Hepinize Esenlikler Dilerim
Konumuz Göktürk Alfabesi.
İlk Olarak Göktürk Alfabesi Ne Zaman ,Nerede ,Nasıl Ve Kimler Tarafından Kullanılmıştır Ve Nedir Buna Bakalım;
Öncelikle Şunu Bilmek Gerekir Göktürkçe Bir Dil Değil, Alfabedir.Sağdan Sola Yazılır.+Noktalama işareti yoktur sadece bizim kullandığımız boşluk olarak iki nokta
) Kullanılır.Büyük Küçük Harf Ayrımı Yoktur Fakat İnce/Kalın Ayrımı Vardır
Orhun Yazıtları Yani Göktürk Yazıtları Türklerin İlk Alfabesi Olan Göktürk Alfabesi ile Göktürkler Tarafından Yazılmıştır.
Bilge Kağan Ve Kül Tigin Yazıtlarını Bilge Kağanın Yeğeni Olan Yollıg Tigin Yazmıştır Ve Bu Abidelere "Bengü Taşlar" Demiştir.
Yazıtlar 1889 yılında Moğolistan'ın Orhun Vadisinde Bulunmuştur.Bu Yazıtlar II. Göktürk Kağanlığı'na Aittir. Yazılış Tarihleri MS. 8. Yüzyılın Başlarına Dayanmaktadır. Yazıtlardan Kül Tigin Yazıtı 732 Yılında, Bilge Kağan Yazıtı 735 Yılında Yazılmışlardır.
Daha Fazla Bilgi İçin Wikipedia
Benim İsteğim Size Göktürk Alfabesini Öğretmek.
Hemen Başlayalım İlk Olarak Size Tamgaları(Harfleri) Tanıtmak İstiyorum;
𐰀
A/E TAMGASIDIR
𐰃
I/İ TAMGASIDIR𐰇
Ü/Ö TAMGASIDIR
𐰆
U/O TAMGASIDIR
𐰉
Kalın "B" Yani "Ab" Ve Kalın "V" Yani "Av"TAMGASIDIR
𐰋
İnce "B" Yani "Eb"Ve İnce "V" Yani "Ev" TAMGASIDIR
𐰍
Kalın "G" Yani "Ag"TAMGASIDIR
𐰏
İnce "G" Yani "Eg"TAMGASIDIR
𐰑
Kalın "D" Yani "Ad"TAMGASIDIR
𐰓
İnce "D" Yani "Ed"TAMGASIDIR
𐰖
Kalın "Y" Yani "Ay"TAMGASIDIR
𐰘
İnce "Y" Yani "Ey"TAMGASIDIR
𐰴
Kalın "K" Yani "Ak"TAMGASIDIR
𐰚
İnce "K" Yani "Ek"TAMGASIDIR
𐰞
Kalın "L" Yani "Al"TAMGASIDIR
𐰠
İnce "L" Yani "El"TAMGASIDIR
𐰣
Kalın "N" Yani "An"TAMGASIDIR
𐰤
İnce "N" Yani "En"TAMGASIDIR
𐰺
Kalın "R" Yani "Ar"TAMGASIDIR
𐰼
İnce "R" Yani "Er"TAMGASIDIR
𐰽
Kalın "S" Yani "As"TAMGASIDIR
𐰾
İnce "S" Yani "Es"TAMGASIDIR
𐱃
Kalın "T" Yani "At"TAMGASIDIR
𐱅
İnce "T" Yani "Et"TAMGASIDIR
𐰔
Hem Kalın Hem İnce "Z" Yani "Az/Ez"TAMGASIDIR
𐰢
Hem Kalın Hem İnce "M" Yani "Em/Am"TAMGASIDIR
𐰯
Hem Kalın Hem İnce "P/F" Yani "Ep/Ap/Ef/Af"TAMGASIDIR
𐰲
Hem Kalın Hem İnce "C/Ç" Yani "Ec/Ac/Eç/Aç"TAMGASIDIR
𐱁
Hem Kalın Hem İnce "Ş" Yani "Eş/Aş"TAMGASIDIR
𐰜
"ÜK/ÖK"TAMGASIDIR
Bu Tamga İlk Hecede "Ök" Olarak İlk Hece Dışındaki Her Hecede "Ük" Olarak Kullanılır
𐰸
"OK/UK"TAMGASIDIR
Bu Tamga İlk Hecede "Ok" Olarak İlk Hece Dışındaki Her Hecede "Uk" Olarak Kullanılır
𐰶
"IK"TAMGASIDIR "İK" Olarak Kullanamazsınız!
𐰱
"İç"TAMGASIDIR "Iç" Olarak Kullanamazsınız!
Gelelim 3 Seslilere Onlarda İnce/Kalın Ayrımı Yoktur :gozkirpan
𐰦
"Ant"TAMGASIDIR "Nt/Nd" Olarak Kullanabilirsiniz
𐰨
"Anç"TAMGASIDIR "Nc/Nç" Olarak Kullanabilirsiniz
𐰡
"Alt"TAMGASIDIR "Lt/Ld" Olarak Kullanabilirsiniz
𐰭
"Eng"TAMGASIDIR "Ng" Olarak Kullanabilirsiniz Yanlış Hatırlamıyorsam Nazal "N"
Evet Tamgaları Öğrendik Yazım Kuralları Ve Bir Kaç Örnekle Devam Edelim
Sağdan Sola Olduğunu Unutmayalım
"YA" Yazmak İçin Ay Tamgasının Yanına A Tamgasını Getiririz.
𐰖𐰀
AY/A = YA
"Yaman" Yazalım :
𐰖𐰀𐰢𐰣
AY/A/AM/AN = Yaman
𐰖𐰢𐰣
YA/M/AN = Yaman
𐰖𐰀𐰢𐰀𐰣
AY/A/M/A/AN = Yaman
"Bu" Yazmak İçin Ab Tamgasının Yanına U Tamgasını Getiririz.
𐰉𐰆
AB/U = Bu
"Buğra" Yazalım
𐰉𐰆𐰍𐰺𐰀
AB/U/AG/AR/A = Buğra
AB/U/AG/AR/A = Buğra
Ünlü Harflerle Başlayan Kelimelere Bakalım Bir de
"Ayşe" Yazalım
𐰖𐱁𐰀
AY/EŞ/E=AYŞE
𐰀𐰖𐱁𐰀
A/AY/EŞ/E =AYŞE
AY/EŞ/E=AYŞE
𐰀𐰖𐱁𐰀
A/AY/EŞ/E =AYŞE
"İrem"Yazalım
𐰃𐰼𐰢
İ/ER/EM=İREM
𐰃𐰼𐰀𐰢
İ/ER/E/EM=İREM
İ/ER/EM=İREM
𐰃𐰼𐰀𐰢
İ/ER/E/EM=İREM
"Ali"Yazalım
𐰞𐰃
AL/İ=ALİ
𐰀𐰠𐰃
A/AL/İ=ALİ
AL/İ=ALİ
𐰀𐰠𐰃
A/AL/İ=ALİ
"Erdem"Yazalım
𐰼𐰓𐰢
ER/ED/EM=ERDEM
𐰀𐰼𐰓𐰀𐰢
E/ER/ED/E/EM=ERDEM
ER/ED/EM=ERDEM
𐰀𐰼𐰓𐰀𐰢
E/ER/ED/E/EM=ERDEM
Umarım Burası Anlaşılmıştır 3 Sesliler İle Devam Ediyorum
Örnekler:
𐰨=ANÇ/ANC/ENÇ/ENC YANİ NC/NÇ
"Yertinç" Yazalım (Yaşadığımız Gezegen Demek)
𐰘𐰼𐱅𐰃𐰨
EY/ER/ET/İ/NÇ=YERTİNÇ
EY/ER/ET/İ/NÇ=YERTİNÇ
"Ancak" Yazalım
𐰀𐰨𐰴
A/ANC/AK=ANCAK
𐰨𐰴
ANC/AK=ANCAK
𐰣𐰲𐰴
AN/AC/AK=ANCAK
𐰀𐰣𐰲𐰴
A/AN/AC/AK=ANCAK
A/ANC/AK=ANCAK
𐰨𐰴
ANC/AK=ANCAK
𐰣𐰲𐰴
AN/AC/AK=ANCAK
𐰀𐰣𐰲𐰴
A/AN/AC/AK=ANCAK
Bunlardan En Doğrusu Bence 𐰨𐰴
𐰡=ALT/ALD YANİ LT/LD
"Kaldım" Yazalım
𐰴𐰡𐰃𐰢
AK/ALD/I/EM
AK/ALD/I/EM
"Saldırı" Yazalım
𐰽𐰡𐰺𐰃
AS/ALD/AR/I=SALDIRI
𐰽𐰡𐰃𐰺𐰃
AS/ALD/I/AR/I=SALDIRI
AS/ALD/AR/I=SALDIRI
𐰽𐰡𐰃𐰺𐰃
AS/ALD/I/AR/I=SALDIRI
𐰦=Ant/And YANİ ND/NT
"Kandırmak" Yazalım
𐰴𐰦𐰺𐰢𐰴
AK/AND/AR/AM/AK=KANDIRMAK
𐰴𐰦𐰃𐰺𐰢𐰴
AK/AND/I/AR/AM/AK=KANDIRMAK
AK/AND/AR/AM/AK=KANDIRMAK
𐰴𐰦𐰃𐰺𐰢𐰴
AK/AND/I/AR/AM/AK=KANDIRMAK
"Antartika" Yazalım
𐰦𐰺𐱃𐰃𐰴𐰀
ANT/AR/AT/İ/AK/A=ANTARTİKA
ANT/AR/AT/İ/AK/A=ANTARTİKA
𐰭=Eng/Ang Yani NG
"Tengri" Yazalım
𐱅𐰭𐰼𐰃
ET/ENG/ER/İ=TENGRİ
ET/ENG/ER/İ=TENGRİ
"Engel" Yazalım
𐰭𐰠
ENG/EL=ENGEL
ENG/EL=ENGEL
𐰭 Tamgasının Bir Özelliğinden Bahsedelim Bu Tamgayı Eng Yerine En Diye De Kullanabiliriz. Çünkü Genel Olarak "G"ler Düşer. Örneklendirelim;
"Yenilen"Yazalım
𐰘𐰤𐰃𐰠𐰭
EY/EN/İ/EL/ENG=YENİLEN
EY/EN/İ/EL/ENG=YENİLEN
Bu Da Bulunsun Aklınızda. 3 Seslileri Geçtik Şu Tamgalara Da Bakalım;
𐰜
"ÜK/ÖK"TAMGASIDIR
Bu Tamga İlk Hecede "Ök" Olarak İlk Hece Dışındaki Her Hecede "Ük" Olarak Kullanılır
"ÜK/ÖK"TAMGASIDIR
Bu Tamga İlk Hecede "Ök" Olarak İlk Hece Dışındaki Her Hecede "Ük" Olarak Kullanılır
"Düşük"Yazalım
𐰓𐰇𐱁𐰜
ED/Ü/EŞ/ÜK=DÜŞÜK
İlk Hecede Olmadığı İçin Ük Olarak Kullandık
"Türk" Yazalım
𐱅𐰇𐰼𐰜
ET/Ü/ER/ÜK=TÜRK
İlk Hecede Olmadığı İçin Ük Olarak Kullandık
"Öküz"Yazalım
𐰜𐰇𐰔
ÖK/Ü/EZ=ÖKÜZ
ÖK/Ü/EZ=ÖKÜZ
İlk Hecede Olduğu İçin Ök Olarak Kullandık
"ÖKSÜZ"YAZALIM
𐰜𐰾𐰇𐰔
ÖK/ES/Ü/EZ=ÖKSÜZ
ÖK/ES/Ü/EZ=ÖKSÜZ
İlk Hecede Olduğu İçin Ök Olarak Kullandık
𐰸
"OK/UK"TAMGASIDIR
Bu Tamga İlk Hecede "Ok" Olarak İlk Hece Dışındaki Her Hecede "Uk" Olarak Kullanılır
"OK/UK"TAMGASIDIR
Bu Tamga İlk Hecede "Ok" Olarak İlk Hece Dışındaki Her Hecede "Uk" Olarak Kullanılır
"Okumak"Yazalım
𐰸𐰆𐰢𐰴
OK/U/AM/AK=OKUMAK
OK/U/AM/AK=OKUMAK
İlk Hecede Olduğu İçin Ok Olarak Kullandık
"Oktav"Yazalım
𐰸𐱃𐰉
OK/AT/AV=OKTAV
OK/AT/AV=OKTAV
İlk Hecede Olduğu İçin Ok Olarak Kullandık
"Kavuk"Yazalım
𐰴𐰉𐰸
AK/AV/UK=KAVUK
AK/AV/UK=KAVUK
İlk Hecede Olmadığı İçin Uk Olarak Kullandık
"Avukat"Yazalım
𐰉𐰸𐱃
AV/UK/AT=AVUKAT
AV/UK/AT=AVUKAT
İlk Hecede Olmadığı İçin Uk Olarak Kullandık
𐰶
"IK"TAMGASIDIR "İK" Olarak Kullanamazsınız!
"IK"TAMGASIDIR "İK" Olarak Kullanamazsınız!
"Kayık" Yazalım
𐰴𐰖𐰶
AK/AY/IK=KAYIK
AK/AY/IK=KAYIK
"Artık" Yazalım
𐰺𐱃𐰶
AR/AT/IK=ARTIK
AR/AT/IK=ARTIK
𐰱
"İç"TAMGASIDIR "Iç" Olarak Kullanamazsınız!
"İç"TAMGASIDIR "Iç" Olarak Kullanamazsınız!
"İçmek" Yazalım
𐰱𐰢𐰚
İÇ/EM/EK=İÇMEK
"İçten "Yazalım
𐰱𐱅𐰤
İÇ/ET/EN=İÇTEN
Ek Olarak Göktürk Alfabesinde" H" Tamgası Yoktur.Onun Yerine "K" Sesleri Kullanılır.
Örneklendirelim;
"Hasan"
𐰴𐰽𐰣
AK/AS/AN=HASAN
AK/AS/AN=HASAN
"Heyet"
𐰚𐰘𐱅
EK/EY/ET=HEYET
İnce Kalın Ayrımı Üzerine:
Göktürkçe'de İncelik/Kalınlık Uyumu Neredeyse En Önemli Kuraldır.
Örneklendirelim Hemen;
Gerçek Kelimesi Nasıl Yazılır ?
𐰏𐰼𐰲𐰚
EG/ER/EÇ/EK=GERÇEK *Doğrudur
𐰍𐰼𐰲𐰚
AG/EREÇ/EK =GERÇEK *değildir
EG/ER/EÇ/EK=GERÇEK *Doğrudur
𐰍𐰼𐰲𐰚
AG/EREÇ/EK =GERÇEK *değildir
Dikkat Ederseniz Gerçek Kelimesi Kalınlık/İncelik Uyumuna Uyar Burada Yapmamız Gereken Ag Tamgası İle Eg Tamgasını Karıştırmamak Yani Gerçek Kelimesinde G Sesini Almak İçin Ag Yerine Eg Kullanılmalı Çünkü İnce Ünlülerden Oluşan Bir Kelime.
Peki Ünlüleri Uyumlu Olmayan Kelimelerde Ne Yapacağız?
Örneklendirelim;
"Yaren" Yazarken
Kelimeyi İlk Önce Heceleyelim "YA-REN" Hecelere Ayırdıktan Sonra Bir Sorun Kalmıyor.Yazalım.
𐰖𐰀𐰼𐰤
AY/E/ER/EN=YAREN *DOĞRUDUR
𐰖𐰺𐰤
AY/AR/EN=YAREN *DEĞİLDİR
Kural Bu Kadar Basit.AY/AR/EN=YAREN *DEĞİLDİR
Kelimlerin Okunuşu Üzerine;
Örnekle Başlayalım
"Nereden"Kelimesi
𐰤𐰼𐰓𐰤
EN/ER/ED/EN=NEREDEN
EN/ER/ED/EN=NEREDEN
"Hani Bu "En"Tamgasıydı Nasıl Oluyor da "Ne" Olarak Okunuyor?" Dediğinizi Duyar Gibiyim.
Şimdi "Ne" Sesini Almak İçin "En" Tamgasının Yanına E Tamgasını Getirmemiz Gerekir.Fakat Eskiden Taşlara Yazıldığı İçin Bu Aradaki Ünlüler Atılmış Bu Yüzden Biraz Da Deneme Yanılma Yöntemini Uygulamamız Gerek.
Şimdi "Ne" Sesini Almak İçin "En" Tamgasının Yanına E Tamgasını Getirmemiz Gerekir.Fakat Eskiden Taşlara Yazıldığı İçin Bu Aradaki Ünlüler Atılmış Bu Yüzden Biraz Da Deneme Yanılma Yöntemini Uygulamamız Gerek.
Ünlülerin Kullanımı Üzerine
Örnekle Başlayalım;
Örnekle Başlayalım;
"Kurusun"Kelimesi
𐰸𐰆𐰺𐰽𐰣
OK/U/AR/AS/AN=KURUSUN
"Bunu Böyle Yazıyoruz Da Ama Sadece Bir Tane U Var Diğerlerini Kim Getirdi ?" Dediğinizi Duyar Gibiyim Onu Şöyle Açıklayalım;
Kurusun Yazarken Bir Tane U Kullanmak Yeterlidir Yine Eskiden Taşlara Yazdığımız İçin 3-4 tane U Kullanmak Yerine Bir Tane Kullanılmış Yani Ünlüleri Bazen Dağıtmak Gerekiyor.
Bir Kuralı Daha Açıklayalım;
"Kaçıl" Kelimesini İnceleyelim;
OK/U/AR/AS/AN=KURUSUN
"Bunu Böyle Yazıyoruz Da Ama Sadece Bir Tane U Var Diğerlerini Kim Getirdi ?" Dediğinizi Duyar Gibiyim Onu Şöyle Açıklayalım;
Kurusun Yazarken Bir Tane U Kullanmak Yeterlidir Yine Eskiden Taşlara Yazdığımız İçin 3-4 tane U Kullanmak Yerine Bir Tane Kullanılmış Yani Ünlüleri Bazen Dağıtmak Gerekiyor.
Bir Kuralı Daha Açıklayalım;
"Kaçıl" Kelimesini İnceleyelim;
𐰴𐰲𐰞
AK/AÇ/AL=KAÇIL
AK/AÇ/AL=KAÇIL
Evet Şimdi Oraya "I" Harfi Nereden Geldi Genel Olarak A dan Sonra I Geliyor.Bunu E den sonra i Geliyor Diyede Kullanabiliriz.Biraz Karmaşık Ama Bu Da Aklınızda Bulunsun
Buraya Kadar Okuduysanız İlginiz İçin Çok Teşekkür Ederim.Elimden Geldiğince Açıklamaya Çalıştım.Umarım Faydalı Olmuştur.
Youtube'de Göktürkçe Dersleri Veren Bir Kanal Var İzlemenizi Tavsiye Ederim Pekiştirisiniz. Ben de Oradan Öğrendim Linkini Veriyim.
[ame="https://www.youtube.com/watch?v=6iR1gOf82Do&list=PLJQLFGoNiwzzQl6l0Op2yCeD4qmfaortd"]GÖKTÜRKÇE DERSLERİ[/ame]
Şimdi Göktürkçe Sözler Okuyalım
:Mustafa Kemal Atatürk'ten
𐰤𐰀∶𐰢𐰆𐱃𐰞𐰆∶𐱅𐰇𐰼𐰜∶𐰇𐰢∶𐰓𐰃𐰘𐰤𐰀
Tek Tek Kelimeleri İnceleyelim;
𐰤𐰀
En/E=Ne
𐰢𐰆𐱃𐰞𐰆
EM/U/AT/AL/U=MUTLU
𐱅𐰇𐰼𐰜
ET/Ü/ER/ÜK=TÜRK
𐰇𐰢
Ü/EM=ÜM
𐰓𐰃𐰘𐰤𐰀
ED/İ/EY/EN/E=DİYENE
NE MUTLU TÜRK'ÜM DİYENE
Hüseyin Nihal Atsız'dan
En/E=Ne
𐰢𐰆𐱃𐰞𐰆
EM/U/AT/AL/U=MUTLU
𐱅𐰇𐰼𐰜
ET/Ü/ER/ÜK=TÜRK
𐰇𐰢
Ü/EM=ÜM
𐰓𐰃𐰘𐰤𐰀
ED/İ/EY/EN/E=DİYENE
NE MUTLU TÜRK'ÜM DİYENE
Hüseyin Nihal Atsız'dan
𐱅𐰭𐰼𐰃∶𐱅𐰇𐰼𐰜∶𐰇∶𐰸𐰆𐰺𐰽𐰣
Tek Tek Kelimleri İnceleyelim;
𐱅𐰭𐰼𐰃
ET/ENG/ER/İ=TENGRİ YANİ TANRI
𐱅𐰇𐰼𐰜
ET/Ü/ER/ÜK=TÜRK
𐰇
Ü=Ü
𐰸𐰆𐰺𐰽𐰣
OK/O/AR/AS/AN=KORUSUN
TANRI TÜRK'Ü KORUSUN!
Özdemir Asaf'tan Geliyor
𐰋𐰇𐱅𐰤∶𐰼𐰤𐰚𐰠𐰼∶𐰖𐰣𐰃∶𐰶𐰃𐰔𐰞𐰀∶𐰚𐰃𐰼𐰠𐰤𐰘𐰆𐰺𐰑𐰆∶𐰋𐰃𐰼𐰨𐰠𐰏𐰃∶𐰋𐰘𐰔𐰀∶𐰋𐰼𐰓𐰠𐰼
𐰋𐰇𐱅𐰤
EB/Ü/ET/EN=BÜTÜN
𐰼𐰤𐰚𐰠𐰼
ER/EN/EK/EL/ER=RENKLER
𐰖𐰣𐰃
AY/AN/I=AYNI
𐰶𐰃𐰔𐰞𐰀
IK/I/AZ/AL/A=HIZLA
𐰚𐰃𐰼𐰠𐰤𐰘𐰆𐰺𐰑𐰆
EK/İ/ER/EL/EN/EY/O/AR/AD/U=KİRLENİYORDU
𐰋𐰃𐰼𐰨𐰠𐰏𐰃
EB/İ/ER/ENÇ/EL/EG/İ=BİRİNCİLİĞİ
𐰋𐰘𐰔𐰀
EB/EY/AZ/A=BEYAZA
𐰋𐰼𐰓𐰠𐰼
EB/ER/ED/EL/ER=VERDİLER
BÜTÜN RENKLER AYNI HIZLA KİRLENİYORDU,BİRİNCİLİĞİ BEYAZA VERDİLER
ZİYA GÖKALP'TEN
𐰓𐰢𐰀∶𐰉𐰭𐰀∶𐰆𐰍𐰔∶𐰴𐰖𐰃∶𐰆𐰽𐰢𐰣𐰞𐰃∶𐰋𐰤∶𐱅𐰇𐰼𐰜∶𐰇𐰢∶𐰉𐰆∶𐰑∶𐰚𐰼∶𐰇𐰤𐰉𐰦𐰣∶𐰇𐰾𐱅𐰦𐰼
Tek Tek İnceleyelim;
𐰓𐰢𐰀
ED/EM/E=DEME
𐰉𐰭𐰀
AB/ANG/A=BANA *G ler Düşüyordu Unutma
𐰆𐰍𐰔
O/AG/AZ=OĞUZ
𐰴𐰖𐰃
AK/AY/I=KAYI
𐰆𐰽𐰢𐰣𐰞𐰃
O/AS/AM/AN/AL/I=OSMANLI
𐰋𐰤
EB/EN=BEN
𐱅𐰇𐰼𐰜
ET/Ü/ER/ÜK=TÜRK
𐰇𐰢
Ü/EM=ÜM
𐰉𐰆
AB/U=BU
𐰑
AD=AD
𐰚𐰼
EK/ER=HER *Unutma H harfi Yok Onun Yerine K Sesi
𐰇𐰤𐰉𐰦𐰣
Ü/EN/AB/AND/AN=Ünvandan
𐰇𐰾𐱅𐰦𐰼
Ü/SE/ET/END/ER=ÜSTÜNDÜR
DEME BANA OĞUZ ,KAYI,OSMANLI BEN TÜRK'ÜM BU AD HER ÜNVANDAN ÜSTÜNDÜR.
Konumuz Burada Bitmiştir Buraya Kadar Okuduysanız İlginiz İçin Çok Teşekkürler.Bu Yazıyı Yazmam Tam 5 Saat 22 dk Aldı Emeğimin Karşılığını Vermek İstiyorsanız Türkçe'mizi Güzel Kullanın Hiçbir Dilin Etkisi Altında Bırakmayın Esen Kalın!
Son düzenleme:
