GNU/Linux İşletim Sisteminin Yapısı //"P4RS

Hakyiyenhacky3r' Alıntı:

Yalnız tam sabitlik konu ha

Genişletmek için tıkla ...

Ego1st' Alıntı:

hiç uzun tutmamışsın ya ne demezsin :trl

Genişletmek için tıkla ...

Colehl' Alıntı:

Parrot nasil bir sistem kali ile arasinda ne gibi farklar var hangisini onerirsin

Genişletmek için tıkla ...

Prodigyzenci' Alıntı:

helal be tam aradigim konu

Genişletmek için tıkla ...

"P4RS' Alıntı:

Begenmenize sevindim ) Linux ile ilgili bir çok konuya https://www.turkhackteam.org/linux/ buradan ulaşabilirsiniz)

Genişletmek için tıkla ...

euf' Alıntı:

Çok teşekkürler, konularınızdan ve mesajlarınızdan etkilenerek ben de aktif bir parrot kullanıcısı olmaya başladım.

Genişletmek için tıkla ...

supermacy' Alıntı:

Elinize sağlık.

Genişletmek için tıkla ...

ancients123' Alıntı:

Ellerine Sağlık hocam anlamadığım kısım kullanıcı ekleme grup kurduk dediğiniz kodla kullanıcı adı eklebiliriz ama diğer pc vs kullanıcı adın nasıl öğreniliyor , eklediğimiz zaman diğer pc - başka internetteki insanlar bu gruba girmek için bi kod yazıyor mu (kısaca onların bu gruba girmesi için hangi kodu yazmaları gerekiyor)

Genişletmek için tıkla ...

"P4RS' Alıntı:

Tozlu raflardan bir konu kalkmış ) Sorunuza cevap vereyim. Bu kullanıcı grubu sadece sizlerin bilgisayarınızda olan bir şey yani farklı bir bilgisayar ile ilgili değil.

Genişletmek için tıkla ...

P4RS' Alıntı:

Merhabalar TürkHackTeam ailesi, bugün sizlere GNU/Linux İşletim Sisteminin Yapısı konusuna değineceğim. Ders tadında olacak ve çok uzun tutmamaya çalışacağım bu konuyu :trl

Konu Başlıkları
Root (Kök Kullanıcı)
GID
UID
Grup Yönetimi
Grup Oluşturma
Grup IDsini Değiştirme
Gruba Kullanıcı Eklemek
Gruptan Kullanıcı Silme
Gruba Şifre Koyma
Grup Silmek
Kullanıcı Yönetimi
Kullanıcı Oluşturma
Kullanıcıya Şifre Koyma
Kullanıcı IDsi Değiştirme
Kullanıcı Silme
Kullanıcı Hakkında Bilgi Almak
Shadow Dizini
Su ve Sudo Komutları Arasındaki Fark
Su Komutu ile Root Kullanıcısına Geçme
Sudo Su ile Root Kullanıcısına Geçme
Başka Kullanıcıya Geçme
Dosya Sahiplikleri ve İzinleri



Öncelikle konumda bahsedeceğim bazı terimlerin anlamlarından bahsedeyim;

Root (Kök Kullanıcı)

Linux/Unix sistemlerde tam yetkiye sahip kullanıcılardır. Root kullanıcıları sınırsız yetkiye sahiptir.

GID

Grup IDsidir. Grup IDlerin de 0 olarak tanımlanırsa kök kullanıcı yani root yetkisine sahiptir.

UID
Kullanıcı IDsidir. Kullanıcı IDleri de aynı şekilde 0 olarak tanımlanırsa kök kullanıcı yani root yetkisine sahiptir.

İlk öncelikle bildiğiniz üzere Linux dağıtımları multi kullanıcılı bir sisteme sahiptir. Yani sadece bir kullanıcı ile işlem yapmamakta birden fazla kullanıcı açıp işlem yapabilmekteyiz. Bizler için asıl önemli olan şey Kullanıcı IDsidir. Nedir bu Kullanıcı IDsi der iseniz; Bu IDye göre erişim hakları verilir. Bu IDye sahip birden fazla kullanıcı da bulunabilir nasılsa Windowsta Administrator birden fazla olabiliyorsa Linux sistemlerde de root kullanıcısı birden fazla olabilir. Genellikle Linux sistemlerde root yöneticisi ile aynı erişim haklarına sahip birden fazla kullanıcı açılmasının sebebi ola ki root kullanıcısının şifresi unutulursa root kullanıcısı haklarına sahip olan diğer yedek kullanıcılar tarafından sisteme giriş yapılabilsin diye oluşturulur.

Linux sistemlerde öntanımlı kullanıcılar otomatik olarak gelir. Bu öntanımlı kullanıcıları görmek için bir kodumuz var. Aslında bütün kullanıcıları görmek için (Root vb.) kullanılıyor.

Öncelikle Terminali açıyoruz ve

Kod:

cd /etc/

yazıyoruz.

Daha sonra

Kod:

cat passwd

yazıyoruz. Burada ki passwd kullanıcıların bulunduğu dosyadır buradan gerekli bilgileri alabiliriz.

Bizlere bütün öntanımlı kullanıcılar ve Root yetkisine sahip kullanıcılar karşımıza geliyor.

root:x:0:0 ifadesini gördünüz. Şimdi bu nedir derseniz kullanıcı adı(root), şifre(x), kullanıcı IDsi(0), grup IDsi (0) demektir. Alta ki kullanıcılarda dikkat ettiyseniz en sağ tarafta /nologin yazmaktadır. Bu arka planda giriş yapamadıkları anlamına gelmektedir. Eğer aşağıya doğru kaydırırsanız en altın bir üstünde kendi kullanıcı adınızı göreceksinizdir. Şimdi sizlerle beraber ufak bir giriş yaptık nedir ne değildir baktık şimdi konumuza başlıyalım.

Grup Yönetimi

Şimdi biz gruplarla ilgili işlemler yapmak için bazı komutlar kullanıyoruz. Bunların kullanımı göstereceğim fakat öncelikle bu gruplar nerededir ondan bahsedeyim.
Gruplar

Kod:

/etc/group

nin içinde bulunur.

Şimdi görelim; İlk öncelikle

Kod:

cat group

yazıyoruz.

Daha sonra bütün gruplar karşımıza çıkıyor.


Grup Oluşturma

Grup Oluşturma işlemini yapalım beraberce.

Kod:

groupadd grupismi

Olarak yazıyoruz

Yazdıktan sonra grubumuz oluştu. Şimdi grubumuza bakalım bunun için ise;

Kod:

cat group

yazıyoruz.

En altta oluşturduğumuz grubumuz çıktı. Şimdi biz böyle en alta inince grubumuzu gördük fakat her zaman en alta inmek istemeyebiliriz. Bunun için de;

Öncelikle

Kod:

cat /etc/group | grep grupismi

yazıyoruz. Grep bizlere belirli bir bölümde ki aradığımız kriterlere göre sonuçları karşımıza çıkaran bir komuttur.

Gördüğünüz üzere bizlere grubumuzu ve GIP ve UIDmizi gösterdi.

Gördüğünüz üzere grup oluşturmayı ve bunun bilgisini nasıl öğreneceğimizi gördük. Şimdi de bu oluşturduğumuz grup üzerinden işlem yapmaya geldik.


Grup IDsini Değiştirme

Öncelikle terminalden

Kod:

sudo su

ile root yetkisi alıyoruz. Daha sonra

Kod:

cd /etc/

diyerek etc dizinine giriş yapıyoruz. Sonra

Kod:

groupmod g groupID grupismi

olarak yazıyoruz.

İşlemimiz oldu şimdi grubumuzu görmek için

Kod:

catcat /etc/group | grep grupismi

yazıyoruz.

Grup IDsini kaç yazdıysanız o numara karşımıza çıkacaktır.

Şimdi diyelim ki grubun ismini değiştirmek istiyoruz ne yapacağız? Bunun için de;

Kod:

groupmod n yenigrupismi değiştirilecekgrubunismi

olarak yazıyoruz.

Şimdi grup ismimiz değişti. Görmek için ise

Kod:

cat /etc/group

olarak yazıyoruz.

Yazdıktan sonra en altta gördüğünüz gibi yeni isimli bir grup var ve grup IDsi 2002 olduğunu görüyoruz.

Şimdi gruba kullanıcı ekleme, çıkarma ve parola ekleme komutlarına geçelim.


Gruba Kullanıcı Eklemek

Öncelikle

Kod:

gpasswd a kullanıcıismi grubunismi

olarak yazıyoruz. -a parametresi burada add yani ekleme anlamına gelmektedir.

Yazdıktan sonra bizlere kullanıcının eklendiğini gösteren bir bildirim geldi.

Şimdi kullanıcının eklendiği bildirimini aldık bir de biz bakalım.

Kod:

cat /etc/group  |grep grupismi

olarak yazıyoruz.

Ve gördüğünüz gibi grubun sonunda eklediğimiz kullanıcı gözükmektedir.

Gruptan Kullanıcı Silme

Öncelikle

Kod:

gpasswd d kullanıcıismi grubunismi

olarak yazıyoruz. Burada ki -d parametresi delete anlamına gelmektedir yani silme.

Bizlere kullanıcının silindiğini gösteriyor. Şimdi bir de kontrol edelim.

Kod:

cat /etc/group  |grep grupismi

olarak yazıyoruz.

Gördüğünüz gibi kullanıcı eklediğimizde sağ tarafta kullanıcı ismi çıkmıştı fakat şimdi çıkmadı.

Kullanıcı eklemeyi ve çıkarmayı öğrendik şimdi gruba şifre koymayı öğreneceğiz.


Gruba Şifre Koyma

Öncelikle

Kod:

gpasswd grupismi

olarak yazıyoruz.

Sonra bizlere yeni şifreyi soruyor buraya yazdıklarınız ekranınızda gözükmeyecek o yüzden sorun etmeyin :trl

Daha sonra bizlere şifreyi tekrar yazmamızı istiyor.

Yazdıktan sonra artık grubumuz şifrelenmiş oluyor.


Grup Silmek

Şimdi grupta kullanıcı ekleme, çıkarma ve şifrelemeyi gördük. Şu an da grubu silmeyi göreceğiz.

Öncelikle

Kod:

groupdel grupismi

yapıyoruz.

Sonra bizlere uyarı vermeden işlemi bitiriyor.

Bir bakalım silinmiş mi diye

Kod:

cat /etc/group

yapıyoruz.

Gördüğünüz gibi grup silinmiş.
Şimdi de kullanıcı yönetimine geçelim.


Kullanıcı Yönetimi

Bizler kullanıcı yönetimi için bazı komutlar kullanıyoruz onlardan bahsedeceğim. Öncelikle nerede bu kullanıcılar ondan bahsedeyim.

Kullanıcı bilgiler etc/passwd de bulunur.

Kod:

cat /etc/passwd

komutu ile kullanıcı bilgilerini listeleyebilirsiniz.

Kullanıcı Oluşturma

Öncelikle

Kod:

useradd kullanıcıismi

olarak yazıyoruz.

Uyarı vermeden direk oluşturdu.

Şimdi bakalım kullanıcı eklenmiş mi diye

Kod:

cat /etc/passwd

olarak yazıyoruz ve en altta oluşturduğumuz kullanıcı çıkıyor.

Kullanıcıya Şifre Koyma

Öncelikle grupta ki gibi

Kod:

passwd kullanıcıismi

yazıyoruz.

Daha sonra bizden parola isteyecektir.

Tekrar parola isteyecektir onu yazdıktan sonra işlem başarılı bir şekilde bitecektir.

Kullanıcı IDsi Değiştirme

Öncelikle

Kod:

usermod u ıdgiriyoruz kullanıcıismi

olarak yazıyoruz.

Uyarı vermeden kabul etti

Şimdi de bakalım olmuş mu

Kod:

cat /etc/passwd

yazıyoruz ve passwd yi yazdırıyoruz.

Yazdırdıktan sonra en altta gördüğünüz üzere kullanıcımız ve ID değeri gözüküyor.

Kullanıcı Silme

Kullanıcı silmek için

Kod:

userdel kullanıcıismi

yazıyoruz.

Yazdıktan sonra bakalım kullanıcımız silinmiş mi diye

Kod:

cat /etc/passwd

Gördüğünüz gibi kullanıcımız silinmiştir.

Bir Kullanıcıyı Oluştururken Gruba Eklemek

Öncelikle

Kod:

useradd kullanıcıismi u ıddeğeri g grupismi

olarak yazıyoruz

Ve işlemimiz bu kadar kullanıcımız yeni isimli grupta belirlediğimiz id değerinde oluşmuş oldu.


Kullanıcı Hakkında Bilgi Almak

Kullanıcıdan bilgi almak için

Kod:

chage l kullanıcıismi

yazıyoruz.

Daha sonra bizlere kullanıcı hakkında bilgi veriyor.

Kullanıcı Oluşturduktan Sonra Dosyalarına Bakma

Kullanıcılarımızı oluşturduktan sonra bunlarla ilgili bilgiler

Kod:

/etc/skel

dosyasında (Yani yetkilerle ilgili bilgiler ) yazılıyor. Şimdi bilgileri öğrenmek ve düzenlemek için

Kod:

ls al /etc/skel

Shadow Dizini

Shadow dizini

Kod:

/etc/shadow

olarak tanımlanır. Shadow dizini passwd ile aynı işlevlere sahip fakat daha güvenilir bir dizindir. Çünkü MD5-tabanlı bir şekilde şifrelidir. Passwd ise böyle bir şekilde değildir bir metin dosyasıdır.


Su ve Sudo Komutları Arasındaki Fark

Sudo ile su arasnıda ki fark şudur su komutunda siz terminalden çıktığınızda ya da exit dediğiniz de root kullanıcısından çıkar fakat sudo komutunda ise bir işlem yapıyorsunuz diyelim o işlem bitnice sudo komutu da işlevini kaybeder ve normal kullanıcıya geçiş yapar.


Su Komutu ile Root Kullanıcısına Geçme

Root kullanıcısına geçmek için

Kod:

su

yazıyoruz ve bizden şifremizi istiyor şifreyi yazdıktan sonra root kullanıcısına geçiş yapmış oluyoruz.

Sudo Komutu ile Root Kullanıcısına Geçme

Sudo ile root kullanıcısna geçmek için

Kod:

sudo root

yazıyoruz.

Bizden şifremizi isteyecek

Yazdıktan sonra root kullanıcısına geçmiş olacaksınız.


Sudo Su ile Root Kullanıcısına Geçme

Sudo su komutunun özelliği şu şekildedir herhangi bir şifre istemeden direk root kullanıcısına geçiş yapmaktadır.

Kod:

sudo su

Başka Kullanıcıya Geçme

Başka bir kullanıcıya geçmek için

Kod:

su kullanıcıismi

yazıyoruz ve şifresi yok ise direk geçiş yapacaktır.

Dosya Sahiplikleri ve İzinleri

Dosya sahipliği ve izinlerini değiştirmek için birkaç komuttan yararlanıyoruz chmod ,chown ve unmask.


Chmod Komutu

Arkadaşlar chmod komutu diğer komutlara nazaran biraz daha karmaşık bir komuttur. İlk öncelikle nedir ondan bahsedeyim; Linux kullanıcılarının dosyalara erişim haklarını belirlemek için kullanılan bir komuttur.

2 : w => Yazma izni
4 : r => Okuma izni
1 : x => Çalıştırma izni

Chmod Örnekleri;

rwx : Okuma, yazma ve çalıştırma erişim izinlerinin hepsi var.
rw- : Okuma ve yazma izinleri var, çalıştırma için iziniziz yok.
r-x : Okuma ve çalıştırma izinleri var, yazma için iziniziz yok.
wx : Okuma için izin yok, yazma ve çalıştırma izinleri var.
x : Sadece çalıştırma hakkı var.
-w- : Sadece yazma hakkı var.
r : Sadece okuma hakkı var.
: Hiçbir erişim hakkı yok.

Şimdi bir dosya da izin olup olmadığını nasıl anlarız derseniz

Kod:

ls all dosyaismi

olarak yazdığınız da dosyanın yetkileri çıkacaktır.

Mesela izinleri karşımıza çıktı.

Kod:

chmod 000 dosyaismi

olarak yazdığımız da hiçbir hakkı yok demektir. Yani ne okuma ne yazma ne de görüntüleme hakkı.

Kod:

chmod 001 dosyaismi

olarak yazdığımız da okuma ve yazma hakkı yok fakat çalıştırma hakkımız olmuş oluyor.

Kod:

chmod 010 dosyaismi

olarak yazdığımızda okuma izni yok, çalıştırma izni yok fakat yazma izni vardır.

Kod:

chmod 011 dosyaismi

olarak yazdığımızda okuma izni yok fakat yazma ve çalıştırma iznimiz vardır.

Kod:

chmod 100 dosyaismi

olarak yazdığımızda okuma izni var fakat yazma ve çalıştırma iznimiz olmuyor.

Kod:

chmod 101 dosyaismi

olarak yazdığımız da okuma ve çalıştırma iznimiz vardır fakat yazma iznimiz yoktur.

Kod:

chmod 110 dosyaismi

olarak yazdığımız da okuma ve yazma iznimiz var fakat çalıştırma iznimiz yoktur.

Kod:

chmod 111 dosyaismi

olarak yazarsak eğer bütün yetkiler vardır.


Chown Komutu

Chmod komutu bir dosyanın izin sistemini değiştirmek için kullanılan komuttur. Bu komut ile diğer userlar arasında dosyayı kullanabilme,yönetebilme yetkisine sahip olursunuz.

Kod:

chmod kullanıcıadı dosyaadı

olarak yazıyoruz. Hangi kullanıcıya yetkiyi vermek isterseniz o kullanıcı adını yazmanız gerekmektedir.

Umask Komutu

Umask komutu izin kısıtlama olarak kullanılan bir komuttur. Linux sistemlerde dosya ve dizinleri default izinleri vardır. Bu izinler umaskta 022 olarak belirlenir.

Bu şekilde görebilirsiniz. Bu numara sistemi chmodda anlattığım x,r,w olayından geliyor. Biz bu değerleri değiştirebiliriz onu da şöyle yapacağız;

Kod:

umask değer

olarak yazacağız.

Mesela bir dosya ve dizin oluşturalım;

Kod:

touch dosyaismi [/COLOR][/CENTER]
[COLOR=DarkOliveGreen][CENTER]mkdir dizinismi 
ls l

olarak yazıyoruz ve izinlerine bakıyoruz.​

Gördüğünüz gibi izinlerin değerlerini değiştirdiğimiz için r,x,w değerleri de değişti.

Konum bu kadardı arkadaşlar bilgilendiyseniz ne mutlu bana )

​

Genişletmek için tıkla ...