Overclock
-Overclock, bir bileşenin kendisi için belirlenmiş saat frekansının üzerinde (over clock) çalıştırılması anlamına gelir. Elektronikte kullanılan her çipin belirlenmiş bir saat frekansı vardır ve temel birimi ise Hertzdir (Hz).
-Overclock İçin Uygun Anakart Seçimi:Özellikle overclock yapmak isteyen kullancıların işlemciden de önce dikkat etmeleri gereken komponent anakarttır. Çünkü elinizde ne kadar overclocka yatkın işlemci yada bellek olsa bile anakartınız overclock için gerekli belli kriterleri yerine getiremiyorsa eğer overclock yapmak ya imkaansız olacak yada birçok detay ile gereksiz yere uğraşmaktan kabus haline dönüşecektir. Günümüzde artık birçok anakart FSB ve Çarpan ayarlarını bios üzerinden değiştirmenize olanak tanımaktadır. Hatta yine güncel birçok anakartta işlemci ve belleğe giden voltajlara da müdahale edebilmek mümkün. Tabii anakartların overclock yapabilmek için verdiği bu özelliklerin seviyesi markadan markaya göre de değişmektedir.
Overclock yapmadan önce bilmeniz gereken bazı bilgisayar terimleri ise şunlardır :
-FSB (FrontSideBus): Ana kartınızdaki kuzey köprüsü ile işlemciniz arasındaki veri taşıma yoluna denir. Kuzey Köprüsü, RAMler, işlemci ve AGP slotu arasındaki iletişimi sağladığından dolayı FSB sürati bilgisayarın genel performansını yakından ilgilendirir.
-Kuzey Köprüsü: Ana kartınızın kalbi diye nitelendirilebilecek çiptir. Ana kartınızdaki AGP slotu , RAMler ile işlemci arasındaki iletişimi sağlayan çipe Kuzey Köprüsü adı verilir.
-Güney Köprüsü: Ana kartınızda PCI ve IDE denetleyicilerinin bağlı oldukları çipe denir.
-AGP: Açılımı Accelerated Graphics Port olan ve türkçede hızlandırılmış grafik portu anlamına gelen AGP, Ekran kartınız ile sisteminiz arasındaki bağlantıyı sağlayan arabirime verilen isimdir. AGPnin genelde 66MHzlik bir saat frekansı vardır.
-PCI: Ekran kartı dışında kalan diğer genişleme kartları (ses kartı, tv kartı, ethernet kartı, scsi kartı) ve IDE aygıtları (sabit disk, optik okuyucu) ile sisteminiz arasındaki bağlantıyı oluşturan arabirime verilen addır. PCI hızı genelde 33MHzdir.
Bilmeniz gereken bazı Overclock terimleri ise şunlardır :
İşlemci Çarpanı (Clock Ratio): İşlemcinin FSB hızının en yüksek kaç katı hızda çalışacağını belirleyen çarpana denir. Toplam işlemci hızı, FSB hızı ile bu çarpan değerinin çarpılması ile bulunur. Bilgisayar açılırken çarpan değeri bios tarafından işlemciden algılanır, bu sayede ana karta takılı olan işlemci tanımlanır.
Her işlemcinin bir çarpan kat sayısı vardır (x9 , x10, x15 gibi) ve bu çarpan ile FSB hızı çarpılınca işlemcinin asıl MHzi bulunmuş olur. Örnek olarak P4 3.0 GHz için bu değer FSB 200×15 olduğundan 3000 MHzdir.
VCore: İşlemci çekirdek voltajıdır.
VDimm: Bellek voltajıdır. RAMleri yüksek hızlara çıkarmak veya daha düşük zamanlamalar ile kullanabilmek için bir miktar artırılır.
VDD: Kuzey Köprüsü voltajıdır.
AGP/PCI Bölenleri: AGP ve PCI saat frekansları gerçekte FSB hızına bağlıdır. Bu noktada devreye bölenler girer.
Overclock, bir işlemciyi orijinal çalışma hızından daha yüksek hızlara ulaştırmaktır. Örneğin 1800MHzlik bir işlemci hızını 1900 MHze çıkartırsanız, sisteminizde bir bozulma meydana gelmemiş ve BIOS ekranında bu değeri görüyorsanız başarmışınız demektir.
-İşlemci, Ekran kartı, RAM gibi parçalarınızı normal frekanslarından daha yükseklere çıkartmaya denir.
-Overclock Türkçe'mize Hız Aşırtma olarak geçmiştir.
-Overclock yapacaksınız bilin ki bir işlemciyi 5 yıl kullanacaksanız 3 yıl sonra ömrü bitmiş olacaktır. Ve artık ilk overclock sonrası işlemciniz garanti dışına çıkacaktır.
-Soğutma:Herşey başarılı bir overclock işlemi ile bitmiyor maalesef. Overclock işlemini yaptıkan sonra işlemcinin ısı durumunu da iyi takip altına almak gerekiyor. Günümüzde işlemcileri soğutmak için havasoğutma, su soğutma , gaz soğutma ve nitrojenli soğutma gibi değişik çözümler bulunmakta. Bu soğutma çözümlerinden yaygın olanlar ahav soğutma ki bu bildiğimiz klasik işlemci fanları ile sağlanıyor. Ayrıca yavaş yavaş su soğutma çözümleri de yaygınlaşmaya başladı. Başta Thermaltake ve Gigabyte olmak üzere değişik firmalar hazır su suğutma çözümleri satmaktalar. İşlemci soğutma da fiyat/performans oranı en yüksek çözüm standart hava soğutmadır. Zaten birçok overclockçuya hava soğutma çözümleri kafi gelebilmekte. Hava soğutmaları genelde ısı emici ve fan (HSF) olmak üzere 2 parçadan oluşurlar. Bu fanlar artık devir ayarlı çalışabildikleri için gerek yazılımsal gerekse çoğu fanın 5.25 lik ön kasa slotuna takılabilcek kontrolcüleri yardımı ile yüksek işlemci gücü gerektirmeyen uygulamalarda fan hızı düşürülerek daha sessiz bir ortam el edilebilir.
Ayrıca su soğutma sistemleri de kullanma imkaanız bulunmaka. Bugün birçok büyük üretici hazır sus soğutma sistemleri satmakta. Su soğutma sistemlerine genelde soğutma performansından ziyade ses seviyesini düşürmek için geçilmekte. Tabi ki su soğutma sistemlerinin soğutma performansları hava yani fanlı sistemler ile elde edilen sonuçlardan daha iyi olacakdır ama temel geçiş sebebi sessizlikdir. Piyasada başta Zalman Reserator olmak üzere Themaltak ve Gigabyteın su soutma çözümlerini bulabilmek mümkün.
-Overclock Sırasında Karşılabilcek Sorun ve Çözümler:Yukarıda bahsettiğimiz gibi overclock için biosdan fsbnizi yükselttiniz. Bios da ayarlarınızı kaydettiniz ve bilgisayarı yeniden başlattınız. Ama o da ne bilgisayarınız açılmıyor. Korkamaya hiç gerek yok. İşlemci yada belleklerinizin çıkabilceği sınırların da üstüne çıktığınız için büyük bir ihtimalle bilgisayarınız açılmıyordur. Bu durumda yapmanız gerekenleri şöyle sıralıyabiliriz;
- Bilgisayarınıza reset attıktan sonra anakartınız kendi işlemci ayarlarını geri yükleyecektir. Eğer ilk reset ile olmuyorsa anakartınız fişten birkaç dakiklaığınıa çekip bekleyebilirisiniz. Bu durumda da anakartınızın tekrar kendi ayarlarına geri dönemsi gerekir.
- Bunlar bir işe yaramazsa eğer Clear CMOS yapmalısınız. Bu sayede bios bilgileriniz sıfırlanıp fabrika ayarlarına geri dönemeyi deneyebilirsiniz.
- Son yol olarak da büyük ihtimalle sizi kesin sonuca götürecek olan bios pilini çıkarabilirsiniz. Bu işlemi yapmanız ile birlikte anakartınız bios üzerinde yaptığınız hatalı overclock işlemini unutacak bios ayarlarını sıfırdan başlatacakdır. Yanlız bios pilini çıkarırken özellikle pişi tutan dişi esnetmemeye çalışın. Bios pilini çıkarıca diye pili tutan dişi kırıp teknik servis yolunu tutan da çok kullancı bulunmakta.
NOT:Bu bilgileri güvenli sitelerden teyit ederek topladım ve birleştirdim Overclock yapmak isteyen arkadaşımız varsa konunun altına yazsın o işlemide güzel bir konu açarak anlatırım.
Son düzenleme:
Öğrenci evime döneyim evdeki sisteme yapacam adım adım yazar konuya canlılık katarım dediğim gibi siz temel bilgileri yazın canlansın konu
