Avrupa Birliği, internetin denetimi ile ilgili yakın zamanda uygulamaya giren yeni kurallar getirdi. En çok dikkat çeken maddelerin başında, internet sitelerinin 'cookies' yada 'çerezler' olarak bilinen ve kullanıcılara ait bilgileri kaydeden yazılım programlarını, siteyi ziyaret eden kişilerin bilgisayarlarına yüklemeden önce izin istemek zorunda kalmasını sağlayan madde var. Peki koskoca AB'nin internet sitlerinin çerezleri ile ne işi var da böyle bir zorunluluk getirdi? İnternet siteleri birkaç farklı sebepten ötürü bizim bilgisayarımızda bazı bilgileri tutuyor. Bunların içinde en önemlisi oturum bilgilerini saklamak.
Facebook, tweeter veya mail siteleri gibi oturum açılan sitelerde ilk girişte sizden kullanıcı adı ve şifrenizi sorduktan sonra sizin siz olduğunuzu anlayabiliyor. Fakat daha sonraki yaptığınız her işlemde işlemi yapanın siz olup olmadığınızı tekrar sormuyor. Bir session bilgisi oluşturuyor ve bunu size gönderiyor. Bu bilgi de çerez olarak tutuluyor. Daha sonra bilgisayarınızdan çıkan isteklerde bu session bilgisi ile istekte bulunanın siz olduğumuzu anlayabiliyor. Çerezlerin kullanımı sadece bu kadar da değil.
Daha sonra kullanılmak istenen bir çok bilgi bu çerezlerde tutuluyor. Peki çerezlerin ne gibi bir sakıncası var. Çerezler bizim girdiğimiz sitelere dair bilgiler tutuyor. Bu da ilk planda mahremiyet açısından çeşitli problemler ortaya çıkarıyor. Ayrıca bu bilgilerin çalınması sonucu da kişinin yerine işlemler yapılabiliyor. Çerezler gayet geniş bir konu ve üzerine çok şey söylenebilir fakat ben bu yazıda çerezler ve sosyal paylaşım sitelerinden bahsedeciğim.
Son günlerde herkes bir şekilde sosyal ağlarda yer almaya başladı. Fan sayfalarının kullanımı patladı.
Artık neredeyse her gazetenin, bankanın, okulun, büyük küçük işletmelerin facebook'da bir sayfası var. Dahası artık hangi siteye girersek sağında solunda facebook, tweeter veya başka bir sosyal ağın beğen, paylaş gibi butonları var. Aslında bu da ciddi bir problemi yanında getiriyor.
Bu butonlar iframeler içine gömülmüş ve de facebook'tan veya ilgili olduğu sosyal siteden bir eklenti çağırıyor. Aslında problem yan tarafta facebook veya tweeter gibi sosyal paylaşım siteleri açıkken intenette gezinirken ortaya çıkıyor. İçerisinde bu şekilde bir sosyal paylaşım sitesi eklentisi bulunan bir siteye girdiğiniz zaman daha siteyi görüntülerken tarayıcınız sizin oturum bilgilerinizi tutan çerezler ile facebook'a bağlanıyor ve sizin daha önceden bu siteyi, haberi yada videoyu beğenip beğenmediğinizi kontrol ediyor. Hatta utanmadan beğenen arkadaşlarımızı bile kontrol ediyor. Buna göre bana gösterdiği butonu değiştiriyor.
Daha önceden beğenmişsem butonu inaktif hale getiriyor. Yani daha ben o siteyi görüntülerken facebook benim o siteye girdiğimden haberdar oluyor. Ve de bu benim haberim ve iznim olmadan gerçekleşiyor. Bu sayede sosyal paylaşım siteleri kullanıcılarının hangi siteleri gezdiklerini tutabilir. Dahası bu sitelerden bir profil ortaya çıkarabilir. Yapabilmesinden öte bence kesinlikle tutuyorladır. Günümüzde bilgiyi kaydedebilmek bu kadar basitken herkes mümkün olan tüm bilgileri tutmaya ve kullanmaya çalışıyor. Çoğu zaman da mahremiyet gibi kişilik hakları kimsenin umrunda olmuyor. Gene yakın zamanda başta i-phone olmak üzere birçok akıllı telefonun konum bilgilerini saklamasına dair haberler çıktı. Konu ile alakalı gene Bilgi Güvenliği Kapısında çıkmıştı.
Bir de işe şu boyuttan bakarsak, bundan on yıl önce devlet dese ki ben terörü önlemek ya da kötü olayları önlemek yada istihbarat amaçlı tüm herkesin bilgilerini tutacağım. Hatta fotoğraflarından bulunduğu konumlara, o anki psikolojisinden girdiği sitelere kadar birçok bilgiyi tutacağım dese, kıyamet kopardı.
Şimdi herhangi bir kurum veya kuruluş bu şekilde kayıtlar tutmak için bizden zorla bilgiler istemiyor ama herkes kendi bilgilerini böyle bir veri tabanına isteyerek giriyor. İlginç değil mi? Dahası Wikileaks'in kurucusu Assange'nin iddiasına göre (Facebook) insanların isimleri, adresleri, ilişkileri, konumları birbirleriyle iletişimleri, akrabaları dahil tüm kişisel bilgilerin olduğu, dünyanın en büyük veritabanı. Hepsi de ABDde toplanıyor ve Amerikan istihbaratının erişiminde. Facebook, Google ve Yahoo!, hepsinin ABD istihbaratı için entegre arabirimleri var. Siz Facebooka bir arkadaş eklediğinizde bu arabirim ABD haberalma teşkilatı için bedava iş yapıyor, kaydınız otomatik güncelleniyor. . Aslında günümüzde insanlar bir isim duyunca ilk olarak facebook'ta araştırdığına göre, normal insanlar bile başkaları hakkında bilgi toplamak için kullanırken istihbarat örgütleri sosyal paylaşım sitelerini kullanmasa garip olur değil mi?
Peki ne yapmak gerekiyor? Sosyal paylaşım siteleri daha dikkatli kullanılmalı. Herkes ile her bilgiyi paylaşmamak gerektiği gibi internette gezinirken yan tarafta sosyal paylaşım sitelerinin açık olmamasına da dikkat etmemiz gerekir. Ya da bir başka çözüm, sosyal paylaşım siteleri ile normal internette gezindiğiniz siteleri faklı tarayıcılar ile açabilirsiniz. Mesela firefox ile normal sitelere chrome ile sosyal sitelere girmek gibi. Çünkü her browser kendi çerezlerini ayrı tutuyor.
Örnek bir gösterim:
'Facebook şifrenizi değiştirin' | Ntv.com.tr
Yan tarafta facebook açık değilken;
Aynı zamanda yan tarafta facebook açık iken benim henüz bu sayfayı beğenmediğimi görebiliyor. Dahası arkadaşlarım arasında bu sayfayı beğenen birisinin olmadığını benim ilk olmamı söylüyor.
Bir başka haber. Yan tarafta facebook açık değil.
Yan tarafta facebook'u açınca:
Bu sayfayı beğendikten sonra bu sayfaya girince
Facebook, tweeter veya mail siteleri gibi oturum açılan sitelerde ilk girişte sizden kullanıcı adı ve şifrenizi sorduktan sonra sizin siz olduğunuzu anlayabiliyor. Fakat daha sonraki yaptığınız her işlemde işlemi yapanın siz olup olmadığınızı tekrar sormuyor. Bir session bilgisi oluşturuyor ve bunu size gönderiyor. Bu bilgi de çerez olarak tutuluyor. Daha sonra bilgisayarınızdan çıkan isteklerde bu session bilgisi ile istekte bulunanın siz olduğumuzu anlayabiliyor. Çerezlerin kullanımı sadece bu kadar da değil.
Daha sonra kullanılmak istenen bir çok bilgi bu çerezlerde tutuluyor. Peki çerezlerin ne gibi bir sakıncası var. Çerezler bizim girdiğimiz sitelere dair bilgiler tutuyor. Bu da ilk planda mahremiyet açısından çeşitli problemler ortaya çıkarıyor. Ayrıca bu bilgilerin çalınması sonucu da kişinin yerine işlemler yapılabiliyor. Çerezler gayet geniş bir konu ve üzerine çok şey söylenebilir fakat ben bu yazıda çerezler ve sosyal paylaşım sitelerinden bahsedeciğim.
Son günlerde herkes bir şekilde sosyal ağlarda yer almaya başladı. Fan sayfalarının kullanımı patladı.
Artık neredeyse her gazetenin, bankanın, okulun, büyük küçük işletmelerin facebook'da bir sayfası var. Dahası artık hangi siteye girersek sağında solunda facebook, tweeter veya başka bir sosyal ağın beğen, paylaş gibi butonları var. Aslında bu da ciddi bir problemi yanında getiriyor.
Bu butonlar iframeler içine gömülmüş ve de facebook'tan veya ilgili olduğu sosyal siteden bir eklenti çağırıyor. Aslında problem yan tarafta facebook veya tweeter gibi sosyal paylaşım siteleri açıkken intenette gezinirken ortaya çıkıyor. İçerisinde bu şekilde bir sosyal paylaşım sitesi eklentisi bulunan bir siteye girdiğiniz zaman daha siteyi görüntülerken tarayıcınız sizin oturum bilgilerinizi tutan çerezler ile facebook'a bağlanıyor ve sizin daha önceden bu siteyi, haberi yada videoyu beğenip beğenmediğinizi kontrol ediyor. Hatta utanmadan beğenen arkadaşlarımızı bile kontrol ediyor. Buna göre bana gösterdiği butonu değiştiriyor.
Daha önceden beğenmişsem butonu inaktif hale getiriyor. Yani daha ben o siteyi görüntülerken facebook benim o siteye girdiğimden haberdar oluyor. Ve de bu benim haberim ve iznim olmadan gerçekleşiyor. Bu sayede sosyal paylaşım siteleri kullanıcılarının hangi siteleri gezdiklerini tutabilir. Dahası bu sitelerden bir profil ortaya çıkarabilir. Yapabilmesinden öte bence kesinlikle tutuyorladır. Günümüzde bilgiyi kaydedebilmek bu kadar basitken herkes mümkün olan tüm bilgileri tutmaya ve kullanmaya çalışıyor. Çoğu zaman da mahremiyet gibi kişilik hakları kimsenin umrunda olmuyor. Gene yakın zamanda başta i-phone olmak üzere birçok akıllı telefonun konum bilgilerini saklamasına dair haberler çıktı. Konu ile alakalı gene Bilgi Güvenliği Kapısında çıkmıştı.
Bir de işe şu boyuttan bakarsak, bundan on yıl önce devlet dese ki ben terörü önlemek ya da kötü olayları önlemek yada istihbarat amaçlı tüm herkesin bilgilerini tutacağım. Hatta fotoğraflarından bulunduğu konumlara, o anki psikolojisinden girdiği sitelere kadar birçok bilgiyi tutacağım dese, kıyamet kopardı.
Şimdi herhangi bir kurum veya kuruluş bu şekilde kayıtlar tutmak için bizden zorla bilgiler istemiyor ama herkes kendi bilgilerini böyle bir veri tabanına isteyerek giriyor. İlginç değil mi? Dahası Wikileaks'in kurucusu Assange'nin iddiasına göre (Facebook) insanların isimleri, adresleri, ilişkileri, konumları birbirleriyle iletişimleri, akrabaları dahil tüm kişisel bilgilerin olduğu, dünyanın en büyük veritabanı. Hepsi de ABDde toplanıyor ve Amerikan istihbaratının erişiminde. Facebook, Google ve Yahoo!, hepsinin ABD istihbaratı için entegre arabirimleri var. Siz Facebooka bir arkadaş eklediğinizde bu arabirim ABD haberalma teşkilatı için bedava iş yapıyor, kaydınız otomatik güncelleniyor. . Aslında günümüzde insanlar bir isim duyunca ilk olarak facebook'ta araştırdığına göre, normal insanlar bile başkaları hakkında bilgi toplamak için kullanırken istihbarat örgütleri sosyal paylaşım sitelerini kullanmasa garip olur değil mi?
Peki ne yapmak gerekiyor? Sosyal paylaşım siteleri daha dikkatli kullanılmalı. Herkes ile her bilgiyi paylaşmamak gerektiği gibi internette gezinirken yan tarafta sosyal paylaşım sitelerinin açık olmamasına da dikkat etmemiz gerekir. Ya da bir başka çözüm, sosyal paylaşım siteleri ile normal internette gezindiğiniz siteleri faklı tarayıcılar ile açabilirsiniz. Mesela firefox ile normal sitelere chrome ile sosyal sitelere girmek gibi. Çünkü her browser kendi çerezlerini ayrı tutuyor.
Örnek bir gösterim:
'Facebook şifrenizi değiştirin' | Ntv.com.tr
Yan tarafta facebook açık değilken;
