Dünya çapındaki dizüstü bilgisayar satışları, 2007 yılı itibariyle artık masaüstü bilgisayar satışlarını geçmiş durumda. Dolayısıyla, bu pazar artık üreticiler için çok daha önemli, çok daha karlı bir pazar. Her ne kadar performans odaklı kullanıcılar masaüstü sistemlerinden vazgeçmeyecek olsalar da, genel kullanım için dizüstü bilgisayarlar artık çok yaygın kullanılan bir tercih.
AMD, sunucu ve masaüstü pazarı kadar dizüstü pazarında da rakibi Intel ile yarışmaya çalışmakta. Tabii firmanın bu alanda işi daha zor, çünkü Centrino ile başarılı bir pazarlama stratejisi izleyen Intel, pazarın çok büyük kısmını güçlü şekilde elinde tutmakta. Tabii bu durum, alternatif arayışlarını da beraberinde getiriyor, AMD'nin de şansı bu noktada doğuyor.
AMD, dizüstü pazarına güçlü bir giriş denemesini Turion işlemcisiyle yaptı, ama açıkçası, Turion ve Turion X2 işlemcilerinin dizüstü pazarında öyle büyük başarı sağladıklarını söylemek zor. Firma şimdi, yepyeni bir mobil işlemciyle ve beraberinde gelen platformla şansını tekrar denemek istiyor. Yeni işlemci Turion X2 Ultra, yeni platform ise Puma isminde.
Puma platformunun yapıtaşları ve platformu tanımlayan, üç parçalı logo
AMD Turion X2 Ultra
AMD'nin Puma platformunun merkezinde, firmanın "Griffin" kod isimli işlemcisi var, işlemci Turion X2 Ultra adıyla kullanıma sunulmuş durumda. Turion X2 Ultra konusunda firmanın verdiği bilgiler şu an için çok zengin değil. AMD'nin sağladığı kısıtlı dökümanlarda üretim teknolojisi ve saat hızları konularında belirgin bilgiler yok, ama dökümanları satır satır incelediğimizde bazı bilgi kırıntıları yakalayabiliyoruz.
Görünen, işlemcinin temel olarak Phenom işlemcilerinde kullanılan mimariye dayandığı. Griffin, aynı masaüstü Phenom işlemcileri gibi HyperTransport 3.0 kullanıyor ve kuzey köprüsüyle işlemci çekirdekleri ayrı gerilim beslemelerine sahip. Aslında, Griffin işlemcisinde toplam üç ayrı gerilim alanı var. Kuzey köprüsü ve iki işlemci çekirdeği, birbirlerinden bağımsız olarak besleniyorlar ve üzerlerindeki yük durumuna göre bağımsız olarak düşük güç durumlarına geçebiliyorlar. Şu andaki AM2+ sokete takılı Phenom'lardaysa işlemci çekirdeklerinin gerilimi bağımsız değil, sadece kuzey köprüsüyle işlemcinin çekirdek gerilimi bağımsız. Griffin, pille çalışırken güçten tasarruf etmek için HyperTransport veriyolunu da düşük hız durumuna geçirebiliyor, hatta bütünüyle kapatabiliyor. Hatta eğer sistem uygun bir durumdaysa, kuzey köprüsü de bütünüyle kapatılabiliyor.
AMD Turion X2 Ultra
Turion X2 Ultra'nın içerdiği iki çekirdeğin her biri bağımsız olarak tam hız, yarım hız, dörtte bir hız ve bekleme durumuna geçebiliyorlar. Ayrıca, Intel işlemcilerde de gördüğümüz C1e Deep Sleep uyku durumu da destekleniyor.
Turion X2 Ultra, DDR2 bellek kullanıyor ve DDR2-800 belleklere destek sağlıyor. Ayrıca, işlemcinin L2 tampon belleği de arttırılmış. İlk veriler, 2 MB ve 1 MB L2 tampon bellekli modeller olacağı yönünde, L3 bellek konusundaysa bir bilgi yok. AMD'nin dökümanlarında 2.1 GHz'lik ZM-80, 2,2 GHz'lik ZM-82, 2.4 GHz'lik ZM-86 ve 1 MB tampon bellekli, 2 GHz'lik ekonomik RM-70 modelinin varlığı görülmekte. İşlemciler, Turion 64 X2 işlemcilerinin de takıldığı S1 işlemci soketine takılıyor.
AMD M780G Yonga Seti
M780G, AMD'nin 780G yonga setinin mobil sürümü. Yonga seti, aynı 780G'de olduğu gibi Radeon HD 3200 grafik çekirdeğini içeriyor ve hem DirectX 10, hem de HD video hızlandırma özellikleri getiriyor. Yonga setinin dahili grafik çekirdeğinin önemli bir özelliği, anakarta entegre edilmiş kendine özel bir bellek yongasından da faydalanabilmesi. Bu sisteme Display Cache deniyor, kullanılan bellekse terminolojide Local Frame Buffer (LFB) olarak adlandırılıyor. Display Cache sisteminde, ayrı bir veriyoluyle direkt olarak kuzey köprüsüne bağlanmış 64 MB büyüklüğünde DDR bellek söz konusu. Bu bellek, grafik işlemcisine yerel bellek olarak hizmet ediyor ve grafik işlemcisinin sistem belleğine erişmeden önce kullanabileceği bir ara bellek işini üstleniyor. Performansı kesinlikle olumlu etkileyecek olan bu teknolojinin önündeki tek engel, maliyet konusu. Her ne kadar anakarta Display Cache sistemini eklemenin maliyeti çok düşük olsa da, üreticilerin cent düzeyinde maliyet hesapları yaptıkları da bir gerçek.
Söz grafikten açılmışken, aynı konudan devam edelim. Yeni yonga setinin bir özelliği de PowerXpress. Bu sistem, daha bir kaç gün önce sitemizde tanıttığımız NVIDIA Hybrid Power sisteminin ilke olarak aynısı. M780G yonga setiyle donatılmış ve dolayısıyla dahili grafik çekirdeği olan bir dizüstü bilgisayara, bir de Mobility Radeon HD 3000 serisinden ayrıca grafik işlemcisi takılırsa, PowerXpress devreye giriyor. Bu sistemde, eğer bilgisayar grafik yükü içermeyen bir işle uğraşıyorsa, harici grafik kartı bütünüyle kapatılıyor, işler dahili grafik işlemcisinden yürütülüyor. Oyun oynamak gibi bir uygulamaya geçildiğindeyse harici grafik işlemcisi uyandırılıyor ve işlem yükü ona aktarılıyor. Hatta bu arada NVIDIA'nın GeForce Boost teknolojisinin de aynısı devreye giriyor, yani dahili HD 3200 grafik çekirdeğiyle harici HD 3000 serisi grafik işlemcisi güçlerini birleştirip, CrossfireX modunda çalışıyorlar.
PowerXpress, dahili ve harici grafik işlemcileri arasında şeffaf olarak geçiş sağlıyor
Crossfire X, dahil grafik işlemcisinin gücüyle, harici işlemcinin gücünü birleştiriyor
Burada kurduğumuz cümlelerden AMD'nin PowerXpress sistemini NVIDIA'dan kopyaladığı düşünülebilir, ama aslında tam tersi geçerli. Gerçekte AMD, Hybrid Crossfire teknolojilerini NVIDIA'dan çok daha önce tanıtmış ve üretmiş durumda, yanı aslında takipçi olan AMD değil, NVIDIA.AMD, sunucu ve masaüstü pazarı kadar dizüstü pazarında da rakibi Intel ile yarışmaya çalışmakta. Tabii firmanın bu alanda işi daha zor, çünkü Centrino ile başarılı bir pazarlama stratejisi izleyen Intel, pazarın çok büyük kısmını güçlü şekilde elinde tutmakta. Tabii bu durum, alternatif arayışlarını da beraberinde getiriyor, AMD'nin de şansı bu noktada doğuyor.
AMD, dizüstü pazarına güçlü bir giriş denemesini Turion işlemcisiyle yaptı, ama açıkçası, Turion ve Turion X2 işlemcilerinin dizüstü pazarında öyle büyük başarı sağladıklarını söylemek zor. Firma şimdi, yepyeni bir mobil işlemciyle ve beraberinde gelen platformla şansını tekrar denemek istiyor. Yeni işlemci Turion X2 Ultra, yeni platform ise Puma isminde.
Puma platformunun yapıtaşları ve platformu tanımlayan, üç parçalı logo
AMD Turion X2 Ultra
AMD'nin Puma platformunun merkezinde, firmanın "Griffin" kod isimli işlemcisi var, işlemci Turion X2 Ultra adıyla kullanıma sunulmuş durumda. Turion X2 Ultra konusunda firmanın verdiği bilgiler şu an için çok zengin değil. AMD'nin sağladığı kısıtlı dökümanlarda üretim teknolojisi ve saat hızları konularında belirgin bilgiler yok, ama dökümanları satır satır incelediğimizde bazı bilgi kırıntıları yakalayabiliyoruz.
Görünen, işlemcinin temel olarak Phenom işlemcilerinde kullanılan mimariye dayandığı. Griffin, aynı masaüstü Phenom işlemcileri gibi HyperTransport 3.0 kullanıyor ve kuzey köprüsüyle işlemci çekirdekleri ayrı gerilim beslemelerine sahip. Aslında, Griffin işlemcisinde toplam üç ayrı gerilim alanı var. Kuzey köprüsü ve iki işlemci çekirdeği, birbirlerinden bağımsız olarak besleniyorlar ve üzerlerindeki yük durumuna göre bağımsız olarak düşük güç durumlarına geçebiliyorlar. Şu andaki AM2+ sokete takılı Phenom'lardaysa işlemci çekirdeklerinin gerilimi bağımsız değil, sadece kuzey köprüsüyle işlemcinin çekirdek gerilimi bağımsız. Griffin, pille çalışırken güçten tasarruf etmek için HyperTransport veriyolunu da düşük hız durumuna geçirebiliyor, hatta bütünüyle kapatabiliyor. Hatta eğer sistem uygun bir durumdaysa, kuzey köprüsü de bütünüyle kapatılabiliyor.
AMD Turion X2 Ultra
Turion X2 Ultra'nın içerdiği iki çekirdeğin her biri bağımsız olarak tam hız, yarım hız, dörtte bir hız ve bekleme durumuna geçebiliyorlar. Ayrıca, Intel işlemcilerde de gördüğümüz C1e Deep Sleep uyku durumu da destekleniyor.
Turion X2 Ultra, DDR2 bellek kullanıyor ve DDR2-800 belleklere destek sağlıyor. Ayrıca, işlemcinin L2 tampon belleği de arttırılmış. İlk veriler, 2 MB ve 1 MB L2 tampon bellekli modeller olacağı yönünde, L3 bellek konusundaysa bir bilgi yok. AMD'nin dökümanlarında 2.1 GHz'lik ZM-80, 2,2 GHz'lik ZM-82, 2.4 GHz'lik ZM-86 ve 1 MB tampon bellekli, 2 GHz'lik ekonomik RM-70 modelinin varlığı görülmekte. İşlemciler, Turion 64 X2 işlemcilerinin de takıldığı S1 işlemci soketine takılıyor.
AMD M780G Yonga Seti
M780G, AMD'nin 780G yonga setinin mobil sürümü. Yonga seti, aynı 780G'de olduğu gibi Radeon HD 3200 grafik çekirdeğini içeriyor ve hem DirectX 10, hem de HD video hızlandırma özellikleri getiriyor. Yonga setinin dahili grafik çekirdeğinin önemli bir özelliği, anakarta entegre edilmiş kendine özel bir bellek yongasından da faydalanabilmesi. Bu sisteme Display Cache deniyor, kullanılan bellekse terminolojide Local Frame Buffer (LFB) olarak adlandırılıyor. Display Cache sisteminde, ayrı bir veriyoluyle direkt olarak kuzey köprüsüne bağlanmış 64 MB büyüklüğünde DDR bellek söz konusu. Bu bellek, grafik işlemcisine yerel bellek olarak hizmet ediyor ve grafik işlemcisinin sistem belleğine erişmeden önce kullanabileceği bir ara bellek işini üstleniyor. Performansı kesinlikle olumlu etkileyecek olan bu teknolojinin önündeki tek engel, maliyet konusu. Her ne kadar anakarta Display Cache sistemini eklemenin maliyeti çok düşük olsa da, üreticilerin cent düzeyinde maliyet hesapları yaptıkları da bir gerçek.
Söz grafikten açılmışken, aynı konudan devam edelim. Yeni yonga setinin bir özelliği de PowerXpress. Bu sistem, daha bir kaç gün önce sitemizde tanıttığımız NVIDIA Hybrid Power sisteminin ilke olarak aynısı. M780G yonga setiyle donatılmış ve dolayısıyla dahili grafik çekirdeği olan bir dizüstü bilgisayara, bir de Mobility Radeon HD 3000 serisinden ayrıca grafik işlemcisi takılırsa, PowerXpress devreye giriyor. Bu sistemde, eğer bilgisayar grafik yükü içermeyen bir işle uğraşıyorsa, harici grafik kartı bütünüyle kapatılıyor, işler dahili grafik işlemcisinden yürütülüyor. Oyun oynamak gibi bir uygulamaya geçildiğindeyse harici grafik işlemcisi uyandırılıyor ve işlem yükü ona aktarılıyor. Hatta bu arada NVIDIA'nın GeForce Boost teknolojisinin de aynısı devreye giriyor, yani dahili HD 3200 grafik çekirdeğiyle harici HD 3000 serisi grafik işlemcisi güçlerini birleştirip, CrossfireX modunda çalışıyorlar.
PowerXpress, dahili ve harici grafik işlemcileri arasında şeffaf olarak geçiş sağlıyor
Crossfire X, dahil grafik işlemcisinin gücüyle, harici işlemcinin gücünü birleştiriyor
AMD'nin dökümanlarında kenarda köşede kalmış, üzerinde pek bahsedilmeyen bir sistem Vari-Bright adını taşıyor. Bu sistemde ekranda gösterilen görüntü analiz edilerek, LCD monitörün ışığı ayarlanıyor, güç tasarrufu sağlanıyor. AMD konu üzerine sadece bir iki satır bilgi vermiş, ama bizim tahminimiz, bu sistemin Intel'in 2 yıl kadar önce tanıtıp, uygulamaya geçirmediği benzer bir sisteme dayandığı yönünde. Sistem şundan ibaret: Gösterilen görüntünün renkleriyle oynanarak, daha düşük LCD aydınlatma ışığı kullanılmasına rağmen normalde görülecek renkleri birebir göstermek. AMD, ışık değişimlerinin kullanıcı tarafından farkedilmeyecek yumuşaklıkta olduğundan bahsetmiş. Kullanılan LCD monitörü ve aydınlatma teknolojisiyle de çok ilgili olan bu sistemin ciddi bir başarı elde edeceğini pek düşünmüyoruz.
Grafikten çok konuştuk, gelelim güney köprüsüne. AMD, R780G'de güney köprüsü olarak SB700'ü kullanmış. Görünüşe göre, mobil işlemler için özel, hafifletilmiş bir SB700 sürümü söz konusu değil, masaüstü sistemlerdeki yonga burada da kullanılmakta. Bunun getirisi, SB700'ün sahip olduğu bol miktarda SATA portu ve 12 adet USB 2.0 (+2 adet USB 1.1) bağlantı noktası olanaklarının aynen dizüstü bilgisayarlara da aktarılması.
Windows Vista'da, flash belleği sabit diske ön bellek olarak kullanarak performans sağlayan ReadyBoost sistemini biliyorsunuz. Intel, aynı sistemi, sisteme PCI Express üzerinden bağladığı bir flash bellekle, Turbo Memory adıyla kullanıyor. AMD ise aynı sistemi HyperFlash olarak adlandırdığı bir teknolojiyle entegre etmiş. Microsoft'un sistemi USB üzerinden çalışıyor, Intel PCI Express kullanıyor, AMD ise kullanılacak ek flash belleği direkt olarak güney köprüsüne, özel bir bağlantıyla bağlamış. Sonuçta tüm bu sistemlerin yaptığı iş ve sağladığı sonuç aynı.
Bu arada, biz sürekli M780G'den bahsetsek de, daha hafifletilmiş bir grafik çözümü (HD 3100) taşıyan M780V ve dahili grafik çözümü içermeyen M780 yonga setleri de bugün duyuruldular.
Kablosuz Ağ Özgürlüğü
Bilindiği üzere, Intel'in Centrino platformunun ayrılmaz bir parçası, Intel üretimi kablosuz ağ adaptörleri. "Centrino" olarak etiketlenecek her bilgisayarda mutlaka Intel üretimi kablosuz ağ kartı kullanılması gerekiyor. AMD, burada farklı bir uygulamaya gidiyor ve dizüstü üreticilerinin karşısına böyle bir zorlamayla çıkmıyor. Puma platformunda bir dizüstü üretecek bir firma, kablosuz ağ adaptörünü Atheros, Broadcom, Marvell ya da Ralink'in ürünlerinden seçebiliyor. Üstelik AMD, bu ürünlerin genelde Intel'in ürünlerinden daha da performanslı oldukları iddiasında.
Yeni Mobil Radeon İşlemcileri
Yeni mobil işlemci ve yeni mobil yonga setiyle birlikte, AMD bir dizi de yeni mobil grafik işlemcisi duyuruyor. Yeni işlemciler HD 3800 serisine dayanmakta ve DirectX 10.1 desteğini dizüstü bilgisayarlara aktarmaktalar. Yeni ürünler arasında Mobility Radeon HD 3850, Mobility Radeon HD 3870 ve hatta Mobility Radeon HD 3870 X2 var. M88 kodlu işlemcinin hayat verdiği bu grafik çözümleri, masaüstü sistemlerdeki grafik gücünü dizüstü bilgisayarlarda yaşatacağa benziyorlar.
256-bit veriyolu, GDDR3 bellek ve 320 işlem ünitesiyle, Mobility Radeon HD 3800 serisi grafik çözümleri masaüstündeki eşdeğerlerinden aşağı değiller. AMD, Intel Santa Rosa platformuna sahip bir dizüstü bilgisayarda, Mobility Radeon HD 3870 ile 9000'in üzerinde 3DMark06 puanı alındığını belirtmiş, bu da zaten aynı kartla masaüstü sistemlerde alınan puanlara yakın. Üstelik, tüm bu yeni çözümler az önce bahsettiğimiz PowerXpress sistemini destekliyorlar, dolayısıyla dizüstü bilgisayarınızda böyle bir grafik işlemcisi taşımanız, pil ömrünü çöpe atmanız anlamına gelmeyecek.
ATI XGP (External Graphics Platform)
ASUS'un yeni nesil dizüstü bilgisayarlarda bulunan ExpressCard yuvasını kullanarak tasarladığı harici grafik çözümü XG Station'u duymuşsunuzdur. XG Station çok sansasyon yaratmasına rağmen yüksek fiyatı ve PCI Express x1 hızının getirdiği kısıtlamalar nedeniyle bir türlü hayata geçemedi, ancak bir kaç hafta önce ASUS bu sistemi kullanan ilk ürününü çıkarttı. Şimdi AMD, benzer bir sistemi çok daha esnek yapıda üreterek, herkesin kullanımına açma niyetinde.
XGP çözümüyle, bir dizüstü sistemde 4 ekran kullanmak da olası
AMD'nin geliştirdiği sistem XGP adını taşıyor, uzun haliyse External Graphics Platform. Bu sistemde, dizüstü bilgisayarın üzerinde özel, PCI Express 2.0 x8 tipinde bir harici bağlantı yuvası var. Bu yuvayı kullanarak, içinde PCI Express tipinde bir grafik kartı taşıyan harici, ufak bir kutuyu bilgisayara bağlıyorsunuz. Yani efektif olarak, dizüstü bilgisayarın PCI Express yuvasına bir ekran kartı takmış oluyorsunuz. Ara kablo uzunluğu 2 metreyi bulabiliyor. Ayrıca, eüer üretici dilerse bu ara kablo üzerinden USB 2.0 bağlantısı da aktarabiliyor, yani harici ekran kartı kutusu üzerinde USB portları da açılabiliyor. Bu sistemin amacı, çok hafif, çok ufak dizüstü bilgisayarlara istenirse masaüstü tipi grafik işlemcisi gücü katabilmek. Ayrıca sistem, birden çok ekran kullanımını da destekliyor.
XGP, açık bir standart, yani bu standartta bir harici ekran kartı üretmek için üreticilerin lisans ücreti ödemesine gerek yok. AMD, XGP portlu sistemlere uygun harici ekran kartı ünitelerini Sapphire, PowerColor vs. gibi üreticilerin üretmesini bekliyor, ama ilk ürünlerin dizüstü üreticilerinin kendilerinden geleceği belli. İlk XGP çözümünün Fujitsu-Siemens'den gelmesi bekleniyor, AMD'nin dizüstü alanındaki güçlü partneri Acer'in de bu alanda bir şeyler yapacağı biliniyor.
Yorumlar
AMD'nin şimdiye kadar büyük başarılarla ilerlemeyen dizüstü serüveni, Puma platformunda daha olumlu gelişebilir. AMD'nin verdiği bilgilere göre Puma platformunu benimseyip, bu platformda ürün verecek olan dizüstü üreticisi sayısı, Turion 64 X2 duyurusundaki partner sayısının iki katı. Dolayısıyla, AMD artık dizüstü alanında çok daha fazla kendini gösterecek gibi gözüküyor. Tabii sonuç tüketicilerin işine yarayacak, çünkü Intel'in neredeyse tekel olarak elinde tuttuğu dizüstü pazarında AMD'nin daha güçlü yer alması pazara hem çeşitlilik ve hareket getirecek, hem de rekabeti arttıracak.
Grafikten çok konuştuk, gelelim güney köprüsüne. AMD, R780G'de güney köprüsü olarak SB700'ü kullanmış. Görünüşe göre, mobil işlemler için özel, hafifletilmiş bir SB700 sürümü söz konusu değil, masaüstü sistemlerdeki yonga burada da kullanılmakta. Bunun getirisi, SB700'ün sahip olduğu bol miktarda SATA portu ve 12 adet USB 2.0 (+2 adet USB 1.1) bağlantı noktası olanaklarının aynen dizüstü bilgisayarlara da aktarılması.
Windows Vista'da, flash belleği sabit diske ön bellek olarak kullanarak performans sağlayan ReadyBoost sistemini biliyorsunuz. Intel, aynı sistemi, sisteme PCI Express üzerinden bağladığı bir flash bellekle, Turbo Memory adıyla kullanıyor. AMD ise aynı sistemi HyperFlash olarak adlandırdığı bir teknolojiyle entegre etmiş. Microsoft'un sistemi USB üzerinden çalışıyor, Intel PCI Express kullanıyor, AMD ise kullanılacak ek flash belleği direkt olarak güney köprüsüne, özel bir bağlantıyla bağlamış. Sonuçta tüm bu sistemlerin yaptığı iş ve sağladığı sonuç aynı.
Bu arada, biz sürekli M780G'den bahsetsek de, daha hafifletilmiş bir grafik çözümü (HD 3100) taşıyan M780V ve dahili grafik çözümü içermeyen M780 yonga setleri de bugün duyuruldular.
Kablosuz Ağ Özgürlüğü
Bilindiği üzere, Intel'in Centrino platformunun ayrılmaz bir parçası, Intel üretimi kablosuz ağ adaptörleri. "Centrino" olarak etiketlenecek her bilgisayarda mutlaka Intel üretimi kablosuz ağ kartı kullanılması gerekiyor. AMD, burada farklı bir uygulamaya gidiyor ve dizüstü üreticilerinin karşısına böyle bir zorlamayla çıkmıyor. Puma platformunda bir dizüstü üretecek bir firma, kablosuz ağ adaptörünü Atheros, Broadcom, Marvell ya da Ralink'in ürünlerinden seçebiliyor. Üstelik AMD, bu ürünlerin genelde Intel'in ürünlerinden daha da performanslı oldukları iddiasında.
Yeni Mobil Radeon İşlemcileri
Yeni mobil işlemci ve yeni mobil yonga setiyle birlikte, AMD bir dizi de yeni mobil grafik işlemcisi duyuruyor. Yeni işlemciler HD 3800 serisine dayanmakta ve DirectX 10.1 desteğini dizüstü bilgisayarlara aktarmaktalar. Yeni ürünler arasında Mobility Radeon HD 3850, Mobility Radeon HD 3870 ve hatta Mobility Radeon HD 3870 X2 var. M88 kodlu işlemcinin hayat verdiği bu grafik çözümleri, masaüstü sistemlerdeki grafik gücünü dizüstü bilgisayarlarda yaşatacağa benziyorlar.
256-bit veriyolu, GDDR3 bellek ve 320 işlem ünitesiyle, Mobility Radeon HD 3800 serisi grafik çözümleri masaüstündeki eşdeğerlerinden aşağı değiller. AMD, Intel Santa Rosa platformuna sahip bir dizüstü bilgisayarda, Mobility Radeon HD 3870 ile 9000'in üzerinde 3DMark06 puanı alındığını belirtmiş, bu da zaten aynı kartla masaüstü sistemlerde alınan puanlara yakın. Üstelik, tüm bu yeni çözümler az önce bahsettiğimiz PowerXpress sistemini destekliyorlar, dolayısıyla dizüstü bilgisayarınızda böyle bir grafik işlemcisi taşımanız, pil ömrünü çöpe atmanız anlamına gelmeyecek.
ATI XGP (External Graphics Platform)
ASUS'un yeni nesil dizüstü bilgisayarlarda bulunan ExpressCard yuvasını kullanarak tasarladığı harici grafik çözümü XG Station'u duymuşsunuzdur. XG Station çok sansasyon yaratmasına rağmen yüksek fiyatı ve PCI Express x1 hızının getirdiği kısıtlamalar nedeniyle bir türlü hayata geçemedi, ancak bir kaç hafta önce ASUS bu sistemi kullanan ilk ürününü çıkarttı. Şimdi AMD, benzer bir sistemi çok daha esnek yapıda üreterek, herkesin kullanımına açma niyetinde.
XGP çözümüyle, bir dizüstü sistemde 4 ekran kullanmak da olası
AMD'nin geliştirdiği sistem XGP adını taşıyor, uzun haliyse External Graphics Platform. Bu sistemde, dizüstü bilgisayarın üzerinde özel, PCI Express 2.0 x8 tipinde bir harici bağlantı yuvası var. Bu yuvayı kullanarak, içinde PCI Express tipinde bir grafik kartı taşıyan harici, ufak bir kutuyu bilgisayara bağlıyorsunuz. Yani efektif olarak, dizüstü bilgisayarın PCI Express yuvasına bir ekran kartı takmış oluyorsunuz. Ara kablo uzunluğu 2 metreyi bulabiliyor. Ayrıca, eüer üretici dilerse bu ara kablo üzerinden USB 2.0 bağlantısı da aktarabiliyor, yani harici ekran kartı kutusu üzerinde USB portları da açılabiliyor. Bu sistemin amacı, çok hafif, çok ufak dizüstü bilgisayarlara istenirse masaüstü tipi grafik işlemcisi gücü katabilmek. Ayrıca sistem, birden çok ekran kullanımını da destekliyor.
XGP, açık bir standart, yani bu standartta bir harici ekran kartı üretmek için üreticilerin lisans ücreti ödemesine gerek yok. AMD, XGP portlu sistemlere uygun harici ekran kartı ünitelerini Sapphire, PowerColor vs. gibi üreticilerin üretmesini bekliyor, ama ilk ürünlerin dizüstü üreticilerinin kendilerinden geleceği belli. İlk XGP çözümünün Fujitsu-Siemens'den gelmesi bekleniyor, AMD'nin dizüstü alanındaki güçlü partneri Acer'in de bu alanda bir şeyler yapacağı biliniyor.
Yorumlar
AMD'nin şimdiye kadar büyük başarılarla ilerlemeyen dizüstü serüveni, Puma platformunda daha olumlu gelişebilir. AMD'nin verdiği bilgilere göre Puma platformunu benimseyip, bu platformda ürün verecek olan dizüstü üreticisi sayısı, Turion 64 X2 duyurusundaki partner sayısının iki katı. Dolayısıyla, AMD artık dizüstü alanında çok daha fazla kendini gösterecek gibi gözüküyor. Tabii sonuç tüketicilerin işine yarayacak, çünkü Intel'in neredeyse tekel olarak elinde tuttuğu dizüstü pazarında AMD'nin daha güçlü yer alması pazara hem çeşitlilik ve hareket getirecek, hem de rekabeti arttıracak.
