Sa arkadaşlar bu yazıda HTML’yi çok çok azda olsa bi fikir edindirdiysem ne mutlu bana bu
devamında HTML’nin temel etiketlerini anlatmaya çalışacağım iyi akşamlar.
HTML (Hyper Text Markup Language) WEB sayfalarının hazırlanmasında kullanılan
dildir. Bir WEB sayfası resim gibi değildir. Sayfanın arkasında ilk bakışta anlamakta
zorlanacağımız komutlar bulunmaktadır. Bu komutlar sayfa içinde bulunan herşeyin nasıl
gösterileceğini kullanılan tarayıcıya anlatmak için kullanılır. Yani sayfada bulunan resim,
flash, yazı gibi materyallerin yan yana anlaşılır görünmesi için HTML kullanmak
zorundayız. Amatör veya profesyonel olarak WEB tasarım ile uğraşanlar HTML ile mutlaka
tanışmışlardır. HTML yazma işini bizim yerimize yapan programlar (Frontpage,
Dreamweaver, Namo vb.) vardır ve biraz da HTML bilgisi ile kolaylıkla kendi sitenizi
yapabilirsiniz.
1 IP ADRESİ
HTML, programlama dilleri (pascal, basic vb. ) gibi bir programlama mantığı
taşımadığından öğrenilmesi gayet kolay bir dildir. HTML için dilden ziyade kabaca metinleri
ya da verileri biçimlendirmek ve düzenlemek için kullandığımız komutlar dizisi bile
diyebiliriz. IP (Internet Protocol), bilgisayarların iletişim kurmasını sağlayan standart bir
protokoldür. Genel olarak her bilgisayarın kendine özel bir numarası vardır. İki bilgisayar
iletişim kurduğu zaman birbirlerini bulmak için IP adresini kullanır. IP adresi her biri
noktayla ayrılan ve 0 ile 255 arasındaki rakamlardan oluşmuş 4 adet numara setidir. Örneğin:
192.168.123.254. Bilgisayarın networkte bir “adı” olsa bile (daha kolay hatırlamanız için ),
diğer bilgisayarlarla iletişim kurduğunda IP adresini kullanır.
2 WEB TARAYICILARININ ÇALIŞMASI
Her bilgisayar üzerinde WEB sayfası adı verilen elektronik dosyaları saklar ve siz
kendi bilgisayarınızdan bu bilgilere erişebilirsiniz. WEB sizin zengin bir ortamda iletişim
kurmamızı sağlar. WEB üzerinde bilgilere metin, renkli çizim, resim, ses ve hatta video
ortamlarına erişebilirsiniz.
WEB istemci-sunucu (client-server) sistemi olarak bilinir. Sizin WEB tarayıcı
yazılımınız istemci, uzaktaki sizin erişmek istediğiniz bilgileri saklayan bilgisayar ise
sunucudur. Örneğin; Milli Eğitim Bakanlığının WEB sitesine bakıyorsanız sizin
bilgisayarınız Ankara’daki bir sunucudan WEB sayfalarına erişmek istediği mesajını
yollamıştır. Milli Eğitim Bakanlığının WEB sunucusu istediğiniz bilgileri internet üzerinden
sizin bilgisayarınıza yollamaktadır. Sizin WEB tarayıcınız gelen bilgileri yorumlar ve sizin
ekranınızda anlaşılır bir şekilde gösterir.
>Teknik olarak tarayıcıların neler yaptığını iki madde de toplayabiliriz.
>Tarayıcınız sizin bağlandığınız WEB sunucudan yaptığınız dosya isteğini ağ
(network) üzerinden size yani kullandığınız bilgisayara ulaştırır.
> Tarayıcının ikinci görevi ise yaptığınız isteği, yani WEB sunucudan gelen
dosyayı size, yani monitörünüze nasıl yansıtacağını, formatlamasını bilmesidir.
İlgili WEB sayfasının adresi yazıldıktan sonra, tarayıcı ilgili WEB sunucuyu
bulur ve sayfayı ister. Sunucu ilgili sayfayı “tag” denilen komutlar topluluğu
olarak istemci makineye gönderir. İstemci makinedeki tarayıcı bu sayfayı alır ve
gelen komutları yorumlar ve anlaşılır bir şekilde gösterir.
3 Crawlerlar
Bu tip arama motorları siteleri otomatik olarak ziyaret eder ve hemen hemen tüm
sayfaları hafızalarına alır. Bunun için de bir çeşit robot kullanır. Bu robotlar siteleri bir
sayfayı ziyaret ettikten sonra o sayfada bulunan tüm linkleri de ziyaret eder. Mesela ana
sayfayı ziyaret ederlerse ve buradan bütün sayfalara link verilmişse oraları da dolaşacak
demektir. Ayrıca site dışında bir siteye link verilmiş ise orayı da ziyaret edecektir ve eğer bu
site listelerinde yoksa onu da ekleyeceklerdir. Çünkü birçok crawler manuel(elle) site ekleme
özelliği bulundurmaz ve kendi robotlarının siteleri eklemesini tercih eder.
Crawlerların Bölümleri
> Spider: Crawler olarak da adlandırılır. Spider siteyi ziyaret eder, okur ve daha
sonra linkleri takip ederek diğer sayfalara ulaşır. Spider siteyi bir ay ya da iki
ay arayla düzenli olarak tekrar ziyaret eder.
> Index: Spider’ın bulduğu her şey arama motorunun index’ine gider. Index’te
spiderın bulduğu tüm sayfaların bir kopyası depolanır ve spider sayfaları tekrar
ziyaret edip güncel hallerini getirdiğinde index’de yenilenir.
>Yazılım: Son parça olan arama motoru yazılımı ise index’de depolanan
milyonlarca sayfa arasından uygun sonuçları bulur ve en uygun olanlara göre
sıralandırma yaparak sonuçları getirir.
Bütün crawlerlarda bu parçalar vardır ama bu parçaların her birinin işlevi her arama
motorunda değişiktir. Bu yüzdendir ki aynı arama farklı arama motorlarında değişik sonuçlar
ortaya çıkarır.
Crawlerların Özellikleri
> Derin araştırma: Arama motorlarının indexlerine kaydetme başvurusu
yapmamasına rağmen siteleri bulması anlamına gelir. Hemen hemen tüm
crawlerlarda bu özellik vardır ama bazıları bu konuda daha iyidir.
> Stop kelimeleri: How, and, what gibi genel kullanımı olan kelimeler birçok
crawler tarafından yer kazanılması ve aramanın hızlandırılması için
indekslenmez ya da arama içinde geçmesine izin verilmez.
> Description: **** tag’lar arasında bulunan açıklama kısmının kullanılması
anlamına gelir.
> Keywords: **** tag’lar arasında bulunan keywords tagınin desteklenip
desteklenmediğidir.
> Alt Text: Grafikler altına yazılan ve mouse ile üstüne gelindiğinde ortaya çıkan
yazılardır.
Arama Motorları ile Arama Yapma
İnternet üzerinde ücretsiz olarak bulunan, çeşitli alanlarda araştırma yapmanıza olanak
sağlayan servisler yardımıyla arama yapılır. Bu arama servislerinde istenilen herhangi bir
konuyu araştırıp bu konuya ulaşabileceğiniz adreslerin listesine ulaşabilirsiniz.
Arama servisleri, anahtar kelimeler ve basit mantık kurallarıyla işler. Tek bir kelime
yazarak arama yapabileceğiniz gibi, bir cümle de yazabilirsiniz. Her şeyden önce, çok genel,
hemen akla geliveren sözcükleri anahtar sözcük olarak kullanmaktan kaçınınız.
Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilgili haberleri ararken, "politika" gibi bir anahtar sözcük
kullanmak, karşınıza istemediğiniz kadar çok sonuç çıkarır. Anahtar sözcükleriniz,
aradığınız konuyla bire bir örtüşen, hatta sadece o konuyla ilgili anahtar sözcüklerArama motoruna girdikten sonra, sitede arama yapmanız için size gösterilen kutuya
arama yapmak istediğiniz kelimeleri giriniz ve yanında bulunana "Ara", "Ara-Bul", "Arama"
düğmesine tıklayınız.
Arama yapmak için düğmeye tıkladıktan sonra gelen sayfada sizin girdiğiniz arama
kelimelerine göre arama motoru sonuçları en alakalıdan en alakasıza doğru sıralayarak
gösterecektir.
Mantıksal bağlaç terimleri WEB üzerinde istediğiniz bilgilere ulaşmanızı sağlayacak
güçlü filtrelerdir. Mevcut arama servislerinin birçoğu mantıksal bağlaçları destekler.
Örneğin, “İzmir AND Otel” yazarsanız, hem İzmir hem de otel kelimelerinin geçtiği
alanlar listelenecektir. Bazı arama servislerine “izmir + otel” yazarak aynı aramayı
yaptırabilirsiniz.
Eğer şimdi vereceğimiz örnekte olduğu gibi arama yaptırırsanız ayrı ayrı iki kelimeyi
dikkate alır. Örneğin, “Microsoft OR Netscape” derseniz, hem Microsoft hem de Netscape’i
içeren alanlar listelenecektir.
Mantıksal bağlaçların yanında detaylı arama seçeneklerini de kullanabiliriz. Dosya
biçimi, tarih, arama yapılacak yer (sayfa başlığı, sayfanın herhangi bir yeri, sayfaya yapılan
bağlantılar…) gibi seçenekler ile detaylı arama da yapılabilir.
Kelime parçalarını aramak için soru (?) ve yıldız (*) işaretleri kullanılır. Soru işareti
(?) tek bir harfin yerini tutarken (?ence-bence, sence), yıldız işareti (*) birden fazla harfin
yerini tutar (tele*-telefon, televizyon).
Sayfa Hazırlarken Dikkat Edilecek Noktalar
Sayfa adında ya da sayfada yer alan herhangi bir resim ya da animasyonlar
kaydedilirken asla Türkçe ve özel karakterler (ğ,ü,ş,İ ,?,\\ vs.) kullanılmaz.
Sabit diskinizde öncelikle WEB sayfanıza ait dokümanları kaydedeceğiniz bir dizin ve
bu dizin içerisinde resimleri ya da animasyonlarınızı kaydedeceğiniz bir alt dizin
oluşturunuz. Sunucu bilgisayarına bu bilgiler atılırken (upload) aynı dizinleri bu alanda
oluşturmak gerektiği asla unutulmamalıdır.
WEB sitenizi yaptığınızda, mutlaka ana sayfanızı index.html olarak adlandırınız.
Birçok WEB sunucu için varsayılan sayfa index.html’dir. Bazı sunucular da varsayılan
sayfanın default.html olarak adlandırılmasını ister.
Görsel Tasarım
Günümüzde içeriği tayin ederken sayfamızın amacı uzun uzun bilgi vermekse, “Nasıl
olsa kimse okumuyor!” diye bu bilgileri kırpmak, gerçekten o bilgiye ihtiyacı olan kişilere
haksızlık olur. Sayfamızın bir hareket noktası, bir geçiş noktası olduğunu tahmin ediyorsak,
kimseyi fazla oyalamaya, istemediklerini bildiğimiz bilgileri zorla vermeye de hakkımız
yoktur.
Yale Tıp Fakültesi’nin, ekrana bakan kişinin göz hareketlerini belirleyen cihazlarla
donattığı bilgisayarların başına oturttuğu 12 bin kişiyle yaptığı araştırma bir bilgisayar
ekranının görsel taranma çizgisinin, (1) soldan üst köşeden sağ üst köşeye, (2) sağ üst
köşeden sağ alt köşeye doğru genel tarama (3) yeniden sol üstten itibaren okuma ve (4) üst
orta noktadan aşağı doğru okumayı sürdürme tarzında olduğunu gösteriyor. Buna göre,
izleyici WEB sayfasında önce büyük şekil kitlesini ve renkleri görmekte, ön plandaki
unsurlarla arka plandaki unsurlar arasındaki kontrastın farkına varmaktadır. İzleyici ancak
daha sonra, varsa grafik unsurların verdiği bilgiyi almakta, üçüncü olarak da okumaya
başlamaktadır. Okuma tahmin edilebileceği gibi, en büyük kitleden benzetme yoluyla
başlamakta ve daha sonra kelimelere inmektedir.
Bu belirleme, bize, WEB sayfasının bütünü itibariyle mükemmel bir grafik dengesine
sahip olması gerektiğini gösteriyor. Salt metinden ibaret gri bir sayfa itici ve sıkıcı iken,
büyük ve geniş grafikler, büyük ve kara lekeler halindeki harfler özellikle içerik arayan daha
rafine izleyiciye “içi boş” izlenimini verecektir. Grafik sanatçı, bu noktada sayfanın beklenen
“müşterisi”nin varsayılan ilgi odağını, grafikle metni dengeleyerek bulmak zorundadır.
Bu dengede oran ve uygunluk, sadece sayfanın hedef kitlesi ya da başka bir deyişle
sayfanın içeriği dikkate alınarak bulunabilir.
Yazıyı soldan sağa doğru okumaya alışmış toplumlarda, görsel dikkatin ekranda da soldan sağa doğru gitmesi doğaldır. Bu nedenle WEB sayfalarında da ekranın üst yarısı,
görsel odak noktası olmalıdır. Bu alanın mümkün olduğu kadar yumuşak, pastel renklerle
doldurulması; sert, aşırı yoğun çarpıcı renklerden kaçınılması gerekir. Bu tür renkler ancak
çok fazla dikkat çekmek istediğimiz, bir ya da iki unsur için saklanmalıdır. Yazılar mutlaka
arkalarındaki zeminle çarpıcı bir kontrast oluşturmalıdır. Dramatik ve karmaşık grafikler,
mutlaka grafik sanatçıları tarafından yapılmalıdır.
Metinleri daha belirgin hale getirecek noktalar, kutular, yatay ve dikey çizgiler, çoğu
zaman görsel bütünlük sağlamak yerine sayfanın tümüne yama hissi verir.
Bütün görsel tasarımlarda olduğu gibi, WEB sayfası tasarımında da tutarlılık şarttır.
Grafik unsurlarla “stil” oluşturmaya kalkmak, grafikçilerin işidir. Bir WEB alanının
başından sonuna tutarlı bir şekilde izlenen grafik uygulama, sonunda izleyicide WEB
alanının sahibi kurum hakkında bir yorum uyandırır. Bu nedenle sırf süsleme amacıyla,
sayfaların orasına burasına çizgi ya da fotoğraf unsurları konulmamalıdır. Özellikle çizgi
grafiklerin üç boyutlu görünmesini sağlamak gerektiği inancı, günümüzde hemen hemen bütün WEB tasarımına egemen olmuş ve hemen hemen her grafik unsurun bir tarafına
gölgeler yerleştirilmiş bulunuyor. Gölge, bir görsel öge olarak kullanılacaksa, sayfanın
tümünün bir bütün olduğu unutulmamalıdır. Bir unsurun gölgesi sağa aşağı, diğerininki sola
yukarı düşemez. Böyle bir uygulama, sayfayı izleyende derinlik duygusundan çok baş
dönmesi ve mide bulantısı duygusu verir.
Ana sayfa izleyicinin bizim WEB alanımıza daldığı noktadır. Bu nedenle sayfada bir
davet unsuru olması şarttır. Bu sayfanın az ve öz unsur içermesi de giderek yaygın bir tarz
olmaya başladı. Bir gazete veya derginin WEB alanı, yayınladığı organın kapak sayfasına
benzeyebilir. Ama bir üretim firması, ana sayfasında hiç değilse belli başlı mal gruplarının
bağlantıları olmalıdır.
Çoğu internet’e modemle bağlanan izleyiciler için, küçük grafiklerin geniş alanlar
işgal etmesini sağlayan, başlıklardan ve beyaz alanlardan yararlanan, buna karşılık görsel
etkisi son derece yüksek sayfalar yapılması mümkündür bu yazının devamında HTML’nin temel etiketleri yazıcam Allah nasip ederse
devamında HTML’nin temel etiketlerini anlatmaya çalışacağım iyi akşamlar.
HTML (Hyper Text Markup Language) WEB sayfalarının hazırlanmasında kullanılan
dildir. Bir WEB sayfası resim gibi değildir. Sayfanın arkasında ilk bakışta anlamakta
zorlanacağımız komutlar bulunmaktadır. Bu komutlar sayfa içinde bulunan herşeyin nasıl
gösterileceğini kullanılan tarayıcıya anlatmak için kullanılır. Yani sayfada bulunan resim,
flash, yazı gibi materyallerin yan yana anlaşılır görünmesi için HTML kullanmak
zorundayız. Amatör veya profesyonel olarak WEB tasarım ile uğraşanlar HTML ile mutlaka
tanışmışlardır. HTML yazma işini bizim yerimize yapan programlar (Frontpage,
Dreamweaver, Namo vb.) vardır ve biraz da HTML bilgisi ile kolaylıkla kendi sitenizi
yapabilirsiniz.
1 IP ADRESİ
HTML, programlama dilleri (pascal, basic vb. ) gibi bir programlama mantığı
taşımadığından öğrenilmesi gayet kolay bir dildir. HTML için dilden ziyade kabaca metinleri
ya da verileri biçimlendirmek ve düzenlemek için kullandığımız komutlar dizisi bile
diyebiliriz. IP (Internet Protocol), bilgisayarların iletişim kurmasını sağlayan standart bir
protokoldür. Genel olarak her bilgisayarın kendine özel bir numarası vardır. İki bilgisayar
iletişim kurduğu zaman birbirlerini bulmak için IP adresini kullanır. IP adresi her biri
noktayla ayrılan ve 0 ile 255 arasındaki rakamlardan oluşmuş 4 adet numara setidir. Örneğin:
192.168.123.254. Bilgisayarın networkte bir “adı” olsa bile (daha kolay hatırlamanız için ),
diğer bilgisayarlarla iletişim kurduğunda IP adresini kullanır.
2 WEB TARAYICILARININ ÇALIŞMASI
Her bilgisayar üzerinde WEB sayfası adı verilen elektronik dosyaları saklar ve siz
kendi bilgisayarınızdan bu bilgilere erişebilirsiniz. WEB sizin zengin bir ortamda iletişim
kurmamızı sağlar. WEB üzerinde bilgilere metin, renkli çizim, resim, ses ve hatta video
ortamlarına erişebilirsiniz.
WEB istemci-sunucu (client-server) sistemi olarak bilinir. Sizin WEB tarayıcı
yazılımınız istemci, uzaktaki sizin erişmek istediğiniz bilgileri saklayan bilgisayar ise
sunucudur. Örneğin; Milli Eğitim Bakanlığının WEB sitesine bakıyorsanız sizin
bilgisayarınız Ankara’daki bir sunucudan WEB sayfalarına erişmek istediği mesajını
yollamıştır. Milli Eğitim Bakanlığının WEB sunucusu istediğiniz bilgileri internet üzerinden
sizin bilgisayarınıza yollamaktadır. Sizin WEB tarayıcınız gelen bilgileri yorumlar ve sizin
ekranınızda anlaşılır bir şekilde gösterir.
>Teknik olarak tarayıcıların neler yaptığını iki madde de toplayabiliriz.
>Tarayıcınız sizin bağlandığınız WEB sunucudan yaptığınız dosya isteğini ağ
(network) üzerinden size yani kullandığınız bilgisayara ulaştırır.
> Tarayıcının ikinci görevi ise yaptığınız isteği, yani WEB sunucudan gelen
dosyayı size, yani monitörünüze nasıl yansıtacağını, formatlamasını bilmesidir.
İlgili WEB sayfasının adresi yazıldıktan sonra, tarayıcı ilgili WEB sunucuyu
bulur ve sayfayı ister. Sunucu ilgili sayfayı “tag” denilen komutlar topluluğu
olarak istemci makineye gönderir. İstemci makinedeki tarayıcı bu sayfayı alır ve
gelen komutları yorumlar ve anlaşılır bir şekilde gösterir.
3 Crawlerlar
Bu tip arama motorları siteleri otomatik olarak ziyaret eder ve hemen hemen tüm
sayfaları hafızalarına alır. Bunun için de bir çeşit robot kullanır. Bu robotlar siteleri bir
sayfayı ziyaret ettikten sonra o sayfada bulunan tüm linkleri de ziyaret eder. Mesela ana
sayfayı ziyaret ederlerse ve buradan bütün sayfalara link verilmişse oraları da dolaşacak
demektir. Ayrıca site dışında bir siteye link verilmiş ise orayı da ziyaret edecektir ve eğer bu
site listelerinde yoksa onu da ekleyeceklerdir. Çünkü birçok crawler manuel(elle) site ekleme
özelliği bulundurmaz ve kendi robotlarının siteleri eklemesini tercih eder.
Crawlerların Bölümleri
> Spider: Crawler olarak da adlandırılır. Spider siteyi ziyaret eder, okur ve daha
sonra linkleri takip ederek diğer sayfalara ulaşır. Spider siteyi bir ay ya da iki
ay arayla düzenli olarak tekrar ziyaret eder.
> Index: Spider’ın bulduğu her şey arama motorunun index’ine gider. Index’te
spiderın bulduğu tüm sayfaların bir kopyası depolanır ve spider sayfaları tekrar
ziyaret edip güncel hallerini getirdiğinde index’de yenilenir.
>Yazılım: Son parça olan arama motoru yazılımı ise index’de depolanan
milyonlarca sayfa arasından uygun sonuçları bulur ve en uygun olanlara göre
sıralandırma yaparak sonuçları getirir.
Bütün crawlerlarda bu parçalar vardır ama bu parçaların her birinin işlevi her arama
motorunda değişiktir. Bu yüzdendir ki aynı arama farklı arama motorlarında değişik sonuçlar
ortaya çıkarır.
Crawlerların Özellikleri
> Derin araştırma: Arama motorlarının indexlerine kaydetme başvurusu
yapmamasına rağmen siteleri bulması anlamına gelir. Hemen hemen tüm
crawlerlarda bu özellik vardır ama bazıları bu konuda daha iyidir.
> Stop kelimeleri: How, and, what gibi genel kullanımı olan kelimeler birçok
crawler tarafından yer kazanılması ve aramanın hızlandırılması için
indekslenmez ya da arama içinde geçmesine izin verilmez.
> Description: **** tag’lar arasında bulunan açıklama kısmının kullanılması
anlamına gelir.
> Keywords: **** tag’lar arasında bulunan keywords tagınin desteklenip
desteklenmediğidir.
> Alt Text: Grafikler altına yazılan ve mouse ile üstüne gelindiğinde ortaya çıkan
yazılardır.
Arama Motorları ile Arama Yapma
İnternet üzerinde ücretsiz olarak bulunan, çeşitli alanlarda araştırma yapmanıza olanak
sağlayan servisler yardımıyla arama yapılır. Bu arama servislerinde istenilen herhangi bir
konuyu araştırıp bu konuya ulaşabileceğiniz adreslerin listesine ulaşabilirsiniz.
Arama servisleri, anahtar kelimeler ve basit mantık kurallarıyla işler. Tek bir kelime
yazarak arama yapabileceğiniz gibi, bir cümle de yazabilirsiniz. Her şeyden önce, çok genel,
hemen akla geliveren sözcükleri anahtar sözcük olarak kullanmaktan kaçınınız.
Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilgili haberleri ararken, "politika" gibi bir anahtar sözcük
kullanmak, karşınıza istemediğiniz kadar çok sonuç çıkarır. Anahtar sözcükleriniz,
aradığınız konuyla bire bir örtüşen, hatta sadece o konuyla ilgili anahtar sözcüklerArama motoruna girdikten sonra, sitede arama yapmanız için size gösterilen kutuya
arama yapmak istediğiniz kelimeleri giriniz ve yanında bulunana "Ara", "Ara-Bul", "Arama"
düğmesine tıklayınız.
Arama yapmak için düğmeye tıkladıktan sonra gelen sayfada sizin girdiğiniz arama
kelimelerine göre arama motoru sonuçları en alakalıdan en alakasıza doğru sıralayarak
gösterecektir.
Mantıksal bağlaç terimleri WEB üzerinde istediğiniz bilgilere ulaşmanızı sağlayacak
güçlü filtrelerdir. Mevcut arama servislerinin birçoğu mantıksal bağlaçları destekler.
Örneğin, “İzmir AND Otel” yazarsanız, hem İzmir hem de otel kelimelerinin geçtiği
alanlar listelenecektir. Bazı arama servislerine “izmir + otel” yazarak aynı aramayı
yaptırabilirsiniz.
Eğer şimdi vereceğimiz örnekte olduğu gibi arama yaptırırsanız ayrı ayrı iki kelimeyi
dikkate alır. Örneğin, “Microsoft OR Netscape” derseniz, hem Microsoft hem de Netscape’i
içeren alanlar listelenecektir.
Mantıksal bağlaçların yanında detaylı arama seçeneklerini de kullanabiliriz. Dosya
biçimi, tarih, arama yapılacak yer (sayfa başlığı, sayfanın herhangi bir yeri, sayfaya yapılan
bağlantılar…) gibi seçenekler ile detaylı arama da yapılabilir.
Kelime parçalarını aramak için soru (?) ve yıldız (*) işaretleri kullanılır. Soru işareti
(?) tek bir harfin yerini tutarken (?ence-bence, sence), yıldız işareti (*) birden fazla harfin
yerini tutar (tele*-telefon, televizyon).
Sayfa Hazırlarken Dikkat Edilecek Noktalar
Sayfa adında ya da sayfada yer alan herhangi bir resim ya da animasyonlar
kaydedilirken asla Türkçe ve özel karakterler (ğ,ü,ş,İ ,?,\\ vs.) kullanılmaz.
Sabit diskinizde öncelikle WEB sayfanıza ait dokümanları kaydedeceğiniz bir dizin ve
bu dizin içerisinde resimleri ya da animasyonlarınızı kaydedeceğiniz bir alt dizin
oluşturunuz. Sunucu bilgisayarına bu bilgiler atılırken (upload) aynı dizinleri bu alanda
oluşturmak gerektiği asla unutulmamalıdır.
WEB sitenizi yaptığınızda, mutlaka ana sayfanızı index.html olarak adlandırınız.
Birçok WEB sunucu için varsayılan sayfa index.html’dir. Bazı sunucular da varsayılan
sayfanın default.html olarak adlandırılmasını ister.
Görsel Tasarım
Günümüzde içeriği tayin ederken sayfamızın amacı uzun uzun bilgi vermekse, “Nasıl
olsa kimse okumuyor!” diye bu bilgileri kırpmak, gerçekten o bilgiye ihtiyacı olan kişilere
haksızlık olur. Sayfamızın bir hareket noktası, bir geçiş noktası olduğunu tahmin ediyorsak,
kimseyi fazla oyalamaya, istemediklerini bildiğimiz bilgileri zorla vermeye de hakkımız
yoktur.
Yale Tıp Fakültesi’nin, ekrana bakan kişinin göz hareketlerini belirleyen cihazlarla
donattığı bilgisayarların başına oturttuğu 12 bin kişiyle yaptığı araştırma bir bilgisayar
ekranının görsel taranma çizgisinin, (1) soldan üst köşeden sağ üst köşeye, (2) sağ üst
köşeden sağ alt köşeye doğru genel tarama (3) yeniden sol üstten itibaren okuma ve (4) üst
orta noktadan aşağı doğru okumayı sürdürme tarzında olduğunu gösteriyor. Buna göre,
izleyici WEB sayfasında önce büyük şekil kitlesini ve renkleri görmekte, ön plandaki
unsurlarla arka plandaki unsurlar arasındaki kontrastın farkına varmaktadır. İzleyici ancak
daha sonra, varsa grafik unsurların verdiği bilgiyi almakta, üçüncü olarak da okumaya
başlamaktadır. Okuma tahmin edilebileceği gibi, en büyük kitleden benzetme yoluyla
başlamakta ve daha sonra kelimelere inmektedir.
Bu belirleme, bize, WEB sayfasının bütünü itibariyle mükemmel bir grafik dengesine
sahip olması gerektiğini gösteriyor. Salt metinden ibaret gri bir sayfa itici ve sıkıcı iken,
büyük ve geniş grafikler, büyük ve kara lekeler halindeki harfler özellikle içerik arayan daha
rafine izleyiciye “içi boş” izlenimini verecektir. Grafik sanatçı, bu noktada sayfanın beklenen
“müşterisi”nin varsayılan ilgi odağını, grafikle metni dengeleyerek bulmak zorundadır.
Bu dengede oran ve uygunluk, sadece sayfanın hedef kitlesi ya da başka bir deyişle
sayfanın içeriği dikkate alınarak bulunabilir.
Yazıyı soldan sağa doğru okumaya alışmış toplumlarda, görsel dikkatin ekranda da soldan sağa doğru gitmesi doğaldır. Bu nedenle WEB sayfalarında da ekranın üst yarısı,
görsel odak noktası olmalıdır. Bu alanın mümkün olduğu kadar yumuşak, pastel renklerle
doldurulması; sert, aşırı yoğun çarpıcı renklerden kaçınılması gerekir. Bu tür renkler ancak
çok fazla dikkat çekmek istediğimiz, bir ya da iki unsur için saklanmalıdır. Yazılar mutlaka
arkalarındaki zeminle çarpıcı bir kontrast oluşturmalıdır. Dramatik ve karmaşık grafikler,
mutlaka grafik sanatçıları tarafından yapılmalıdır.
Metinleri daha belirgin hale getirecek noktalar, kutular, yatay ve dikey çizgiler, çoğu
zaman görsel bütünlük sağlamak yerine sayfanın tümüne yama hissi verir.
Bütün görsel tasarımlarda olduğu gibi, WEB sayfası tasarımında da tutarlılık şarttır.
Grafik unsurlarla “stil” oluşturmaya kalkmak, grafikçilerin işidir. Bir WEB alanının
başından sonuna tutarlı bir şekilde izlenen grafik uygulama, sonunda izleyicide WEB
alanının sahibi kurum hakkında bir yorum uyandırır. Bu nedenle sırf süsleme amacıyla,
sayfaların orasına burasına çizgi ya da fotoğraf unsurları konulmamalıdır. Özellikle çizgi
grafiklerin üç boyutlu görünmesini sağlamak gerektiği inancı, günümüzde hemen hemen bütün WEB tasarımına egemen olmuş ve hemen hemen her grafik unsurun bir tarafına
gölgeler yerleştirilmiş bulunuyor. Gölge, bir görsel öge olarak kullanılacaksa, sayfanın
tümünün bir bütün olduğu unutulmamalıdır. Bir unsurun gölgesi sağa aşağı, diğerininki sola
yukarı düşemez. Böyle bir uygulama, sayfayı izleyende derinlik duygusundan çok baş
dönmesi ve mide bulantısı duygusu verir.
Ana sayfa izleyicinin bizim WEB alanımıza daldığı noktadır. Bu nedenle sayfada bir
davet unsuru olması şarttır. Bu sayfanın az ve öz unsur içermesi de giderek yaygın bir tarz
olmaya başladı. Bir gazete veya derginin WEB alanı, yayınladığı organın kapak sayfasına
benzeyebilir. Ama bir üretim firması, ana sayfasında hiç değilse belli başlı mal gruplarının
bağlantıları olmalıdır.
Çoğu internet’e modemle bağlanan izleyiciler için, küçük grafiklerin geniş alanlar
işgal etmesini sağlayan, başlıklardan ve beyaz alanlardan yararlanan, buna karşılık görsel
etkisi son derece yüksek sayfalar yapılması mümkündür bu yazının devamında HTML’nin temel etiketleri yazıcam Allah nasip ederse
