Linux TerimLeri
LINUX TERIMLERI
Linux dünyasına girdi?iniz zaman en çok kar?ıla?aca?ınız kelimeler a?a?ıdakilerdir. Her?eyden önce bunları okumanız lazım Linux ö?renmek için.
GNU GPL: Serbest yazılım modeline verilen genel bir isim. Ilk defa Richard Stallman tarafından ortaya atılan bu kavram
yazılımın açık kaynak kodlu olmasını öngörüyor. Böylece istiyen herkes açık kaynak kodunu inceleyip daha geli?mi? özgün üretken dinamik çalı?malarda bulunabiliyor. GNU lisansı aynı zamanda yazılımı da?ıtma hakkıda veriyor. Bunalrı yaparken sizden istenen tek ?ey yazılımın kaynak kodunuda da?ıtmanız.
KDE : Ilk defa 1994 yılında geli?tirilmeye ba?lanan KDE Linux altındaki 20'den fazla pencere yöneticisinden sadece birisi. KDE'nin geli?mi? alt yapısı ve sürükle-bırak teknolojisi onu en moda masa üstü haline getirmi? durumda. KDE ayrıca 2.0 sürümü ile ?u sıralar çıkarılmaya hazırlanıyor.Vee tamamen türkçe olucak.KDE nin web sayfası : K Desktop Environment - Conquer your Desktop!
GNOME : Tıpkı KDE gibi geli?mi? grafik ortamı ve özellikle kolayca yapılandırılabilir menüleriyle en büyül alternatiflerden biri GNOME ilk defa Miguel De Icaza tarafından geli?tirilmeye ba?lanmı?tır.GIMP için yazılan Gtk kütüphanesi geli?mi? bir hale gelince bir program için yazılan kütüphane ?imdi GNOME için kullanılır olmu?. GNOME hakkında daha fazla bilgiye GNOME: The Free Software Desktop Project adresinden ula?abilirsiniz. GNOME ' nin türkçele?tirilmesi hala devam etmektedir.
Kernel (Çekirdek) : Aslıda LinuX pek çok kullanıcının kafasında maasüstüyle uygulama yazılımlarıyla sunucu programlarıyla komple bir i?letim sistemi olarak girmi? durumda. Ancak durum bundan biraz farklı.LinuX sistemin yönetimini ele alan çekirde?inm adına deniyor.Derlenmi? hali yakla?ık 500 KB tutan çekirdek kaynak kodlarıyla sıkı?tırılmı? halde 20MB den fazla yer kaplıyor. Bukadar alanda tüm donanım sürücüleride bulunuyor.
GIMP ( GNU Image Manipulation Program ) : GIMP Linux altında en geli?mi? serbest yazılım grafik programıdır. Photoshop'a çok benzerdaha önce Photoshop kullananlar GNU GIMP ' e kolayca alı?abilirler.Gimp hemen hemen tüm büyük da?ıtımlarla birlikte gelir.GIMP hakkında daha geni? bilgi almak için web sayfasına ( GIMP - The GNU Image Manipulation Program ) göz atmanız yeterli.
CopyLeft : Copyright'ın tam tersi ?ekilde bir yazılımın istenildi?i gibi kopyalanabilece?ini
kaynak kodunun serbestçe da?ıtılabildi?i yazılım lisansına verilen isim. Bu serbest lisans böylece bilgiyi daha geni? kitlelere çok daha kısa sürede yaymak için birebir bir formül haline getiriyor. Aslında GNU GPL 'nin di?er adı da CopyLoeft 'tir.
Root : Sistemdeki en yetkili kullanıcı bir ba?ka deyi?le sistmin imparatoru. Linux i?letim sistemini yönetmek için root kullanıcısı parolasına gerek vardır.Genellikle a? servisleri sistem servisleri kullanıcı açma ve kapama yedekleme yapma için tüm i?lemler root kullanıcısının görevidir ve sistemin tüm sorumlulu?uda bu kullanıcıdadır.
Compilation ( Derleme ) : Kaynak kodun çalı?tırılabilir ?ekle getirmesine denir. E?er bir linux yazılımını kaynak kod halinde almı?sanız öncelikle kullanıma sokmak ve makinanın anlayabilece?i dile dönü?türmek için bunu derlemelisiniz. Derlemek için pek çok araçlar bulunur. Bunların tamamı elinizdeki Linux cdsinde vardır. Normalde Linux kurmak ve kullanmak için C bilmek yada derleme yapmak zorunda de?ilsiniz. Bu i?lemler sadece çok ileri düzey kullanıcılar içindir.
PHP : PHP ASP'ten %60 ila %300 daha hızlı çalı?anOracle MySQL SybaseInformix gibi veritabanlarıyla ba?lanabilirlik özellikleri olan bir web geli?tirme aracıdır. Kendi dilini kullanarak etkile?imli web sayfalarını kolayca PHP ve Apache ikilisiyle hazırlayabilir daha fonksiyonel bir elektronik i? ortamı olu?turabilirsiniz. Türkiye PHP kullanıcıları listesi sayfasına göz atmak için Türkiye PHP Grubu - Anasayfa adresine tıklayın ya da www.php.net'in Türkiye yansısı tr.php.net sayfasına gidin.
HOWTO : HOWTO belgeleri neredeyse Linux'un ilk çıktı?ı senelerden beri var. Yakla?ık 100 HOWTO belgesinden her biri sistem yönetimi a? kullanıcı yönetimi ya da daha basit konuları ele alıyor ve örneklerle anlatıyor. Bunların yanında sistem ve a? yönetimi sistem güvenli?i çekirdek yapısı modül programlama gibi çe?itli konuların ayrıntılarıyla açıklandı?ı kitaplar da HOWTO belgeleri kapsamında yeralıyor. HOWTO belgelerinin yurtdı?ı adresi www.linuxdoc.org yurtiçi yansısı ise www.metu.edu.tr/ldp.
LINUX HAKKINDA YANLISLAR
Linux hak arasında bir çok yanlı? suçlamaya maruz kalır. Bunlar neler midir? Linux hakkında neler duydu?unuzda bunlar yanlı? diyebilirsiniz ? Bunlardan ilki Linux serbest bir yazılım oldu?u için güvenli de?ildir sözü. Bu tamamen yalan. Herhalde Windows serbest bir yazılım olsa bilgisayarın içinde bütün trojan portları açık olurdu. Linux Windowsdan çok daha iyi bir i?letim sistemidir. Vede çok güvenlidir.
- Linux 2000 yılı uyumlu de?ildir ! Yampa yaaa... ? Daha neler. Bu lafı söliyen ?ahıs Linuxün ne oldu?uu bilmiyor demektir. Linux 2000 yılı uyumludur.
- Linux mevcut sistemimin yerine geçmez diyenleride duymu?sunuzdur. Bu ki?iden ki?iye göre de?i?ir. E?er Windowsçuysanız Linux ' ü hiç be?enmediyseniz o size kalmı?. Ama özellik olarak mevcut i?letim sisteminizin yerine geçer.
- Linux'ün ticari olarak desteklenmedi?ini sadece bir kaç grup tarafından yapılan i?letim sistemi oldu?unu sakın dü?ünmeyin. Bu tamamen yanlı?tır. Linux büyük firmalar tarafından desteklenen bir i?letim sistemidir. Philips bile Linux için küçük bilgisayar yaptı. Daha nasıl desteklenemsin?
- Yazılım üreticileri Linux'a önem vermiyorlar ! Buda yanlı? bilinen bir ba?ka konu. windows için kullandı?ınız programların ço?u de?i?ik isimlerde Linux altındada vardır. Aynı sonucu onlarlada elde edebilirsiniz.
- Sadece bir NT " domain Server " olabilir. Bu sözde çok sık geçer. Unix tabanlı bir " Domain server" Nt tabanlı ba?ka birini çok farklı bir ?ekilde geçer. Çok daha iyi bir domain server olarak kullanılabilir.
SQUID PROXY SERVER
Squid Proxy Server internette dola?ılan sayfaları diskete saklar. Bu sayfalara ikinci kez girinmek istendi?inde normalden daha hızlı bir ?ekilde sizi bilgiye ula?tırmasıdır.E?er sayfa güncellenmi ise bu defa sayfayı yine normal hızda gösterir. Bunu yaparken fazla ki?inin internete ba?lanmasına olanak sa?lar. Bir kaç özelli?i ise :
Her?eyden önce program kaynak kodu ile temin edilebiliyor.
Belirli ki?ilere proxy server üzerinden hizmet verilirken belirli ki?ilerin kullanmasını engelliyebilir.
I?lemci ve disk kapasitesi arttırımı (aynı zmanda disk performansı) programın daha performanslı çalı?masını sa?layacaktır (tabi internet ba?lantı hızını unutmayalım.
Belirli sitelere eri?im yasaklanabilir. (Bu yasaklama adres olarak mümkün
Site içeri?i olarak mümkün de?ildir.)
Bu program hakkında daha detaylı bilgi ve son sürümünü http://squid.nlanr.net/squid adresinden temin edebilirsiniz
PROCMAIL PROGRAMI
Gelen maillar Procmail programı ile kontrol edilip ki?ilerin mail kutularına gönderiliyor.Sanırım mail filtrelemek için kullanılıyor. Sadece yapabilecekleri ile ilgili birrkaç duyumlarım var.
Genellikle sendmail'ın görevi gibi gözüksede gelen maila otomatik cevap verme özelli?i bu program ile yapılabilir.
Gelen mailların bir virüs kontrol programından geçirilmesi yine bu program aracılı?ı ile sa?lanabilir. Bunalr dışında procmail hakkında söliyebilcek tek ?eyim ?imdiye kadar hiç procmail ayarı yapmadı?ım olacaktır. Procmail Linux kurulumu sırasında ayarları yapılmı? bir biçimde sisteme kurulur.
Procmail hakkında daha detaylı bilgi yazabilecek bir ivarsa bana ula?ırsa sevinirim.
PROGRAM ADRESLERI
Linux altında kullanacilece?iniz programalrın resmi adresleri. Programalrın downlaodlarını koymadım sadece adreslerini verdim.
Webmin : Neredeyse tüm sunucu hizmetlerini uzaktan yapılandırmanıza yarar. Webmin
Gftp : Cute Ftp benzeri bir ftp programı.Seul.org Home Page
Licq : Icq programının Linux için yazılmı?ı.Licq - ICQ Client/Multi-protocol Messenger
Cycas 2.0 : Qcad benzeri çok güzel bir cad programı.CYCAS CAD 2D + 3D + ARCHITECTURE
Fbuilder : Güvenlik duvarı ihtiyacınızı kökten çözebilmeniz için yazılmı? program.InnerTek Software - Network Consulting and Linux Firewalls in BridgeportConnecticut
Kvirc : Linux altındaki en kapsamlı vede en iyi Icq programı.KVIrc - The K-Visual-IRC Client - Homepage
Kicq : Bir başka Linux Icq sürümünün sitesi.Licq - ICQ Client/Multi-protocol Messenger
Gtransfer Manager : Aynı anda birçok dosyanın nettenindirilmesini sağlar.http://camoes.rnl.ist.utl.pt/~bapm/gtm
KWvDial : Bir dialup cağlantı programı. Kppp kadar iyi.http://cnss.ca/~ppatters/
Zircon : Zircon Linux için yazılmı güzel bir chat programı.The Zircon X11 IRC Client
Photopaint : Güzel bir görüntü işleme programı Corel Corporation - Home of CorelDRAW WordPerfect Paint Shop Pro Photo Album and Painter
EZ Term : Güzel bir terminal.http://www.csvtech.com/
Card : Interaktif programlar yazmak için.aaaaCard: Cross Platform Multimedia Authoring and Application Development
LINUX TERIMLERI
Linux dünyasına girdi?iniz zaman en çok kar?ıla?aca?ınız kelimeler a?a?ıdakilerdir. Her?eyden önce bunları okumanız lazım Linux ö?renmek için.
GNU GPL: Serbest yazılım modeline verilen genel bir isim. Ilk defa Richard Stallman tarafından ortaya atılan bu kavram
KDE : Ilk defa 1994 yılında geli?tirilmeye ba?lanan KDE Linux altındaki 20'den fazla pencere yöneticisinden sadece birisi. KDE'nin geli?mi? alt yapısı ve sürükle-bırak teknolojisi onu en moda masa üstü haline getirmi? durumda. KDE ayrıca 2.0 sürümü ile ?u sıralar çıkarılmaya hazırlanıyor.Vee tamamen türkçe olucak.KDE nin web sayfası : K Desktop Environment - Conquer your Desktop!
GNOME : Tıpkı KDE gibi geli?mi? grafik ortamı ve özellikle kolayca yapılandırılabilir menüleriyle en büyül alternatiflerden biri GNOME ilk defa Miguel De Icaza tarafından geli?tirilmeye ba?lanmı?tır.GIMP için yazılan Gtk kütüphanesi geli?mi? bir hale gelince bir program için yazılan kütüphane ?imdi GNOME için kullanılır olmu?. GNOME hakkında daha fazla bilgiye GNOME: The Free Software Desktop Project adresinden ula?abilirsiniz. GNOME ' nin türkçele?tirilmesi hala devam etmektedir.
Kernel (Çekirdek) : Aslıda LinuX pek çok kullanıcının kafasında maasüstüyle uygulama yazılımlarıyla sunucu programlarıyla komple bir i?letim sistemi olarak girmi? durumda. Ancak durum bundan biraz farklı.LinuX sistemin yönetimini ele alan çekirde?inm adına deniyor.Derlenmi? hali yakla?ık 500 KB tutan çekirdek kaynak kodlarıyla sıkı?tırılmı? halde 20MB den fazla yer kaplıyor. Bukadar alanda tüm donanım sürücüleride bulunuyor.
GIMP ( GNU Image Manipulation Program ) : GIMP Linux altında en geli?mi? serbest yazılım grafik programıdır. Photoshop'a çok benzerdaha önce Photoshop kullananlar GNU GIMP ' e kolayca alı?abilirler.Gimp hemen hemen tüm büyük da?ıtımlarla birlikte gelir.GIMP hakkında daha geni? bilgi almak için web sayfasına ( GIMP - The GNU Image Manipulation Program ) göz atmanız yeterli.
CopyLeft : Copyright'ın tam tersi ?ekilde bir yazılımın istenildi?i gibi kopyalanabilece?ini
Root : Sistemdeki en yetkili kullanıcı bir ba?ka deyi?le sistmin imparatoru. Linux i?letim sistemini yönetmek için root kullanıcısı parolasına gerek vardır.Genellikle a? servisleri sistem servisleri kullanıcı açma ve kapama yedekleme yapma için tüm i?lemler root kullanıcısının görevidir ve sistemin tüm sorumlulu?uda bu kullanıcıdadır.
Compilation ( Derleme ) : Kaynak kodun çalı?tırılabilir ?ekle getirmesine denir. E?er bir linux yazılımını kaynak kod halinde almı?sanız öncelikle kullanıma sokmak ve makinanın anlayabilece?i dile dönü?türmek için bunu derlemelisiniz. Derlemek için pek çok araçlar bulunur. Bunların tamamı elinizdeki Linux cdsinde vardır. Normalde Linux kurmak ve kullanmak için C bilmek yada derleme yapmak zorunda de?ilsiniz. Bu i?lemler sadece çok ileri düzey kullanıcılar içindir.
PHP : PHP ASP'ten %60 ila %300 daha hızlı çalı?anOracle MySQL SybaseInformix gibi veritabanlarıyla ba?lanabilirlik özellikleri olan bir web geli?tirme aracıdır. Kendi dilini kullanarak etkile?imli web sayfalarını kolayca PHP ve Apache ikilisiyle hazırlayabilir daha fonksiyonel bir elektronik i? ortamı olu?turabilirsiniz. Türkiye PHP kullanıcıları listesi sayfasına göz atmak için Türkiye PHP Grubu - Anasayfa adresine tıklayın ya da www.php.net'in Türkiye yansısı tr.php.net sayfasına gidin.
HOWTO : HOWTO belgeleri neredeyse Linux'un ilk çıktı?ı senelerden beri var. Yakla?ık 100 HOWTO belgesinden her biri sistem yönetimi a? kullanıcı yönetimi ya da daha basit konuları ele alıyor ve örneklerle anlatıyor. Bunların yanında sistem ve a? yönetimi sistem güvenli?i çekirdek yapısı modül programlama gibi çe?itli konuların ayrıntılarıyla açıklandı?ı kitaplar da HOWTO belgeleri kapsamında yeralıyor. HOWTO belgelerinin yurtdı?ı adresi www.linuxdoc.org yurtiçi yansısı ise www.metu.edu.tr/ldp.
LINUX HAKKINDA YANLISLAR
Linux hak arasında bir çok yanlı? suçlamaya maruz kalır. Bunlar neler midir? Linux hakkında neler duydu?unuzda bunlar yanlı? diyebilirsiniz ? Bunlardan ilki Linux serbest bir yazılım oldu?u için güvenli de?ildir sözü. Bu tamamen yalan. Herhalde Windows serbest bir yazılım olsa bilgisayarın içinde bütün trojan portları açık olurdu. Linux Windowsdan çok daha iyi bir i?letim sistemidir. Vede çok güvenlidir.
- Linux 2000 yılı uyumlu de?ildir ! Yampa yaaa... ? Daha neler. Bu lafı söliyen ?ahıs Linuxün ne oldu?uu bilmiyor demektir. Linux 2000 yılı uyumludur.
- Linux mevcut sistemimin yerine geçmez diyenleride duymu?sunuzdur. Bu ki?iden ki?iye göre de?i?ir. E?er Windowsçuysanız Linux ' ü hiç be?enmediyseniz o size kalmı?. Ama özellik olarak mevcut i?letim sisteminizin yerine geçer.
- Linux'ün ticari olarak desteklenmedi?ini sadece bir kaç grup tarafından yapılan i?letim sistemi oldu?unu sakın dü?ünmeyin. Bu tamamen yanlı?tır. Linux büyük firmalar tarafından desteklenen bir i?letim sistemidir. Philips bile Linux için küçük bilgisayar yaptı. Daha nasıl desteklenemsin?
- Yazılım üreticileri Linux'a önem vermiyorlar ! Buda yanlı? bilinen bir ba?ka konu. windows için kullandı?ınız programların ço?u de?i?ik isimlerde Linux altındada vardır. Aynı sonucu onlarlada elde edebilirsiniz.
- Sadece bir NT " domain Server " olabilir. Bu sözde çok sık geçer. Unix tabanlı bir " Domain server" Nt tabanlı ba?ka birini çok farklı bir ?ekilde geçer. Çok daha iyi bir domain server olarak kullanılabilir.
SQUID PROXY SERVER
Squid Proxy Server internette dola?ılan sayfaları diskete saklar. Bu sayfalara ikinci kez girinmek istendi?inde normalden daha hızlı bir ?ekilde sizi bilgiye ula?tırmasıdır.E?er sayfa güncellenmi ise bu defa sayfayı yine normal hızda gösterir. Bunu yaparken fazla ki?inin internete ba?lanmasına olanak sa?lar. Bir kaç özelli?i ise :
Her?eyden önce program kaynak kodu ile temin edilebiliyor.
Belirli ki?ilere proxy server üzerinden hizmet verilirken belirli ki?ilerin kullanmasını engelliyebilir.
I?lemci ve disk kapasitesi arttırımı (aynı zmanda disk performansı) programın daha performanslı çalı?masını sa?layacaktır (tabi internet ba?lantı hızını unutmayalım.
Belirli sitelere eri?im yasaklanabilir. (Bu yasaklama adres olarak mümkün
Bu program hakkında daha detaylı bilgi ve son sürümünü http://squid.nlanr.net/squid adresinden temin edebilirsiniz
PROCMAIL PROGRAMI
Gelen maillar Procmail programı ile kontrol edilip ki?ilerin mail kutularına gönderiliyor.Sanırım mail filtrelemek için kullanılıyor. Sadece yapabilecekleri ile ilgili birrkaç duyumlarım var.
Genellikle sendmail'ın görevi gibi gözüksede gelen maila otomatik cevap verme özelli?i bu program ile yapılabilir.
Gelen mailların bir virüs kontrol programından geçirilmesi yine bu program aracılı?ı ile sa?lanabilir. Bunalr dışında procmail hakkında söliyebilcek tek ?eyim ?imdiye kadar hiç procmail ayarı yapmadı?ım olacaktır. Procmail Linux kurulumu sırasında ayarları yapılmı? bir biçimde sisteme kurulur.
Procmail hakkında daha detaylı bilgi yazabilecek bir ivarsa bana ula?ırsa sevinirim.
PROGRAM ADRESLERI
Linux altında kullanacilece?iniz programalrın resmi adresleri. Programalrın downlaodlarını koymadım sadece adreslerini verdim.
Webmin : Neredeyse tüm sunucu hizmetlerini uzaktan yapılandırmanıza yarar. Webmin
Gftp : Cute Ftp benzeri bir ftp programı.Seul.org Home Page
Licq : Icq programının Linux için yazılmı?ı.Licq - ICQ Client/Multi-protocol Messenger
Cycas 2.0 : Qcad benzeri çok güzel bir cad programı.CYCAS CAD 2D + 3D + ARCHITECTURE
Fbuilder : Güvenlik duvarı ihtiyacınızı kökten çözebilmeniz için yazılmı? program.InnerTek Software - Network Consulting and Linux Firewalls in Bridgeport
Connecticut Kvirc : Linux altındaki en kapsamlı vede en iyi Icq programı.KVIrc - The K-Visual-IRC Client - Homepage
Kicq : Bir başka Linux Icq sürümünün sitesi.Licq - ICQ Client/Multi-protocol Messenger
Gtransfer Manager : Aynı anda birçok dosyanın nettenindirilmesini sağlar.http://camoes.rnl.ist.utl.pt/~bapm/gtm
KWvDial : Bir dialup cağlantı programı. Kppp kadar iyi.http://cnss.ca/~ppatters/
Zircon : Zircon Linux için yazılmı güzel bir chat programı.The Zircon X11 IRC Client
Photopaint : Güzel bir görüntü işleme programı Corel Corporation - Home of CorelDRAW
WordPerfect Paint Shop Pro Photo Album and Painter EZ Term : Güzel bir terminal.http://www.csvtech.com/
Card : Interaktif programlar yazmak için.aaaaCard: Cross Platform Multimedia Authoring and Application Development
Krilo : Hoş vakit geçirebileceğiniz bir oyun.Krilo
