Merhaba değerli THT üyeleri, bugün sizlere Linux Dosya Sistemi hakkında bilgi vereceğim.
Çoğumuz işletim sistemi olarak Windows'u kullanmaktayız. Aslında bakarsanız, Windows'un dosya sistemi o kadar da zor değil. Bilgisayar kullanmaya yeni başlayan bir birey, basitçe Windows'un dosya sistemine alışabilir lakin Linux'a geçtiği zaman dosya sistemine adapte olmak biraz zaman alabiliyor.
Ben de bugün sizlere bu hakkında bahsedeceğim. Öncelikle Dosya sistemi nedir ?
Dosya sistemi, bir işletim sisteminin (Windows, Linux vb.) bir disk veya bölümdeki dosyaları takip edebilmesi için oluşturulmuş yöntem ve veri yapıları bütünüdür.
Linux, Unix'de olduğu gibi "Tekil Hiyerarşik Klasör Yapısı"nı kullanmaktadır. Olayların başlangıcı / ile gösterilen kök dizinden başlar ve hiyerarşik yapıya göre sıralanır. Bu hiyerarşik yapının başını "root" dizini çeker.
İsterseniz root dizininin altındaki dizinlere kısaca göz gezdirelim:
/root: Süper yetkiye sistem kullanıcısının dizinidir.
/home: Tüm kullanıcıların barındığı ana dizin.
/usr: Kullanıcıların bilgilerinin tutulduğu dizindir. Aslında root'dan sonra hiyerarşideki ikinci birim diyebiliriz.
/etc: Sistem ayarlarının barındırıldığı dizindir. (Saat ayarları vb.)
/boot: Hepimizde bildiği gibi başlangıç için gerekli dosyaları barındırır.
/opt: Kullanıcının kendi keyfine göre kurduğu (3. parti) programları barındırır.
/dev: Fare, klavye vb. aygıtların çalışması için gerekli dosyaları barındırır.
/bin: Yürütülebilir dosyaların bulunduğu dizindir. Tüm kullanıcılar erişim sağlayabilir.
/root: Süper kullanıcı olarak bilinir. "home" dizininden ayrı bir yerdedir. Root yetkisine sahip olmadıkça dosyalarınızı kendi dizininizde saklamanızda fayda var
/home: Kişisel dosyaların barındırıldığı dizindir. Fotoğraflar, videolar vb. klasörler, /home/username dizininde barındırılır. Çoğu kişi vaktini bu dizinde öldürür
/usr: Kullanıcı dosyalarının barındırıldığı dizindir. Bu dosyalara belgeler, duvar kağıtları gibi şeyler örnek verilebilir.
/etc: Bu dizindeki ayarlar tüm kullanıcıları etkilerken, kullanıcılar kendi verileri kendi /home dizininde barındırırsa, bu onları etkileyecektir. Bu dizinde çalıştırılabilir bir dosya bulundurmamanız sizin için iyi olacaktır çünkü bu dizin durağandır.
/boot: Başta da belirttiğim gibi başlangıç dosyalarının yer aldığı dizindir. Size bir tavsiyem var: Bu dizine girmeyin! Eğer girip yanlışlıkla bir dosyayı silerseniz, Linux çalışmayabilir. Bunun bedelini çok ağır şekilde ödeyebilirsiniz. Bu da zaman kaybına yol açar. Söylemeyi unutmuş olabilirim: Bunun için "root" yetkisine sahip olmalısınız
/opt: 3. parti programların barındırıldığı dizindir. Kullanıcı ne zaman 3. parti program indirirse, sistem otomatik olarak o programı /opt dizinine yönlendirir. Aslında zorunlu değil. Tıpkı Windows'ta ki Program Files gibi.
/dev: Fiziksel donanımların, usb ve optik sürücülerin barındırıldığı dizindir. Sabit diskiniz, /dev/sda dizininde bulunur. Eğer farklı bölümleri varsa; /dev/sda1 veya /dev/sda2 gibi yerlerde barındırılır. Windows'ta "bilgisayarım"a gittiğinizde bilgisayarınıza bağlı tüm aygıtları ve sürücüleri görebilirsiniz, bu olay Linux dosya yapısında /dev dizininin eşdeğeridir.
/bin: Bu dizinde program ve dosyalarınızın yerinden kıpırdaması için gerekli olan komutlar bulunur. Ls (ls), cd, mv vb.
Temel Linux Komutları
1-)Sudo: Açılımı SuperUserDo'dur. Root iznine gerek her bir komut, sudo'ya ithiyaç duyar. Root iznine gerek komutlardan önce sudo'yu kullanabilirsiniz.
Örnek:
2-)ls: Açılımı list olarak adlandırılır. Görmek isteğiniz dizinin tüm program ve dosyalarını size göstermeye yarayan komuttur.
Örnek:
3-)cd: Açılımı changing directory'dir. Bulunduğunuz dizinde görmek isteğiniz dosyalar için kullanabilirsiniz. Eğer giriş yaptığınız dosyadan çıkmak istiyorsanız, "cd" komutunun yanına ".." koyarak çıkabilirsiniz.
Örnek:
4-)mkdir: Dosya oluşturmak için kullanılan komuttur. Dosya oluşturmak için "mkdir dosyaadı" komutunu kullanabilirsiniz.
Örnek:
5-)rm: Açılım remove olarak adlandırılır. Dosyaları kaldırmak için kullanılan komuttur. Dosyayı kaldırırken "root" izni gerekirse, "-f" parametresini kullanabilirsiniz.
Örnek:
6-)apt-get: Bu komut, Linux'ta kullanmak istediğiniz yazılımı kurmanıza yardımcı olacaktır.
Örnek:
Çoğumuz işletim sistemi olarak Windows'u kullanmaktayız. Aslında bakarsanız, Windows'un dosya sistemi o kadar da zor değil. Bilgisayar kullanmaya yeni başlayan bir birey, basitçe Windows'un dosya sistemine alışabilir lakin Linux'a geçtiği zaman dosya sistemine adapte olmak biraz zaman alabiliyor.
Ben de bugün sizlere bu hakkında bahsedeceğim. Öncelikle Dosya sistemi nedir ?
Dosya sistemi, bir işletim sisteminin (Windows, Linux vb.) bir disk veya bölümdeki dosyaları takip edebilmesi için oluşturulmuş yöntem ve veri yapıları bütünüdür.
Linux, Unix'de olduğu gibi "Tekil Hiyerarşik Klasör Yapısı"nı kullanmaktadır. Olayların başlangıcı / ile gösterilen kök dizinden başlar ve hiyerarşik yapıya göre sıralanır. Bu hiyerarşik yapının başını "root" dizini çeker.
İsterseniz root dizininin altındaki dizinlere kısaca göz gezdirelim:
/root: Süper yetkiye sistem kullanıcısının dizinidir.
/home: Tüm kullanıcıların barındığı ana dizin.
/usr: Kullanıcıların bilgilerinin tutulduğu dizindir. Aslında root'dan sonra hiyerarşideki ikinci birim diyebiliriz.
/etc: Sistem ayarlarının barındırıldığı dizindir. (Saat ayarları vb.)
/boot: Hepimizde bildiği gibi başlangıç için gerekli dosyaları barındırır.
/opt: Kullanıcının kendi keyfine göre kurduğu (3. parti) programları barındırır.
/dev: Fare, klavye vb. aygıtların çalışması için gerekli dosyaları barındırır.
/bin: Yürütülebilir dosyaların bulunduğu dizindir. Tüm kullanıcılar erişim sağlayabilir.
/root: Süper kullanıcı olarak bilinir. "home" dizininden ayrı bir yerdedir. Root yetkisine sahip olmadıkça dosyalarınızı kendi dizininizde saklamanızda fayda var
/home: Kişisel dosyaların barındırıldığı dizindir. Fotoğraflar, videolar vb. klasörler, /home/username dizininde barındırılır. Çoğu kişi vaktini bu dizinde öldürür
/usr: Kullanıcı dosyalarının barındırıldığı dizindir. Bu dosyalara belgeler, duvar kağıtları gibi şeyler örnek verilebilir.
/etc: Bu dizindeki ayarlar tüm kullanıcıları etkilerken, kullanıcılar kendi verileri kendi /home dizininde barındırırsa, bu onları etkileyecektir. Bu dizinde çalıştırılabilir bir dosya bulundurmamanız sizin için iyi olacaktır çünkü bu dizin durağandır.
/boot: Başta da belirttiğim gibi başlangıç dosyalarının yer aldığı dizindir. Size bir tavsiyem var: Bu dizine girmeyin! Eğer girip yanlışlıkla bir dosyayı silerseniz, Linux çalışmayabilir. Bunun bedelini çok ağır şekilde ödeyebilirsiniz. Bu da zaman kaybına yol açar. Söylemeyi unutmuş olabilirim: Bunun için "root" yetkisine sahip olmalısınız
/opt: 3. parti programların barındırıldığı dizindir. Kullanıcı ne zaman 3. parti program indirirse, sistem otomatik olarak o programı /opt dizinine yönlendirir. Aslında zorunlu değil. Tıpkı Windows'ta ki Program Files gibi.
/dev: Fiziksel donanımların, usb ve optik sürücülerin barındırıldığı dizindir. Sabit diskiniz, /dev/sda dizininde bulunur. Eğer farklı bölümleri varsa; /dev/sda1 veya /dev/sda2 gibi yerlerde barındırılır. Windows'ta "bilgisayarım"a gittiğinizde bilgisayarınıza bağlı tüm aygıtları ve sürücüleri görebilirsiniz, bu olay Linux dosya yapısında /dev dizininin eşdeğeridir.
/bin: Bu dizinde program ve dosyalarınızın yerinden kıpırdaması için gerekli olan komutlar bulunur. Ls (ls), cd, mv vb.
Temel Linux Komutları
1-)Sudo: Açılımı SuperUserDo'dur. Root iznine gerek her bir komut, sudo'ya ithiyaç duyar. Root iznine gerek komutlardan önce sudo'yu kullanabilirsiniz.
Örnek:
Kod:
"sudo apt-get install mysql"2-)ls: Açılımı list olarak adlandırılır. Görmek isteğiniz dizinin tüm program ve dosyalarını size göstermeye yarayan komuttur.
Örnek:
Kod:
"ls /home/opt"3-)cd: Açılımı changing directory'dir. Bulunduğunuz dizinde görmek isteğiniz dosyalar için kullanabilirsiniz. Eğer giriş yaptığınız dosyadan çıkmak istiyorsanız, "cd" komutunun yanına ".." koyarak çıkabilirsiniz.
Örnek:
Kod:
"cd turkhackteam"4-)mkdir: Dosya oluşturmak için kullanılan komuttur. Dosya oluşturmak için "mkdir dosyaadı" komutunu kullanabilirsiniz.
Örnek:
Kod:
"mkdir turkhackteam"5-)rm: Açılım remove olarak adlandırılır. Dosyaları kaldırmak için kullanılan komuttur. Dosyayı kaldırırken "root" izni gerekirse, "-f" parametresini kullanabilirsiniz.
Örnek:
Kod:
"rm dosyaadı"6-)apt-get: Bu komut, Linux'ta kullanmak istediğiniz yazılımı kurmanıza yardımcı olacaktır.
Örnek:
Kod:
"sudo apt-get install mysql"'PALA
