Allah,tövbeleri kabul eder.[Kur'an dan öğütler]
Allah, münafık erkeklere ve münafık kadınlara, Allaha ortak koşan
erkeklere ve Allaha ortak koşan kadınlara azap etmek; mümin erkeklerin
ve mümin kadınların da tövbelerini kabul etmek için insana emaneti
yüklemiştir. Allah çok bağışlayandır, çok merhamet edendir. (Ahzâb,
33/73)
erkeklere ve Allaha ortak koşan kadınlara azap etmek; mümin erkeklerin
ve mümin kadınların da tövbelerini kabul etmek için insana emaneti
yüklemiştir. Allah çok bağışlayandır, çok merhamet edendir. (Ahzâb,
33/73)
Cenab-ı Hak, insanı yaratılmışların en şereflisi ve en mükemmeli olarak yaratmıştır.
İnsana akıl gibi çok büyük bir nimet ve güç vererek, onu bütün diğer canlılara
üstün ve hâkim kılmıştır. Aklı sayesinde insan; kendisinden çok daha güçlü olan
tabiat varlıklarına hükmedebilmektedir. Örneğin çok büyük gemiler inşa ederek
denizlere hükmedebilmekte, çok büyük uçaklar ve uzay araçları yaparak göklere
hâkim olabilmektedir. Barajlar yaparak azgın nehirlere gem vurmakta, onları içmede,
sulamada ve enerji üretiminde kullanmakta, rüzgârdan bile enerji elde ederek,
onu kendisine faydalı hâle getirebilmektedir. Bu kadar büyük nimete sahip olan
insanın sorumlulukları da büyük olacaktır. İşte bundan dolayı Allah, en büyük sorumluluğu
da insana vermiştir. Göklerin, yerin ve dağların kaldıramadığı emaneti
insan yüklenmiştir (Ahzâb, 33/72).
İnsana yüklenen emanetin ne olduğu konusunda, İslam bilginleri tefsir kitaplarında
çok geniş açıklamalar yapmışlardır. (Elmalılı Hamdi YAZIR, Hak Dini Kuran Dili, VI,
3934, İstanbul, 1971; Kuran Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, IV, 406, Ankara, 2006) Biz bu büyük
emaneti, özet olarak şöyle ifade etmek istiyoruz: Tevhidi, yani yaratıcımızın birliğini
kabul etmek ve başka insanlara da anlatmak, Allahın bize gönderdiği Kuran-ı Kerimde tebliğ edilen esasları yaşayarak, insanî ilişkilerimizde adaleti uygulamak ve
yaratılmışların en üstünü olarak bize verilen kulluk görevlerimizi ifa etmek.
Metnini ve mealini okuduğumuz ayet-i kerimede Rabbimiz; emanetin inananinanmayan
bütün insanlara yüklendiğini haber vermiştir. İnanan ve kulluk görevlerini
yerine getiren insanların, kul olarak işleyecekleri kusurların arkasından yapacakları
tövbelerini kabul edeceğini, bunların Allahın bağışından ve merhametinden
de bol bol faydalanacaklarını ancak kendisine şirk koşanların ve münafıklık yapanların
ise hak ettikleri cezaya çarptırılacaklarını bildirmiştir.
Ayetin müminlerle ilgili olan tövbe bölümü üzerinde biraz daha durmak istiyoruz.
Bilindiği gibi insan hem günah hem de sevap işleyebilecek şekilde yaratılmıştır.
İdeal olanı, bir Müslümanın bütün hayatında hiç günaha bulaşmadan yaşamasıdır.
Ama ne yazık ki bunu hepimiz başaramıyoruz. Hayatımızda hayırlı işleri çokça işlediğimiz
gibi, ara sıra da günaha bulaştığımız oluyor. İşte günah olan bir davranışta
bulununca yapacağımız ilk iş, yine Allaha yönelmek, yaptığımız kötülükten dolayı
af dilemek olmalıdır.
Biz af dileme yoluna yönelir, yaptığımız günahtan pişman olur, tövbe eder ve bir
daha aynı günahı işlememeye kesin karar verirsek, Rabbimiz de inşallah tövbemizi
kabul eder ve bizim günahımızı affeder. Çünkü Rabbimiz tövbe edip durumlarını
düzeltenlerin kurtulacağını, kendisinin bizim tövbelerimizi kabul edeceğini, tövbeleri
çok kabul eden ve çok merhamet eden olduğunu bize Kuran-ı Kerimde müjdelemiştir
(Bakara, 2/160; Mâide, 5/39; Arâf, 7/153). Ancak tövbe ettik diye gevşemeyeceğiz,
eski kötülüklere ve zulümlere de dönmeyeceğiz. Çünkü Allah tövbeleri kabul edip
affedebildiği gibi, kabul etmeyebilir ve cezayı hak edenleri, zalim olduklarından
dolayı cezalandırabilir (Âl-i İmrân, 3/128).
Allah katında kabule şayan olan tövbenin ölüm gelmezden önce gerçekleşmesi
gerekir. Yoksa kendisine ölüm gelip çatınca İşte ben şimdi tövbe ettim diyen kimseler
ile kâfir olarak ölenlerin tövbesi kabul olacak tövbelerden değildir. Bunlar için
ahirette elem dolu bir azap hazırlanmıştır (Nisa, 4/1718). Allah bizi inkârdan korusun
ve tövbeleri kabul edilmiş olan, sâlih Müslüman kullarından eylesin
İnsana akıl gibi çok büyük bir nimet ve güç vererek, onu bütün diğer canlılara
üstün ve hâkim kılmıştır. Aklı sayesinde insan; kendisinden çok daha güçlü olan
tabiat varlıklarına hükmedebilmektedir. Örneğin çok büyük gemiler inşa ederek
denizlere hükmedebilmekte, çok büyük uçaklar ve uzay araçları yaparak göklere
hâkim olabilmektedir. Barajlar yaparak azgın nehirlere gem vurmakta, onları içmede,
sulamada ve enerji üretiminde kullanmakta, rüzgârdan bile enerji elde ederek,
onu kendisine faydalı hâle getirebilmektedir. Bu kadar büyük nimete sahip olan
insanın sorumlulukları da büyük olacaktır. İşte bundan dolayı Allah, en büyük sorumluluğu
da insana vermiştir. Göklerin, yerin ve dağların kaldıramadığı emaneti
insan yüklenmiştir (Ahzâb, 33/72).
İnsana yüklenen emanetin ne olduğu konusunda, İslam bilginleri tefsir kitaplarında
çok geniş açıklamalar yapmışlardır. (Elmalılı Hamdi YAZIR, Hak Dini Kuran Dili, VI,
3934, İstanbul, 1971; Kuran Yolu Türkçe Meal ve Tefsir, IV, 406, Ankara, 2006) Biz bu büyük
emaneti, özet olarak şöyle ifade etmek istiyoruz: Tevhidi, yani yaratıcımızın birliğini
kabul etmek ve başka insanlara da anlatmak, Allahın bize gönderdiği Kuran-ı Kerimde tebliğ edilen esasları yaşayarak, insanî ilişkilerimizde adaleti uygulamak ve
yaratılmışların en üstünü olarak bize verilen kulluk görevlerimizi ifa etmek.
Metnini ve mealini okuduğumuz ayet-i kerimede Rabbimiz; emanetin inananinanmayan
bütün insanlara yüklendiğini haber vermiştir. İnanan ve kulluk görevlerini
yerine getiren insanların, kul olarak işleyecekleri kusurların arkasından yapacakları
tövbelerini kabul edeceğini, bunların Allahın bağışından ve merhametinden
de bol bol faydalanacaklarını ancak kendisine şirk koşanların ve münafıklık yapanların
ise hak ettikleri cezaya çarptırılacaklarını bildirmiştir.
Ayetin müminlerle ilgili olan tövbe bölümü üzerinde biraz daha durmak istiyoruz.
Bilindiği gibi insan hem günah hem de sevap işleyebilecek şekilde yaratılmıştır.
İdeal olanı, bir Müslümanın bütün hayatında hiç günaha bulaşmadan yaşamasıdır.
Ama ne yazık ki bunu hepimiz başaramıyoruz. Hayatımızda hayırlı işleri çokça işlediğimiz
gibi, ara sıra da günaha bulaştığımız oluyor. İşte günah olan bir davranışta
bulununca yapacağımız ilk iş, yine Allaha yönelmek, yaptığımız kötülükten dolayı
af dilemek olmalıdır.
Biz af dileme yoluna yönelir, yaptığımız günahtan pişman olur, tövbe eder ve bir
daha aynı günahı işlememeye kesin karar verirsek, Rabbimiz de inşallah tövbemizi
kabul eder ve bizim günahımızı affeder. Çünkü Rabbimiz tövbe edip durumlarını
düzeltenlerin kurtulacağını, kendisinin bizim tövbelerimizi kabul edeceğini, tövbeleri
çok kabul eden ve çok merhamet eden olduğunu bize Kuran-ı Kerimde müjdelemiştir
(Bakara, 2/160; Mâide, 5/39; Arâf, 7/153). Ancak tövbe ettik diye gevşemeyeceğiz,
eski kötülüklere ve zulümlere de dönmeyeceğiz. Çünkü Allah tövbeleri kabul edip
affedebildiği gibi, kabul etmeyebilir ve cezayı hak edenleri, zalim olduklarından
dolayı cezalandırabilir (Âl-i İmrân, 3/128).
Allah katında kabule şayan olan tövbenin ölüm gelmezden önce gerçekleşmesi
gerekir. Yoksa kendisine ölüm gelip çatınca İşte ben şimdi tövbe ettim diyen kimseler
ile kâfir olarak ölenlerin tövbesi kabul olacak tövbelerden değildir. Bunlar için
ahirette elem dolu bir azap hazırlanmıştır (Nisa, 4/1718). Allah bizi inkârdan korusun
ve tövbeleri kabul edilmiş olan, sâlih Müslüman kullarından eylesin
