1961 Anayasası Nedir ? //Tarihçilik Kulübü
27 Mayıs 1960 Darbesi
1950'den sonra ilk defa başka bir parti hükümet olmuştu.Türkiye'de 14 Mayıs 1950'de 27 yıllık tek parti dönemi sonra ermiş ve Demokrat Parti başa geçmişti.Demokrat Parti ülke yönetiminde 10 sene kalabilmişti ki ülke içi sorunlardan rahatsızlık duyan Türk Silahlı Kuvvetleri içindeki bazı general ve subaylar 38 kişilik Milli Birlik Komitesi kurdu ve "Demokrat Parti'nin ülkeyi gitgide bir baskı rejimine ve kardeş kavgasına götürdüğü" gerekçesini ileri sürerek, 27 Mayıs günü darbe gerçekleştirdi. Kurmay Albay Alparslan Türkeş tarafından Ankara Radyosu'ndan okunan bildiriyle ''ihtilal'' duyuruldu.
------------------------
1961 Anayasası
Cemal Gürsel Başkanlığında Milli Birlik Komitesinin darbesi ile kurucu meclis hazırlanıp %61.8'lik halk oylaması ile kabul edilmiştir.
1961 Anayasası'nın bazı önemli maddeleri şöyledir;
-İki meclisli 1 sistem benimsenmiştir.
-İlk defa MGK(Millî Güvenlik Kurulu) kuruldu.
-Hakimlerin özlük işlerini düzenleyen Yüksek Hakimler Kurulu oluşturuldu.
-İlk kez YSK(Yüksek Seçim Kurulu) kuruldu.
-Üniversite ve TRT özerkliğini getirdi.
-İlk kez Anayasa Mahkemesi kuruldu.
-Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuruldu.Şu anki adı Ağır Ceza Mahkemeleri.
-Askeri Yargıtay kuruldu.
-İlk kez Sosyal Devlet ilkesi benimsendi.
1961 Anayasası'ndan Sonra
Referandumdan kısa süre sonra Milli Birlik Komitesinin üyelerinin kabul kararıyla Adnan Menderes, eski Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve eski Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edildi.Bir ay sonra,15 Ekim 1961'de ise Türkiye genel seçime gitti. İsmet İnönü liderliğindeki CHP %36.74,Ragıp Gümüşpala'nın liderliğindeki AP %4.8,Osman Bölükbaşı liderliğindeki CKMP %13.95, Ekrem Alican başkanlığındaki YTP %13.72 oy aldı.
12 Eylül 1980 günü Türk Silahlı Kuvvetleri,TBMM'nin görevini yapamaz hâle geldiğini ve ülkede yaşama güvenliğinin kalmadığını gerekçe göstererek yönetime el koydu. Ardından Millî Güvenlik Konseyi kuruldu.Millî Güvenlik Konseyi'nin çıkarttığı Anayasa Düzeni Hakkında Kanun'uyla birlikte 1961 Anayasası'nın hükmü sona ermiştir.
27 Mayıs 1960 Darbesi
1950'den sonra ilk defa başka bir parti hükümet olmuştu.Türkiye'de 14 Mayıs 1950'de 27 yıllık tek parti dönemi sonra ermiş ve Demokrat Parti başa geçmişti.Demokrat Parti ülke yönetiminde 10 sene kalabilmişti ki ülke içi sorunlardan rahatsızlık duyan Türk Silahlı Kuvvetleri içindeki bazı general ve subaylar 38 kişilik Milli Birlik Komitesi kurdu ve "Demokrat Parti'nin ülkeyi gitgide bir baskı rejimine ve kardeş kavgasına götürdüğü" gerekçesini ileri sürerek, 27 Mayıs günü darbe gerçekleştirdi. Kurmay Albay Alparslan Türkeş tarafından Ankara Radyosu'ndan okunan bildiriyle ''ihtilal'' duyuruldu.
------------------------
1961 Anayasası
Cemal Gürsel Başkanlığında Milli Birlik Komitesinin darbesi ile kurucu meclis hazırlanıp %61.8'lik halk oylaması ile kabul edilmiştir.
1961 Anayasası'nın bazı önemli maddeleri şöyledir;
-İki meclisli 1 sistem benimsenmiştir.
-İlk defa MGK(Millî Güvenlik Kurulu) kuruldu.
-Hakimlerin özlük işlerini düzenleyen Yüksek Hakimler Kurulu oluşturuldu.
-İlk kez YSK(Yüksek Seçim Kurulu) kuruldu.
-Üniversite ve TRT özerkliğini getirdi.
-İlk kez Anayasa Mahkemesi kuruldu.
-Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuruldu.Şu anki adı Ağır Ceza Mahkemeleri.
-Askeri Yargıtay kuruldu.
-İlk kez Sosyal Devlet ilkesi benimsendi.
1961 Anayasası'ndan Sonra
Referandumdan kısa süre sonra Milli Birlik Komitesinin üyelerinin kabul kararıyla Adnan Menderes, eski Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve eski Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edildi.Bir ay sonra,15 Ekim 1961'de ise Türkiye genel seçime gitti. İsmet İnönü liderliğindeki CHP %36.74,Ragıp Gümüşpala'nın liderliğindeki AP %4.8,Osman Bölükbaşı liderliğindeki CKMP %13.95, Ekrem Alican başkanlığındaki YTP %13.72 oy aldı.
12 Eylül 1980 günü Türk Silahlı Kuvvetleri,TBMM'nin görevini yapamaz hâle geldiğini ve ülkede yaşama güvenliğinin kalmadığını gerekçe göstererek yönetime el koydu. Ardından Millî Güvenlik Konseyi kuruldu.Millî Güvenlik Konseyi'nin çıkarttığı Anayasa Düzeni Hakkında Kanun'uyla birlikte 1961 Anayasası'nın hükmü sona ermiştir.
Son düzenleme:
