Veritabanı Yönetim Sistemleri Özellikleri
1. Çeşitli Kullanıcı Arabirimleri
Çoğu veritabanı değişik bilgi düzeyindeki farklı tipteki kullanıcıların kullanımı için tasarlanmış ve uygulamaya geçirilmiştir. Bu nedenle veritabanı sistemi pek çok farklı arabirim sunmalıdır. Bu arabirimler; sorgulama, doğal dil ve son kullanıcılar için formlar içermenin yanı sıra deneyimli kullanıcılar için de sorgu dilini verir.
2. Fiziksel Veri Bağımsızlığı
Fiziksel veri bağımsızlığı, veritabanı uygulama programlarının veritabanlarında depolanan verilerin fiziksel yapısına bağlı olmaması anlamına gelir. Bu özellik depolanan verilerin veritabanı uygulama programlarında hiçbir değişiklik yapmaya gerek duymadan değiştirilmesini sağlar.
Örneğin; programda kişi adına göre kod yazılması.
3. Mantıksal Veri Bütünlüğü
Veritabanının mantıksal yapısında veritabanı uygulama programlarından ayrı olarak değişiklik yapılabilir.
Örneğin; bir tabloda yeni alan eklemek istendiğinde veritabanının yalnızca mantıksal yapısı değişmelidir ve uygulama programlarının hiçbirinde değişiklik yapmak gerekmemektedir.
4. Veri Bütünlüğü
Veritabanı Yönetim Sistemlerinin görevlerinden biri mantıksal olarak tutarsız verileri tanımlamak ve veritabanında depolarını reddetmektir. Veritabanı sistemleri kullanılarak uygulanan gerçek hayattaki pek çok problemde veri bütünlüğü için kısıtlamalar bulunur.
Örneğin; 11 haneli TC Kimlik Numarası gibi.
5. Sorgu Optimizasyonu
Tüm veritabanı sistemleri veri sorgulamada Optimizer adında bir alt bileşen içerir. Optimizer; sorgunun içerdiği tabloların büyüklükleri, mevcut indexler ve Where kalıbında hangi operatörün (and, or, not) kullanılıdığı gibi kriterleri göz önüne alarak karar verir.
6. Eş Zamanlılık Denetimi
Veritabanı Yönetim Sistemi, çok kullanıcılı bir yazılım sistemidir. Aynı anda bir çok kullanıcı tarafından erişilebilir. Aynı veriyi güncellemeye çalışan çeşitli uygulamaların bu işlemi denetimli bir şekilde yapmasını sağlayan denetim mekanizması olmalıdır.
Örneğin; x bankasındaki 1234 numaralı hesapta 5000 TL bulunmaktadır ve bu ortak hesabın sahipleri A ve B kişileri farklı şubelerden aynı anda 2500er TL çekiyor. Bu hareketlerden sonra banka hesabında 0 TL olmalıdır.
7. Yedekleme ve Kurtarma
Bir Veritabanı Yönetim Sistemi donanım ve yazılım hataları için kurtarmadan sorumlu alt sisteme sahip olmalıdır.
Örneğin; bir uygulama, bir tablodaki yüzlerce satırı güncellediği sırada hata oluşursa kurtarma alt sistemi, ilgili verilerin hatadan sonra tutarlılığını garanti etmek için çalıştırılan tüm güncellemeleri geri almalıdır.
8. Güvenlik ve Yetkilendirme
Güvenlik, veritabanında depolanan verilerin yetkilendirilmemiş her tür kullanıcıya ve yanlış kullanıma karşı korunmasıdır.
Örneğin; Şirket çalışanlarının ücretlerini içeren maaş tablosuna yalnızca yetkilendirilmiş kişilerin erişimine izin verilmelidir. Ayrıca bazı kullanıcılar veriyi okuma yetkisine sahipken, bazıları da hem okuyup hem de yazabilirler.
1. Çeşitli Kullanıcı Arabirimleri
Çoğu veritabanı değişik bilgi düzeyindeki farklı tipteki kullanıcıların kullanımı için tasarlanmış ve uygulamaya geçirilmiştir. Bu nedenle veritabanı sistemi pek çok farklı arabirim sunmalıdır. Bu arabirimler; sorgulama, doğal dil ve son kullanıcılar için formlar içermenin yanı sıra deneyimli kullanıcılar için de sorgu dilini verir.
2. Fiziksel Veri Bağımsızlığı
Fiziksel veri bağımsızlığı, veritabanı uygulama programlarının veritabanlarında depolanan verilerin fiziksel yapısına bağlı olmaması anlamına gelir. Bu özellik depolanan verilerin veritabanı uygulama programlarında hiçbir değişiklik yapmaya gerek duymadan değiştirilmesini sağlar.
Örneğin; programda kişi adına göre kod yazılması.
3. Mantıksal Veri Bütünlüğü
Veritabanının mantıksal yapısında veritabanı uygulama programlarından ayrı olarak değişiklik yapılabilir.
Örneğin; bir tabloda yeni alan eklemek istendiğinde veritabanının yalnızca mantıksal yapısı değişmelidir ve uygulama programlarının hiçbirinde değişiklik yapmak gerekmemektedir.
4. Veri Bütünlüğü
Veritabanı Yönetim Sistemlerinin görevlerinden biri mantıksal olarak tutarsız verileri tanımlamak ve veritabanında depolarını reddetmektir. Veritabanı sistemleri kullanılarak uygulanan gerçek hayattaki pek çok problemde veri bütünlüğü için kısıtlamalar bulunur.
Örneğin; 11 haneli TC Kimlik Numarası gibi.
5. Sorgu Optimizasyonu
Tüm veritabanı sistemleri veri sorgulamada Optimizer adında bir alt bileşen içerir. Optimizer; sorgunun içerdiği tabloların büyüklükleri, mevcut indexler ve Where kalıbında hangi operatörün (and, or, not) kullanılıdığı gibi kriterleri göz önüne alarak karar verir.
6. Eş Zamanlılık Denetimi
Veritabanı Yönetim Sistemi, çok kullanıcılı bir yazılım sistemidir. Aynı anda bir çok kullanıcı tarafından erişilebilir. Aynı veriyi güncellemeye çalışan çeşitli uygulamaların bu işlemi denetimli bir şekilde yapmasını sağlayan denetim mekanizması olmalıdır.
Örneğin; x bankasındaki 1234 numaralı hesapta 5000 TL bulunmaktadır ve bu ortak hesabın sahipleri A ve B kişileri farklı şubelerden aynı anda 2500er TL çekiyor. Bu hareketlerden sonra banka hesabında 0 TL olmalıdır.
7. Yedekleme ve Kurtarma
Bir Veritabanı Yönetim Sistemi donanım ve yazılım hataları için kurtarmadan sorumlu alt sisteme sahip olmalıdır.
Örneğin; bir uygulama, bir tablodaki yüzlerce satırı güncellediği sırada hata oluşursa kurtarma alt sistemi, ilgili verilerin hatadan sonra tutarlılığını garanti etmek için çalıştırılan tüm güncellemeleri geri almalıdır.
8. Güvenlik ve Yetkilendirme
Güvenlik, veritabanında depolanan verilerin yetkilendirilmemiş her tür kullanıcıya ve yanlış kullanıma karşı korunmasıdır.
Örneğin; Şirket çalışanlarının ücretlerini içeren maaş tablosuna yalnızca yetkilendirilmiş kişilerin erişimine izin verilmelidir. Ayrıca bazı kullanıcılar veriyi okuma yetkisine sahipken, bazıları da hem okuyup hem de yazabilirler.