1.JavaScript Nədir?
HTML dili hər nə qədər mətnlər üzərində az qala hər cür tənzimləməni etməmizə icazə versə də, zəif qaldığı bəzi istiqamətlər vardır; məsələn HTML bizə web səhifələrinə bir 'iş' yaptırtma, onları dəyişik hadisələrə və ya vəziyyətlərə həssas hala gətirmə imkanı təqdim etməz. Bu əskikliyi Netscape firmasının səlahiyyətliləri də fərqinə varmış olacaq ki dekabr 1995 tarixində, C dilinin browser'lara uyğunlaşdırılmış halı deyə biləcəyimiz JavaScript bazara sürdülər.
Tam bu dövrdə Sun Microsystems Pascal və Delphi dillərindən esinlerek meydana gətirdiyi 'Java' adlı bir proqramlaşdırma dilini bazara sürmək üzrə idi. Netscape bazara sürdüyü script dilinin adını JavaScript qoyması, o dövrdə çox tələffüz edilən 'Java' sözünün məşhurluğunu faydalanmaq adına tətbiq bir marketinq stratejisiydi, yəni bir çox adamın düşündüyünün əksinə Java ilə JavaScript arasında ad bənzərliyi xaric heç bir bənzərlik yoxdur.
Bir müddət sonra Microsoft da hadisəyə əl atdı və JavaScript'le az qala eyni olan JScript'i bazara sürdü.Fakat sonra bu dillər fərqli istiqamətlərə doğru inkişaf. Hal-hazırda Netscape brauzeri JScript'i tanımır, lakin Explorer hər iki Script'i də tanıyır. Yenə də iki skanerin JavaScript şərh bəzən fərqlilik göstərə bilir.
'JavaScript nədir?' sualına dönsək:
-Netscape bazara sürdüyü script dilidir.
-JavaScript HTML kodlarının içinə yazılır. Yazılan kodu bir JavaScript kodu olduğu browserə <script>...</script> etiketləri ilə bildirilir
-Eynilə HTML kimi, JavaScript kodları da şərh üçün bir browserə ehtiyac duyarlar, yəni nəticədə '.exe' uzadılmalı, müstəqil olaraq işləyə bir fayl meydana gəlməz.
-JavaScript bir hadisə halında işlər; hadisə JavaScript baxımından ziyarətçinin bir yerə basması, bir düyməyə basması vs. ola bilər.
JavaScript ilə nələr edilə bilər?
JavaScript ilə bir web səhifəsinə yuxarıda təyin şəkildə hər hansı bir hadisənin reallaşması halında hər hansı bir iş yaptırabiliriz. Məsələn səhifədə bir düyməyə basıldığında səhifədəki bir 'text' qutusunun içinə 'Click!' yazdıra bilərsiniz. Burada hadisə ziyarətçinin düyməyə basın, iş isə text qutusuna 'Click!' yazılmasıdır ... Javascript dilində az qala ola biləcək hər hadisə təyin olunmuşdur, bu səbəbdən edilə şeylər çox genişdir.
JavaScript öyrənməyə keçmədən əvvəl bir təklif: Yalnız lazım olduğu zaman Javasript'i istifadə edin. Gərəksiz istifadələr səhifənin ölçüsünü şişireceği kimi, səhifənizin estetikasını və kullanışlılığını də mənfi istiqamətdə təsir edəcək.
2.JAVASCRIPT'IN ÜMUMİ QURULUŞU VƏ İLK JAVASCRIPT
JavaScript kodları <script>...</script> etiketləri arasına yazılır. Script etiketinin işimizə yarayacaq iki parametri vardır, bunlar:
src:
Xarici bir JavaScript sənədini '.js' uzadılmalı yazıb bu parametr ilə çağıra.
language:
Bu parametr 'Javascript', 'javascript1.1' və ya 'JavaScript1.2' dəyərlərini alır.En son versiyası istifadə hər zaman daha etibarlıdır.
JavaScript kodlarının quruluşu isə belədir:
İLK JAVASCRİPT
Aşağıdakı kod yalnız yuxarıda verilən şablonun HTML sənədinin içinə necə yerləşdirildiyini görməniz və JavaScript haqqında bir fikir sahibi olmanız üçün verilmişdir. Bu səbəbdən kodu sətir sətir anlamağa çalışmayın. İşdə 'Salam Dünya
HTML dili hər nə qədər mətnlər üzərində az qala hər cür tənzimləməni etməmizə icazə versə də, zəif qaldığı bəzi istiqamətlər vardır; məsələn HTML bizə web səhifələrinə bir 'iş' yaptırtma, onları dəyişik hadisələrə və ya vəziyyətlərə həssas hala gətirmə imkanı təqdim etməz. Bu əskikliyi Netscape firmasının səlahiyyətliləri də fərqinə varmış olacaq ki dekabr 1995 tarixində, C dilinin browser'lara uyğunlaşdırılmış halı deyə biləcəyimiz JavaScript bazara sürdülər.
Tam bu dövrdə Sun Microsystems Pascal və Delphi dillərindən esinlerek meydana gətirdiyi 'Java' adlı bir proqramlaşdırma dilini bazara sürmək üzrə idi. Netscape bazara sürdüyü script dilinin adını JavaScript qoyması, o dövrdə çox tələffüz edilən 'Java' sözünün məşhurluğunu faydalanmaq adına tətbiq bir marketinq stratejisiydi, yəni bir çox adamın düşündüyünün əksinə Java ilə JavaScript arasında ad bənzərliyi xaric heç bir bənzərlik yoxdur.
Bir müddət sonra Microsoft da hadisəyə əl atdı və JavaScript'le az qala eyni olan JScript'i bazara sürdü.Fakat sonra bu dillər fərqli istiqamətlərə doğru inkişaf. Hal-hazırda Netscape brauzeri JScript'i tanımır, lakin Explorer hər iki Script'i də tanıyır. Yenə də iki skanerin JavaScript şərh bəzən fərqlilik göstərə bilir.
'JavaScript nədir?' sualına dönsək:
-Netscape bazara sürdüyü script dilidir.
-JavaScript HTML kodlarının içinə yazılır. Yazılan kodu bir JavaScript kodu olduğu browserə <script>...</script> etiketləri ilə bildirilir
-Eynilə HTML kimi, JavaScript kodları da şərh üçün bir browserə ehtiyac duyarlar, yəni nəticədə '.exe' uzadılmalı, müstəqil olaraq işləyə bir fayl meydana gəlməz.
-JavaScript bir hadisə halında işlər; hadisə JavaScript baxımından ziyarətçinin bir yerə basması, bir düyməyə basması vs. ola bilər.
JavaScript ilə nələr edilə bilər?
JavaScript ilə bir web səhifəsinə yuxarıda təyin şəkildə hər hansı bir hadisənin reallaşması halında hər hansı bir iş yaptırabiliriz. Məsələn səhifədə bir düyməyə basıldığında səhifədəki bir 'text' qutusunun içinə 'Click!' yazdıra bilərsiniz. Burada hadisə ziyarətçinin düyməyə basın, iş isə text qutusuna 'Click!' yazılmasıdır ... Javascript dilində az qala ola biləcək hər hadisə təyin olunmuşdur, bu səbəbdən edilə şeylər çox genişdir.
JavaScript öyrənməyə keçmədən əvvəl bir təklif: Yalnız lazım olduğu zaman Javasript'i istifadə edin. Gərəksiz istifadələr səhifənin ölçüsünü şişireceği kimi, səhifənizin estetikasını və kullanışlılığını də mənfi istiqamətdə təsir edəcək.
2.JAVASCRIPT'IN ÜMUMİ QURULUŞU VƏ İLK JAVASCRIPT
JavaScript kodları <script>...</script> etiketləri arasına yazılır. Script etiketinin işimizə yarayacaq iki parametri vardır, bunlar:
src:
Xarici bir JavaScript sənədini '.js' uzadılmalı yazıb bu parametr ilə çağıra.
language:
Bu parametr 'Javascript', 'javascript1.1' və ya 'JavaScript1.2' dəyərlərini alır.En son versiyası istifadə hər zaman daha etibarlıdır.
JavaScript kodlarının quruluşu isə belədir:
Kod:
<script>
<!--
...
-->
</script> Buradaki '<!--' ve '-->' ifadeleri yazılan kodları eski sürüm browser'lardan gizlerİLK JAVASCRİPT
Aşağıdakı kod yalnız yuxarıda verilən şablonun HTML sənədinin içinə necə yerləşdirildiyini görməniz və JavaScript haqqında bir fikir sahibi olmanız üçün verilmişdir. Bu səbəbdən kodu sətir sətir anlamağa çalışmayın. İşdə 'Salam Dünya
Kod:
<html>
<head>
<title>Untitled</title>
<**** content=text/html;CHARSET=iso-8859-9 http-equiv=Content-Type>
<script>
function merhaba()
{
alert('Merhaba Dünya!')
}
</script>
</head>
<body>
<form>
<input type="Button" value="Tıklayın!" onClick="merhaba()">
</form>
</body>
</html>
