Web programlama iki grupta incelenebilir. Bunlardan birincisi oluşturduğunuz web uygulamasının sunucu tarafında işlemler gerçekleştiren kısmıdır. Bu kısma Sunucu Taraflı Programlama adı verilmektedir. İkinci kısım ise bizzat kullanıcının bilgisayarında işlem gören kısımdır. Bu kısıma da Kullanıcı Taraflı Programlama denir. Bu kavramları daha detaylı incelemeye başlayalım.
Sunucu (Server) Nedir?
Sunucu, web sitesine ait dosyaları barındıran ve bu dosyaları internette paylaşmanıza olanak tanıyan bilgisayar olarak tanımlanabilir.
Yani sunucularda birer bilgisayardır. Ev kullanıcılarının bilgisayarlarından farklı olarak bazı özellikler içerirler. Bu özelliklere göz atacak olursak;
CLIENT NEDIR? :
Sunuculara dosyaları açması ve belli işlemleri gerçekleştirmesi için HTTP ve HTTPS protokelleri üzerinden istek gönderen kullanıcılara istemci denir. Yani istemci dediğimiz aslında kullanıcıdır.
Siz TURKHACKTEAM yazarak veya herhangi başka bir site domainini yazarak siteye girdiğiniz anda belli işlemler başlar.
Bütün bu işlem sürecini başlatan sunucuya istek yollayan istemcidir. Yani Client (İstemci)dir.
Sunucu (Server) Nedir?
Sunucu, web sitesine ait dosyaları barındıran ve bu dosyaları internette paylaşmanıza olanak tanıyan bilgisayar olarak tanımlanabilir.
Yani sunucularda birer bilgisayardır. Ev kullanıcılarının bilgisayarlarından farklı olarak bazı özellikler içerirler. Bu özelliklere göz atacak olursak;
Sunucularda programlama dillerini okuyup, çalıştırabilecek yazılımlar kuruludur.
Sunucular kullanıcılar ile HTTP veya HTTPS adı verilen transfer protokelleri ile iletişim kurarlar bunun içinde sunucuda yüklü yazılımlar vardır.
Sunucular datacenter (veri merkezleri) adı verilen yerlerde tutulur. Buralarda sunucular 7/24 açık kalarak sitenize ulaşılmak istenildiğinde her zaman ulaşılmasını sağlarlar. Datacenterlarda birçok sunucu bulunduğundan ağ yapısıda ev kullanıcılarının kullanıldığı ağlardan farklıdır.
Datacenterlar ağ yapılarında 100 Mbit 1 Gbit arası internet hızlarını kullanırlar. Bu hız bilgisayarlara eşit bir şekilde paylaştırılır. Aynı şekilde ağ ve diğer donanım kaynakları bilgisayarlar arası paylaştırılır.
Datacenterlarda elektrik kesintisi başta olmak üzere birçok sorun oluşturabilecek duruma karşı önlem vardır. (yangın, ısı vs.)
Bu kapsamda genel olarak bakarsak sunucular içine attığımız web sitesi dosyalarımızı işlerler ve kullanıcılara sitenizi sunarlar. Kullanıcıların siteniz üzerinde gerçekleştirdiği işlemlere göre gerekirse yeniden işlem yapıp yeni sonuçlar verirler.
Sunucular kullanıcılar ile HTTP veya HTTPS adı verilen transfer protokelleri ile iletişim kurarlar bunun içinde sunucuda yüklü yazılımlar vardır.
Sunucular datacenter (veri merkezleri) adı verilen yerlerde tutulur. Buralarda sunucular 7/24 açık kalarak sitenize ulaşılmak istenildiğinde her zaman ulaşılmasını sağlarlar. Datacenterlarda birçok sunucu bulunduğundan ağ yapısıda ev kullanıcılarının kullanıldığı ağlardan farklıdır.
Datacenterlar ağ yapılarında 100 Mbit 1 Gbit arası internet hızlarını kullanırlar. Bu hız bilgisayarlara eşit bir şekilde paylaştırılır. Aynı şekilde ağ ve diğer donanım kaynakları bilgisayarlar arası paylaştırılır.
Datacenterlarda elektrik kesintisi başta olmak üzere birçok sorun oluşturabilecek duruma karşı önlem vardır. (yangın, ısı vs.)
Bu kapsamda genel olarak bakarsak sunucular içine attığımız web sitesi dosyalarımızı işlerler ve kullanıcılara sitenizi sunarlar. Kullanıcıların siteniz üzerinde gerçekleştirdiği işlemlere göre gerekirse yeniden işlem yapıp yeni sonuçlar verirler.
CLIENT NEDIR? :
Sunuculara dosyaları açması ve belli işlemleri gerçekleştirmesi için HTTP ve HTTPS protokelleri üzerinden istek gönderen kullanıcılara istemci denir. Yani istemci dediğimiz aslında kullanıcıdır.
Siz TURKHACKTEAM yazarak veya herhangi başka bir site domainini yazarak siteye girdiğiniz anda belli işlemler başlar.
HTTP olarak GET isteğinde bulunursunuz. Yani girdiğiniz sayfayı getirmesi için sunucuya bir mesaj gönderirsiniz.
Sunucu işlemi gerçekleştirmeye başlar. Eğer dosyayı bulursa sonucu 200 olarak döndürür. Bu sayfanın bulunduğu ve yüklenmekte olduğu anlamına gelir. Bunun gibi farklı HTTP Request Kodları mevcuttur. Bu sayede sunucu ve siz iletişim kurarsınız.
Sunucu 200 cevabını verdikten sonra istenilen sayfadaki kodları işlemeye başlar
Kodların işlenmesindan sonra oluşan sonucu kullanıcı
tarayıcı yardımı ile görür.
Kodlar üzerinde kullanıcıya tekrar işlem yapma seçenekleri sunuluyorsa (üye olmak, yorum yapmak vb.) sunucu bu işlemleri de gerçekleştirerek yeni sonuçlar döndürmeye devam eder.
Sunucu işlemi gerçekleştirmeye başlar. Eğer dosyayı bulursa sonucu 200 olarak döndürür. Bu sayfanın bulunduğu ve yüklenmekte olduğu anlamına gelir. Bunun gibi farklı HTTP Request Kodları mevcuttur. Bu sayede sunucu ve siz iletişim kurarsınız.
Sunucu 200 cevabını verdikten sonra istenilen sayfadaki kodları işlemeye başlar
Kodların işlenmesindan sonra oluşan sonucu kullanıcı
tarayıcı yardımı ile görür.
Kodlar üzerinde kullanıcıya tekrar işlem yapma seçenekleri sunuluyorsa (üye olmak, yorum yapmak vb.) sunucu bu işlemleri de gerçekleştirerek yeni sonuçlar döndürmeye devam eder.
Bütün bu işlem sürecini başlatan sunucuya istek yollayan istemcidir. Yani Client (İstemci)dir.
