- 17 Tem 2012
- 62
- 0
Klavye (Keyboard)
Bilgisayarda kontrol komutları ve veri girmek için kullanılan, üzerinde harf, rakam ve işaret tuşlarıyla özel işlevleri bulunan bir grup tuşun yer aldığı en temel giriş birimidir. Sağ kısımda
yalnızca rakamların bulunduğu sayısal alan, hareket tuşları ve yardımcı tuşlar bulunur. Üst
kısımda ise çeşitli programlarda kullanılabilecek olan fonksiyon tuşları yer alır. Bazı yeni
klavyelerde en üstte ya da kenar kısımlarda İnternet tarayıcısı, ses, hesap makinesi, çoklu ortam vb. işlevler atanmış tuşlar da bulunmaktadır. Klavyeler temel olarak, harf grubu Q tuşuyla başlayanlar (klavye) ve F tuşuyla başlayanlar (F-klavye) olmak üzere iki gruba ayrılırlar.
Fare (Mouse)
İşaretleme, seçme ya da çizim vb. özel işlemlerde kullanılan bir, iki ya da daha fazla
düğmeli küçük giriş aygıtıdır. Kızıl ötesi, Bluetooth ya da radyo dalgalarıyla çalışan
kablosuz fareler yaygın olarak kullanılmaktadır. Fare
herhangi bir yönde hareket ettirildiğinde, ekran üzerinde
bir fare imleci farenin hareketlerini izler, ikisinin tüm
hareketleri birbirine bağlıdır. Fare imleci doğru yere
geldiğinde, bir işi ya da işlemi başlatmak için farenin
düğmelerinden sol taraftakine basılır. Sağ tuş ise genelde
yardımcı işlemlerde kullanılır. Solak kullanıcılar için bu
yapı değiştirilebilmektedir. Fareler, standart toplu ve optik
olmak üzere iki gruba ayrılır.
Tarayıcı (Scanner)
Resim ve fotoğrafları sayısallaştırmak için kullanılan
optik aygıttır. Bu sayede kâğıt üzerindeki resimler,
fotoğraflar; sayfa düzeni, masaüstü yayıncılık
programları aracılığıyla metinlerle birleştirilebilir ya
da bir CAD1
çizimine dâhil edilebilir. Benzer biçimde
yazılar OCR2
yazılımları yardımıyla kâğıt üzerinde
göründüğü biçimde bilgisayar ortamına taşınabilir.
Anakart (Motherboard/Mainboard)
Merkezi İşlem Birimini (CPU - Central Processing
Unit), uygun mikro işlemciyi ve destek entegrelerini,
bunların yanında ses kartı, modem, ağ bağdaştırıcısı vb. için PCI
ekran kartı için AGP4ya da PCIe
genişleme yuvalarını, bellek yuvalarını, aynı
zamanda bilgisayarın dâhili yollarına erişim veren
genişletme yuvalarını içeren ana baskı devre.
Bağlantı noktaları (Port
10
)
Bilgisayarın, yardımcı diğer birimlerle (yazıcı, tarayıcı,
taşınabilir disk vb.) veri aktarımının yapılmasını
sağlayan bağlantı birimleridir. Yazıcı için paralel
(LPT), veri alışverişi yapılacak herhangi bir
çevrebirimi için seri bağlantı noktası (COM1, COM2
vb.) kullanılır. Fare ve klavye için önceleri COM, daha
sonra PS/2 seri bağlantı noktaları kullanılırken
günümüzde neredeyse tüm donanımlar için USB adı verilen seri yapılı bağlantı noktası
kullanımı yaygınlaşmıştır. Kimi bilgisayarlarda, gerçek zamanlı ve yüksek hızlı sayısal
görüntü ve ses aktarmaya yarayan, IEEE 1394 veya i.LINK olarak da bilinen FireWire ya da
yalnızca görüntü çıkışı veren S-Video bağlantı noktası da bulunmaktadır.
Ağ bağdaştırıcısı (Ethernet adapter)
Ethernet, IEEE11 802.3 standardında
tanımlanmış ve geniş bir kullanıma sahip LAN12
teknolojisidir. Ethernet, verinin ağa bağlı
bilgisayarlar arasında bir çarpışma (collision)
olmadan hareket ettiğinden emin olmak için
CSMA/CD13
standardını kullanır. Standart
Ethernet 10 Mbps
14 hızında veri gönderirken,
Hızlı Ethernet (Fast Ethernet) 100 Mbps, Gigabit
Ethernet ise 1000 Mbps hızında veri gönderebilir.
Güç kaynağı (Power supply)
Bilgisayarın, prizden 220 Volt elektriği alıp sistemin ihtiyacı olan 5 Volt ve 12 Volt doğru
akım gerilimine dönüştüren parçasıdır. Bilgisayar güç kaynakları genelde Watt cinsinden
ölçülür. 90 W düşük seviyeden 300 W yüksek seviyeye kadar çeşitlilik gösterirler. Eğer
bilgisayarın güç kaynağı bozulursa hiçbir aygıt çalışmaz. Güç kaynağı bilgisayardaki ısı
kaynaklarının başında gelir, havalandırılması için ayrı bir pervaneye ihtiyaç vardır.
CD-ROM
18
sürücüsü
CD kullanabilmek için bilgisayarın üzerinde bulunması gereken sürücüdür. CD-ROM
sürücüleri veri transfer hızlarına göre üretilmiştir, iki hızlıdan (2x) başlamak üzere 52
hızlıya (52x) kadar olanları vardır. En
ünlü iki CD-ROM sürücüsü arabirim kartı
SCSI ve ATAPIdir. Bunlardan en sık
kullanılan ATAPI
19
, Western Digital
firması tarafından 1994 yılında
sunulmuştur, anakart üzerindeki IDE20
bağlantı noktası üzerinden kullanılır.
CD yazıcı (CD-RW)
Çeşitli hızlarda üretilen CD kayıt
aygıtlarıdır. CD-RW (Re-Writeable)
sürücülerinin üzerinde yazan üç grup
rakam vardır. Birincisi herhangi bir
yazılabilir (recordable) CDye yazma, ikincisi tekrar yazılabilir (rewritable) CDye yazma,
üçüncüsü ise CD okuma hızını belirtir. 52/32/52ye kadar hızlarda olan modelleri
bulunmaktadır. Her CD yazıcının belli bir ömrü vardır, genellikle 2 yıl içerisinde sürekli
kullanılan bir CD yazıcının kafa denilen okuyucu bölümü bozulur.
DVD
21
sürücüsü
DVD kullanabilmek için bilgisayarın üzerinde bulunması gereken sürücüdür. 16 hızlıya
(16x) kadar olanları bulunmaktadır. DVD sürücüsü aynı zamanda bir CD sürücüsü ve
yazıcısıdır. CD ile benzer bir biçimde, DVD yazıcı (DVD-RW) aygıtları da gün geçtikçe
yaygınlaşmaktadır.
Ekran (Monitor)
Bilgisayarın renkli olarak metin ya da grafik gösterebilen bir görüntü çıkış aygıtıdır.
Teknolojisi gereği, tüplü (CRT22
) ve LCD23 olmak üzere iki türü vardır.
Tüplü ekranların frekansı, en belirleyici özellikleri arasında sayılabilir. Verinin ekrana
birim saniyede çarpmasına frekans denir. Piyasada frekansı 100 MHzin üzerinde görüntü
veren ekranlar bulunmaktadır. Yüksek frekanslı bir ekrana
sahip olmak, bilgisayarın aktardığı görüntünün titreşimsiz
hissedilmesi ve görüntü kalitesi açısından önemlidir.
Eskiden yalnızca dizüstü bilgisayarlarda kullanılmakta olan
LCD ekranlar, az yer kaplamaları, düşük enerji tüketimleri ve
çok düşük radyasyon yaymaları avantajlarına paralel olarak
fiyatlarının da ucuzlaması sonucu masaüstü bilgisayarlarda
da yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. LCD ekranların
tepki süresi, en belirleyici özellikleri arasında sayılabilir.
İlerleyen teknoloji sayesinde tepki süresi 1 milisaniyeye
kadar inmiştir. Bu süre ne kadar düşükse, LCD teknolojisi
gereği, hızlı görüntü değişimi sırasında yaşanan gölgelenme
sorunu en aza iner.
Her iki tip ekranın belirleyici özelliklerinden biri de büyüklüğüdür. Büyüklük ölçü birimi
inçtir. Günümüzde sıklıkla, dizüstü bilgisayarlarda 12 ve 14 inç, masaüstü bilgisayarlarda
15 ve 17 inç, görsel uygulamalar için ise 19 ve 21 inç ekranlar kullanılmaktadır.
Hoparlör (Speaker)
Gücünü doğrudan ses kartının çıkışından alıp sesi dışarıya ulaştıran aygıtlardır. Özel bir
hoparlör sisteminde genellikle amplifikatör bulunur. Amplifikatörü beslemek için şehir
elektriğinden yararlanmak gerekmektedir. Hoparlörler manyetik alan yaratırlar, bunun
için hoparlörlerin korunmalı olduğundan emin olunması gerekir. Hoparlörlerin manyetik
alan oluşturması sabit disk ya da disketlere zarar verebilir, bu nedenle hoparlörleri bu
aygıtların yakınında bulundurmamakta yarar vardır.
Yazıcı (Printer)
Bilgisayar çıktısını bir kâğıda ya da filme döken
bilgisayar çevre birimidir. Baskı yöntemine göre siyahbeyaz ya da renkli, nokta vuruşlu (dot matrix),
mürekkep püskürtmeli (inkjet) ve lazer yazıcılar
vardır. Yazıcıların fiyatları hızına, çözünürlüğüne,
gürültü seviyesine, kullanım kolaylığına, sayfa yönetim
tekniğine, baskı mekanizmasına ve kalitesine göre
çeşitlilik gösterir.
Disket (Floppy disk)
Manyetik olarak bilgi depolamaya yarayan 3,5 inç çapında bir plaktır. Genellikle veri
taşıma, program çalıştırma vb. işler için kullanılır. 1,44 MBlık veri saklama kapasitesiyle,
USB yığın depolama aygıtları, CDler ve DVDler karşısında eski işlevini kaybetmiş
durumdadır.
CD
Bilgiyi saklamak için sıkıştırılmış disk teknolojisi kullanan
bir disk aygıtıdır. CDler 700 MB veri taşıyabildiğinden
bilgisayar dış donanımının en çok ihtiyaç duyulan
birimlerinden biridir. CD yazıcılarda kullanılmak üzere
yazılabilir (recordable) ve tekrar yazılabilir (rewritable)
türleri bulunmaktadır. Veri depolama, program kurma,
müzik dinleme, görüntü izleme vb. işlemler CD-ROM
üzerinden CDlerle yapılmaktadır. Günümüzde yerini daha
fazla veri saklayabilen DVDlere bırakmaya başlamıştır.
Okuduğunuz için teşekkür ederim.
Bilgisayarda kontrol komutları ve veri girmek için kullanılan, üzerinde harf, rakam ve işaret tuşlarıyla özel işlevleri bulunan bir grup tuşun yer aldığı en temel giriş birimidir. Sağ kısımda
yalnızca rakamların bulunduğu sayısal alan, hareket tuşları ve yardımcı tuşlar bulunur. Üst
kısımda ise çeşitli programlarda kullanılabilecek olan fonksiyon tuşları yer alır. Bazı yeni
klavyelerde en üstte ya da kenar kısımlarda İnternet tarayıcısı, ses, hesap makinesi, çoklu ortam vb. işlevler atanmış tuşlar da bulunmaktadır. Klavyeler temel olarak, harf grubu Q tuşuyla başlayanlar (klavye) ve F tuşuyla başlayanlar (F-klavye) olmak üzere iki gruba ayrılırlar.
Fare (Mouse)
İşaretleme, seçme ya da çizim vb. özel işlemlerde kullanılan bir, iki ya da daha fazla
düğmeli küçük giriş aygıtıdır. Kızıl ötesi, Bluetooth ya da radyo dalgalarıyla çalışan
kablosuz fareler yaygın olarak kullanılmaktadır. Fare
herhangi bir yönde hareket ettirildiğinde, ekran üzerinde
bir fare imleci farenin hareketlerini izler, ikisinin tüm
hareketleri birbirine bağlıdır. Fare imleci doğru yere
geldiğinde, bir işi ya da işlemi başlatmak için farenin
düğmelerinden sol taraftakine basılır. Sağ tuş ise genelde
yardımcı işlemlerde kullanılır. Solak kullanıcılar için bu
yapı değiştirilebilmektedir. Fareler, standart toplu ve optik
olmak üzere iki gruba ayrılır.
Tarayıcı (Scanner)
Resim ve fotoğrafları sayısallaştırmak için kullanılan
optik aygıttır. Bu sayede kâğıt üzerindeki resimler,
fotoğraflar; sayfa düzeni, masaüstü yayıncılık
programları aracılığıyla metinlerle birleştirilebilir ya
da bir CAD1
çizimine dâhil edilebilir. Benzer biçimde
yazılar OCR2
yazılımları yardımıyla kâğıt üzerinde
göründüğü biçimde bilgisayar ortamına taşınabilir.
Anakart (Motherboard/Mainboard)
Merkezi İşlem Birimini (CPU - Central Processing
Unit), uygun mikro işlemciyi ve destek entegrelerini,
bunların yanında ses kartı, modem, ağ bağdaştırıcısı vb. için PCI
ekran kartı için AGP4ya da PCIe
genişleme yuvalarını, bellek yuvalarını, aynı
zamanda bilgisayarın dâhili yollarına erişim veren
genişletme yuvalarını içeren ana baskı devre.
Bağlantı noktaları (Port
10
)
Bilgisayarın, yardımcı diğer birimlerle (yazıcı, tarayıcı,
taşınabilir disk vb.) veri aktarımının yapılmasını
sağlayan bağlantı birimleridir. Yazıcı için paralel
(LPT), veri alışverişi yapılacak herhangi bir
çevrebirimi için seri bağlantı noktası (COM1, COM2
vb.) kullanılır. Fare ve klavye için önceleri COM, daha
sonra PS/2 seri bağlantı noktaları kullanılırken
günümüzde neredeyse tüm donanımlar için USB adı verilen seri yapılı bağlantı noktası
kullanımı yaygınlaşmıştır. Kimi bilgisayarlarda, gerçek zamanlı ve yüksek hızlı sayısal
görüntü ve ses aktarmaya yarayan, IEEE 1394 veya i.LINK olarak da bilinen FireWire ya da
yalnızca görüntü çıkışı veren S-Video bağlantı noktası da bulunmaktadır.
Ağ bağdaştırıcısı (Ethernet adapter)
Ethernet, IEEE11 802.3 standardında
tanımlanmış ve geniş bir kullanıma sahip LAN12
teknolojisidir. Ethernet, verinin ağa bağlı
bilgisayarlar arasında bir çarpışma (collision)
olmadan hareket ettiğinden emin olmak için
CSMA/CD13
standardını kullanır. Standart
Ethernet 10 Mbps
14 hızında veri gönderirken,
Hızlı Ethernet (Fast Ethernet) 100 Mbps, Gigabit
Ethernet ise 1000 Mbps hızında veri gönderebilir.
Güç kaynağı (Power supply)
Bilgisayarın, prizden 220 Volt elektriği alıp sistemin ihtiyacı olan 5 Volt ve 12 Volt doğru
akım gerilimine dönüştüren parçasıdır. Bilgisayar güç kaynakları genelde Watt cinsinden
ölçülür. 90 W düşük seviyeden 300 W yüksek seviyeye kadar çeşitlilik gösterirler. Eğer
bilgisayarın güç kaynağı bozulursa hiçbir aygıt çalışmaz. Güç kaynağı bilgisayardaki ısı
kaynaklarının başında gelir, havalandırılması için ayrı bir pervaneye ihtiyaç vardır.
CD-ROM
18
sürücüsü
CD kullanabilmek için bilgisayarın üzerinde bulunması gereken sürücüdür. CD-ROM
sürücüleri veri transfer hızlarına göre üretilmiştir, iki hızlıdan (2x) başlamak üzere 52
hızlıya (52x) kadar olanları vardır. En
ünlü iki CD-ROM sürücüsü arabirim kartı
SCSI ve ATAPIdir. Bunlardan en sık
kullanılan ATAPI
19
, Western Digital
firması tarafından 1994 yılında
sunulmuştur, anakart üzerindeki IDE20
bağlantı noktası üzerinden kullanılır.
CD yazıcı (CD-RW)
Çeşitli hızlarda üretilen CD kayıt
aygıtlarıdır. CD-RW (Re-Writeable)
sürücülerinin üzerinde yazan üç grup
rakam vardır. Birincisi herhangi bir
yazılabilir (recordable) CDye yazma, ikincisi tekrar yazılabilir (rewritable) CDye yazma,
üçüncüsü ise CD okuma hızını belirtir. 52/32/52ye kadar hızlarda olan modelleri
bulunmaktadır. Her CD yazıcının belli bir ömrü vardır, genellikle 2 yıl içerisinde sürekli
kullanılan bir CD yazıcının kafa denilen okuyucu bölümü bozulur.
DVD
21
sürücüsü
DVD kullanabilmek için bilgisayarın üzerinde bulunması gereken sürücüdür. 16 hızlıya
(16x) kadar olanları bulunmaktadır. DVD sürücüsü aynı zamanda bir CD sürücüsü ve
yazıcısıdır. CD ile benzer bir biçimde, DVD yazıcı (DVD-RW) aygıtları da gün geçtikçe
yaygınlaşmaktadır.
Ekran (Monitor)
Bilgisayarın renkli olarak metin ya da grafik gösterebilen bir görüntü çıkış aygıtıdır.
Teknolojisi gereği, tüplü (CRT22
) ve LCD23 olmak üzere iki türü vardır.
Tüplü ekranların frekansı, en belirleyici özellikleri arasında sayılabilir. Verinin ekrana
birim saniyede çarpmasına frekans denir. Piyasada frekansı 100 MHzin üzerinde görüntü
veren ekranlar bulunmaktadır. Yüksek frekanslı bir ekrana
sahip olmak, bilgisayarın aktardığı görüntünün titreşimsiz
hissedilmesi ve görüntü kalitesi açısından önemlidir.
Eskiden yalnızca dizüstü bilgisayarlarda kullanılmakta olan
LCD ekranlar, az yer kaplamaları, düşük enerji tüketimleri ve
çok düşük radyasyon yaymaları avantajlarına paralel olarak
fiyatlarının da ucuzlaması sonucu masaüstü bilgisayarlarda
da yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. LCD ekranların
tepki süresi, en belirleyici özellikleri arasında sayılabilir.
İlerleyen teknoloji sayesinde tepki süresi 1 milisaniyeye
kadar inmiştir. Bu süre ne kadar düşükse, LCD teknolojisi
gereği, hızlı görüntü değişimi sırasında yaşanan gölgelenme
sorunu en aza iner.
Her iki tip ekranın belirleyici özelliklerinden biri de büyüklüğüdür. Büyüklük ölçü birimi
inçtir. Günümüzde sıklıkla, dizüstü bilgisayarlarda 12 ve 14 inç, masaüstü bilgisayarlarda
15 ve 17 inç, görsel uygulamalar için ise 19 ve 21 inç ekranlar kullanılmaktadır.
Hoparlör (Speaker)
Gücünü doğrudan ses kartının çıkışından alıp sesi dışarıya ulaştıran aygıtlardır. Özel bir
hoparlör sisteminde genellikle amplifikatör bulunur. Amplifikatörü beslemek için şehir
elektriğinden yararlanmak gerekmektedir. Hoparlörler manyetik alan yaratırlar, bunun
için hoparlörlerin korunmalı olduğundan emin olunması gerekir. Hoparlörlerin manyetik
alan oluşturması sabit disk ya da disketlere zarar verebilir, bu nedenle hoparlörleri bu
aygıtların yakınında bulundurmamakta yarar vardır.
Yazıcı (Printer)
Bilgisayar çıktısını bir kâğıda ya da filme döken
bilgisayar çevre birimidir. Baskı yöntemine göre siyahbeyaz ya da renkli, nokta vuruşlu (dot matrix),
mürekkep püskürtmeli (inkjet) ve lazer yazıcılar
vardır. Yazıcıların fiyatları hızına, çözünürlüğüne,
gürültü seviyesine, kullanım kolaylığına, sayfa yönetim
tekniğine, baskı mekanizmasına ve kalitesine göre
çeşitlilik gösterir.
Disket (Floppy disk)
Manyetik olarak bilgi depolamaya yarayan 3,5 inç çapında bir plaktır. Genellikle veri
taşıma, program çalıştırma vb. işler için kullanılır. 1,44 MBlık veri saklama kapasitesiyle,
USB yığın depolama aygıtları, CDler ve DVDler karşısında eski işlevini kaybetmiş
durumdadır.
CD
Bilgiyi saklamak için sıkıştırılmış disk teknolojisi kullanan
bir disk aygıtıdır. CDler 700 MB veri taşıyabildiğinden
bilgisayar dış donanımının en çok ihtiyaç duyulan
birimlerinden biridir. CD yazıcılarda kullanılmak üzere
yazılabilir (recordable) ve tekrar yazılabilir (rewritable)
türleri bulunmaktadır. Veri depolama, program kurma,
müzik dinleme, görüntü izleme vb. işlemler CD-ROM
üzerinden CDlerle yapılmaktadır. Günümüzde yerini daha
fazla veri saklayabilen DVDlere bırakmaya başlamıştır.
Okuduğunuz için teşekkür ederim.
