Veri Tanımlama Dili Komutları
SQL’de veritabanı nesnelerini oluşturma, silme, yapısını değiştirme işlemleri için kullanılan komutlara veri tanımlama dili komutları denir. Bu komutlar “create”, “alter”, “drop”, “grant”, “revoke”, “analyze”, “audit”, “comment” komutlarıdır. Şimdi bu komutları kullanarak veritabanı nesneleri ile işlemler yapacağız.
Veri Sözlüğü
Veri sözlüğü, Oracle veritabanı ile ilgili bilgilerin yine Oracle veritabanında tablolar ve görüntüler halinde saklanmasıyla oluşur. Veritabanı ile ilgili bu bilgiler kullanıcılar, haklar, veritabanı nesneleri, tablo kısıtlamaları vb. bilgilerinden oluşur. Veri sözlüğü Oracle veritabanın en önemli bölümüdür. Veritabanı hakkındaki tüm bilgiler veri sözlüğünden SQL komutları yazarak öğrenilebilir.
Veri sözlüğü, veritabanı kurulurken standart olarak oluşturulur ve yapılan değişiklikler otomatik olarak veri sözlüğüne yansıtılır. Örneğin bir kullanıcı bir tabloya bir alan eklerse, veri sözlüğünde o tabloya ilişkin yapı kullanıcı farketmeden değiştirilir böylece veri sözlüğünden veritabanı hakkında sürekli olarak güncel ve sağlıklı bilgi almak mümkün olur. Veri sözlüğü içerisindeki bilgiler SQL komutlarıyla sorgulanıp görülebilir. Fakat hiçbir kullanıcı veri sözlüğünü değiştiremez, ekleme yapamaz ve kayıt silemez. Veritabanı oluşturulurken oluşturulan veri sözlüğü tabloları SYS adlı kullanıcıya aittir. Veri sözlüğü tabloları için görüntüler oluşturulmuştur. Tüm kullanıcılar hakları olduğu müddetçe bu görüntülerden bir ya da birkaçını sorgulayabilirler. Veri sözlüğü görüntüleri, başlarındaki ön eklerine göre üç gruba ayrılır:
USER_xxx : Veritabanına o an bağlı olan kullanıcının sahip olduğu nesneler ile ilgili görüntülerdir.
ALL_xxx : Veritabanına o an bağlı olan kullanıcının sahip olduğu ve başkalarına ait olan ve kendisine kullanma hakkı verilmiş olan tüm nesnelerle ilgili görüntülerdir.
DBA_xxx : DBA(veritabanı yöneticisi) veya DBA hakkına sahip kullanıcıların görebileceği görüntülerdir.
Görüntü İsimleri
Açıklama
USER_TABLES
Kullanıcıların sahip olduğu tabloların yapısını gösteren görüntüdür.
USER_SEQUENCES
Kullanıcının sahip olduğu sıralar hakkında bilgi içeren görüntüdür.
USER_VİEWS
Kullanıcının sahip olduğu görüntüler hakkında bilgi içeren görüntüdür.
ALL_OBJECTS
Kullanıcının erişebileceği bütün nesneler hakkında bilgi içeren görüntüdür.
DBA_USERS
Veritabanındaki bütün kullanıcılar hakkında bilgi içeren görüntüdür.
DBA_TABLESPACES
Veritabanındaki bütün tablo uzayları hakkında bilgi içeren görüntüdür.
SCOTT kullanıcısının bütün nesnelerini görmesi
SELECT * FROM USER_OBJECTS
Bir kullanıcın kendine ait bütün tabloların adlarını listelemesi
SELECT TABLE_NAME FROM USER_TABLES
Bir kullanıcının tüm indeks bilgilerini listelemesi
SELECT INDEX_NAME,TABLE_NAME,TABLESPACE_NAME FROM ALL_INDEXES
Veritabanı Nesneleriyle İlgili Komutlar
CREATE TABLE
Tablo oluşturma komutunu anlatırken bir örnekle başlayalım.
CREATE table tbl_ogr
(OgrNum NUMBER(11) NOT NULL,
Ad VARCHAR2(15),
Soyad VARCHAR2(15),
Dogyer NUMBER(2),
CONSTRAINT cst_OgrNum PRIMARY ***(OgrNum)
CONSTRAINT cst_dogyer FOREING ***(dogyer) REFERENCES il(ilkod))
Bu komut “tbl_ogr” adında bir tablo oluşturuyor. Tablonun dört alanı var. Bunlardan biri özel anahtar(Primary ***) olarak tanımlanmış. Bu alanın değeri boş olamaz ve tabloda aynı iki değer bulunamaz.. Bir tablo ile başka bir tablo arasında ilişki kurulacaksa bu ana tabloda PRIMARY *** tanımıyla, diğer tabloda FOREIGN *** tanımıyla yapılır. Yani doğum yeri alanı için buradaki tablomuz ana tablo değil. Çünkü aynı yerde doğmuş kişilerin kaydı tablomuzda olabilir. Böylece aynı il kodu birden fazla kayıtta yer alabilir. İlişki kurulan diğer tablonun adını yukarıdan çıkarabiliriz. Bu tablo “il” isminde. Her il bu tabloda kayıtlı ve her birinin bir kodu var. Bu tabloda bir ilin kaydı iki sütunda yer alamaz. Bu yüzden “ilkodu” alanı “il” tablosu için PRIMARY *** olarak tanımlanmış.
PRIMARY ***, NOT NULL gibi bildirimler kısıtlamalar olarak tanımlanır. Bir tabloda farklı şekilde kısıtlamalar yapılabilir. Kısıtlama için kullanılan bildirimler 5 adettir.
NOT NULL : Bu kısıtlamanın konulduğu bir alanın mutlaka bir değeri olmak zorundadır.
UNIQUE : Bu kısıtlamanın konulduğu bir alan bir değerden sadece bir adet içerebilir. Bu kısıtlamaya sahip alan NOT NULL ile tanımlanmadıysa NULL değer alabilir.
PRIMARY : Bu kısıtlama bu alanın özel anahtar olmasını sağlar. Bu alan boş geçilemez ve yine tablo içerisinde bir değer iki kayıtta bulunamaz.
FOREIGN *** : Bu kısıtlama başka bir tablonun PRIMARY *** olan alanıyla ilişki kurmak için gerekir.
CHECK : Bu kısıtlama ile birlikte bir şart kullanılır. Tabloya kayıt girilirken değerlerin bu şarta uyması beklenir.
ALTER TABLE
Daha önceden oluşturulmuş bir tablonun yapısını değiştirmek için ALTER TABLE komutu kullanılır.
ALTER TABLE tablo_adı
ADD | MODIFY | DROP (<sütun ismi> veri tipi <sütun kısıtlaması>)
ENABLE ifade1
DISABLE ifade2
ALTER komutuyla tablolara yeni bir alan ve kısıtlama eklenebilir, var olan alan ve kısıtlamaların durumu değiştirilebilir veya tablodan ksıtlamalar düşürülebilir. Fakat ALTER komutuyla var olan sütunlar düşürülemez. Bir alanın değeri büyültülebilir, fakat küçültülemez.
ALTER TABLE tbl_ogr
ADD CONSTRAINT cst_Bolum
FOREIGN ***(Bolum)
REFERENCES usr_gazi.tbl_bol(BolKod);
Yukarıdaki örnekte tbl_ogr adlı tablonun yapısı değiştiriliyor. Bir başka kullanıcının bir tablosu ile ilişki kuruluyor.
ALTER TABLE tbl_ders
MODIFY dersad varchar2(40);
Bu örnekte de tbl_ders tablosunun bir alanının uzunluğu değiştiriliyor.
DROP TABLE
Daha önceden oluşturulmuş bir tablonun düşürülmesi için kullanılan komuttur. Kullanımı:
DROP TABLE <tablo_ismi> [CASCADE CONSTRAINTS]
Köşeli parantez içerisindeki tanım kullanılırsa master-detay ilişkili tablolarda master tablo düşürülünce detay tabloların da otomatik olarak düşürülmesi sağlanır. Eğer bu seçenek kullanılmazsa diğer tablolarla ilişkisi bulunan bir tablo silinemez. Ancak bu ilişkiler kaldırıldıktan sonra tablo silinebilir.
DROP TABLE tbl_ogr CASCADE CONSTRAINT
CREATE VIEW
Görüntü oluşturmak için bir SELECT cümlesi kullanmak gerekir. Bir görüntü bir ya da daha fazla tablodan oluşturulabileceği gibi, bir başka görüntüden de oluşturulabilir.Aşağıdaki örnekte üç farklı kullanıcnın aynı yapıdaki tabloları birleştirilip bir görüntü oluşturuluyor.
CREATE VIEW vi_ogr
AS SELECT * from usr_esef.tbl_ogr
UNION ALLSELECT * FROM usr_tef.tbl_ogr
UNION ALL
SELECT * FROM usr_gef.tbl_ogr;
CREATE TABLESPACE
Tablo uzayı kullanıcılara ait olan nesnelerin veritabanında mantıksal olarak tutulduğu yere denmektedir. Bir tablo uzayı oluştururken, bu tablo uzayının verilerinin hangi veri dosyasına konulacağı ve bu dosyanın dizini ile büyüklüğü bildirilmelidir.
CREATE TABLESPACE tbs_esef
DATAFILE 'c:\orasql\tbs_esef.dat' SIZE 10M
DEFAULT STORAGE (INITIAL 10K NEXT 50K MINEXTENTS 1 MAXEXTENTS 999)
ONLINE;
SIZE bildirisi veri dosyasının diskte kaplayacağı yeri belirler. Burada 10M, 5K gibi değerler girilebilir. INITIAL bildirisi tablo uzayı oluşturulduğunda, ik alacağı genişleme’nin büyüklüğünü belirler. Next tablo uzayı oluşturulduktan sonra alacağı genişlemelerin büyüklüğünü belirler. MINEXTENTS tablo uzayı oluşturulduğunda ilk olarak alacağı minimum genişleme sayısının belirtildiği bölümdür. MAXEXTENTS bir tablo uzayının ilk olarak aldığı genişleme de dahil olmak üzere alabileceği maksimum genişleme sayısının belirtildiği bölümdür.
CREATE USER
Kullanıcı veritabanı nesnelerinin sahibidir. Kullanıcılar, nesneleri oluşturur, kullanır ve silerler. Oracle veritabanı ilk kurulduğunda standart olarak üç kullanıcı tanımlanır. Bunlardan bir SYS kullanıcısıdır. SYS kullanıcısı veri sözlüğünün sahibi olan kullanıcıdır. Tüm nesneleri oluşturma hakkına sahiptir ve diğer bütün kullanıcların nesnelerine erişebilir. SYS kullanıcısının ilk şifresi “change_on_install” olarak belirlenmiştir. İkinci kullanıcı SYSTEM kullanıcısıdır. SYSTEM kullanıcısı veri sözlüğünü kullanma hakkına sahiptir. Önemli nesneleri oluşturma hakkına da sahiptir. İlk şifresi “manager” olarak belirlenmiştir. Diğer kullanıcıların nesnelerine erişme hakkına da sahiptir. Üçüncü kullanıcı SCOTT kullanıcısıdır. SCOTT kullanıcısı veritabanına başlangıçta yüklenen demo tabloların sahibidir. Bu kullanıcının nesneleri kullanılarak SQL denemeleri yapılabilir.
“CREATE USER” komutunu SYS ve SYSTEM kullanıcıları standart olarak kullanabilir. Bu hak diğer kullanıcılara da verilebilir. Her kullanıcının nesnelerini tutmak için bir tablo uzayı oluşturmak sistemin performansı açısından gerklidir. Kullanıcı oluşturulurken bu tablo uzayı o kullanıcıya atanır.
CREATE USER usr_esef
IDENTIFIED BY esef
DEFAULT TABLESPACE tbs_esef
QUOTA UNLIMITED ON tbs_esef
Yukarıdaki örnekte usr_esef adında bir kullanıcı oluşturuluyor. Kullanıcının şifresi IDENTIFIED BY ile “esef” olarak bildiriliyor. Kullanıcının kendi nesnelerini oluşturacağı tablo uzayı için ise “tbs_esef” tablo uzayı bildiriliyor. Kullanıcının bu tablo uzayındaki tüm alanı kullanabileceği QUOTA UNLIMITED ile belirleniyor.
CREATE ROLE
Rol veritabanındaki hakların toplanmış haline denir. Veritabanı yöneticisi rolleri kullanarak sistemin güvenliğini daha kolay sağlayabilir. Roller Oracle tarafından önceden tanımlanmış roller ve kullanıcı tanımlı roller olarak iki şekilde düşünülebilir. Oracle tarafından önceden tanımlanan roller beş tanedir:
Rol
Atanmış Haklar
CONNECT
ALTER SESSION,CREATE CLUSTER, CREATE DATABASE LINK, CREATE SEQUENCE, CREATE SESION, CREATE SYNONYM, CREATE TABLE, CREATE VIEW
RESOURCE
CREATE CLUSTER, CREATE PROCEDURE, CREATE SEQUENCE, CREATE TABLE, CREATE TRIGGER
DBA
“WITH ADMIN OPTION” ile birlikte bütün sistem hakları
EXP_FULL_DATABASE
SELECT ANY TABLE, BACKUP ANY TABLE, SYS.INCVID, SYS.INCFIL ve SYS.INCEXP tablolarına INSERT, UPDATE veDELETE hakkı
IMP_FULL_DATABASE
BECOME USER, WRITEDOWN
CREATE ROLE tabloma_bak
GRANT SELECT ON tbl_ogr TO tabloma_bakYukarıdaki örnekte tabloma_bak adında bir rol oluşturuluyor. Daha sonra bu role tbl_ogr tablosu üzerinde listeleme işlemi yapma hakkı veriliyor. Böylece bu rolün atandığı kullanıcı tbl_ogr tablosu üzerinde “SELECT” komutunu çalıştırabilecek.
CREATE INDEX
Daha öncede bahsedildiği gibi indeks tablodaki kayıtlara daha hızlı erişim için kullanılan nesnelerdir. Bir indeks oluşturabilmek için “CREATE ANY INDEX” sistem hakkına sahip olmak gerekir. İndeks bir tablonun bir alanı üzerinde tanımlanabileceği gibi birden fazla alan üzerinde de tanımlanabilir.
CREATE INDEX indeks1 ON tbl_ogr(ogrnum,ad)
CREATE SEQUENCE
Sıra, sıralı olarak artan alanlar için veritabanında tutulan nesnedir. Örneğin birden başlayan ve birer birer artan bir sıra yaratmak için:
CREATE SEQUENCE sira1 START WITH 1 INCREMENT BY 1
CREATE ROLLBACK SEGMENT
Geri alma parçaları SELECT, INSERT, DELETE, UPDATE gibi komutlarla yapılan işlemlerin gerektiğinde geri alınabilmesi için veritabanında ayrılan alanlara denir. “tbsp_esef” tablo uzayını kullanan, kayıt parametrelerinden ilk parçanın büyüklüğü 10M, sonraki genişlemelerin büyüklüğü 1M, minimum genişleme sayısı 2, maksimum genişleme sayısı 121 ve ortalama değeri 30M olan ve ismi “rol_seg” olan bir geri alma parçası şöyle oluşturulabilir:
CREATE ROLLBACK SEGMENT rol_seg
TABLESPCE “tbsp_esef”
STORAGE( INITIAL 10M
NEXT 1M
MINEXTENTS 2
MAXEXTENTS 121
OPTIMAL 30M)
GRANT
Sistem ya da nesne haklarının kullanıcılara veya rollere atanması için kullanılan komuttur.
GRANT DELETE ON tbl_ogr TO usr_gef
Yukarıdaki örnekte usr_gef kullanıcısına tbl_ogr tablosunda silme yapma yetkisi verilir.
REVOKE
Sistem ya da nesne haklarının kullanıcılardan veya rollerden geri alınnması için kullanılan komuttur.
REVOKE DELETE ON tbl_ogr FROM usr_gef
Yukarıdaki örnekte usr_gef kullanıcısından tbl_ogr tablosunda silme yapma yetkisi geri alınır.
** Veritabanı nesnelerinin yönetilmesiyle ilgili daha bir çok veri tanımlama dili komutu vardır. Bu komutların diğerleri burada anlatılmayacaktır. Bir nesneyi oluşturmak için “CREATE”, silmek için “DROP”, değiştirmek için “ALTER” komutlarının kullanıldığının bilinmesi diğer komutlar için bir temel teşkil edecektir. Komutlar içerisinde kullanılan parametreler Oracle yardım dokümanlarında ayrıntılı olarak verilmektedir.
Yedek Alma ve Geri Getirme
Oracle, verileri her ne kadar güvenli tutsa da, fiziksel sebeplerden(disk hataları), kullanıcı hatalarından veya benzer durumlardan dolayı yedeklere ihtiyaç duyulmaktadır. Yedek alma, veritabanı yöneticisinin yapacağı önemli işlerden birisidir.
Oracle’da, yedek almayla ilgili değişik yöntemler vardır. Veritabanı yöneticisi, kendi veritabanının durumuna göre, yedek almayla ilgili bir veya birden fazla yöntemi kullanmaya karar vermelidir. Bu kararı vermede, yönetici, yedeği kimin alacağı, hangi tür depolama ünitesine alınacağı, ne kadar sıklıkla alınacağı, alınan yedeklerin büyüklüğü, veritabanında küçük de olsa bir kayıba tahammül olup olmadığı gibi çok değişik sebepleri gözönünde bulundurmak zorundadır
SQL’de veritabanı nesnelerini oluşturma, silme, yapısını değiştirme işlemleri için kullanılan komutlara veri tanımlama dili komutları denir. Bu komutlar “create”, “alter”, “drop”, “grant”, “revoke”, “analyze”, “audit”, “comment” komutlarıdır. Şimdi bu komutları kullanarak veritabanı nesneleri ile işlemler yapacağız.
Veri Sözlüğü
Veri sözlüğü, Oracle veritabanı ile ilgili bilgilerin yine Oracle veritabanında tablolar ve görüntüler halinde saklanmasıyla oluşur. Veritabanı ile ilgili bu bilgiler kullanıcılar, haklar, veritabanı nesneleri, tablo kısıtlamaları vb. bilgilerinden oluşur. Veri sözlüğü Oracle veritabanın en önemli bölümüdür. Veritabanı hakkındaki tüm bilgiler veri sözlüğünden SQL komutları yazarak öğrenilebilir.
Veri sözlüğü, veritabanı kurulurken standart olarak oluşturulur ve yapılan değişiklikler otomatik olarak veri sözlüğüne yansıtılır. Örneğin bir kullanıcı bir tabloya bir alan eklerse, veri sözlüğünde o tabloya ilişkin yapı kullanıcı farketmeden değiştirilir böylece veri sözlüğünden veritabanı hakkında sürekli olarak güncel ve sağlıklı bilgi almak mümkün olur. Veri sözlüğü içerisindeki bilgiler SQL komutlarıyla sorgulanıp görülebilir. Fakat hiçbir kullanıcı veri sözlüğünü değiştiremez, ekleme yapamaz ve kayıt silemez. Veritabanı oluşturulurken oluşturulan veri sözlüğü tabloları SYS adlı kullanıcıya aittir. Veri sözlüğü tabloları için görüntüler oluşturulmuştur. Tüm kullanıcılar hakları olduğu müddetçe bu görüntülerden bir ya da birkaçını sorgulayabilirler. Veri sözlüğü görüntüleri, başlarındaki ön eklerine göre üç gruba ayrılır:
USER_xxx : Veritabanına o an bağlı olan kullanıcının sahip olduğu nesneler ile ilgili görüntülerdir.
ALL_xxx : Veritabanına o an bağlı olan kullanıcının sahip olduğu ve başkalarına ait olan ve kendisine kullanma hakkı verilmiş olan tüm nesnelerle ilgili görüntülerdir.
DBA_xxx : DBA(veritabanı yöneticisi) veya DBA hakkına sahip kullanıcıların görebileceği görüntülerdir.
Görüntü İsimleri
Açıklama
USER_TABLES
Kullanıcıların sahip olduğu tabloların yapısını gösteren görüntüdür.
USER_SEQUENCES
Kullanıcının sahip olduğu sıralar hakkında bilgi içeren görüntüdür.
USER_VİEWS
Kullanıcının sahip olduğu görüntüler hakkında bilgi içeren görüntüdür.
ALL_OBJECTS
Kullanıcının erişebileceği bütün nesneler hakkında bilgi içeren görüntüdür.
DBA_USERS
Veritabanındaki bütün kullanıcılar hakkında bilgi içeren görüntüdür.
DBA_TABLESPACES
Veritabanındaki bütün tablo uzayları hakkında bilgi içeren görüntüdür.
SCOTT kullanıcısının bütün nesnelerini görmesi
SELECT * FROM USER_OBJECTS
Bir kullanıcın kendine ait bütün tabloların adlarını listelemesi
SELECT TABLE_NAME FROM USER_TABLES
Bir kullanıcının tüm indeks bilgilerini listelemesi
SELECT INDEX_NAME,TABLE_NAME,TABLESPACE_NAME FROM ALL_INDEXES
Veritabanı Nesneleriyle İlgili Komutlar
CREATE TABLE
Tablo oluşturma komutunu anlatırken bir örnekle başlayalım.
CREATE table tbl_ogr
(OgrNum NUMBER(11) NOT NULL,
Ad VARCHAR2(15),
Soyad VARCHAR2(15),
Dogyer NUMBER(2),
CONSTRAINT cst_OgrNum PRIMARY ***(OgrNum)
CONSTRAINT cst_dogyer FOREING ***(dogyer) REFERENCES il(ilkod))
Bu komut “tbl_ogr” adında bir tablo oluşturuyor. Tablonun dört alanı var. Bunlardan biri özel anahtar(Primary ***) olarak tanımlanmış. Bu alanın değeri boş olamaz ve tabloda aynı iki değer bulunamaz.. Bir tablo ile başka bir tablo arasında ilişki kurulacaksa bu ana tabloda PRIMARY *** tanımıyla, diğer tabloda FOREIGN *** tanımıyla yapılır. Yani doğum yeri alanı için buradaki tablomuz ana tablo değil. Çünkü aynı yerde doğmuş kişilerin kaydı tablomuzda olabilir. Böylece aynı il kodu birden fazla kayıtta yer alabilir. İlişki kurulan diğer tablonun adını yukarıdan çıkarabiliriz. Bu tablo “il” isminde. Her il bu tabloda kayıtlı ve her birinin bir kodu var. Bu tabloda bir ilin kaydı iki sütunda yer alamaz. Bu yüzden “ilkodu” alanı “il” tablosu için PRIMARY *** olarak tanımlanmış.
PRIMARY ***, NOT NULL gibi bildirimler kısıtlamalar olarak tanımlanır. Bir tabloda farklı şekilde kısıtlamalar yapılabilir. Kısıtlama için kullanılan bildirimler 5 adettir.
NOT NULL : Bu kısıtlamanın konulduğu bir alanın mutlaka bir değeri olmak zorundadır.
UNIQUE : Bu kısıtlamanın konulduğu bir alan bir değerden sadece bir adet içerebilir. Bu kısıtlamaya sahip alan NOT NULL ile tanımlanmadıysa NULL değer alabilir.
PRIMARY : Bu kısıtlama bu alanın özel anahtar olmasını sağlar. Bu alan boş geçilemez ve yine tablo içerisinde bir değer iki kayıtta bulunamaz.
FOREIGN *** : Bu kısıtlama başka bir tablonun PRIMARY *** olan alanıyla ilişki kurmak için gerekir.
CHECK : Bu kısıtlama ile birlikte bir şart kullanılır. Tabloya kayıt girilirken değerlerin bu şarta uyması beklenir.
ALTER TABLE
Daha önceden oluşturulmuş bir tablonun yapısını değiştirmek için ALTER TABLE komutu kullanılır.
ALTER TABLE tablo_adı
ADD | MODIFY | DROP (<sütun ismi> veri tipi <sütun kısıtlaması>)
ENABLE ifade1
DISABLE ifade2
ALTER komutuyla tablolara yeni bir alan ve kısıtlama eklenebilir, var olan alan ve kısıtlamaların durumu değiştirilebilir veya tablodan ksıtlamalar düşürülebilir. Fakat ALTER komutuyla var olan sütunlar düşürülemez. Bir alanın değeri büyültülebilir, fakat küçültülemez.
ALTER TABLE tbl_ogr
ADD CONSTRAINT cst_Bolum
FOREIGN ***(Bolum)
REFERENCES usr_gazi.tbl_bol(BolKod);
Yukarıdaki örnekte tbl_ogr adlı tablonun yapısı değiştiriliyor. Bir başka kullanıcının bir tablosu ile ilişki kuruluyor.
ALTER TABLE tbl_ders
MODIFY dersad varchar2(40);
Bu örnekte de tbl_ders tablosunun bir alanının uzunluğu değiştiriliyor.
DROP TABLE
Daha önceden oluşturulmuş bir tablonun düşürülmesi için kullanılan komuttur. Kullanımı:
DROP TABLE <tablo_ismi> [CASCADE CONSTRAINTS]
Köşeli parantez içerisindeki tanım kullanılırsa master-detay ilişkili tablolarda master tablo düşürülünce detay tabloların da otomatik olarak düşürülmesi sağlanır. Eğer bu seçenek kullanılmazsa diğer tablolarla ilişkisi bulunan bir tablo silinemez. Ancak bu ilişkiler kaldırıldıktan sonra tablo silinebilir.
DROP TABLE tbl_ogr CASCADE CONSTRAINT
CREATE VIEW
Görüntü oluşturmak için bir SELECT cümlesi kullanmak gerekir. Bir görüntü bir ya da daha fazla tablodan oluşturulabileceği gibi, bir başka görüntüden de oluşturulabilir.Aşağıdaki örnekte üç farklı kullanıcnın aynı yapıdaki tabloları birleştirilip bir görüntü oluşturuluyor.
CREATE VIEW vi_ogr
AS SELECT * from usr_esef.tbl_ogr
UNION ALLSELECT * FROM usr_tef.tbl_ogr
UNION ALL
SELECT * FROM usr_gef.tbl_ogr;
CREATE TABLESPACE
Tablo uzayı kullanıcılara ait olan nesnelerin veritabanında mantıksal olarak tutulduğu yere denmektedir. Bir tablo uzayı oluştururken, bu tablo uzayının verilerinin hangi veri dosyasına konulacağı ve bu dosyanın dizini ile büyüklüğü bildirilmelidir.
CREATE TABLESPACE tbs_esef
DATAFILE 'c:\orasql\tbs_esef.dat' SIZE 10M
DEFAULT STORAGE (INITIAL 10K NEXT 50K MINEXTENTS 1 MAXEXTENTS 999)
ONLINE;
SIZE bildirisi veri dosyasının diskte kaplayacağı yeri belirler. Burada 10M, 5K gibi değerler girilebilir. INITIAL bildirisi tablo uzayı oluşturulduğunda, ik alacağı genişleme’nin büyüklüğünü belirler. Next tablo uzayı oluşturulduktan sonra alacağı genişlemelerin büyüklüğünü belirler. MINEXTENTS tablo uzayı oluşturulduğunda ilk olarak alacağı minimum genişleme sayısının belirtildiği bölümdür. MAXEXTENTS bir tablo uzayının ilk olarak aldığı genişleme de dahil olmak üzere alabileceği maksimum genişleme sayısının belirtildiği bölümdür.
CREATE USER
Kullanıcı veritabanı nesnelerinin sahibidir. Kullanıcılar, nesneleri oluşturur, kullanır ve silerler. Oracle veritabanı ilk kurulduğunda standart olarak üç kullanıcı tanımlanır. Bunlardan bir SYS kullanıcısıdır. SYS kullanıcısı veri sözlüğünün sahibi olan kullanıcıdır. Tüm nesneleri oluşturma hakkına sahiptir ve diğer bütün kullanıcların nesnelerine erişebilir. SYS kullanıcısının ilk şifresi “change_on_install” olarak belirlenmiştir. İkinci kullanıcı SYSTEM kullanıcısıdır. SYSTEM kullanıcısı veri sözlüğünü kullanma hakkına sahiptir. Önemli nesneleri oluşturma hakkına da sahiptir. İlk şifresi “manager” olarak belirlenmiştir. Diğer kullanıcıların nesnelerine erişme hakkına da sahiptir. Üçüncü kullanıcı SCOTT kullanıcısıdır. SCOTT kullanıcısı veritabanına başlangıçta yüklenen demo tabloların sahibidir. Bu kullanıcının nesneleri kullanılarak SQL denemeleri yapılabilir.
“CREATE USER” komutunu SYS ve SYSTEM kullanıcıları standart olarak kullanabilir. Bu hak diğer kullanıcılara da verilebilir. Her kullanıcının nesnelerini tutmak için bir tablo uzayı oluşturmak sistemin performansı açısından gerklidir. Kullanıcı oluşturulurken bu tablo uzayı o kullanıcıya atanır.
CREATE USER usr_esef
IDENTIFIED BY esef
DEFAULT TABLESPACE tbs_esef
QUOTA UNLIMITED ON tbs_esef
Yukarıdaki örnekte usr_esef adında bir kullanıcı oluşturuluyor. Kullanıcının şifresi IDENTIFIED BY ile “esef” olarak bildiriliyor. Kullanıcının kendi nesnelerini oluşturacağı tablo uzayı için ise “tbs_esef” tablo uzayı bildiriliyor. Kullanıcının bu tablo uzayındaki tüm alanı kullanabileceği QUOTA UNLIMITED ile belirleniyor.
CREATE ROLE
Rol veritabanındaki hakların toplanmış haline denir. Veritabanı yöneticisi rolleri kullanarak sistemin güvenliğini daha kolay sağlayabilir. Roller Oracle tarafından önceden tanımlanmış roller ve kullanıcı tanımlı roller olarak iki şekilde düşünülebilir. Oracle tarafından önceden tanımlanan roller beş tanedir:
Rol
Atanmış Haklar
CONNECT
ALTER SESSION,CREATE CLUSTER, CREATE DATABASE LINK, CREATE SEQUENCE, CREATE SESION, CREATE SYNONYM, CREATE TABLE, CREATE VIEW
RESOURCE
CREATE CLUSTER, CREATE PROCEDURE, CREATE SEQUENCE, CREATE TABLE, CREATE TRIGGER
DBA
“WITH ADMIN OPTION” ile birlikte bütün sistem hakları
EXP_FULL_DATABASE
SELECT ANY TABLE, BACKUP ANY TABLE, SYS.INCVID, SYS.INCFIL ve SYS.INCEXP tablolarına INSERT, UPDATE veDELETE hakkı
IMP_FULL_DATABASE
BECOME USER, WRITEDOWN
CREATE ROLE tabloma_bak
GRANT SELECT ON tbl_ogr TO tabloma_bakYukarıdaki örnekte tabloma_bak adında bir rol oluşturuluyor. Daha sonra bu role tbl_ogr tablosu üzerinde listeleme işlemi yapma hakkı veriliyor. Böylece bu rolün atandığı kullanıcı tbl_ogr tablosu üzerinde “SELECT” komutunu çalıştırabilecek.
CREATE INDEX
Daha öncede bahsedildiği gibi indeks tablodaki kayıtlara daha hızlı erişim için kullanılan nesnelerdir. Bir indeks oluşturabilmek için “CREATE ANY INDEX” sistem hakkına sahip olmak gerekir. İndeks bir tablonun bir alanı üzerinde tanımlanabileceği gibi birden fazla alan üzerinde de tanımlanabilir.
CREATE INDEX indeks1 ON tbl_ogr(ogrnum,ad)
CREATE SEQUENCE
Sıra, sıralı olarak artan alanlar için veritabanında tutulan nesnedir. Örneğin birden başlayan ve birer birer artan bir sıra yaratmak için:
CREATE SEQUENCE sira1 START WITH 1 INCREMENT BY 1
CREATE ROLLBACK SEGMENT
Geri alma parçaları SELECT, INSERT, DELETE, UPDATE gibi komutlarla yapılan işlemlerin gerektiğinde geri alınabilmesi için veritabanında ayrılan alanlara denir. “tbsp_esef” tablo uzayını kullanan, kayıt parametrelerinden ilk parçanın büyüklüğü 10M, sonraki genişlemelerin büyüklüğü 1M, minimum genişleme sayısı 2, maksimum genişleme sayısı 121 ve ortalama değeri 30M olan ve ismi “rol_seg” olan bir geri alma parçası şöyle oluşturulabilir:
CREATE ROLLBACK SEGMENT rol_seg
TABLESPCE “tbsp_esef”
STORAGE( INITIAL 10M
NEXT 1M
MINEXTENTS 2
MAXEXTENTS 121
OPTIMAL 30M)
GRANT
Sistem ya da nesne haklarının kullanıcılara veya rollere atanması için kullanılan komuttur.
GRANT DELETE ON tbl_ogr TO usr_gef
Yukarıdaki örnekte usr_gef kullanıcısına tbl_ogr tablosunda silme yapma yetkisi verilir.
REVOKE
Sistem ya da nesne haklarının kullanıcılardan veya rollerden geri alınnması için kullanılan komuttur.
REVOKE DELETE ON tbl_ogr FROM usr_gef
Yukarıdaki örnekte usr_gef kullanıcısından tbl_ogr tablosunda silme yapma yetkisi geri alınır.
** Veritabanı nesnelerinin yönetilmesiyle ilgili daha bir çok veri tanımlama dili komutu vardır. Bu komutların diğerleri burada anlatılmayacaktır. Bir nesneyi oluşturmak için “CREATE”, silmek için “DROP”, değiştirmek için “ALTER” komutlarının kullanıldığının bilinmesi diğer komutlar için bir temel teşkil edecektir. Komutlar içerisinde kullanılan parametreler Oracle yardım dokümanlarında ayrıntılı olarak verilmektedir.
Yedek Alma ve Geri Getirme
Oracle, verileri her ne kadar güvenli tutsa da, fiziksel sebeplerden(disk hataları), kullanıcı hatalarından veya benzer durumlardan dolayı yedeklere ihtiyaç duyulmaktadır. Yedek alma, veritabanı yöneticisinin yapacağı önemli işlerden birisidir.
Oracle’da, yedek almayla ilgili değişik yöntemler vardır. Veritabanı yöneticisi, kendi veritabanının durumuna göre, yedek almayla ilgili bir veya birden fazla yöntemi kullanmaya karar vermelidir. Bu kararı vermede, yönetici, yedeği kimin alacağı, hangi tür depolama ünitesine alınacağı, ne kadar sıklıkla alınacağı, alınan yedeklerin büyüklüğü, veritabanında küçük de olsa bir kayıba tahammül olup olmadığı gibi çok değişik sebepleri gözönünde bulundurmak zorundadır
