Topoloji nedir ?
Bir ağdaki bilgisayarların nasıl yerleşeceğini, nasıl bağlanacağını, veri iletiminin nasıl olacağını belirleyen genel yapıdır.
Fiziksel Topoloji (Ağdaki bilgisayarların fiziksel olarak bağlantı şekilleri)
Mantıksal Topoloji (Ağdaki veri akışının nasıl olacağı)
Fiziksel Topolojiler
Bus (Veriyolu) topolojisi
Star (Yıldız) topolojisi
Extended Star topolojisi
Ring (Halka) topolojisi
Tree (Ağaç) topolojisi
Mesh (Örgü) topolojisi
Mantıksal Topolojiler
Ethernet topolojisi
Token Ring
Fiziksel Topoloji
Kablolar bilgisayarlar arasında nasıl dolaşıyor, bilgisayarlar birbirlerine nasıl bağlanmışlar gibi gözle görülen kısım.
Fiziksel topolojilerde kullanılacak topolojiye ve donanıma uygun kablo seçimi yapılmalıdır.
Ağ kurulumunda kullanılan kablolar
Eş eksenli (Coaxial) kablo
Bükümlü çift (Twisted Pair) kablo
Fiber optik kablo
1. Bus (Veri yolu) Topolojisi
Gereken Temel Donanımlar : Koaksiyel kablo ve konnektörleri (BNC, BNC T, BNC Barrel, Sonlandırıcı) ve ağa bağlanacak aygıtlar (ethernet ağ kartı olan bilgisayarlar, server, yazıcı, tarayıcı)
Bus topolojisinde bilgisayarlar düz bir hat üzerinde birbirlerine bağlanmışlardır.
Ağ bağlantısındaki en basit bağlantı yöntemidir.
Bu yapıda trunk, backbone ya da segment adı verilen tek bir kablo bulunur.
Omurga olarak da isimlendirilen bu kablo üzerindeki her bir durak ağda bir düğümü (node) temsil etmektedir.
Node : Bilgisayarlar başta olmak üzere ağa bağlı olan tüm aygıtlar.
Avantajlar :
Ağa yeni bir bilgisayar eklemek kolay.
Daha az kablo kullanılması.
Hub / Switch gibi çevresel bağlantı aygıtlarının kullanılmaması, böylece ek maliyetlerin ortadan kalkması.
Dezavantajlar :
Omurga kabloda bir bozulma veya kesilme olursa tüm ağ bağlantısı kesilir.
Omurga kablonun her iki ucunda sonlandırıcı bulunma zorunluluğu.
Arıza tespiti zor.
Veri iletimi esnasında çarpışmalar olabilir.
Ağa bağlı bilgisayar sayısı arttıkça veri iletişim performansı düşmektedir.
2. Star (Yıldız) Topolojisi
Gereken Temel Donanımlar : Hub/Switch, UTP kablo ve konnektörleri (RJ-45), ağa bağlanacak aygıtlar (ethernet ağ kartı olan bilgisayarlar, server, yazıcı, tarayıcı )
Tüm ağın merkezinde hub veya switch gibi bir merkezi donanım yer alır.
Yıldız topolojisinde genel olarak UTP kablo kullanılmasına rağmen, ilk çıktığı zamanlarda koaksiyel kablolar da kullanılmıştır.
Yıldız topolojideki tüm düğümler ağın merkez donanımı olan hub ya da switche bağlıdır.
Günümüz yerel ağlarında (LAN) çoğunlukla bu topoloji kullanılır.
Avantajlar :
Kurulumu basit ve hızlı.
Herhangi bir bilgisayara bağlı kablodaki arıza tüm ağı etkilemez.
Arıza tespiti kolay.
Ağa bilgisayar eklemek ve çıkarmak kolay.
Dezavantajlar :
Bus topolojisine göre daha fazla kablo gereksinimi.
Hub / Switch bozulduğunda tüm ağ çalışmaz hale gelir.
Hub / Switch gibi cihazlar nedeniyle bus topolojisine göre kurulumu daha pahalı.
3. Extended Star (Genişletilmiş Yıldız) Topolojisi
Yıldız topolojisine sahip ağların merkezi donanım aracı (switch) ile birleştirilmesinden oluşur.
4. Ring (Halka) Topolojisi
Gereken Temel Donanımlar : Çok istasyonlu erişim birimi (MAU-MSAU), UTP kablo ve konnektörleri (RJ-45), fiber optik kablo ve konnektörleri, ağa bağlanacak aygıtlar (Token ring veya FDDI ağ kartı olan bilgisayarlar, server, yazıcı, tarayıcı )
Halka topolojisinde bilgisayarlar adından da belli olduğu gibi halka biçiminde birbirine bağlıdır.
Her bilgisayar kendisinden önce ve sonra gelen her iki bilgisayar ile de bağlantı halindedir.
Ağ içerisinde gönderilen veriler bir bilgisayardan diğerine aktarılarak hedef bilgisayara iletilirler. Her bilgisayar kendisine ulaşan sinyali güçlendirerek bir yanındakine gönderir.
Şu anda halka topolojilerde UTP, STP, fiber optik kablo kullanılmaktadır.
Bus topolojisinde olduğu gibi bir bağlantıda sorun olduğunda tüm ağ bundan etkilenir.
Token Ring ağlar da denir.
Fiziksel olarak bir star network görünümündedir. Ancak mantıksal olarak halkayı andırır. Her bilgisayar merkezi bir birime (MAU-MSAU) bağlıdır. MSAU her istasyondan aldığı sinyalleri bir sonrakine aktararak iletişimi yönlendirir.
Avantajlar :
Tüm istasyonlar eşit erişim hakkına sahip.
Çarpışma olasılığı düşük.
Dezavantajlar :
Bütün birimlerin bağlı olduğu MSAUdaki bir problem bütün ağı etkiler.
Bir bilgisayardaki hata tüm ağı kesintiye uğratır.
5. Ağaç (Tree) Topolojisi
Temel olarak bus topolojisi ile yıldız topolojisinin karakteristik özeliklerinin kombinasyonudur.
Yıldız şeklinde bağlı istasyonların omurga üzerinde konumlanması sonucu oluşan yol modeli ağaç topolojisini oluşturur.
Var olan networklerin genişletilmesinde kullanılabilir.
Avantajlar :
Birçok çalışma grubu bir araya getirilebilir.
Dezavantajlar :
Omurga kablosu bozulduğunda bölümlerdeki ağ trafiği etkilenir.
Kurulumu ve düzenlenmesi daha zor.
6. Mesh (Örgü) Topolojisi
LANda kullanıldığında tüm düğümlerin mutlaka bağlı olması gerekmez.
Mantıksal Topolojiler
1.Ethernet
Kablo üzerinden veri nasıl gönderilecek ?
Gönderen ve alıcı bilgisayarlar nasıl tespit edilecek ?
Belli bir anda kabloyu kimin kullanılacağına nasıl karar verilecek ?
Ethernet topolojisini kullanan ağlarda iletişim ve erişim kontrolü MAC adresi ve CSMA/CD tekniği ile yapılmaktadır.
Yerel ağ içerisinde başlangıçta bilgisayarlar birbirlerinin MAC adreslerini bilmezler. Öğrenmek için ARP (Adress Resolution Protocol) ismiyle tanımlanan adres çözümleme protokolü kullanılır.
ARP (Adres Çözümleme Protokolü)
IP adreslerini fiziksel adrese (MAC adresi) dönüştürmek için kullanılır.
Bilgisayarlar LAN içerisinde birbirleri ile MAC adresleri üzerinden haberleşir.
ARP adres çözümlemek istediği zaman tüm ağa bir ARP istek mesajı gönderir. Kendisine gelen paketi gören alıcı makine buna karşılık verir ve kendi fiziksel adresini gönderir.
2.Token Ring
Veri paketleri kapalı bir döngü içerisinde hareket eder.
Kaynak bilgisayar veri paketlerini tek yönlü bir şekilde yanındaki ilk bilgisayara gönderir.
Bilgisayar veri paketinin kendisine gönderilip gönderilmediğine bakar. Eğer kendisine gönderilmişse veriyi alır. Aksi taktirde veri paketini en yakınındaki diğer bilgisayara gönderir.
Veri paketi hedef bilgisayara ulaşıncaya kadar bu döngü böyle devam eder.
Bu protokole göre veri iletişimi gerçekleştirmek isteyen bilgisayarın önce jetona (token) sahip olması gerekir.
Son düzenleme:
