- 24 Eyl 2016
- 2,547
- 14
Erzurum Kongresi toplandı
23.07.1919
Amasya Genelgesine göre Erzurum Kongresinin 10 Temmuzda toplanması gerekiyordu. Fakat bazı delegelerin Erzuruma gelmesinde yaşanan zorluklar nedeniyle kongre 23 Temmuz 1919da toplanabildi. Eski İdadi Mektebi binasında yapılan kongreye Erzurum, Trabzon, Sivas, Bitlis ve Vandan 56 delege katıldı. Elazığ, Diyarbakır ve Mardinden seçilen delegelerin gelmesi ise Elazığ Valisi Ali Galip tarafından engellendi. Kongrenin açılışından sonra yapılan oylamada Mustafa Kemal Paşa başkanlığa seçildi. İki hafta süren Kongre, bazı bakımlardan önemli sonuçlar verdi. Mahalli bir kongre olarak toplanmasına karşın alınan kararlar tüm yurdu ilgilendirdiği için milli bir program niteliğindeydi. Kongre sonunda 7 Ağustos 1919da yayımlanan bildiri, vatanın milli sınırlar içinde bir bütün olduğunu ve parçalanamayacağını belirtiyor, ülkenin bütünlüğünün ve ulusal bağımsızlığın sağlanması için ulusal gücün egemen kılınacağını bildiriyordu. Bildiride manda ve himaye görüşleri tümüyle reddediliyordu. Kuvayı Milliyeyi etkili, milli iradeyi hâkim kılmak esastır denilen kongrede, ulusal vicdandan doğan derneklerin birleştirilmesiyle Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruluyordu. Kongre kararlarından en dikkat çekici olanı, İstanbul Hükümetinin vatanın bağımsızlığını sağlayamaması halinde geçici bir hükümetin kurulmasına olanak sağlanması; yani vatanı savunmak için bir mücadeleye girişilmesi düşüncesinin ortaya konulmasıydı. Bu devrimci görevi yerine getirecek olan Heyet-i Temsiliye de Erzurum Kongresi sonucunda oluşturulmuş ve başkanlığına yine Mustafa Kemal seçilmişti.