Bilgisayarında Intel'den vazgeçmeyenler için güncel ve yakın gelecekteki seçenekler
________________________________________
Geçtiğimiz ay sayfalarımızda AMD işlemcili sistem kurmak isteyen arkadaşlar için bir satın alma rehberi sunmuştuk. Bu ay, aynı rehberi Intel işlemcili sistemlerden vazgeçmeyen arkadaşlar için hazırlamayı düşündük. İşte karşınızda işlemci seçenekleri, anakart ve yonga seti yorumları, ufukta gözüken yeni ürünlere bakışlarla Intel Satın Alma Rehberi.
Intel işlemcili sistemler, günümüzde biraz sağlamcıların sistemi olarak yorumlanıyor. AMD işlemcili sistemlerin fiyat/performans oranı olarak avantajı daha büyük olsa da, özellikle VIA yonga setli anakartların kimi zaman kullanıcıların başını ağrıtabildiği bilinen bir gerçek. Intel yonga setli anakartlarda bu tür sorunlar yok denecek kadar az ve genelde kullanıcının karşısına ciddi sorunlar çıkarmıyor. Dolayısıyla, yeni sürücü güncellemeleri ile falan boğuşmayı göze almayan, işletim sistemini kurup, çalışmaya başlamak isteyen kullanıcı için Intel yonga setli anakartlar daha cazip gözüküyor. Eh, Intel yonga setleri de sadece Intel işlemciler için üretildiklerinden, bu durumda tercihimiz de Intel üretimi işlemcilerden biri oluyor.
"Intel Inside" sloganından vazgeçmedik ve sistemimizin beyninin Intel üretimi bir işlemci olmasına karar verdik diyelim. Peki karşımızdaki işlemci seçenekleri neler? Şimdi bunları bir gözden geçirelim:
Celeron – Ailenin Ufak Kardeşi
Celeron serisi işlemciler, ilk çıktıklarından beri gayet uygun fiyatları ve yeterli performansları ile kullanıcıların gözdesi oldular. Her ne kadar yıllar önce ilk olarak piyasaya sürülen, 2. Düzey tampon bellek içermeyen iki Celeron modeli, 266 ve 300MHz modeller, düşük performansları ile tam bir fiyasko yaratsa da, Intel kısa sürede durumu toparladı. Celeron çekirdeğine eklenen 128KB ikinci düzey tampon bellek (Level 2 Cache) performansın belini doğrulttu ve Celeron’un büyük ağabeyleri Pentium II ve Pentium III’ler ile yarışır haline gelmesini sağladı.
Celeron işlemciler uzun bir süre boyunca 66MHz veriyolu ile çalıştılar. AMD’nın 100MHz (efektif olarak 200MHz) veriyolunu kullanan Duron sınıfı işlemcileri Celeron’un lider olduğu ekonomik işlemci pazarına girince, Celeron’ların 66MHz’lik veriyolu biraz yavaş gözükmeye başlamıştı. Intel geçtiğimiz aylarda hayli gecikmeli olarak da olsa, 100MHz veriyolu kullanan Celeronları piyasaya sürdü.
Piyasaya göz gezdirirsek, 66MHz veriyolu kullanan Celeron'ların son örnekleri olarak 700MHz modeller ortalıkta dolaşıyorlar ama 50$ civarı fiyatları pek cazip değil. Tavsiyemiz, bu zamandan sonra 66MHz Celeronlardan almamanızdır. Sadece 10$ fazla vererek, 100MHz veriyolu kullanan Celeron 800'ü alabilirsiniz. 100MHz kullanmaya başlayan ilk Celeron olan 800MHz’lik model, giriş seviyesi için gayet uygun bir fiyat-performans oranı sağlıyor. Bir 10$ daha feda edebilirseniz, 900MHz modeli de düşünebilirsiniz.
Celeron ailesine katılan son işlemciler bu ekonomik işlemcilere 1GHz sınırını da aşırabildi. Özellikle ailenin 1GHz hızındaki üyesi, 100$’ın az altındaki fiyatı ile ilgi çekebilecek bir işlemci.
Celeron ailesinin en zor anlaşılan üyesi, en son çıkan, 256KB ikinci düzey tampon bellek içeren, Tualatin çekirdekli modeli. Bu model şu anda 1.2GHz hızında çalışıyor. Sahip olduğu 256KB tampon bellek ile, Pentium III işlemciler ile arasında ciddi bir performans farkı yok. Ama Tualatin çekirdekli bu işlemciler, eski anakartların çoğunda çalışmıyor, yeni anakartlara gereksinim duyuyor. Bu nedenle de 1.2GHz’lik Tualatin şu anda kuşku ile bakılan ve ben yaygınlaşamayan bir işlemci durumunda.
Celeron işlemcilerin bir özelliği de, overclock tutkunlarının tercih ettikleri işlemciler olmaları. Celeron ailesi bugün 100MHz veriyolu ile çalışıyor. Overclock meraklısı arkadaşlar, ellerindeki işlemci izin veriyorsa, veriyolu hızını 133MHz çalışmaya zorlayabiliyorlar. Eğer başarılırsa, bu olay sadece işlemci performansına değil, artan veriyolu hızı nedeni ile sistemin genel performansına hayli büyük bir doping sağlıyor. Ama siz yine de overclock önerilerine körü körüne kapılmayın. Satın alacağınız her Celeron, 133MHz veriyolu ile sorunsuz çalışacak diye bir şey yok. Eğer şanssız bir işlemciye denk gelirseniz, 100MHz olan veriyolu hızını 110MHz’e bile çıkartamayabilirsiniz. Overclock işinde şans büyük rol oynar, o yüzden “şu kadar overclock oluyormuş bu işlemci” diye kendinizi hazırlayarak işlemci satın almayın.
Celeron yada Pentium III?
“Ucuz etin yahnisi tatsız olur” diye bir atasözümüz var. Bu sözü kulağına küpe eden çoğu kullanıcı için, ucuz Celeron’un performansı kuşkuludur. Bu yüzden kuşkulu kullanıcılar Celeron’u es geçip Pentium III’e yönelirler. Peki Pentium III hala cazip mi?
Açıkçası, Pentium III işlemcileri artık tavsiye etmemiz zor. Bu yazının yazıldığı Aralık ayı itibarıyla, Celeron 800 için 60$ denilirken, Pentium III 800 için 125$ fiyat verildiğini görüyorum. Arada çok büyük fark var, ama geçtiğimiz aylarda yaptığımız bir çok test gösteriyor ki, Celeron ile Pentium III arasında o kadar da büyük performans farkı yok. Elbette Pentium III’ün 256KB tampon belleği performansı kimi uygulamalarda olumlu etkiliyor, ama bazı uygulamalarda ve özellikle bir çok oyunda ise iki işlemci arasında hiç bir performans farkı göremiyoruz. Fark olduğu durumda bile, aradaki fark, büyük fiyat farkını karşılayacak kadar ciddi değil.
Bu durumda, Celeron 800-Pentium III 800 örneğine dönersek, biz olsak Celeron'u alır, aradaki 65$'ı da cebimize atardık. Hatta Pentium III 800 yerine Celeron 1GHz alabilirdik, yine cebimizde para kalırdı. Arada kalan parayı ise sisteminizi güçlendirecek diğer bir parçaya, örneğin RAM belleğe aktarabilirsiniz. Unutmayın ki çok yüksek saat hızında ama 128MB bellekle çalışan bir sistem, güncel uygulamalarda daha düşük hızda ama 256MB bellekle çalışan bir sistemden geri kalabilir.
Neyse, biz Pentium III’e dönelim. Intel Pentium III'ü kaldırıyor, hem de çok hızlı şekilde. Bunu yaparken de kendine özgü ince hamlelerini kullanıyor. Yine bu yazının yazıldığı Aralık ayı itibaıyle, Pentiım III 1GHz'in satış fiyatı 178$ gözüküyor listelerde. Oysa 1.5GHz Pentium 4'ün satış fiyatı 150$! Yani hem daha yeni nesil, hem de 500MHz daha hızlı işlemciyi, 28$ ucuza alabiliyorsunuz. Açıkçası bu durumda tutup da Pentium III işlemcili bir sistem toplamanın anlamı yok. SDRAM'lı bir Pentium III sistemden daha ucuza, yine SDRAM'lı ama çok daha hızlı bir Pentium 4 sistem kurabilirsiniz.
Tabii bu sözlerimiz, Pentium 4’ü bulunca Pentium III işlemciye bir anda sırt çevirdiğimiz anlamına gelmiyor. Pentium III ailesi çok sağlam performansı olan ve sorunsuz bir işlemci ailesi. Bugün 1GHz hızında bir Pentium III’ün sağlayacağı performanstan memnun olmayacak kullanıcı çok azdır. Pentium III’lerin Celeron kadar olmasa da, dikkate değer bir overclock potansiyelleri de var, üstelik Pentium 4 kadar çok ısınmıyorlar. Ama yeni bir sistem kuruyorsanız, maliyetinizi hesapladığınızda, Pentium III almak çok pahalıya geliyor işte. Elinizde Pentium III işlemcili bir sistem varsa, Pentium 4’e yükseltmek için çarşıya koşmanıza gerek yok, ama yeni bir sistem alıyorsanız, yüksek performans için biraz da para harcamayı göze alıyorsanız, bizce Pentium 4’ü düşünün.
Peki ya Pentium 4?
Pentium 4, artık Intel’in en değer verdiği ürünü. İlk başlarda Pentium 4’ü hiç birimiz ciddiye almadık, çünkü işlemci pahalıydı, ama bu işlemci için üretilen anakartlar ve bu anakartlara takmamız gereken RDRAM modülleri daha da pahalıydı. 1.5GHz hızında bir sistem için anakart+işlemci+ram toplam maliyeti 1000$’ın üstüne çıkınca da “aman kalsın” deyip Pentium III’e yöneldik. Ama günümüzde durum böyle değil.
Öncelikle, Pentium 4’lerin fiyatları inanılmaz düşmüş durumda. Az önce verdiğimiz örnekteki gibi, 1.5GHz gibi giriş seviyesi Pentium 4’leri fiyatları, daha düşük hızdaki Pentium III’lerden çok daha düşük. SDRAM kullanan, i845 yonga setli anakartların da fiyatları Pentium III için anakartlardan çok yüksek değil. Üstelik DDR RAM kullanan Pentium 4 anakartları da siz bu satırları okurken piyasaya girmiş olacaklar. Pentium 4 için anakartlar ve bellek çeşitleri konusunda biraz sonra tekrar döneceğimizden, şimdilik işlemci seçenekleri üzerinde durmak istiyoruz.
Socket423 - Socket478 Meselesi
Takip edenler bilirler, Pentium 4 işlemciler ilk çıktıklarında Socket423 denilen hayli büyük işlemci soketlerine oturuyorlardı. Bu anakartlar i850 yonga setini kullanmaktaydılar. Socket423 formatındaki Pentium 4’ler sayesinde bu yeni işlemci platfomu ile tanıştık ama bu işlemcilerin yüksek fiyatları, yaygınlaşmalarına engel oldu. Bir değişim gerekiyordu ve bu değişim de bir süre sonra geldi. Intel, Pentium 4 işlemcileri ufalttı, Socket478 ismindeki ufacık bir işlemci yuvasına oturur hale getirdi. Socket478 ile işlemci soketindeki pin sayısı artsa da, soket boyut olarak ufaldı. Sokete ve işlemciye eklenen bu ek pinlerin, işlemcinin yüksek hızlarda çalışmasını kolaylaştıracak ek güç hatları olduğu biliniyor.
Yukarıda Socket423 ve yeni Socket478 formundaki
Pentium 4 işlemcileri yanyana görüyorsunuz.
Socket478 formatlı işlemcileri çıktılar ve çok kısa sürede standart Pentium 4 işlemciler haline geldiler ama ortalıkta hala Socket423 forundaki Pentium 4'lerden bolca var. Biz size Socket423 formunda işlemcileri düşünmeyin deriz, işlemcinin bir sorunu yok, ama Socket423 anakart alırsanız, ömrü bitmiş bir teknolojiye para vermiş olacaksınız. Bu soru bize çok sık sorulduğu için tekrarlamak isteriz, Socket423 formatındaki Pentium 4’ler ile Socket478 formatındaki Pentium 4’ler arasında bir performans farkı yok. Ama bugün Socket423 taşıyan bir anakart aldığınızda, ileride bu anakarta uygun bir işlemci bulup da terfi yapma şansınız olmayacak. Intel bir zamanlar Socket423 Pentium 4’lerin hızlarının 2GHz’e kadar çıkacağını söylese de, bugünlerde baktığımızda firmanın Socket423 üzerine herhangi bir çalışmasını göremiyoruz. Sanıyoruz ki 2GHz hızında Socket423 Pentium 4 sadece bir hayal olarak kalacak.
Bu durumda, yeni alacağımız Pentium 4 işlemcinin Socket478 formunda olacağına karar verdik demektir. Peki hangi Pentium 4’ü alsak? Pentium 4 alacakların önünde 2GHz'e kadar seçenekler var. 2GHz işlemciyi tavsiye etmiyoruz, çünkü fiyatı mantıklı bir düzeyde değil. Ama 1.5GHz ve 1.6GHz modeller cazip, düşünebilirsiniz.
Anakartlar ve Bellek Seçenekleri
Satın aldığımız Intel işlemciyi hangi anakarta takacağız? Açıkçası, Celeron ve Pentium III için önünüzdeki anakart seçeneklerinin detaylarına pek inmek istemiyoruz. Bu alanda yeni bir ürün yok, var olan ürünler üzerine de neredeyse 2 yıldır yazılmadık şey kalmadı. Asus, Abit, MSI gibi önde gelen üreticilerin Socket370 kullanan en son anakartları, i815EP yonga seti kullanan ürünler ve hepsi SDRAM destekli. Artık bir efsane haline gelmiş Intel 440BX yonga setinin yerini doldurmayı amaçlayan i815EP’nin bu amacına da ulaştığını düşünüyoruz. i815EP’li anakartlar çok çeşitli olarak piyasada bulunabiliyor, fiyatları uygun, sorunları da artık çözülmüş durumda. Dikkat etmeniz gereken tek bir nokta var, o da piyasadaki her anakartın, yeni 1.2GHz’lik ve 256KB tampon bellekli Tualatin çekirdekli Celeron’ları desteklemediği. Yeni bir anakart alacaksanız ve ileride bu anakarta Tualatin Celeron’lardan takacaksanız, mutlaka şimdiden bu desteğe sahip bir anakart alın, sonra bir daha anakart masrafı olmasın.
Asıl üzerine yazılacak konu, Pentium 4 anakartları ve yonga setleri. Bu alanda bir çok değişik ürün, çözüm ve tabii ki beraberlerinde gelen belirsizlikler var.
Pentium 4 işlemciler ile kullanacağımız ilk yonga seti, Intel’in i850’siydi. RDRAM kullanan bu yonga seti bugün hala en yüksek performansı sağlayan yonga seti olarak biliniyor. Bu performansın sırrı ise, i850’nin iki RDRAM kanalına sahip olması. İşte bu nedenle i850 kullanan anakartlara RDRAM modüllerini çifter çifter takmamız gerekiyor, tabii bu da performansı olduğu kadar maliyeti de etkileyen bir faktör.
i850, sorunsuz yapısı ve mükemmel performansı ile, performans uğruna para harcamaktan kaçınmayan bilgisayar meraklılarının ve profesyonellerin tercihi olmuş durumda ve bir süre daha böyle gidecek. İlk başta Socket423 ile tasarlanmış olan i850’li anakartlar, bugün Socket478’e terfi ettiler. Örneğin Abit, TH7’sini, Socket478’e geçirerek TH7II ismi ile tekrar piyasaya sürdü. Diğer firmalar da eski anakartlarını elden geçirip, Socket478 ile güncelleştirdiler.
i850 iyi hoş da, çoğumuza biraz tatsız gelen bir yanı var. Az önce de bahsettiğimiz gibi, i850 RDRAM kullanıyor. Her ne kadar fiyatı çok düşse de, RDRAM hala normal SDRAM’a göre çok pahalı. I850 yonga setli bir anakartı 512MB kadar RDRAM ile donatmak bütçenizi ciddi şekilde zora sokabilir. Dolayısıyla bir alternatif aramak gerek.
Merak etmeyin Intel gerekli alternatifleri sağlıyor. Bu alternatiflerin ilki, geçtiğimiz aylarda piyasaya sunuldu ve aylardır gayet yüksek bir satış performansının keyifini çıkarıyor. i845 kodlu bu yonga seti, Intel Pentium 4 ile bildik ve ucuz SDRAM’ı kullanabilmemizi sağladı. Her ne kadar SDRAM’ın sağladığı yaklaşık 1GB/sn’lik bellek genişliği, i850’nin çift RDRAM kanalı ile sunduğu 3.2GB/sn bant genişliğinin yanında çok düşük kalsa da, i845+Pentium 4 ikilisinin yine de i815+Pentium III ikilisinden daha performanslı, daha güncel ve daha uzun vadeli bir yatırım olduğu ortada.
i845 yonga setli anakartlar her üretici tarafından piyasaya sürülüyor. Üzerinde RAID kontrolcüsü olan modellerden, hiç bir ekstrası olmayan ucuz modellere kadar her bütçeye ve ihtiyaca göre anakart piyasada mevcut. Hazır sistemlerde de hemen hemen her zaman i845 yonga setli anakartlar kullanılıyor.
Burada tek sorun, SDRAM’ın Pentium 4’ü veri ile beslemekte yetersiz kalışı. Aslına bakarsanız Pentium 4, en baştan beri RDRAM ile kullanılmak üzere tasarlanmış bir işlemci. Bu yüzden de yetersiz bellek bant genişliği performansı hemen etkiliyor. Peki ne yapacağız? Çözüm DDR RAM’da yatmakta.
Intel, Aralık ayının ortasında yeni yonga setinin üzerindeki örtüyü kaldırdı. i845D kodlu bu yonga seti, SDRAM kullanan i845’in DDR RAM kullanan bir türevi. Intel’in DDR RAM’a adım atmakta geç kalmış olduğu açıkça görülüyor. Ama firma, bu gecikmenin bilinçli olarak gerçekleştiğini, DDR RAM’ı benimsemeden önce, DDR RAM’ın olgunlaşmasını beklediklerini, kendilerinden önce piyasaya sürülen DDR RAM çözümlerinin mutlaka sorun yarattığını iddia etmekte. Bir bakıma haklı oldukları da düşünülebilir.
Görünüşe göre, i845D çok kısa sürece yayılacak. Bunu başarması da kolay, çünkü sunduğu fiyat-performans oranı çok çekici. Üstelik, i850 ve i845’in gayet sorunsuz yapısını da içinde barındırıyor. Öyle ki, üreticiler şimdiden i845D’yi “Yeni BX chipset” diye isimlendirmeye başlamışlar.
Web üzerinde yayınlanan ilk testlere bakılırsa, i845D ve DDR RAM ile güçlendirilmiş bir Pentium 4 sistemi, i850 ve RDRAM kullanan sistemlerin öyle çok fazla arkasında kalmıyor. Çoğu performans testinde i845 geride kalırken, i845D ve i850’den elde edilen sonuçlar kafaya kafaya. Demek ki DDR RAM, Pentium 4’ün veri açlığını RDRAM kadar olmasa da doyurmaya yetiyor. Bu durumda biz tercihimizi i845D + DDR RAM ikilisinden yana kullanmayı uygun görüyoruz.
Alternatif Yonga Setleri
Intel’in Pentium 4 için DDR RAM kullanan bir yonga setini piyasaya sunmakta geç kaldığımı düşündüğümüzden bahsetmiştik. Tabii ki rakip yonga seti üreticileri, pazardaki bu boşluğu doldurmak için gecikmediler. Geçtiğimiz aylarda Pentium 4 için 2 yeni yonga seti daha üretildi ve ikisi de birbirinden iddialı.
Bu yonga setlerinden ilki, VIA’nın P4X266 ve P4X266A yonga setleri. Yonga setlerindeki gelişmeleri takip edenler, bu ürünleri teknik özelliklerinden çok, Intel-VIA yasal mücadelelerinden dolayı hatırlayacaklardır. VIA’nın normalde Intel’den alması gereken lisansı almadan Pentium 4 için bir yonga seti tasarlaması, hem de bunu Intel’in ilk başlarda desteklemeyi pek düşünmediği DDR RAM için yapması tabii ki Intel’in hoşuna gitmedi. Aslına bakarsanız VIA’nın bu lisansı Intel’den alması gerekiyor, oyunun kuralı bu. Fakat son zamanlarda iyice güçlenen VIA, bu lisansı alması halinde üreteceği yonga başına Intel’e ödeyeceği lisans ücretinden kaçabilmek için (ki bu ücret yonga seti başına 3-5$’a varabiliyor) ve böylece ürününün fiyatını düşük tutabilmek için lisanssız üretim yapmayı tercih etti. VIA her ne kadar kendisini kullanıcılara DDR RAM sunmak istemeyen Intel’e karşı duran özgürlük savaşçısı gibi gösterse, Intel karşıtı olma modasına kapılan web sitelerinde de bu yönde yorumlar yapılsa da, aslında VIA’nın manevrası ticari kaygıların bir sonucu.
VIA-Intel çekişmesi halen bir sonuca varmadığı için, büyük üreticiler henüz P4X266 kullanan anakartlarını piyasaya sürebilmiş değiller. Yasal mücadeleden Intel’in galip çıkması ve P4X266’nın satışının durması halinde çok büyük zarara uğrayacak üreticiler, bu yonga setini şimdilik uzaktan izliyor. Riski göze alabilen kimi ufak üreticiler ise piyasaya P4X266 yonga setli ürünlerini sürdüler bile.
VIA’nın yonga setlerine kısa süre içinde bir ince ayar çekmesi ve yeni bir revizyon yayınlaması meşhurdur. AMD için üretilen KT266 yonga seti, kısa sürede KT266A’ya terfi ettirilmişti. Aynı şekilde, P4X266’da daha ismi var kendi yokken bir revizyona uğradı ve P4X266A ismini aldı. P4X266A, aynı KT266A gibi, bir önceki sürüme göre çok daha hızlı bir bellek kontrolcüsü içeriyor.
Üreticilerin P4X266’ya yasal belirsizlikler nedeni ile çekinerek baktıklarını söyledik. Oysa bütün üreticilerin severek benimsedikleri başka bir yonga seti daha var. Son zamanlarda yonga setleri ses getirmeye başlayan SIS’in SIS645 yonga seti bu. SIS, tasarıma geçmeden önce gerekli lisanslama işlemlerini yaptığı için ürününün üzerinde kara bulutlar dolaşmıyor. Bu nedenle anakart üreticileri için de risk yok.
SIS645’in en göze çarpan özelliği, sadece 266MHz değil, 333MHz hızında DDR RAM’a da destek vermesi. Yani eğer elinizde 333MHz destekli DDR RAM modülleri varsa, anakartınızın bellek veriyolu 166MHzx2=333MHz hızında çalışabiliyor, tabii bu da artan bellek performansı demek. 333MHz destekli DDR RAM modülleri henüz yaygınlaşmış değil ve standartın oturması için biraz vakit gerekiyor. Bu yüzden, SIS645’i şimdilik 266MHz’lik modüller ile de kullanabilirsiniz.
SIS645’in bir diğer cazip yönü ise, anakartın üstündeki Kuzey Köprüsü yongası ile Güney Köprüsü yongası arasındaki 266MHz hızında çalışan özel bağlantı. MuTIOL ismi verilen bu bağlantı, saniyede 533MB veri aktarabiliyor.
Çok çeşitli kaynaklarda yayınlanan test ve yorumlara bakarsak, VIA ve SIS yonga setlerinin herhangi bir uyumsuzlukları olmadığını, sundukları performansın da aşağı yukarı aynı olduğunu görüyoruz. Kimi test siteleri, ellerine ulaşan VIA P4X266 anakartlarının arızalı olduklarından bahsetmiş ve bu durumu, kartların çok ufak üreticiler tarafından acele ile üretilmiş olmalarına bağlamışlar. Büyük üreticiler P4X266’yı benimserse bu sorunlar ortadan kalkacaktır. SIS645’den ise herkes, özellikle de görüştüğümüz anakart üreticileri çok umutlular. Bakalım SIS645 ile SIS, VIA’nın pazar payından ne kadarını kendine çekebilecek?
Ufukta Gözüken Ürünler
Intel, çok uzun vadeli planlarını açıklamayı pek sevmez. Genelde ürün kapalı kapılar ardında hazırlanır, olgunlaştırılır, piyasaya sürülme tarihi belli olur ve ancak öyle basına bilgiler verilir. Tabii buna rağmen, arada sırada sızmalar olmaz da değil. Biz de elimize ulaşan bu bilgilerden sağlam bulduklarımızdan kısaca bahsedelim.
Öncelikle, Intel’in Pentium 4 ailesine 0.13 mikron teknolojisi ile üretilmiş ürünler katacağı ve bu işlemcilerin kod isminin Northwood olacağı bir süredir biliniyor, biz de sitemizdeki kimi yazıların satır aralarında bu konudan bahsetmiştik. 512KB tampon bellek içeren Northwood çekirdekli Pentium 4'lerin hızlarının 2GHz ve yukarısında olacakları, daha az ısınacakları ve daha az güç tüketecekleri biliniyor. Bu yeni P-4'ler mutlaka pahalı olacaktır ve bu yüzden özellikle bu işlemcileri beklemeye değmeyebilir, ama yeni işlemcilerin baskısı ile, sizin almak istediğiniz 1.9GHz ya da 2GHz modeller ucuzlayabilir, buna dikkat.
Celeron ailesine gelince, 2002’nin ilk aylarında, 256KB tampon bellekli Tualatin çekirdeğine sahip 1.2GHz Celeron’un yanına 1 ve 1.1GHz hızlarında iki kardeşin geleceği biliniyor. Bu işlemcilerin 128KB tampon bellekli sürümlerinden fiyat olarak farklı olmaları beklenmiyor. Celeron ailesine yıllın ilk aylarında 1.3GHz hızında bir işlemcinin de katılması olası.
Yonga setleri alanında ise, ufukta i845E gözüküyor. i845E üzerine verilen bilgiler henüz dedikodu düzeyinde olduğundan çok fazla yorum yaparak kafaları karıştırmak istemiyoruz. Kulağımıza çalınan bilgiler arasında i845E’nin USB 2.0, AGP 8x ve 533MHz işlemci veriyolu destekleyebileceği yönünde. Yonga setinin ancak 2002 ortası gibi yüzünü göstereceği tahmin ediliyor, yani i845E’yi beklemeyi planlıyorsanız, hayli bekleyeceksiniz.
Satın Alırken
Geçtiğimiz haftalarda sayfalarda yer verdiğimiz “AMD Satın Alma Rehberi” yazısında, AMD tabanlı bir sistem kurmaya kalktığınızda kimi satıcıların sizi caydırmaya çalışabileceğinden ve AMD işlemcili bir sistem kurmak için alış veriş etmenin zorluklarından bahsetmiştik. Bütün bu zorluklar, AMD işlemcilerin pazar için göreli olarak yeni bir ürün olmasından kaynaklanıyor. Intel ise yıllardır pazarda olmanın keyfini sürmekte ve AMD satın alırken yaşayacağınız zorluklar Intel için geçerli değil. Gözünüze kestirdiğiniz her firma size Celeron, Pentium 4 ve gerekli anakartları satabilecektir. Fakat yine de size en ucuz olan yerden körü körüne alış veriş etmemenizi, servis ve garanti konusunda güvence veren bir firmadan alış veriş etmenizi önereceğiz. Her sistem sorun çıkarabilir, her parça arıza yapabilir. Lütfen alış veriş yaparken, aldığınız parçanın sorun çıkarması durumunda ne olacağını da düşünün.
Intel tabanlı bir sistem kurarken iki noktayı size özellikle hatırlatmak istiyoruz. Bunlardan birincisi, Celeron ya da Pentium III tabanlı bir sistem kuracaksanız, asla üreticisi, web sitesi, Türkiye temsilcisi belli olmayan isimsiz anakartlardan almayın. Bir BIOS terfisi bile bu anakartlarda başlıbaşına bir sorun haline gelmektedir. Birazcık daha paraya kıyarak, üreticisi, markası belli, bir web sitesi olan ve buradan BIOS güncellemeleri verilen bir ürün seçin. Piyasada ucuza bulunabilen eski BX yonga setli anakartlar mükemmel performansı, hiç bir sorun getirmeden sunarlar ama artık bu anakartlar için BIOS güncellemeleri çıkmıyor, çoğu da yeni Tualatin çekirdekli Celeron’ları desteklemiyor, aklınızda bulunsun.
Hatırlatacağımız son nokta ise güç kaynağı konusu. Pentium 4 için üretilen güç kaynaklarında, anakarta ek bir güç girişi daha vardır, 4 telli bu fişin resmini yazı içinde bulabilirsiniz. Fakat en yeni Pentium 4 anakartları, artık üçüncü bir güç bağlantısı daha gerektiriyorlar, 6 telli bu bağlantı için gerekli olan fiş de ancak en yeni güç kaynaklarında yer alıyor. Pentium 4 sisteminizi kurarken büyük bir olasılıkla yeni bir kasa yada sadece güç kaynağı almanız gerekecektir. Araştırın ve satıcının sorun çıkmayacağını garanti ettiği, üzerinde bütün gerekli bağlantı fişlerine sahip bir güç kaynağı alın. GeForce3 gibi bir ekran kartı ile donatılmış, 2GHz bir Pentium 4 çalıştıran, bir kaç tane sabit diske sahip bir sistemi 200 ya da 250Watt’lık güç kaynakları ile çalıştırmanız olanaksız, bu yüzden en az 300Watt’ı hedeflemelisiniz.
Resimde, Abit TH7II-RAID üzerindeki standart ve ek güç bağlantısı görülüyor.
Evet, Intel meraklıları için söyleyebileceklerimiz şimdilik bu kadar. Kuracağınız yeni sistem ile keyifli saatler diliyoruz
________________________________________
Geçtiğimiz ay sayfalarımızda AMD işlemcili sistem kurmak isteyen arkadaşlar için bir satın alma rehberi sunmuştuk. Bu ay, aynı rehberi Intel işlemcili sistemlerden vazgeçmeyen arkadaşlar için hazırlamayı düşündük. İşte karşınızda işlemci seçenekleri, anakart ve yonga seti yorumları, ufukta gözüken yeni ürünlere bakışlarla Intel Satın Alma Rehberi.
Intel işlemcili sistemler, günümüzde biraz sağlamcıların sistemi olarak yorumlanıyor. AMD işlemcili sistemlerin fiyat/performans oranı olarak avantajı daha büyük olsa da, özellikle VIA yonga setli anakartların kimi zaman kullanıcıların başını ağrıtabildiği bilinen bir gerçek. Intel yonga setli anakartlarda bu tür sorunlar yok denecek kadar az ve genelde kullanıcının karşısına ciddi sorunlar çıkarmıyor. Dolayısıyla, yeni sürücü güncellemeleri ile falan boğuşmayı göze almayan, işletim sistemini kurup, çalışmaya başlamak isteyen kullanıcı için Intel yonga setli anakartlar daha cazip gözüküyor. Eh, Intel yonga setleri de sadece Intel işlemciler için üretildiklerinden, bu durumda tercihimiz de Intel üretimi işlemcilerden biri oluyor.
"Intel Inside" sloganından vazgeçmedik ve sistemimizin beyninin Intel üretimi bir işlemci olmasına karar verdik diyelim. Peki karşımızdaki işlemci seçenekleri neler? Şimdi bunları bir gözden geçirelim:
Celeron – Ailenin Ufak Kardeşi
Celeron serisi işlemciler, ilk çıktıklarından beri gayet uygun fiyatları ve yeterli performansları ile kullanıcıların gözdesi oldular. Her ne kadar yıllar önce ilk olarak piyasaya sürülen, 2. Düzey tampon bellek içermeyen iki Celeron modeli, 266 ve 300MHz modeller, düşük performansları ile tam bir fiyasko yaratsa da, Intel kısa sürede durumu toparladı. Celeron çekirdeğine eklenen 128KB ikinci düzey tampon bellek (Level 2 Cache) performansın belini doğrulttu ve Celeron’un büyük ağabeyleri Pentium II ve Pentium III’ler ile yarışır haline gelmesini sağladı.
Celeron işlemciler uzun bir süre boyunca 66MHz veriyolu ile çalıştılar. AMD’nın 100MHz (efektif olarak 200MHz) veriyolunu kullanan Duron sınıfı işlemcileri Celeron’un lider olduğu ekonomik işlemci pazarına girince, Celeron’ların 66MHz’lik veriyolu biraz yavaş gözükmeye başlamıştı. Intel geçtiğimiz aylarda hayli gecikmeli olarak da olsa, 100MHz veriyolu kullanan Celeronları piyasaya sürdü.
Piyasaya göz gezdirirsek, 66MHz veriyolu kullanan Celeron'ların son örnekleri olarak 700MHz modeller ortalıkta dolaşıyorlar ama 50$ civarı fiyatları pek cazip değil. Tavsiyemiz, bu zamandan sonra 66MHz Celeronlardan almamanızdır. Sadece 10$ fazla vererek, 100MHz veriyolu kullanan Celeron 800'ü alabilirsiniz. 100MHz kullanmaya başlayan ilk Celeron olan 800MHz’lik model, giriş seviyesi için gayet uygun bir fiyat-performans oranı sağlıyor. Bir 10$ daha feda edebilirseniz, 900MHz modeli de düşünebilirsiniz.
Celeron ailesine katılan son işlemciler bu ekonomik işlemcilere 1GHz sınırını da aşırabildi. Özellikle ailenin 1GHz hızındaki üyesi, 100$’ın az altındaki fiyatı ile ilgi çekebilecek bir işlemci.
Celeron ailesinin en zor anlaşılan üyesi, en son çıkan, 256KB ikinci düzey tampon bellek içeren, Tualatin çekirdekli modeli. Bu model şu anda 1.2GHz hızında çalışıyor. Sahip olduğu 256KB tampon bellek ile, Pentium III işlemciler ile arasında ciddi bir performans farkı yok. Ama Tualatin çekirdekli bu işlemciler, eski anakartların çoğunda çalışmıyor, yeni anakartlara gereksinim duyuyor. Bu nedenle de 1.2GHz’lik Tualatin şu anda kuşku ile bakılan ve ben yaygınlaşamayan bir işlemci durumunda.
Celeron işlemcilerin bir özelliği de, overclock tutkunlarının tercih ettikleri işlemciler olmaları. Celeron ailesi bugün 100MHz veriyolu ile çalışıyor. Overclock meraklısı arkadaşlar, ellerindeki işlemci izin veriyorsa, veriyolu hızını 133MHz çalışmaya zorlayabiliyorlar. Eğer başarılırsa, bu olay sadece işlemci performansına değil, artan veriyolu hızı nedeni ile sistemin genel performansına hayli büyük bir doping sağlıyor. Ama siz yine de overclock önerilerine körü körüne kapılmayın. Satın alacağınız her Celeron, 133MHz veriyolu ile sorunsuz çalışacak diye bir şey yok. Eğer şanssız bir işlemciye denk gelirseniz, 100MHz olan veriyolu hızını 110MHz’e bile çıkartamayabilirsiniz. Overclock işinde şans büyük rol oynar, o yüzden “şu kadar overclock oluyormuş bu işlemci” diye kendinizi hazırlayarak işlemci satın almayın.
Celeron yada Pentium III?
“Ucuz etin yahnisi tatsız olur” diye bir atasözümüz var. Bu sözü kulağına küpe eden çoğu kullanıcı için, ucuz Celeron’un performansı kuşkuludur. Bu yüzden kuşkulu kullanıcılar Celeron’u es geçip Pentium III’e yönelirler. Peki Pentium III hala cazip mi?
Açıkçası, Pentium III işlemcileri artık tavsiye etmemiz zor. Bu yazının yazıldığı Aralık ayı itibarıyla, Celeron 800 için 60$ denilirken, Pentium III 800 için 125$ fiyat verildiğini görüyorum. Arada çok büyük fark var, ama geçtiğimiz aylarda yaptığımız bir çok test gösteriyor ki, Celeron ile Pentium III arasında o kadar da büyük performans farkı yok. Elbette Pentium III’ün 256KB tampon belleği performansı kimi uygulamalarda olumlu etkiliyor, ama bazı uygulamalarda ve özellikle bir çok oyunda ise iki işlemci arasında hiç bir performans farkı göremiyoruz. Fark olduğu durumda bile, aradaki fark, büyük fiyat farkını karşılayacak kadar ciddi değil.
Bu durumda, Celeron 800-Pentium III 800 örneğine dönersek, biz olsak Celeron'u alır, aradaki 65$'ı da cebimize atardık. Hatta Pentium III 800 yerine Celeron 1GHz alabilirdik, yine cebimizde para kalırdı. Arada kalan parayı ise sisteminizi güçlendirecek diğer bir parçaya, örneğin RAM belleğe aktarabilirsiniz. Unutmayın ki çok yüksek saat hızında ama 128MB bellekle çalışan bir sistem, güncel uygulamalarda daha düşük hızda ama 256MB bellekle çalışan bir sistemden geri kalabilir.
Neyse, biz Pentium III’e dönelim. Intel Pentium III'ü kaldırıyor, hem de çok hızlı şekilde. Bunu yaparken de kendine özgü ince hamlelerini kullanıyor. Yine bu yazının yazıldığı Aralık ayı itibaıyle, Pentiım III 1GHz'in satış fiyatı 178$ gözüküyor listelerde. Oysa 1.5GHz Pentium 4'ün satış fiyatı 150$! Yani hem daha yeni nesil, hem de 500MHz daha hızlı işlemciyi, 28$ ucuza alabiliyorsunuz. Açıkçası bu durumda tutup da Pentium III işlemcili bir sistem toplamanın anlamı yok. SDRAM'lı bir Pentium III sistemden daha ucuza, yine SDRAM'lı ama çok daha hızlı bir Pentium 4 sistem kurabilirsiniz.
Tabii bu sözlerimiz, Pentium 4’ü bulunca Pentium III işlemciye bir anda sırt çevirdiğimiz anlamına gelmiyor. Pentium III ailesi çok sağlam performansı olan ve sorunsuz bir işlemci ailesi. Bugün 1GHz hızında bir Pentium III’ün sağlayacağı performanstan memnun olmayacak kullanıcı çok azdır. Pentium III’lerin Celeron kadar olmasa da, dikkate değer bir overclock potansiyelleri de var, üstelik Pentium 4 kadar çok ısınmıyorlar. Ama yeni bir sistem kuruyorsanız, maliyetinizi hesapladığınızda, Pentium III almak çok pahalıya geliyor işte. Elinizde Pentium III işlemcili bir sistem varsa, Pentium 4’e yükseltmek için çarşıya koşmanıza gerek yok, ama yeni bir sistem alıyorsanız, yüksek performans için biraz da para harcamayı göze alıyorsanız, bizce Pentium 4’ü düşünün.
Peki ya Pentium 4?
Pentium 4, artık Intel’in en değer verdiği ürünü. İlk başlarda Pentium 4’ü hiç birimiz ciddiye almadık, çünkü işlemci pahalıydı, ama bu işlemci için üretilen anakartlar ve bu anakartlara takmamız gereken RDRAM modülleri daha da pahalıydı. 1.5GHz hızında bir sistem için anakart+işlemci+ram toplam maliyeti 1000$’ın üstüne çıkınca da “aman kalsın” deyip Pentium III’e yöneldik. Ama günümüzde durum böyle değil.
Öncelikle, Pentium 4’lerin fiyatları inanılmaz düşmüş durumda. Az önce verdiğimiz örnekteki gibi, 1.5GHz gibi giriş seviyesi Pentium 4’leri fiyatları, daha düşük hızdaki Pentium III’lerden çok daha düşük. SDRAM kullanan, i845 yonga setli anakartların da fiyatları Pentium III için anakartlardan çok yüksek değil. Üstelik DDR RAM kullanan Pentium 4 anakartları da siz bu satırları okurken piyasaya girmiş olacaklar. Pentium 4 için anakartlar ve bellek çeşitleri konusunda biraz sonra tekrar döneceğimizden, şimdilik işlemci seçenekleri üzerinde durmak istiyoruz.
Socket423 - Socket478 Meselesi
Takip edenler bilirler, Pentium 4 işlemciler ilk çıktıklarında Socket423 denilen hayli büyük işlemci soketlerine oturuyorlardı. Bu anakartlar i850 yonga setini kullanmaktaydılar. Socket423 formatındaki Pentium 4’ler sayesinde bu yeni işlemci platfomu ile tanıştık ama bu işlemcilerin yüksek fiyatları, yaygınlaşmalarına engel oldu. Bir değişim gerekiyordu ve bu değişim de bir süre sonra geldi. Intel, Pentium 4 işlemcileri ufalttı, Socket478 ismindeki ufacık bir işlemci yuvasına oturur hale getirdi. Socket478 ile işlemci soketindeki pin sayısı artsa da, soket boyut olarak ufaldı. Sokete ve işlemciye eklenen bu ek pinlerin, işlemcinin yüksek hızlarda çalışmasını kolaylaştıracak ek güç hatları olduğu biliniyor.
Yukarıda Socket423 ve yeni Socket478 formundaki
Pentium 4 işlemcileri yanyana görüyorsunuz.
Socket478 formatlı işlemcileri çıktılar ve çok kısa sürede standart Pentium 4 işlemciler haline geldiler ama ortalıkta hala Socket423 forundaki Pentium 4'lerden bolca var. Biz size Socket423 formunda işlemcileri düşünmeyin deriz, işlemcinin bir sorunu yok, ama Socket423 anakart alırsanız, ömrü bitmiş bir teknolojiye para vermiş olacaksınız. Bu soru bize çok sık sorulduğu için tekrarlamak isteriz, Socket423 formatındaki Pentium 4’ler ile Socket478 formatındaki Pentium 4’ler arasında bir performans farkı yok. Ama bugün Socket423 taşıyan bir anakart aldığınızda, ileride bu anakarta uygun bir işlemci bulup da terfi yapma şansınız olmayacak. Intel bir zamanlar Socket423 Pentium 4’lerin hızlarının 2GHz’e kadar çıkacağını söylese de, bugünlerde baktığımızda firmanın Socket423 üzerine herhangi bir çalışmasını göremiyoruz. Sanıyoruz ki 2GHz hızında Socket423 Pentium 4 sadece bir hayal olarak kalacak.
Bu durumda, yeni alacağımız Pentium 4 işlemcinin Socket478 formunda olacağına karar verdik demektir. Peki hangi Pentium 4’ü alsak? Pentium 4 alacakların önünde 2GHz'e kadar seçenekler var. 2GHz işlemciyi tavsiye etmiyoruz, çünkü fiyatı mantıklı bir düzeyde değil. Ama 1.5GHz ve 1.6GHz modeller cazip, düşünebilirsiniz.
Anakartlar ve Bellek Seçenekleri
Satın aldığımız Intel işlemciyi hangi anakarta takacağız? Açıkçası, Celeron ve Pentium III için önünüzdeki anakart seçeneklerinin detaylarına pek inmek istemiyoruz. Bu alanda yeni bir ürün yok, var olan ürünler üzerine de neredeyse 2 yıldır yazılmadık şey kalmadı. Asus, Abit, MSI gibi önde gelen üreticilerin Socket370 kullanan en son anakartları, i815EP yonga seti kullanan ürünler ve hepsi SDRAM destekli. Artık bir efsane haline gelmiş Intel 440BX yonga setinin yerini doldurmayı amaçlayan i815EP’nin bu amacına da ulaştığını düşünüyoruz. i815EP’li anakartlar çok çeşitli olarak piyasada bulunabiliyor, fiyatları uygun, sorunları da artık çözülmüş durumda. Dikkat etmeniz gereken tek bir nokta var, o da piyasadaki her anakartın, yeni 1.2GHz’lik ve 256KB tampon bellekli Tualatin çekirdekli Celeron’ları desteklemediği. Yeni bir anakart alacaksanız ve ileride bu anakarta Tualatin Celeron’lardan takacaksanız, mutlaka şimdiden bu desteğe sahip bir anakart alın, sonra bir daha anakart masrafı olmasın.
Asıl üzerine yazılacak konu, Pentium 4 anakartları ve yonga setleri. Bu alanda bir çok değişik ürün, çözüm ve tabii ki beraberlerinde gelen belirsizlikler var.
Pentium 4 işlemciler ile kullanacağımız ilk yonga seti, Intel’in i850’siydi. RDRAM kullanan bu yonga seti bugün hala en yüksek performansı sağlayan yonga seti olarak biliniyor. Bu performansın sırrı ise, i850’nin iki RDRAM kanalına sahip olması. İşte bu nedenle i850 kullanan anakartlara RDRAM modüllerini çifter çifter takmamız gerekiyor, tabii bu da performansı olduğu kadar maliyeti de etkileyen bir faktör.
i850, sorunsuz yapısı ve mükemmel performansı ile, performans uğruna para harcamaktan kaçınmayan bilgisayar meraklılarının ve profesyonellerin tercihi olmuş durumda ve bir süre daha böyle gidecek. İlk başta Socket423 ile tasarlanmış olan i850’li anakartlar, bugün Socket478’e terfi ettiler. Örneğin Abit, TH7’sini, Socket478’e geçirerek TH7II ismi ile tekrar piyasaya sürdü. Diğer firmalar da eski anakartlarını elden geçirip, Socket478 ile güncelleştirdiler.
i850 iyi hoş da, çoğumuza biraz tatsız gelen bir yanı var. Az önce de bahsettiğimiz gibi, i850 RDRAM kullanıyor. Her ne kadar fiyatı çok düşse de, RDRAM hala normal SDRAM’a göre çok pahalı. I850 yonga setli bir anakartı 512MB kadar RDRAM ile donatmak bütçenizi ciddi şekilde zora sokabilir. Dolayısıyla bir alternatif aramak gerek.
Merak etmeyin Intel gerekli alternatifleri sağlıyor. Bu alternatiflerin ilki, geçtiğimiz aylarda piyasaya sunuldu ve aylardır gayet yüksek bir satış performansının keyifini çıkarıyor. i845 kodlu bu yonga seti, Intel Pentium 4 ile bildik ve ucuz SDRAM’ı kullanabilmemizi sağladı. Her ne kadar SDRAM’ın sağladığı yaklaşık 1GB/sn’lik bellek genişliği, i850’nin çift RDRAM kanalı ile sunduğu 3.2GB/sn bant genişliğinin yanında çok düşük kalsa da, i845+Pentium 4 ikilisinin yine de i815+Pentium III ikilisinden daha performanslı, daha güncel ve daha uzun vadeli bir yatırım olduğu ortada.
i845 yonga setli anakartlar her üretici tarafından piyasaya sürülüyor. Üzerinde RAID kontrolcüsü olan modellerden, hiç bir ekstrası olmayan ucuz modellere kadar her bütçeye ve ihtiyaca göre anakart piyasada mevcut. Hazır sistemlerde de hemen hemen her zaman i845 yonga setli anakartlar kullanılıyor.
Burada tek sorun, SDRAM’ın Pentium 4’ü veri ile beslemekte yetersiz kalışı. Aslına bakarsanız Pentium 4, en baştan beri RDRAM ile kullanılmak üzere tasarlanmış bir işlemci. Bu yüzden de yetersiz bellek bant genişliği performansı hemen etkiliyor. Peki ne yapacağız? Çözüm DDR RAM’da yatmakta.
Intel, Aralık ayının ortasında yeni yonga setinin üzerindeki örtüyü kaldırdı. i845D kodlu bu yonga seti, SDRAM kullanan i845’in DDR RAM kullanan bir türevi. Intel’in DDR RAM’a adım atmakta geç kalmış olduğu açıkça görülüyor. Ama firma, bu gecikmenin bilinçli olarak gerçekleştiğini, DDR RAM’ı benimsemeden önce, DDR RAM’ın olgunlaşmasını beklediklerini, kendilerinden önce piyasaya sürülen DDR RAM çözümlerinin mutlaka sorun yarattığını iddia etmekte. Bir bakıma haklı oldukları da düşünülebilir.
Görünüşe göre, i845D çok kısa sürece yayılacak. Bunu başarması da kolay, çünkü sunduğu fiyat-performans oranı çok çekici. Üstelik, i850 ve i845’in gayet sorunsuz yapısını da içinde barındırıyor. Öyle ki, üreticiler şimdiden i845D’yi “Yeni BX chipset” diye isimlendirmeye başlamışlar.
Web üzerinde yayınlanan ilk testlere bakılırsa, i845D ve DDR RAM ile güçlendirilmiş bir Pentium 4 sistemi, i850 ve RDRAM kullanan sistemlerin öyle çok fazla arkasında kalmıyor. Çoğu performans testinde i845 geride kalırken, i845D ve i850’den elde edilen sonuçlar kafaya kafaya. Demek ki DDR RAM, Pentium 4’ün veri açlığını RDRAM kadar olmasa da doyurmaya yetiyor. Bu durumda biz tercihimizi i845D + DDR RAM ikilisinden yana kullanmayı uygun görüyoruz.
Alternatif Yonga Setleri
Intel’in Pentium 4 için DDR RAM kullanan bir yonga setini piyasaya sunmakta geç kaldığımı düşündüğümüzden bahsetmiştik. Tabii ki rakip yonga seti üreticileri, pazardaki bu boşluğu doldurmak için gecikmediler. Geçtiğimiz aylarda Pentium 4 için 2 yeni yonga seti daha üretildi ve ikisi de birbirinden iddialı.
Bu yonga setlerinden ilki, VIA’nın P4X266 ve P4X266A yonga setleri. Yonga setlerindeki gelişmeleri takip edenler, bu ürünleri teknik özelliklerinden çok, Intel-VIA yasal mücadelelerinden dolayı hatırlayacaklardır. VIA’nın normalde Intel’den alması gereken lisansı almadan Pentium 4 için bir yonga seti tasarlaması, hem de bunu Intel’in ilk başlarda desteklemeyi pek düşünmediği DDR RAM için yapması tabii ki Intel’in hoşuna gitmedi. Aslına bakarsanız VIA’nın bu lisansı Intel’den alması gerekiyor, oyunun kuralı bu. Fakat son zamanlarda iyice güçlenen VIA, bu lisansı alması halinde üreteceği yonga başına Intel’e ödeyeceği lisans ücretinden kaçabilmek için (ki bu ücret yonga seti başına 3-5$’a varabiliyor) ve böylece ürününün fiyatını düşük tutabilmek için lisanssız üretim yapmayı tercih etti. VIA her ne kadar kendisini kullanıcılara DDR RAM sunmak istemeyen Intel’e karşı duran özgürlük savaşçısı gibi gösterse, Intel karşıtı olma modasına kapılan web sitelerinde de bu yönde yorumlar yapılsa da, aslında VIA’nın manevrası ticari kaygıların bir sonucu.
VIA-Intel çekişmesi halen bir sonuca varmadığı için, büyük üreticiler henüz P4X266 kullanan anakartlarını piyasaya sürebilmiş değiller. Yasal mücadeleden Intel’in galip çıkması ve P4X266’nın satışının durması halinde çok büyük zarara uğrayacak üreticiler, bu yonga setini şimdilik uzaktan izliyor. Riski göze alabilen kimi ufak üreticiler ise piyasaya P4X266 yonga setli ürünlerini sürdüler bile.
VIA’nın yonga setlerine kısa süre içinde bir ince ayar çekmesi ve yeni bir revizyon yayınlaması meşhurdur. AMD için üretilen KT266 yonga seti, kısa sürede KT266A’ya terfi ettirilmişti. Aynı şekilde, P4X266’da daha ismi var kendi yokken bir revizyona uğradı ve P4X266A ismini aldı. P4X266A, aynı KT266A gibi, bir önceki sürüme göre çok daha hızlı bir bellek kontrolcüsü içeriyor.
Üreticilerin P4X266’ya yasal belirsizlikler nedeni ile çekinerek baktıklarını söyledik. Oysa bütün üreticilerin severek benimsedikleri başka bir yonga seti daha var. Son zamanlarda yonga setleri ses getirmeye başlayan SIS’in SIS645 yonga seti bu. SIS, tasarıma geçmeden önce gerekli lisanslama işlemlerini yaptığı için ürününün üzerinde kara bulutlar dolaşmıyor. Bu nedenle anakart üreticileri için de risk yok.
SIS645’in en göze çarpan özelliği, sadece 266MHz değil, 333MHz hızında DDR RAM’a da destek vermesi. Yani eğer elinizde 333MHz destekli DDR RAM modülleri varsa, anakartınızın bellek veriyolu 166MHzx2=333MHz hızında çalışabiliyor, tabii bu da artan bellek performansı demek. 333MHz destekli DDR RAM modülleri henüz yaygınlaşmış değil ve standartın oturması için biraz vakit gerekiyor. Bu yüzden, SIS645’i şimdilik 266MHz’lik modüller ile de kullanabilirsiniz.
SIS645’in bir diğer cazip yönü ise, anakartın üstündeki Kuzey Köprüsü yongası ile Güney Köprüsü yongası arasındaki 266MHz hızında çalışan özel bağlantı. MuTIOL ismi verilen bu bağlantı, saniyede 533MB veri aktarabiliyor.
Çok çeşitli kaynaklarda yayınlanan test ve yorumlara bakarsak, VIA ve SIS yonga setlerinin herhangi bir uyumsuzlukları olmadığını, sundukları performansın da aşağı yukarı aynı olduğunu görüyoruz. Kimi test siteleri, ellerine ulaşan VIA P4X266 anakartlarının arızalı olduklarından bahsetmiş ve bu durumu, kartların çok ufak üreticiler tarafından acele ile üretilmiş olmalarına bağlamışlar. Büyük üreticiler P4X266’yı benimserse bu sorunlar ortadan kalkacaktır. SIS645’den ise herkes, özellikle de görüştüğümüz anakart üreticileri çok umutlular. Bakalım SIS645 ile SIS, VIA’nın pazar payından ne kadarını kendine çekebilecek?
Ufukta Gözüken Ürünler
Intel, çok uzun vadeli planlarını açıklamayı pek sevmez. Genelde ürün kapalı kapılar ardında hazırlanır, olgunlaştırılır, piyasaya sürülme tarihi belli olur ve ancak öyle basına bilgiler verilir. Tabii buna rağmen, arada sırada sızmalar olmaz da değil. Biz de elimize ulaşan bu bilgilerden sağlam bulduklarımızdan kısaca bahsedelim.
Öncelikle, Intel’in Pentium 4 ailesine 0.13 mikron teknolojisi ile üretilmiş ürünler katacağı ve bu işlemcilerin kod isminin Northwood olacağı bir süredir biliniyor, biz de sitemizdeki kimi yazıların satır aralarında bu konudan bahsetmiştik. 512KB tampon bellek içeren Northwood çekirdekli Pentium 4'lerin hızlarının 2GHz ve yukarısında olacakları, daha az ısınacakları ve daha az güç tüketecekleri biliniyor. Bu yeni P-4'ler mutlaka pahalı olacaktır ve bu yüzden özellikle bu işlemcileri beklemeye değmeyebilir, ama yeni işlemcilerin baskısı ile, sizin almak istediğiniz 1.9GHz ya da 2GHz modeller ucuzlayabilir, buna dikkat.
Celeron ailesine gelince, 2002’nin ilk aylarında, 256KB tampon bellekli Tualatin çekirdeğine sahip 1.2GHz Celeron’un yanına 1 ve 1.1GHz hızlarında iki kardeşin geleceği biliniyor. Bu işlemcilerin 128KB tampon bellekli sürümlerinden fiyat olarak farklı olmaları beklenmiyor. Celeron ailesine yıllın ilk aylarında 1.3GHz hızında bir işlemcinin de katılması olası.
Yonga setleri alanında ise, ufukta i845E gözüküyor. i845E üzerine verilen bilgiler henüz dedikodu düzeyinde olduğundan çok fazla yorum yaparak kafaları karıştırmak istemiyoruz. Kulağımıza çalınan bilgiler arasında i845E’nin USB 2.0, AGP 8x ve 533MHz işlemci veriyolu destekleyebileceği yönünde. Yonga setinin ancak 2002 ortası gibi yüzünü göstereceği tahmin ediliyor, yani i845E’yi beklemeyi planlıyorsanız, hayli bekleyeceksiniz.
Satın Alırken
Geçtiğimiz haftalarda sayfalarda yer verdiğimiz “AMD Satın Alma Rehberi” yazısında, AMD tabanlı bir sistem kurmaya kalktığınızda kimi satıcıların sizi caydırmaya çalışabileceğinden ve AMD işlemcili bir sistem kurmak için alış veriş etmenin zorluklarından bahsetmiştik. Bütün bu zorluklar, AMD işlemcilerin pazar için göreli olarak yeni bir ürün olmasından kaynaklanıyor. Intel ise yıllardır pazarda olmanın keyfini sürmekte ve AMD satın alırken yaşayacağınız zorluklar Intel için geçerli değil. Gözünüze kestirdiğiniz her firma size Celeron, Pentium 4 ve gerekli anakartları satabilecektir. Fakat yine de size en ucuz olan yerden körü körüne alış veriş etmemenizi, servis ve garanti konusunda güvence veren bir firmadan alış veriş etmenizi önereceğiz. Her sistem sorun çıkarabilir, her parça arıza yapabilir. Lütfen alış veriş yaparken, aldığınız parçanın sorun çıkarması durumunda ne olacağını da düşünün.
Intel tabanlı bir sistem kurarken iki noktayı size özellikle hatırlatmak istiyoruz. Bunlardan birincisi, Celeron ya da Pentium III tabanlı bir sistem kuracaksanız, asla üreticisi, web sitesi, Türkiye temsilcisi belli olmayan isimsiz anakartlardan almayın. Bir BIOS terfisi bile bu anakartlarda başlıbaşına bir sorun haline gelmektedir. Birazcık daha paraya kıyarak, üreticisi, markası belli, bir web sitesi olan ve buradan BIOS güncellemeleri verilen bir ürün seçin. Piyasada ucuza bulunabilen eski BX yonga setli anakartlar mükemmel performansı, hiç bir sorun getirmeden sunarlar ama artık bu anakartlar için BIOS güncellemeleri çıkmıyor, çoğu da yeni Tualatin çekirdekli Celeron’ları desteklemiyor, aklınızda bulunsun.
Hatırlatacağımız son nokta ise güç kaynağı konusu. Pentium 4 için üretilen güç kaynaklarında, anakarta ek bir güç girişi daha vardır, 4 telli bu fişin resmini yazı içinde bulabilirsiniz. Fakat en yeni Pentium 4 anakartları, artık üçüncü bir güç bağlantısı daha gerektiriyorlar, 6 telli bu bağlantı için gerekli olan fiş de ancak en yeni güç kaynaklarında yer alıyor. Pentium 4 sisteminizi kurarken büyük bir olasılıkla yeni bir kasa yada sadece güç kaynağı almanız gerekecektir. Araştırın ve satıcının sorun çıkmayacağını garanti ettiği, üzerinde bütün gerekli bağlantı fişlerine sahip bir güç kaynağı alın. GeForce3 gibi bir ekran kartı ile donatılmış, 2GHz bir Pentium 4 çalıştıran, bir kaç tane sabit diske sahip bir sistemi 200 ya da 250Watt’lık güç kaynakları ile çalıştırmanız olanaksız, bu yüzden en az 300Watt’ı hedeflemelisiniz.
Resimde, Abit TH7II-RAID üzerindeki standart ve ek güç bağlantısı görülüyor.
Evet, Intel meraklıları için söyleyebileceklerimiz şimdilik bu kadar. Kuracağınız yeni sistem ile keyifli saatler diliyoruz
