Günümüzde sosyal medya kullanımının yaygınlaşması ile reşit-reşit olmayan, akli dengesi yerinde olan-olmayan kim olduklarını bilmediğimiz, sadece kayıt yaptıkları rumuz ile tanıdığımız insanlar/kurumlar ile bir etkileşim halindeyiz. Çoğu insan sosyal medyada diğer insanların sadece kendi kullanıcı adını gördüğünü, bu kullanıcı adını esas kullanan kendisinin görünmez olduğunu veya sanal bir ortam olduğu için kendisinin anonim olduğunu ve rahatça her türlü tutumu sergileyebileceğini zanneder. Hal böyle olunca Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen bazı suçlar sosyal medya üzerinden de işlenebilir hale gelmiştir.
Bu konumda ise sizlere aşağıdaki sırayla elimdeki bilgilerle yardımcı olmaya çalışacağım.
İçindekiler
Suç Duyurusunda Nasıl Bulunulur?
Suçluların Kimlik Tespiti Nasıl Yapılır?
Sosyal Medya Aracılığı ile işlenen Suçlar Nelerdir?
SUÇ DUYURUSUNDA NASIL BULUNULUR?
Öncelikle günümüzde teknolojik aletlerin gelişmesiyle bu konuda birçok yöntem ve imkan mevcuttur.
1- Polis Merkezi Amirlikleri’ne şahsınıza karşı işlenen, aşağıda belirtmiş olduğum suçlarla ilgili mahhalenize bakan mıntıka polis merkezine gerekli Ekran görüntülerini alarak şahsi (bireysel) olarak müracatta bulunabilirsiniz.
2- İdarenizde bulunan Adliyelere şahsınıza karşı işlenen, aşağıda belirtmiş olduğum suçlarla ilgili gerekli Ekran görüntülerini alarak şahsi (bireysel) olarak müracatta bulunabilirsiniz.
3- Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı’na ait SİBERAY projesi kapsamında [email protected] adresine e-posta ile yine gerekli ekran görüntülerini de maile ekleyerek suç duyurusunda bulunabilirsiniz.
4- CİMER (CumhurBaşkanlığı İletişim Merkezi) ‘e yine aynı şekilde
CİMER - T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi
T.C Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER); bilişim ve iletişim teknolojileri kullanılarak hayata geçirilen bir halkla ilişkiler uygulamasıdır.
www.cimer.gov.tr
5- Bunlar haricinde yine sosyal medyada (özellikle Twitter) bu tarz suçlarla ilgili paylaşım yapılıp egm ve alt yapılanmalarını etiketlemek suretiyle yapılan paylaşımlar da görülmesi halinde ihbar kabul edilebilir.
SUÇLULARIN KİMLİK TESPİTİ NASIL YAPILIR?
Bilindiği üzere sosyal medya platformlarına/uygulamalarına ulaşabilmenin yolu bir internet sağlayıcısı (en basitinden modem) ve bir makinedir(bilgisayar,akıllı telefon..vb). Bu suçları işleyen failler de bu cihazları kullanarak bu suçu işlemektedirler. Bu suçu işleyen kişinin tespiti için öncelikle sosyal medya platformu temsilciliği ile iletişime geçilerek bahse konu suçu işleyen failin IP adresi tespiti yapılmalıdır.
Ülkemiz geçtiğimiz yıl sosyal medya platformlarına süre tanıyarak ülkemizde temsilcilik kurmalarını, aksi takdirde ülkemizde o platformun engelleneceği veya yaptırım yoluna gidileceği yönünde bildirimde bulunmuştur.
Bunun nedenlerinden biri de sosyal medya üzerinden işlenen suçların artması ve bu suçların faillerinin daha hızlı yakalanmasıdır. Çünkü sosyal medya platformlarının bir çoğu yurt dışı temellidir ve faillerin ip bilgilerinin alınması ve kişisel bilgilerine ulaşılması hem zordur hem de fazla zaman almaktadır. Bu sayede bu tarz bilgilerin emniyet birimlerince temin edilme süreci biraz daha hızlanmış bulunmaktadır.
IP Adresine ulaşıldıktan sonra, bu ip adresine hizmet sağlayan internet servis sağlayıcı firma (ttnet-superonline..vb) ile iletişime geçilip bu ip adresini kullanan modem-müşteri-Mac adresi gibi faili bulmaya yönelik bilgiler elde edilir ve fail yakalanır. Elbette VPN gibi uygulamalar kullanarak bu suçları işleyen şahıslar da bulunmaktadır. Bu firmalar da yurt dışı menşeili olabilir lakin adli suçlarda Mahkeme uluslararası yargı makamları ile irtibata geçerek firma yurt dışında dahi olsa şahsın bilgilerine ulaşabilir. Buna uluslararası adli istinabe adı verilir.
SOSYAL MEDYA ARACILIĞI İLE İŞLENEN/İŞLENEBİLEN SUÇLAR
Bu suçları Türk Ceza Kanunu'ndaki sıra ile şu şekilde sayabiliriz;
İntihara Yönlendirme (TCK md. 84)
Çocukların Cinsel İstismarı (TCK md. 103)
Cinsel Taciz (TCK md. 105)
Tehdit (TCK md. 106)
Şantaj (TCK md. 107)
Kişilerin Huzur ve Sükutunu Bozma (TCK md. 123)
Hakaret (TCK md. 125)
Haberleşmenin Gizliliği (TCK md. 132)
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal (TCK md. 134)
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi (TCK md. 135)
Dolandırıcılık (TCK md. 157)
Halk Arasında Korku ve Panik Yaratmak Amacıyla Tehdit (TCK md. 213)
Suç İşlemeye Tahrik (TCK md. 214)
Suç ve Suçluyu Övme (TCK md. 215)
Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama (TCK md. 216)
Kanunlara Uymamaya Tahrik (TCK md. 217)
Hayasızca Hareketler (TCK md. 225)
Müstehcenlik (TCK md. 226)
Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama (TCK md. 228)
Bilişim Sistemine Girme (TCK md.243)
Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme (TCK md. 244)
İftira (TCK md. 267)
Cumhurbaşkanına Hakaret (TCK md. 299)
Devletin Egemenlik Alametlerini Aşağılama (TCK md. 300)
Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve Organlarını Aşağılama (TCK md. 301)
Bu suçları ufak ufak açıklamak gerekirse;
-İntihara Yönlendirme-
Türk Ceza Kanunu Madde 84
(1) Başkasını intihara azmettiren, teşvik eden, başkasının intihar kararını kuvvetlendiren ya da başkasının intiharına herhangi bir şekilde yardım eden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) İntiharın gerçekleşmesi durumunda, kişi dört yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Başkalarını intihara alenen teşvik eden kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(4) İşlediği fiilin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan veya ortadan kaldırılan kişileri intihara sevk edenlerle cebir veya tehdit kullanmak suretiyle kişileri intihara mecbur edenler, kasten öldürme suçundan sorumlu tutulurlar.
Bu suç normal temas yoluyla gerçekleşebileceği gibi, kişinin kendi sosyal medya hesabı üzerinden başka bir kişinin intiharına yol açacabilecek şekilde kişiyi azmettirme veya teşvik ettirme amacıyla başka bir kullanıcının hesabına veya dm üzerinden yazılı,sesli veya görüntülü bir veri göndermesi ile de işlenebilir. Veya bir kişiyi hedef alan paylaşım yapılması ve sonucunda intihar eyleminin gerçekleşmesi de bu suç kapsamında değerlendirilir.
-Çocukların Cinsel İstismarı-
Türk Ceza Kanunu Madde 103- (Değişik: 18/6/2014-6545/59 md.)
(1) Yeniden düzenlenen birinci ve ikinci cümle: 24/11/2016-6763/13 md.) Çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi, sekiz yıldan on beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Cinsel istismarın sarkıntılık düzeyinde kalması hâlinde üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Mağdurun on iki yaşını tamamlamamış olması hâlinde verilecek ceza, istismar durumunda on yıldan, sarkıntılık durumunda beş yıldan az olamaz. Sarkıntılık düzeyinde kalmış suçun failinin çocuk olması hâlinde soruşturma ve kovuşturma yapılması mağdurun, velisinin veya vasisinin şikâyetine bağlıdır. Cinsel istismar deyiminden;
a) On beş yaşını tamamlamamış veya tamamlamış olmakla birlikte fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan çocuklara karşı gerçekleştirilen her türlü cinsel davranış,
b) Diğer çocuklara karşı sadece cebir, tehdit, hile veya iradeyi etkileyen başka bir nedene dayalı olarak gerçekleştirilen cinsel davranışlar, anlaşılır.
Başta da dediğim gibi sosyal medya kullanımı yaygın olması sebebiyle, bu platformlarda çocuk yaşlarda reşit olmayan birçok kullanıcı kitlesi de bulunmaktadır. Bazı kötü niyetli kullanıcılar çocuklar ile sosyal medya üzerinden iletişime geçerek bu suçu işleyebilmektedir.
-Cinsel Taciz-
Türk Ceza Kanunu Madde 105
(1) Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında, mağdurun şikayeti üzerine, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına veya adlî para cezasına fiilin çocuğa karşı işlenmesi hâlinde altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Suçun;
a) Kamu görevinin veya hizmet ilişkisinin ya da aile içi ilişkinin sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
b) Vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruyucu aile veya sağlık hizmeti veren ya da koruma, bakım veya gözetim yükümlülüğü bulunan kişiler tarafından,
c) Aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
d) Posta veya elektronik haberleşme araçlarının sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,
e) Teşhir suretiyle, işlenmesi hâlinde yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu fiil nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış ise verilecek ceza bir yıldan az olamaz.
Sosyal medya üzerinden bir hesap kullanıcısının hemcins veya karşı cinsine fark etmeksizin (çocuk olmadığı müddetçe) başka bir hesap kullanıcısına kullanıcıyı rahatsız edecek şekilde cinsel amaçlı yazılı veya görüntülü olarak paylaşım yapması ile bu suç işlenebilmektedir. Böyle bir durumda mağdur olan kullanıcı gerekli ekran görüntülerini alarak cinsel taciz suçu oluştuğundan yukarıda belirttiğim şekillerde şikayette bulunabilir.
-Tehdit-
Türk Ceza Kanunu Madde 106
(1) Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle tehditte ise, mağdurun şikayeti üzerine, altı aya kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
(2) Tehdidin;
a) Silahla,
b) Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,
c) Birden fazla kişi tarafından birlikte,
d) Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak, İşlenmesi halinde, fail hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. (3) Tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verilir.
Sosyal medya uygulamaları üzerinden herhangi bir kişinin özel mesaj yoluyla veya herhangi bir gönderi altından atılan yorumla tehdit edilmesi bu suçu oluşturur. Ayrıca tehdit eden kişinin anonim bir hesap ile tehdit suçunu işlemesi 2.fıkranın (b) bendindeki ağırlaştırılmış sebebi oluşturur. Tehdit suçu sosyal medyada oldukça yaygındır.
-Şantaj-
Türk Ceza Kanunu Madde 107
(1) Hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde de birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur.
Şantaj suçu sosyal medya üzerinden işlenebilecek en tehlikeli suçlardan biridir. Tehdit suçundan farklı olarak kişinin her türlü özgür iradesini hiçe sayar ve içeriği suç içeren veya içermeyen kendi rızası dışında her türlü eylemi gerçekleştirmesine sabep olur. Kısaca kişinin hayatını mahveder. Böyle bir durumda hiç vakit kaybetmeksizin suç duyurunda bulunmalı ve gerekli adli süreci başlatmalısınız.
-Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma-
Türk Ceza Kanunu Madde 123
(1) Sırf huzur ve sükûnunu bozmak maksadıyla bir kimseye ısrarla; telefon edilmesi, gürültü yapılması ya da aynı maksatla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunulması halinde, mağdurun şikayeti üzerine faile üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
Sosyal medya üzerinden kişinin sürekli olarak başka bir kullanıcı tarafından mesaj yoluyla rahatsız edilmesi ve bu mesajlardan kaynaklanan bildirimlerin gelmesiyle birlikte cihazı kullanamayacak hale gelmesi suretiyle bu suçun işlenmesi mümkündür.
-Hakaret-
Türk Ceza Kanunu Madde 125
(1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
(3) Hakaret suçunun;
a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
(4) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
(5) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.
Hakaret suçu sosyal medyada ziyadesiyle işlenen suçlardan biridir. Fazla takipçili bir sayfa tarafından paylaşılan bir post altındaki yorumlara bir göz atarsanız kullanıcıların birbirlerine ettikleri hakaretleri görebilirsiniz. Hatta bu hakaretleşmeler bazen karşılıklı da olabiliyor. Fakat kullanıcılar bunun suç olduğunun farkında değiller.
-Haberleşmenin Gizliliği-
Türk Ceza Kanunu Madde 132
(1) Kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu gizlilik ihlali haberleşme içeriklerinin kaydı suretiyle gerçekleşirse, verilecek ceza bir kat artırılır.
(2) Kişiler arasındaki haberleşme içeriklerini hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Kendisiyle yapılan haberleşmelerin içeriğini diğer tarafın rızası olmaksızın hukuka aykırı olarak alenen ifşa eden kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.
Sosyal medya kullanıcıları başka kullanıcılar ile yaptıkları mesajlaşma veya görüntülü iletileri herkese açık profil hesaplarından izinsiz olarak paylaşamazlar. Paylaşıldığı takdirde bu durum haberleşmenin gizliliğinin ihlali suçunu oluşturur.
-Özel Hayatın Gizliliğini İhlal-
Türk Ceza Kanunu Madde 134
(1) Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gizliliğin görüntü veya seslerin kayda alınması suretiyle ihlal edilmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.
(2) Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri hukuka aykırı olarak ifşa eden kimse iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.
Sosyal medya hesapları ile kullanıcıların farklı kullanıcılar ile yaptıkları görüşmeleri o kullanıcının izni veya rızası dışında kayda alarak herkese açık olan profil hesaplarında paylaşması Özel Hayatın gizliliğinin ihlali suçunu oluşturur.
-Kişisel Verilerin Kaydedilmesi-
Türk Ceza Kanunu Madde 135
(1) Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
(2) Kişisel verinin, kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine; hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda birinci fıkra uyarınca verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Sosyal medya uygulamaları üzerinden başka kullanıcıların verilerinin (fotoğraf,ses) hukuka aykırı olarak kaydedilmesi, depolanması bu suçu oluşturur. Örneğin bir arkadaşınızın sosyal medyada paylaştığınız fotoğraflarınızı mobil cihazına kaydettiğine şahit olursanız. O arkadaşınızdan bu suç kapsamında şikayetçi olabilirsiniz.
-Dolandırıcılık-
Türk Ceza Kanunu Madde 157
(1) Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.
Sosyal medya üzerinde sosyal mühendislik gibi farklı yöntemlerle dolandırıcılık suçu oldukça yaygınlaşmıştır.
-Halk Arasında Korku ve Panik Yaratmak Amacıyla Tehdit-
Türk Ceza Kanunu Madde 213
(1) Halk arasında endişe, korku ve panik yaratmak amacıyla hayat, sağlık, vücut veya cinsel dokunulmazlık ya da malvarlığı bakımından alenen tehditte bulunan kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Suçun silahla işlenmesi halinde, verilecek ceza, kullanılan silahın niteliğine göre yarı oranına kadar artırılabilir.
Sosyal medyada geniş kitlelere ulaşmak zor olmadığından bu suç kolaylıkla işlenebilmektedir.
-Suç İşlemeye Tahrik-
Türk Ceza Kanunu Madde 214
(1) Suç işlemek için alenen tahrikte bulunan kişi, altı aydan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Halkın bir kısmını diğer bir kısmına karşı silahlandırarak, birbirini öldürmeye tahrik eden kişi, on beş yıldan yirmi dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Tahrik konusu suçların işlenmesi halinde, tahrik eden kişi, bu suçlara azmettiren sıfatıyla cezalandırılır.
Sosyal medya üzerinden Milli ve dini duyguları sömürerek grupları birbirine karşı kışkırtmak gibi, yine geniş kitlelere ulaşılmasındaki kolaylıktan dolayı işlenilmesi mümkün suçlardan biridir.
-Suç ve Suçluyu Övme-
Türk Ceza Kanunu Madde 215
(1) İşlenmiş olan bir suçu veya işlemiş olduğu suçtan dolayı bir kişiyi alenen öven kimse, bu nedenle kamu düzeni açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması hâlinde, iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Düşünce özgürlüğü kapsamında yapılan sosyal medya paylaşımlarının sınırları vardır. Bunlardan bir tanesi de suç ve suçluyu övmektir. Örneğin işlediği bir suçtan dolayı hapsa giren bir suçluyu övmek Türk Ceza Kanunu’nca suçtur. Fakat bu demek değildir ki suçluyu övmeyeceğiz, evet ama kanunca hakaret de edemeyiz.
-Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama-
Türk Ceza Kanunu Madde 216
(1) Halkın sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini, diğer bir kesimi aleyhine kin ve düşmanlığa alenen tahrik eden kimse, bu nedenle kamu güvenliği açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Halkın bir kesimini, sosyal sınıf, ırk, din, mezhep, cinsiyet veya bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılayan kişi, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılayan kişi, fiilin kamu barışını bozmaya elverişli olması halinde, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Yine sosyal medyada kalabalık kitlelere erişimin kolaylığından yararlanarak işlenebilecek suçlardan biridir.
-Kanunlara Uymamaya Tahrik-
Türk Ceza Kanunu Madde 217
(1) Halkı kanunlara uymamaya alenen tahrik eden kişi, tahrikin kamu barışını bozmaya elverişli olması halinde, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Yine sosyal medyada kalabalık kitlelere erişimin kolaylığından yararlanarak işlenebilecek suçlardan biridir.
-Hayasızca Hareketler-
Türk Ceza Kanunu Madde 225
(1) Alenen cinsel ilişkide bulunan veya teşhircilik yapan kişi, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu fiilin kayda alınarak veya canlı yayın açarak sosyal medyada paylaşılması hayasızca hareketler suçunu oluşturur.
-Müstehcenlik-
Türk Ceza Kanunu Madde 226
(1) a) Bir çocuğa müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünleri veren ya da bunların içeriğini gösteren, okuyan, okutan veya dinleten,
b) Bunların içeriklerini çocukların girebileceği veya görebileceği yerlerde ya da alenen gösteren, görülebilecek şekilde sergileyen, okuyan, okutan, söyleyen, söyleten,
c) Bu ürünleri, içeriğine vakıf olunabilecek şekilde satışa veya kiraya arz eden,
d) Bu ürünleri, bunların satışına mahsus alışveriş yerleri dışında, satışa arz eden, satan veya kiraya veren,
e) Bu ürünleri, sair mal veya hizmet satışları yanında veya dolayısıyla bedelsiz olarak veren veya dağıtan,
f) Bu ürünlerin reklamını yapan, Kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Müstehcen görüntü, yazı veya sözleri basın ve yayın yolu ile yayınlayan veya yayınlanmasına aracılık eden kişi altı aydan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
Sosyal medya platformlarının kurallarına da aykırı olan bu tarz paylaşımlara rastlamaktayız. Ayrıca çocuklarla ilgili maddeler yine reşit olmayan kitlenin sosyal medyada fazlaca bulunması sebebiyle işlenmeye müsait bir ortam oluşturmaktadır.
-Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama-
Türk Ceza Kanunu Madde 228
(1) Kumar oynanması için yer ve imkan sağlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve iki yüz günden aşağı olmamak üzere adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Çocukların kumar oynaması için yer ve imkan sağlanması halinde, verilecek ceza bir katı oranında artırılır.
(3) Suçun bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi halinde üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden on bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
(4) Suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(5) Bu suçtan dolayı, tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
(6) Ceza Kanununun uygulanmasında kumar, kazanç amacıyla icra edilen ve kar ve zararın talihe bağlı olduğu oyunlardır.
Suçun bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle işlenmesi halinde üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin günden on bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Bendinden de anlayacağımız üzere bu suçun sosyal medya üzerinden işlenmesi de mümkündür. Ayrıca bu suçun sosyal medya gibi ortamlarda işlenmesi ağırlaştırıcı ceza nedenidir yani bu suçu işleyen kişi yada kişilere daha fazla ceza verilmektedir.
-Bilişim Sistemine Girme-
Türk Ceza Kanunu Madde 243
(1) Bir bilişim sisteminin bütününe veya bir kısmına, hukuka aykırı olarak giren veya orada kalmaya devam eden kimseye bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası verilir.
(2) Yukarıdaki fıkrada tanımlanan fiillerin bedeli karşılığı yararlanılabilen sistemler hakkında işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir.
(3) Bu fiil nedeniyle sistemin içerdiği veriler yok olur veya değişirse, altı aydan iki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
(4) Bir bilişim sisteminin kendi içinde veya bilişim sistemleri arasında gerçekleşen veri nakillerini, sisteme girmeksizin teknik araçlarla hukuka aykırı olarak izleyen kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Sosyal medya hesapları kişiye veya kurumlara özel olarak açılıp kullanılmaktadır. Bu hesap bilgilerinin başka kişilerce ele geçirilerek sosyal medya hesabına izinsiz girilmesi bu suçu oluşturmaktadır.
-Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme-
Türk Ceza Kanunu Madde 244
(1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Bu fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(4) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
Sosyal medya hesapları kişiye veya kurumlara özel olarak açılıp kullanılmaktadır. Bu hesap bilgilerinin başka kişilerce ele geçirilerek sosyal medya hesabına izinsiz girilmesi ve hesap bilgilerinin değiştirilmesi, izinsiz veri paylaşılması gibi fiiller bahse konu suçu oluşturmaktadır.
-İftira-
Türk Ceza Kanunu Madde 267
(1) Yetkili makamlara ihbar veya şikayette bulunarak ya da basın ve yayın yoluyla, işlemediğini bildiği halde, hakkında soruşturma ve kovuşturma başlatılmasını ya da idari bir yaptırım uygulanmasını sağlamak için bir kimseye hukuka aykırı bir fiil isnat eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Bu suçun sosyal medya uygulamalarından – platformlarından işlenmesi de iftira suçunu oluşturmaktadır.
-Cumhurbaşkanına Hakaret-
Türk Ceza Kanunu Madde 299
(1) Cumhurbaşkanına hakaret eden kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Suçun alenen işlenmesi hâlinde, verilecek ceza altıda biri oranında artırılır.
(3) Bu suçtan dolayı kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlıdır.
Sosyal medya platformlarında sıklıkla rastlanan suç türüdür. Duygu ve düşüncelerin belirtildiği yazılı veya görsel paylaşımlarda ifade özgürlüğü ve eleştiri sınırlarını aşarak hakaret boyutunda gönderi paylaşmak Cumhurbaşkanına hakaret suçunu oluşturmaktadır. Bu tarz suçlar genelde CİMER veya SiBERAY ‘a bildirilir ve konuyu ilgili birim takip eder.
-Devletin Egemenlik Alametlerini Aşağılama-
Türk Ceza Kanunu Madde 300
(1) Türk Bayrağını yırtarak, yakarak veya sair surette ve alenen aşağılayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu hüküm, Anayasada belirlenen beyaz ay yıldızlı al bayrak özelliklerini taşıyan ve Türkiye Cumhuriyeti Devletinin egemenlik alameti olarak kullanılan her türlü işaret hakkında uygulanır.
(2) İstiklal Marşını alenen aşağılayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Bu maddede tanımlanan suçların yabancı bir ülkede bir Türk vatandaşı tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte bir oranında artırılır.
Düşünce özgürlüğü kapsamında yapılan sosyal medya paylaşımlarının sınırları vardır. Bunlardan bir tanesi de devletin egemenlik alametlerini aşağılamaktır. Bu konularla ilgili düşünce özgürlüğü kapsamında aşağılama derecesinde yapılan yorum, durum, mesaj.. vb gönderiler bahse konu suçu oluşturmaktadır.
-Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve Organlarını Aşağılama-
Türk Ceza Kanunu Madde 301
(1) Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ve Devletin yargı organlarını alenen aşağılayan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Devletin askerî veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişi, birinci fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
(3) Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmaz.
(4) Bu suçtan dolayı soruşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlıdır.
Düşünce özgürlüğü kapsamında yapılan sosyal medya paylaşımlarının sınırları vardır. Bunlardan bir tanesi de Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve Organlarını aşağılamaktır. Bu konularla ilgili düşünce özgürlüğü kapsamında eleştiri amacı haricindeki aşağılama derecesinde yapılan yorum, durum, mesaj.. vb gönderiler bahse konu suçu oluşturmaktadır.
+++++++++++++++++++++
Yukarıda da belirttiğim gibi son gördüğünüz birkaç suç gibi bu tarz suçların sosyal medyada da işlenebilir hale gelmesi cezasının olmayacağı veya tespitinin yapılamayacağı anlamına gelmez.
Konudaki kanun maddeleri haricindeki yeşil ile yazılan beyanlar şahsıma aittir.
Saygılarımla
'Mirliva
