine sahiptir. Bugün için var olan tek yapay zeka türü budur.
Çoğumuzun günlük olarak kullandığı bir türdür. Google Asistan, Google Translate, Siri, Cortana veya Alexa gibi.
Yapay zekanın “düşünme sürecinde” bilinç veya duygular yer almamaktadır.
Tamamı Doğal Dil İşleme (NLP) kullanan makine zekalarına sahiptir.
NLP (Natural Language Processing) Nedir? : Bu soruya cevap vermek için öncelikle doğal dillerle makine dilleri arasındaki farkı bilmek gerekir. Doğal dil dediğimiz insanların kullandığı Türkçe, İngilizce, Fransızca, Rusça vb. dillerdir. Bilgisayarlar ise makine dili olarak bilinen programlama dilleri kullanır. Programlama dilleri kelimelerden değil “0” ve “1” sayılarının binlerce farklı kombinasyonundan oluşur. NLP dediğimiz Doğal Dil İşleme ise insan dilini bilgisayarın anlayabileceği formata dönüştüren yani bir nevi insan ile bilgisayar arasında bağ kurulmasını sağlayan bir tekniktir. Bu teknik bilgisayarın insan dilini anlayıp yorum yapabilmesini sağlar.
NLP günlük hayatta kullanılan dili işler ve konuşulan kelimeleri yapılandırılmış verilere dönüştürür. NLP, bu verileri işlemek ve anlayabilmek için özel algoritmalardan yararlanır.
AGI ( Genel Yapay Zeka ) Nedir?
Bu türde insan kadar yetenekli bir yapay zeka türünden bahsedilir. Halen gelişmekte olan bir alandır. İnsan beyni bu alanda bir model olduğundan kısa sürede gelişen bir tür olamamaktadır. Çünkü insan beyninin işlevselliği hakkında kapsamlı bir bilgi eksikliği vardır.
Robotların bilinçli düşüncelere sahip olduğu ve kendi güdüleri doğrultusunda hareket ettiği filmlerde görülen yapay zeka türüdür.
Böyle bir sistem; yaratıcılık ve hayal gücü açısından insanlarla aynı düzeyde olur ve dar yapay zekaya göre çok daha geniş bir görev yelpazesini başarıyla ele alabilir. Ama bugün bir insan kadar mükemmel herhangi bir görevi yerine getirebilecek böyle bir sistem mevcut değildir.
ASI (Süper Yapay Zeka ) Nedir?
Süper yapay zekâ düzeyine ulaşmış bir bilgisayar sistemi; yaratıcılık, genel bilgelik ve sosyal beceriler dahil olmak üzere hemen her alanda insanlardan daha başarılı olacaktır. Süper AI, hala varsayımsal bir yapay zeka kavramıdır. Bu tür sistemlerin gerçek anlamda geliştirilmesi hala dünyayı değiştiren bir görevdir.
İşlevselliğine Göre Yapay Zeka Türleri :
1. Salt Tepkisel
2. Sınırlı Hafıza
3. Zihin Teorisi
4. Öz Farkındalığı Olan
1. Salt Tepkisel :
Yapay zekanın en basit formudur. Sadece tek bir alanda uzmanlaşabilir. O da etrafında olan olayları ve durumları algılayıp bunlara göre davranış sergilemesidir. Bunun dışında belleği olmadığı için geçmiş bilgileri kaydedemez. Bundan kaynaklı da tecrübe kazanamaz.
2. Sınırlı Hafıza :
Salt Tepkisel' in tersine geçmişte öğrenilen bilgileri toplar ve daha önceki bilgilerinin üzerine ekler.
Doğru kararlar vermek ve uygun eylemler gerçekleştirmek için yeterli tecrübesi ve hafızası vardır.
3. Zihin Teorisi :
Bu tür ise insanların davranışlarını etkileyen duygu ve düşüncelerini anlayabilir. Hisleri, niyetleri beklentileri anlayıp sosyal olarak etkileşime girebilir.
Henüz üzerinde çalışılan bu tür, yapay zekanın geleceği olarak görülmektedir.
4. Öz Farkındalığı Olan :
Bu tür de kendi benliklerinin farkındadır. Kendi iç halini fark edebilir, başkalarının hislerini anlayabilir ve olaylardan sonuçlar çıkarabilir.
Yapay zekanın öngörülen en iyi formu olarak görülmektedir. Süper zeki, duygulu ve bilinçli.
Yeteneklerine Göre Yapay Zeka Türleri :
ANI : Dar Yapay Zeka
AGI : Genel Yapay Zeka
ASI : Süper Yapay Zeka
ANI ( Dar Yapay Zeka ) Nedir?
Dar Zeka veya Zayıf Zeka olarak da bilinen ANI sınırlı, dar bir yetenek yelpazesine sahiptir. Bugün için var olan tek yapay zeka türü budur.
Çoğumuzun günlük olarak kullandığı bir türdür. Google Asistan, Google Translate, Siri, Cortana veya Alexa gibi.
Yapay zekanın “düşünme sürecinde” bilinç veya duygular yer almamaktadır.
Tamamı Doğal Dil İşleme (NLP) kullanan makine zekalarına sahiptir.
NLP (Natural Language Processing) Nedir? : Bu soruya cevap vermek için öncelikle doğal dillerle makine dilleri arasındaki farkı bilmek gerekir. Doğal dil dediğimiz insanların kullandığı Türkçe, İngilizce, Fransızca, Rusça vb. dillerdir. Bilgisayarlar ise makine dili olarak bilinen programlama dilleri kullanır. Programlama dilleri kelimelerden değil “0” ve “1” sayılarının binlerce farklı kombinasyonundan oluşur. NLP dediğimiz Doğal Dil İşleme ise insan dilini bilgisayarın anlayabileceği formata dönüştüren yani bir nevi insan ile bilgisayar arasında bağ kurulmasını sağlayan bir tekniktir. Bu teknik bilgisayarın insan dilini anlayıp yorum yapabilmesini sağlar.
NLP günlük hayatta kullanılan dili işler ve konuşulan kelimeleri yapılandırılmış verilere dönüştürür. NLP, bu verileri işlemek ve anlayabilmek için özel algoritmalardan yararlanır.
AGI ( Genel Yapay Zeka ) Nedir?
Bu türde insan kadar yetenekli bir yapay zeka türünden bahsedilir. Halen gelişmekte olan bir alandır. İnsan beyni bu alanda bir model olduğundan kısa sürede gelişen bir tür olamamaktadır. Çünkü insan beyninin işlevselliği hakkında kapsamlı bir bilgi eksikliği vardır.
Robotların bilinçli düşüncelere sahip olduğu ve kendi güdüleri doğrultusunda hareket ettiği filmlerde görülen yapay zeka türüdür.
Böyle bir sistem; yaratıcılık ve hayal gücü açısından insanlarla aynı düzeyde olur ve dar yapay zekaya göre çok daha geniş bir görev yelpazesini başarıyla ele alabilir. Ama bugün bir insan kadar mükemmel herhangi bir görevi yerine getirebilecek böyle bir sistem mevcut değildir.
ASI (Süper Yapay Zeka ) Nedir?
Süper yapay zekâ düzeyine ulaşmış bir bilgisayar sistemi; yaratıcılık, genel bilgelik ve sosyal beceriler dahil olmak üzere hemen her alanda insanlardan daha başarılı olacaktır. Süper AI, hala varsayımsal bir yapay zeka kavramıdır. Bu tür sistemlerin gerçek anlamda geliştirilmesi hala dünyayı değiştiren bir görevdir.
İşlevselliğine Göre Yapay Zeka Türleri :
1. Salt Tepkisel
2. Sınırlı Hafıza
3. Zihin Teorisi
4. Öz Farkındalığı Olan
1. Salt Tepkisel :
Yapay zekanın en basit formudur. Sadece tek bir alanda uzmanlaşabilir. O da etrafında olan olayları ve durumları algılayıp bunlara göre davranış sergilemesidir. Bunun dışında belleği olmadığı için geçmiş bilgileri kaydedemez. Bundan kaynaklı da tecrübe kazanamaz.
2. Sınırlı Hafıza :
Salt Tepkisel' in tersine geçmişte öğrenilen bilgileri toplar ve daha önceki bilgilerinin üzerine ekler.
Doğru kararlar vermek ve uygun eylemler gerçekleştirmek için yeterli tecrübesi ve hafızası vardır.
3. Zihin Teorisi :
Bu tür ise insanların davranışlarını etkileyen duygu ve düşüncelerini anlayabilir. Hisleri, niyetleri beklentileri anlayıp sosyal olarak etkileşime girebilir.
Henüz üzerinde çalışılan bu tür, yapay zekanın geleceği olarak görülmektedir.
4. Öz Farkındalığı Olan :
Bu tür de kendi benliklerinin farkındadır. Kendi iç halini fark edebilir, başkalarının hislerini anlayabilir ve olaylardan sonuçlar çıkarabilir.
Yapay zekanın öngörülen en iyi formu olarak görülmektedir. Süper zeki, duygulu ve bilinçli.
