Atatürk döneminde camiiler ahır mı yapıldı?
Atatürk'ün camiilere yardımı ve ıslah ettiği camiiler.
Bunlar ile ilgili hasbihal.
Kaynak : Cumhuriyet Gazetesi
Ayasofya’nın tümüyle camiye çevrilmesinin tepkileri ve tartışmaları sürüyor. Cami bir süre daha siyasetin odağı olacak gibi görünüyor. Camiyi siyasetin göbeğine, siyaseti caminin göbeğine oturtmak AKP’nin klasik yöntemi. Tabii bu yöntemi yalanla karıştırarak uyguluyorlar.
Bu konuda klasik yalanlardan biri de “Atatürk ve İnönü, camileri kapattı, depo yaptı, eğlence yeri, hela yaptı” söylemidir.
Tarihçi Sinan Meydan, iki ciltlik “Cumhuriyet Yalanları” kitabının son bölümünde, bu yalanı belgeleriyle çürütüyor.
Sinan Meydan, bu yalanı çıkaranın Mehmet Şevket Eygi olduğunu vurguladıktan sonra Cumhuriyetin cami politikasına değiniyor.
1927 yılında, ülkenin din adamı ve cami ihtiyacını karşılamak üzere, ne kadar cami olduğunu saptamak için sayım yapılmış ve 14 bin 425 olan okul sayısının iki katı olmak üzere 28 bin 705 cami olduğu görülmüş, bunun üzerine ihtiyaç fazlası ve harap durumda olan camiler sınıflandırılmış, daha sonra cami ve mescitlerin sınıflandırılması hakkında nizamname çıkarılmış ve buna dayanarak 1926- 1960 arasında, ihtiyaç fazlası 494 cami, 722 mescit arsası satılmıştır. Üstelik bu satışların hepsi CHP döneminde değil, bir bölümü de 1950’den sonra DP iktidarında yapılmıştır.
İşte “camiler kapatıldı” söyleminin ardındaki gerçek budur.
***
Camilerin depo yapıldığı söylemine gelince:
İkinci Dünya Savaşı’nın Almanya’nın Türkiye sınırına gelip dayandığı, Berlin’in Türkiye’ye saldırmasının beklendiği günlerde Cumhurbaşkanı İnönü, Almanların bir savaş halinde camileri bombalamayacağını düşünerek, İstanbul’daki saraylarda ve müzelerde bulunan padişah tahtını, Hazreti Muhammed’in sancağı, kılıcı hırka-i saadetini, Osman’ın kanlı Kuranıkerimini, Atatürk’ün Samsun’a çıktığı tahta iskeleyi bütünüyle 48 vagonda toplamış ve Alman uçaklarının menzili dışındaki Niğde’de üç camide koruma altına aldırmış, bunların çevresine süngülü nöbetçiler diktirmiştir. İşte işin esası budur.
Camilerin otel olarak kullanılması konusuna da Sinan Meydan açıklık getiriyor kitabında ve bu yönteme Osmanlı döneminde de rastlandığını, 93 Savaşı sırasında İstanbul’a göçenlerin barındırılmaları için kentin büyük camilerinin ibadete kapatılması örneğini veriyor.
Salt aydınlanmacı laik Cumhuriyet ile hesaplaşmak için Atatürk ve İnönü’nün cami düşmanı olduklarını, camileri kışla, ahır ve depo olarak kullandıkları çarpıtmasını ileri sürenler, Osmanlı döneminde İstanbul camilerinin göçmenler için kullanılması, Adnan Menderes’in İstanbul’un imarı sırasında, birçok camiyi yıktırmasına hiç değinmiyorlar, Semavi Eyice’nin Menderes’i kimi camileri projelerin selameti açısından elzem olmadığı halde keyfi olarak yıktırdığı gerekçesiyle eleştirdiğini bilmezden geliyorlar.
***
Atatürk ve İnönü hakkındaki bu ithamlar görüldüğü gibi yalandan ibarettir.
Kurtuluş Savaşı’nda zaferin hemen ertesinde yapılan ilk bakanlar kurulu toplantısında Yunanların yakıp yıktıkları camileri gündeme getiren Mustafa Kemal, “Bunları yenilemek görevimizdir, hizmeti nutuk atmadan, gösterişe kaçmadan, siyasete alet etmeden yerine getirelim” demiştir.
Eskişehir Mihalıççık Camii’ni kendi parasıyla yaptıran Atatürk, Selimiye’nin tamiri için para ayrılmasını emretmiş, yurtiçinde daha birçok cami yaptırdıktan başka, Tokyo Camii’ni de yaptırtmış, Paris Camii’ne sürekli para yardımı yapmıştır.
Kaynak : Yozgat gazetesi
1922'de Yunanlılar tarafından yakılan Eskişehir'in Mihalıççık ilçesindeki Camii kebir Camii'1930'da ATATÜRK tarafından parası bizzat kendi bütçesinden karşılanarak yeniden inşa ettirilmiştir. Mihalıççık ilçe merkezinde bulunan /Halk dilinde ‘Aşağı Cami’, asıl ismiyle ‘Cami-i Kebir’ nam-ı diğer (ATATÜRK CÂMİ) 1882 yılında Sivrihisarlı Hacı Süleyman tarafından yaptırılıyor. Kurtuluş Savaşında Yunanlılar tarafından yıkılıyor. Yıkılan cami Atatürk’ün emirberi Çukurviranlı (Mihalıççık Çukurören) ‘Hacıların Ali’ diye anılan, Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Can Yoldaşım’ dediği Ali Metin Çavuş’un vesile olmasıyla Atatürk, 5000 lira vererek Mihalıççık Camii’nin yeniden yapılmasını sağlıyor.
Atatürk, 1 Mart 1923 günü mecliste yaptığı konuşmada şöyle söylüyordu: “Efendiler, geçen yıl içinde Vakıf Bakanlığı, dini yapılar ve hayır kurumlarının onarım ve inşaatında oldukça önemli bir çalışma yapmıştır. Yapılan onarım işinde ülkemizin çeşitli yerlerinde olmak üzere 126 cami ve mescidi şerif ile 31 medrese ve okul, 22 suyolu ve çeşme, 175 gelir getiren yer ile 26 hamam bulunmaktadır. En gayri müsait şartlar altında Vakıflar umum müdürlüğü abidelerimizin tamir işine 1.000.000 lira tahsis eylemiştir”.
Değerli okurlar aşağıdaki listede 1924-1935 arasında tamiri yapılan camiler ve yapılan harcamalar 1 Nisan 1941 tarihli İktisadi Yürüyüş adlı derginin 32. Sayısında yayınlanmıştır.
1924-1935 ARASINDA TAMİR EDİLEN CAMİLER
İstanbul'da: Sultanahmet Camii, 50.535 lira
İstanbul: Kandilli Cami inşası, 17.000 lira
İstanbul: Fıstıklı Camii inşası,17.000 lira
İstanbul: Ayasofya Camii, 52.000 lira
İstanbul: Piri Mehmet Paşa Camii, 5.638 lira
İstanbul: Cedit Ali Paşa Camii, 10.000 lira
Kırklareli: Sokullu Camii, 12.995 lira
Manisa: Muradiye Camii, 12.000 lira
Edirne: Üç Şerefeli Camii, 7.000 lira
İstanbul: Ayakapı'da Gül Camii, 2.000 lira
İstanbul: İmrahor Camii, 1.500 lira
İstanbul: Beylerbeyi Camii, 4.000 lira
İstanbul: Cihangir Camii, 2.844 lira
İstanbul: Zeynep Sultan Camii, 4.300 lira
İstanbul: Sultan Bayezid Camii, 12.000 lira
İstanbul: Selimiye Camii, 4.620 lira
İstanbul: Yeni Camii, 1.506 lira
İstanbul: Balipaşa Camii, 8.000 lira
İstanbul: Mecidiye Camii, 2.500 lira
İstanbul: Nusratiye camii, 2.200 lira
İstanbul: Molla Çelebi Camii, 5.000 lira
İstanbul: Büyük Piyale Camii, 1.696 lira
İstanbul: Rumi Mehmet Paşa Camii, 1.800 lira
İstanbul: Mihrimah Camii, 2.071 lira
İstanbul: Teşvikiye Camii, 1.422 lira
İstanbul: Hazreti Halid Camii, 7.000 lira
İstanbul: Rüstem Paşa Camii, 8.344 lira
İstanbul: Küçük Ayasofya Camii, 2.820 lira
İstanbul: Mimar Sinan Türbesi, 6.617 lira
İstanbul: Süleymaniye Camii, 6.300 lira
İstanbul: Yeni Camii, 1.506 lira
İstanbul: Balipaşa Camii, 8.000 lira
İstanbul: Ortaköy Mecidiye Camii, 2.500 lira
İstanbul: Nusratiye Camii, 2.200 lira
İstanbul: Fındıklı Çelebi Camii, 5.000 lira
İstanbul: Büyük Piyale Camii, 1696 lira
İstanbul: Rum Mehmet Paşa Camii, 1.800 lira
Edirnekapı’da Mihrimah Camii, 2.071 lira
İstanbul: Teşvikiye Camii, 1.422 lira harcanmıştır.
TAMAMLANAN CAMİLER (1941) HARCANAN PARA
İstanbul: Heybeliada Camii, 17.000 lira
İstanbul: Beşiktaş Sinan Paşa Camii, 9.982,14 lira
İstanbul: Dolmabahçe Camii, 8.936,44 lira
İstanbul: Laleli, 21.299,18 lira
İstanbul: Çemberlitaş'ta Atik Ali Paşa Camii, 15.003,93 lira
İstanbul: Edirnekapı'da Mihrimah Camii, 6.851,65 lira
İstanbul: Hırkai Şerif Camii, 1.224 lira
İstanbul: Küçük Ayasofya Camii, 589 lira
İstanbul: Çorlulu Ali Paşa Camii, 1.350,85 lira
İstanbul: Galata Okçu Musa Camii, 6.379,66 lira
İstanbul: Sütlüce'de Mahmut Ağa Camii, 1.560 lira
İstanbul: Mehmet Ağa Camii, 2.516,33 lira
İstanbul: Ortaköy Mecidiye Camii, 2.927,28 lira
İstanbul: Üsküdar'da Faik Paşa Camii, 1.500 lira
İstanbul: Kadıköy'de Cafer Ağa Camii, 1.401,67 lira
İstanbul: Kılıç Ali Paşa Camii, 4.199,35 lira
İstanbul: Fethiye Camii, 3.893,28 lira
İstanbul: Cihangir Camii, 1.519 lira
İstanbul: Nişantaşı'da Teşvikiye Camii, 8.159,90 lira
Ankara'da: Zincirli Camii, 19.470,42 lira
Ankara'da: Cenabi Ahmet Paşa Camii, 32.898,75 lira
Kırklareli: Hızır Bey Camii, 2.689,75 lira
Lüleburgaz: Sokullu Camii, 3.056 lira
Edirne: Beyazıt Evvel Camii, 342,50 lira
Edirne: Sultan Selim Camii, 5.025,25 lira
Edirne: Bayezid Sani Camii, 651,25 lira
Edirne: Üç Şerefeli Camii, 2.190 lira
Çankırı: Ulu Camii, 10.993 lira
İstanbul: Mahmut Paşa Camii, 29.776,80 lira
İstanbul: Fatih'te Mesih Paşa Camii, 31.233,13 lira
İstanbul: Beyoğlu’nda Ağa Camii, 22.432,30 lira
İstanbul: Sultan Selim Camii, 28.008,95 lira
İstanbul: Fatih'te Bali Paşa Camii, 64.47,55 lira
İstanbul: Eyüp Sultan Camii, 13.089,39 lira
İstanbul: Üsküdar'da Çinili Camii, 10.058,94 lira
Edirne: Havza'da Sokulu Camii, 32.548,05 lira
İstanbul: Nişancı Mehmet Paşa Camii, 4.979 lira
İstanbul: Haseki İmaret Camii, 5.308,85 lira
Zonguldak: Camii kebir Camii, 1.547,20 lira
İstanbul: Üsküdar'da Atik Valide Camii, 8.291,26 lira harcanmıştır.
TAMAMLANMAK ÜZERE OLAN CAMİLER (1941)
İstanbul: Süleymaniye Camii, 96.307,73 lira
İstanbul: Azapkapı'da Sokullu Camii, 58.910 lira
İstanbul: Yeni Camii, 59.989,36 lira
İstanbul: Kadırga'da Sokullu Camii, 34.992,04 lira
İstanbul: Sultan Ahmet Camii, 26.855,49 lira
İstanbul: Şemsi Paşa Camii, 34.773,40 lira
Bursa'da Yeşil Camii, 14.233,60 lira
Bursa'da Yıldırım Camii, 16.757,20 lira
Çerkeş'te Muradı Rabi Camii, 8.974 lira
Sinop'ta Alâeddin Camii, 10.000 lira
Bolu'da Yıldırım Camii, 15.451,44 lira
Malatya'da Arslan Bey Camii, 6.547 lira
Rize'de Orta Camii, 3.000 lira
Trabzon'da Hatuniye Camii, 4.290,87 lira
Kars Camii, 751,60 lira
Erzincan'da İzzet Paşa Camii, 7.408,10 lira
Bozüyük'te Kasım Paşa Camii, 48.049,69 lira
Elmalı'da Ömer Paşa Camii, 38.236,32 lira
Afyon'da Gedik Ahmet Paşa Camii, 57.904,58 lira
Kayseri'de Ahmet Paşa Camii, 28.890 lira
Yozgat'ta Çapanoğlu Camii, 15.500 lira
Diyarbakır'da Behram Paşa Camii, 15.000 lira
Divrik'te Ulu Camii, 15.000 lira
Tokat'ta Ali Paşa Camii, 9.193 lira
İstanbul: Bayezid Camii, 5.000 lira
Ankara: Hacı Bayram Camii, 502.89,71 lira harcanmıştır.
KEŞİF BEDELİ 5 BİN LİRANIN ÜZERİNE CAMİLERDEN BAZILARI:
İzmit: Pertev Paşa Camii, 35.940 lira
Samsun: Dördüncü Mehmet Camii, 41.495,29 lira
İstanbul: Ali Paşa Camii, 11.795,80 lira
İstanbul: Hoca Paşa Camii, 11.293,53 lira
İstanbul: Şehzade Camii, 28.683,35 lira
İstanbul: Fatih Camii, 63.675,50 lira
İstanbul: Üsküdar'da Ayazma Camii, 20.662,70 lira
İstanbul: Üsküdar’da Cedit Valide Camii, 10.359,90 lira
İstanbul: Kasımpaşa'da Cami kebir, 17.150,05 lira
İstanbul: Eyüp'te Zal Mahmut Paşa Camii, 9.891 lira
İstanbul: Zeyrek'te Kilise Camii, 8.490 lira
İstanbul: Tophane'de Nusratiye Camii, 12.236,18 lira
Tekirdağ: Rüstem Paşa Camii, 7.815 lira
Gebze Çoban Mustafa Paşa Camii, 30.661 lira
Çorlu: Süleymaniye Camii, 12.981,10 lira
Silvan: Selahaddin Eyyubi Camii, 30.000 lira
Lâdik: Bülbül Hatun Camii, 47.693,06 lira
Lâdik, Sultan Mehmet Camii, 41.495,29 lira
Edirne: Bayezid Sanı Cami, 30.000 lira
Edirne: Muradiye Camii, 10.000 lira
Edirne: Üç Şerefeli Camii, 10.000 lira
Harput: Sare Hatun Camii, 10.000 lira
Antalya: Tekeli Mehmet Paşa Camii, 6.763 lira
Kilis: Canpolat Camii, 15.030,14 lira
Niğde: Alâeddin Camii, 32.562,30 lira
Kayseri: Merzifon Kara Mustafa Paşa Camii, 9.838 lira
Bursa: Ulu Camii, 39.562,30 lira
Bursa: Muradiye Camii, 15.000 lira
Bursa: Hüdavendigar Camii, 10.000 lira
Manisa: Muradiye Camii, 35.940,08 lira
İzmir: Alsancak Camii İnşası, 25.000 lira
Afyon: Sandıklı Çarşı Camii, 5.476,21 lira
İstanbul: Bayezid Camii, 14.596,56 lira
İstanbul: Üsküdar'da Atik Valide Şadırvanı, 9.435 lira
Konya: Sultan Alâeddin Camii, 35.000 lira
Ankara: Saman Pazarı'nda Kurşunlu Camii, 12.000 lira
İstanbul: Balat'ta Ferruh Kethüda Camii, 16.000 lira
İstanbul: Nur-u Osmaniye Camii, 20.486,90 lira harcanmıştır.
HAYRAT TERTİBİNDEN TAMİRİ YAPILAN CAMİLER
Malatya'da Arslan Bey Camii, 6.337 lira
İstanbul Sarıyer'de Çarşı Camii, 1.797 lira
Bolayır'da Süleyman Paşa Camii, 1.357,06 lira
Gebze'de Orhan Bey Camii, 1.010 lira
Konya'da Eşrefoğlu Camii, 10.000 lira
Manisa'da Muradiye Camii, 10.000 lira
İzmir'de Hisar Camii, 15.335,90 lira
İzmir'de Şadırvanlı Camii, 10.991,90 lira harcanmıştır.
(Bin liranın altındakiler bu listede yoktur)
Atatürk, Türkiye'deki hiçbir camiyi ihmal etmemiştir. Bakımı gereken tüm bu camiler tamir, bakım ve onarım esnasında geçici olarak kapatılmıştır
Din istismarcılarının mütedeyyin halkımızın aklını bulandırmak için uydurdukları “camileri ahır yaptılar” yalanın gerçek yüzü şudur; Türkiye’de hiçbir zaman camiler ahır olmamıştır ve olamaz da. En azından ne pahasına olursa olsun halkımız buna izin vermez. 2. Dünya Savaşı'nın başında, Alman Nazi saldırısı tehlikesi karşısında İsmet İnönü, İstanbul'da bulunan kutsal emanetleri yani saray eşyalarını, padişahların tahtlarını, mücevherlerini, kutsal emanetleri, Hazreti Muhammed’in sancağını, kılıcını, Hırkai Saadeti, Hazreti Osman’ın kanlı Kuran’ı Kerim’ini, Atatürk’ün Samsun’da çıktığı tahta iskeleyi, müzelerde ne varsa tümünü korumak amacıyla 48 vagona yüklemiş ve başta Niğde olmak üzere çeşitli bölgelere göndermiş ve buradaki camilere saklamıştır. Sizlerde hak verirsiniz ki o kargaşa günlerinde en güvenli yerlerde buralarıdır. Dolaysıyla bu camiler ibatede kapatılmış başında da askerimiz bekletilmiştir
Atatürk'ün camiilere yardımı ve ıslah ettiği camiiler.
Bunlar ile ilgili hasbihal.
Kaynak : Cumhuriyet Gazetesi
Ayasofya’nın tümüyle camiye çevrilmesinin tepkileri ve tartışmaları sürüyor. Cami bir süre daha siyasetin odağı olacak gibi görünüyor. Camiyi siyasetin göbeğine, siyaseti caminin göbeğine oturtmak AKP’nin klasik yöntemi. Tabii bu yöntemi yalanla karıştırarak uyguluyorlar.
Bu konuda klasik yalanlardan biri de “Atatürk ve İnönü, camileri kapattı, depo yaptı, eğlence yeri, hela yaptı” söylemidir.
Tarihçi Sinan Meydan, iki ciltlik “Cumhuriyet Yalanları” kitabının son bölümünde, bu yalanı belgeleriyle çürütüyor.
Sinan Meydan, bu yalanı çıkaranın Mehmet Şevket Eygi olduğunu vurguladıktan sonra Cumhuriyetin cami politikasına değiniyor.
1927 yılında, ülkenin din adamı ve cami ihtiyacını karşılamak üzere, ne kadar cami olduğunu saptamak için sayım yapılmış ve 14 bin 425 olan okul sayısının iki katı olmak üzere 28 bin 705 cami olduğu görülmüş, bunun üzerine ihtiyaç fazlası ve harap durumda olan camiler sınıflandırılmış, daha sonra cami ve mescitlerin sınıflandırılması hakkında nizamname çıkarılmış ve buna dayanarak 1926- 1960 arasında, ihtiyaç fazlası 494 cami, 722 mescit arsası satılmıştır. Üstelik bu satışların hepsi CHP döneminde değil, bir bölümü de 1950’den sonra DP iktidarında yapılmıştır.
İşte “camiler kapatıldı” söyleminin ardındaki gerçek budur.
***
Camilerin depo yapıldığı söylemine gelince:
İkinci Dünya Savaşı’nın Almanya’nın Türkiye sınırına gelip dayandığı, Berlin’in Türkiye’ye saldırmasının beklendiği günlerde Cumhurbaşkanı İnönü, Almanların bir savaş halinde camileri bombalamayacağını düşünerek, İstanbul’daki saraylarda ve müzelerde bulunan padişah tahtını, Hazreti Muhammed’in sancağı, kılıcı hırka-i saadetini, Osman’ın kanlı Kuranıkerimini, Atatürk’ün Samsun’a çıktığı tahta iskeleyi bütünüyle 48 vagonda toplamış ve Alman uçaklarının menzili dışındaki Niğde’de üç camide koruma altına aldırmış, bunların çevresine süngülü nöbetçiler diktirmiştir. İşte işin esası budur.
Camilerin otel olarak kullanılması konusuna da Sinan Meydan açıklık getiriyor kitabında ve bu yönteme Osmanlı döneminde de rastlandığını, 93 Savaşı sırasında İstanbul’a göçenlerin barındırılmaları için kentin büyük camilerinin ibadete kapatılması örneğini veriyor.
Salt aydınlanmacı laik Cumhuriyet ile hesaplaşmak için Atatürk ve İnönü’nün cami düşmanı olduklarını, camileri kışla, ahır ve depo olarak kullandıkları çarpıtmasını ileri sürenler, Osmanlı döneminde İstanbul camilerinin göçmenler için kullanılması, Adnan Menderes’in İstanbul’un imarı sırasında, birçok camiyi yıktırmasına hiç değinmiyorlar, Semavi Eyice’nin Menderes’i kimi camileri projelerin selameti açısından elzem olmadığı halde keyfi olarak yıktırdığı gerekçesiyle eleştirdiğini bilmezden geliyorlar.
***
Atatürk ve İnönü hakkındaki bu ithamlar görüldüğü gibi yalandan ibarettir.
Kurtuluş Savaşı’nda zaferin hemen ertesinde yapılan ilk bakanlar kurulu toplantısında Yunanların yakıp yıktıkları camileri gündeme getiren Mustafa Kemal, “Bunları yenilemek görevimizdir, hizmeti nutuk atmadan, gösterişe kaçmadan, siyasete alet etmeden yerine getirelim” demiştir.
Eskişehir Mihalıççık Camii’ni kendi parasıyla yaptıran Atatürk, Selimiye’nin tamiri için para ayrılmasını emretmiş, yurtiçinde daha birçok cami yaptırdıktan başka, Tokyo Camii’ni de yaptırtmış, Paris Camii’ne sürekli para yardımı yapmıştır.
Kaynak : Yozgat gazetesi
1922'de Yunanlılar tarafından yakılan Eskişehir'in Mihalıççık ilçesindeki Camii kebir Camii'1930'da ATATÜRK tarafından parası bizzat kendi bütçesinden karşılanarak yeniden inşa ettirilmiştir. Mihalıççık ilçe merkezinde bulunan /Halk dilinde ‘Aşağı Cami’, asıl ismiyle ‘Cami-i Kebir’ nam-ı diğer (ATATÜRK CÂMİ) 1882 yılında Sivrihisarlı Hacı Süleyman tarafından yaptırılıyor. Kurtuluş Savaşında Yunanlılar tarafından yıkılıyor. Yıkılan cami Atatürk’ün emirberi Çukurviranlı (Mihalıççık Çukurören) ‘Hacıların Ali’ diye anılan, Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Can Yoldaşım’ dediği Ali Metin Çavuş’un vesile olmasıyla Atatürk, 5000 lira vererek Mihalıççık Camii’nin yeniden yapılmasını sağlıyor.
Atatürk, 1 Mart 1923 günü mecliste yaptığı konuşmada şöyle söylüyordu: “Efendiler, geçen yıl içinde Vakıf Bakanlığı, dini yapılar ve hayır kurumlarının onarım ve inşaatında oldukça önemli bir çalışma yapmıştır. Yapılan onarım işinde ülkemizin çeşitli yerlerinde olmak üzere 126 cami ve mescidi şerif ile 31 medrese ve okul, 22 suyolu ve çeşme, 175 gelir getiren yer ile 26 hamam bulunmaktadır. En gayri müsait şartlar altında Vakıflar umum müdürlüğü abidelerimizin tamir işine 1.000.000 lira tahsis eylemiştir”.
Değerli okurlar aşağıdaki listede 1924-1935 arasında tamiri yapılan camiler ve yapılan harcamalar 1 Nisan 1941 tarihli İktisadi Yürüyüş adlı derginin 32. Sayısında yayınlanmıştır.
1924-1935 ARASINDA TAMİR EDİLEN CAMİLER
İstanbul'da: Sultanahmet Camii, 50.535 lira
İstanbul: Kandilli Cami inşası, 17.000 lira
İstanbul: Fıstıklı Camii inşası,17.000 lira
İstanbul: Ayasofya Camii, 52.000 lira
İstanbul: Piri Mehmet Paşa Camii, 5.638 lira
İstanbul: Cedit Ali Paşa Camii, 10.000 lira
Kırklareli: Sokullu Camii, 12.995 lira
Manisa: Muradiye Camii, 12.000 lira
Edirne: Üç Şerefeli Camii, 7.000 lira
İstanbul: Ayakapı'da Gül Camii, 2.000 lira
İstanbul: İmrahor Camii, 1.500 lira
İstanbul: Beylerbeyi Camii, 4.000 lira
İstanbul: Cihangir Camii, 2.844 lira
İstanbul: Zeynep Sultan Camii, 4.300 lira
İstanbul: Sultan Bayezid Camii, 12.000 lira
İstanbul: Selimiye Camii, 4.620 lira
İstanbul: Yeni Camii, 1.506 lira
İstanbul: Balipaşa Camii, 8.000 lira
İstanbul: Mecidiye Camii, 2.500 lira
İstanbul: Nusratiye camii, 2.200 lira
İstanbul: Molla Çelebi Camii, 5.000 lira
İstanbul: Büyük Piyale Camii, 1.696 lira
İstanbul: Rumi Mehmet Paşa Camii, 1.800 lira
İstanbul: Mihrimah Camii, 2.071 lira
İstanbul: Teşvikiye Camii, 1.422 lira
İstanbul: Hazreti Halid Camii, 7.000 lira
İstanbul: Rüstem Paşa Camii, 8.344 lira
İstanbul: Küçük Ayasofya Camii, 2.820 lira
İstanbul: Mimar Sinan Türbesi, 6.617 lira
İstanbul: Süleymaniye Camii, 6.300 lira
İstanbul: Yeni Camii, 1.506 lira
İstanbul: Balipaşa Camii, 8.000 lira
İstanbul: Ortaköy Mecidiye Camii, 2.500 lira
İstanbul: Nusratiye Camii, 2.200 lira
İstanbul: Fındıklı Çelebi Camii, 5.000 lira
İstanbul: Büyük Piyale Camii, 1696 lira
İstanbul: Rum Mehmet Paşa Camii, 1.800 lira
Edirnekapı’da Mihrimah Camii, 2.071 lira
İstanbul: Teşvikiye Camii, 1.422 lira harcanmıştır.
TAMAMLANAN CAMİLER (1941) HARCANAN PARA
İstanbul: Heybeliada Camii, 17.000 lira
İstanbul: Beşiktaş Sinan Paşa Camii, 9.982,14 lira
İstanbul: Dolmabahçe Camii, 8.936,44 lira
İstanbul: Laleli, 21.299,18 lira
İstanbul: Çemberlitaş'ta Atik Ali Paşa Camii, 15.003,93 lira
İstanbul: Edirnekapı'da Mihrimah Camii, 6.851,65 lira
İstanbul: Hırkai Şerif Camii, 1.224 lira
İstanbul: Küçük Ayasofya Camii, 589 lira
İstanbul: Çorlulu Ali Paşa Camii, 1.350,85 lira
İstanbul: Galata Okçu Musa Camii, 6.379,66 lira
İstanbul: Sütlüce'de Mahmut Ağa Camii, 1.560 lira
İstanbul: Mehmet Ağa Camii, 2.516,33 lira
İstanbul: Ortaköy Mecidiye Camii, 2.927,28 lira
İstanbul: Üsküdar'da Faik Paşa Camii, 1.500 lira
İstanbul: Kadıköy'de Cafer Ağa Camii, 1.401,67 lira
İstanbul: Kılıç Ali Paşa Camii, 4.199,35 lira
İstanbul: Fethiye Camii, 3.893,28 lira
İstanbul: Cihangir Camii, 1.519 lira
İstanbul: Nişantaşı'da Teşvikiye Camii, 8.159,90 lira
Ankara'da: Zincirli Camii, 19.470,42 lira
Ankara'da: Cenabi Ahmet Paşa Camii, 32.898,75 lira
Kırklareli: Hızır Bey Camii, 2.689,75 lira
Lüleburgaz: Sokullu Camii, 3.056 lira
Edirne: Beyazıt Evvel Camii, 342,50 lira
Edirne: Sultan Selim Camii, 5.025,25 lira
Edirne: Bayezid Sani Camii, 651,25 lira
Edirne: Üç Şerefeli Camii, 2.190 lira
Çankırı: Ulu Camii, 10.993 lira
İstanbul: Mahmut Paşa Camii, 29.776,80 lira
İstanbul: Fatih'te Mesih Paşa Camii, 31.233,13 lira
İstanbul: Beyoğlu’nda Ağa Camii, 22.432,30 lira
İstanbul: Sultan Selim Camii, 28.008,95 lira
İstanbul: Fatih'te Bali Paşa Camii, 64.47,55 lira
İstanbul: Eyüp Sultan Camii, 13.089,39 lira
İstanbul: Üsküdar'da Çinili Camii, 10.058,94 lira
Edirne: Havza'da Sokulu Camii, 32.548,05 lira
İstanbul: Nişancı Mehmet Paşa Camii, 4.979 lira
İstanbul: Haseki İmaret Camii, 5.308,85 lira
Zonguldak: Camii kebir Camii, 1.547,20 lira
İstanbul: Üsküdar'da Atik Valide Camii, 8.291,26 lira harcanmıştır.
TAMAMLANMAK ÜZERE OLAN CAMİLER (1941)
İstanbul: Süleymaniye Camii, 96.307,73 lira
İstanbul: Azapkapı'da Sokullu Camii, 58.910 lira
İstanbul: Yeni Camii, 59.989,36 lira
İstanbul: Kadırga'da Sokullu Camii, 34.992,04 lira
İstanbul: Sultan Ahmet Camii, 26.855,49 lira
İstanbul: Şemsi Paşa Camii, 34.773,40 lira
Bursa'da Yeşil Camii, 14.233,60 lira
Bursa'da Yıldırım Camii, 16.757,20 lira
Çerkeş'te Muradı Rabi Camii, 8.974 lira
Sinop'ta Alâeddin Camii, 10.000 lira
Bolu'da Yıldırım Camii, 15.451,44 lira
Malatya'da Arslan Bey Camii, 6.547 lira
Rize'de Orta Camii, 3.000 lira
Trabzon'da Hatuniye Camii, 4.290,87 lira
Kars Camii, 751,60 lira
Erzincan'da İzzet Paşa Camii, 7.408,10 lira
Bozüyük'te Kasım Paşa Camii, 48.049,69 lira
Elmalı'da Ömer Paşa Camii, 38.236,32 lira
Afyon'da Gedik Ahmet Paşa Camii, 57.904,58 lira
Kayseri'de Ahmet Paşa Camii, 28.890 lira
Yozgat'ta Çapanoğlu Camii, 15.500 lira
Diyarbakır'da Behram Paşa Camii, 15.000 lira
Divrik'te Ulu Camii, 15.000 lira
Tokat'ta Ali Paşa Camii, 9.193 lira
İstanbul: Bayezid Camii, 5.000 lira
Ankara: Hacı Bayram Camii, 502.89,71 lira harcanmıştır.
KEŞİF BEDELİ 5 BİN LİRANIN ÜZERİNE CAMİLERDEN BAZILARI:
İzmit: Pertev Paşa Camii, 35.940 lira
Samsun: Dördüncü Mehmet Camii, 41.495,29 lira
İstanbul: Ali Paşa Camii, 11.795,80 lira
İstanbul: Hoca Paşa Camii, 11.293,53 lira
İstanbul: Şehzade Camii, 28.683,35 lira
İstanbul: Fatih Camii, 63.675,50 lira
İstanbul: Üsküdar'da Ayazma Camii, 20.662,70 lira
İstanbul: Üsküdar’da Cedit Valide Camii, 10.359,90 lira
İstanbul: Kasımpaşa'da Cami kebir, 17.150,05 lira
İstanbul: Eyüp'te Zal Mahmut Paşa Camii, 9.891 lira
İstanbul: Zeyrek'te Kilise Camii, 8.490 lira
İstanbul: Tophane'de Nusratiye Camii, 12.236,18 lira
Tekirdağ: Rüstem Paşa Camii, 7.815 lira
Gebze Çoban Mustafa Paşa Camii, 30.661 lira
Çorlu: Süleymaniye Camii, 12.981,10 lira
Silvan: Selahaddin Eyyubi Camii, 30.000 lira
Lâdik: Bülbül Hatun Camii, 47.693,06 lira
Lâdik, Sultan Mehmet Camii, 41.495,29 lira
Edirne: Bayezid Sanı Cami, 30.000 lira
Edirne: Muradiye Camii, 10.000 lira
Edirne: Üç Şerefeli Camii, 10.000 lira
Harput: Sare Hatun Camii, 10.000 lira
Antalya: Tekeli Mehmet Paşa Camii, 6.763 lira
Kilis: Canpolat Camii, 15.030,14 lira
Niğde: Alâeddin Camii, 32.562,30 lira
Kayseri: Merzifon Kara Mustafa Paşa Camii, 9.838 lira
Bursa: Ulu Camii, 39.562,30 lira
Bursa: Muradiye Camii, 15.000 lira
Bursa: Hüdavendigar Camii, 10.000 lira
Manisa: Muradiye Camii, 35.940,08 lira
İzmir: Alsancak Camii İnşası, 25.000 lira
Afyon: Sandıklı Çarşı Camii, 5.476,21 lira
İstanbul: Bayezid Camii, 14.596,56 lira
İstanbul: Üsküdar'da Atik Valide Şadırvanı, 9.435 lira
Konya: Sultan Alâeddin Camii, 35.000 lira
Ankara: Saman Pazarı'nda Kurşunlu Camii, 12.000 lira
İstanbul: Balat'ta Ferruh Kethüda Camii, 16.000 lira
İstanbul: Nur-u Osmaniye Camii, 20.486,90 lira harcanmıştır.
HAYRAT TERTİBİNDEN TAMİRİ YAPILAN CAMİLER
Malatya'da Arslan Bey Camii, 6.337 lira
İstanbul Sarıyer'de Çarşı Camii, 1.797 lira
Bolayır'da Süleyman Paşa Camii, 1.357,06 lira
Gebze'de Orhan Bey Camii, 1.010 lira
Konya'da Eşrefoğlu Camii, 10.000 lira
Manisa'da Muradiye Camii, 10.000 lira
İzmir'de Hisar Camii, 15.335,90 lira
İzmir'de Şadırvanlı Camii, 10.991,90 lira harcanmıştır.
(Bin liranın altındakiler bu listede yoktur)
Atatürk, Türkiye'deki hiçbir camiyi ihmal etmemiştir. Bakımı gereken tüm bu camiler tamir, bakım ve onarım esnasında geçici olarak kapatılmıştır
Din istismarcılarının mütedeyyin halkımızın aklını bulandırmak için uydurdukları “camileri ahır yaptılar” yalanın gerçek yüzü şudur; Türkiye’de hiçbir zaman camiler ahır olmamıştır ve olamaz da. En azından ne pahasına olursa olsun halkımız buna izin vermez. 2. Dünya Savaşı'nın başında, Alman Nazi saldırısı tehlikesi karşısında İsmet İnönü, İstanbul'da bulunan kutsal emanetleri yani saray eşyalarını, padişahların tahtlarını, mücevherlerini, kutsal emanetleri, Hazreti Muhammed’in sancağını, kılıcını, Hırkai Saadeti, Hazreti Osman’ın kanlı Kuran’ı Kerim’ini, Atatürk’ün Samsun’da çıktığı tahta iskeleyi, müzelerde ne varsa tümünü korumak amacıyla 48 vagona yüklemiş ve başta Niğde olmak üzere çeşitli bölgelere göndermiş ve buradaki camilere saklamıştır. Sizlerde hak verirsiniz ki o kargaşa günlerinde en güvenli yerlerde buralarıdır. Dolaysıyla bu camiler ibatede kapatılmış başında da askerimiz bekletilmiştir
